PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 11

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Influence of the use of chestnut starch as a binder filler in plywood technology
Dasiewicz Julia, Wronka Anita
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
|
2023
|
No. 122
137--148
EN
Influence of the use of chestnut starch as a binder filler in plywood technology. Fillers play a crucial role in the production of plywood glues, providing enhanced performance and stability to the end product. Plywood, being a composite material, requires fillers to improve its mechanical properties, adhesion, and overall quality. One common filler used in plywood glues is calcium carbonate. It acts as a bulking agent, increasing the volume and density of the adhesive mixture while reducing production costs. Calcium carbonate also enhances the glue's viscosity, ensuring proper bonding and uniform application during the plywood manufacturing process. Another widely used filler is rye or wheat flour, which consists of finely ground grains. The flour not only improves the adhesive's viscosity but also contributes to the overall strength and stability of the plywood. It helps to prevent warping and enhances dimensional stability, making the final product more durable. Additionally, other fillers like talc or clay minerals may be incorporated into the glues to improve their adhesive properties and increase moisture resistance. Chestnut starch is a type of vegetable flour made by grinding edible chestnuts into a powder. It has a different texture and properties than traditional wheat or rye flour. When used as a binder filler in plywood technology, it can be biodegradable and environment-friendly. In the study, there were produced five types of plywood with 0, 1, 5, 10, and 20 parts by weight chestnut flour and one reference. All samples were produced in laboratory conditions and the selected mechanical and physical properties of the produced boards were studied. The mechanical properties of the boards increased with the addition of chestnut flour. In some tests, the results even met the highest requirements of European standards for plywood. According to this finding, a well-chosen addition of chestnut flour could be positively considered in plywood production.
PL
Wpływ zastosowania skrobi kasztanowej jako wypełniacza masy klejowej w technologii sklejki. Wypełniacze odgrywają kluczową rolę w produkcji klejów do sklejki, zapewniając lepszą wydajność i stabilność produktu końcowego. Sklejka, będąca materiałem kompozytowym, wymaga wypełniaczy w celu poprawy jej właściwości mechanicznych, przyczepności i ogólnej jakości. Jednym z powszechnie stosowanych wypełniaczy w klejach do sklejki jest węglan wapnia. Działa on jako środek wypełniający, zwiększając objętość i gęstość mieszanki klejowej przy jednoczesnym obniżeniu kosztów produkcji. Węglan wapnia zwiększa również lepkość kleju, zapewniając prawidłowe wiązanie i równomierne nakładanie podczas procesu produkcji sklejki. Innym powszechnie stosowanym wypełniaczem jest mąka żytnia lub pszenna, która składa się z drobno zmielonych ziaren. Mąka nie tylko poprawia lepkość kleju, ale także przyczynia się do ogólnej wytrzymałości i stabilności sklejki. Pomaga zapobiegać wypaczaniu i zwiększa stabilność wymiarową, dzięki czemu produkt końcowy jest bardziej trwały. Dodatkowo, do klejów mogą być dodawane inne wypełniacze, takie jak talk lub minerały ilaste, aby poprawić ich właściwości klejące i zwiększyć odporność na wilgoć. Skrobia kasztanowa to rodzaj mąki roślinnej wytwarzanej przez mielenie jadalnych kasztanów na proszek. Ma ona inną teksturę i właściwości niż tradycyjna mąka pszenna lub żytnia. Stosowana jako wypełniacz spoiwa w technologii sklejki, może być biodegradowalna i przyjazna dla środowiska. W badaniu wyprodukowano pięć rodzajów sklejki z 0, 1, 5, 10 i 20 częściami wagowymi mąki kasztanowej i jedną referencyjną. Wszystkie próbki wyprodukowano w warunkach laboratoryjnych i zbadano wybrane właściwości mechaniczne i fizyczne wyprodukowanych płyt. Właściwości mechaniczne płyt wzrosły wraz z dodatkiem mąki kasztanowej. W niektórych testach wyniki spełniały nawet najwyższe wymagania norm europejskich dla sklejki. Zgodnie z tymi wynikami, dobrze dobrany dodatek mąki kasztanowej może być pozytywnie brany pod uwagę w produkcji sklejki.
2
Content available Influence of the content of recycled artificial leather waste particles in particleboards on their selected properties
Bartoszuk Katarzyna, Wronka Anita
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
|
2023
|
No. 121
124--134
EN
Influence of the content of recycled artificial leather waste particles in particleboards on their selected properties. Artificial leather is a layered fabric-plastic composite that resembles natural leather in appearance. Due to its wide range of advantages, artificial leather is widely used as an upholstery material in the renovation and production of furniture or even car upholstery. The aim of the research was to manage upholstery leather waste by adding previously shredded particles of artificial leather of different contents (5, 10, 25 and 50% by weight) to particleboard. Tests of selected mechanical properties (bending strength and modulus of elasticity and resistance to screw withdrawal) and physical properties (density profile, thickness swelling after immersion in water) were completed. It can be concluded that, depending on the further use of the board, there is a possibility of using the recovered artificial leather particles as a reasonable addition to wood fibres in the production of particleboard.
PL
Wpływ zawartości cząstek sztucznej skóry z recyklingu na właściwości płyt wiórowych. Sztuczna skóra to warstwowy kompozyt tkaninowo-plastikowy, który swoim wyglądem przypomina skórę naturalną. Ze względu na szeroki wachlarz zalet sztuczna skóra jest powszechnie stosowana jako materiał obiciowy w renowacji i produkcji mebli czy nawet tapicerki samochodowej. Celem badań było zagospodarowanie odpadów skór tapicerskich poprzez dodanie do płyt wiórowych uprzednio rozdrobnionych kawałków sztucznej skóry o różnej zawartości (5, 10, 25 i 50% wag.). Zakończono badania wybranych właściwości mechanicznych (wytrzymałość na zginanie i moduł sprężystości oraz odporność na wyciąganie wkrętów) oraz fizycznych (profil gęstości, pęcznienie grubości po zanurzeniu w wodzie). Można stwierdzić, że w zależności od dalszego wykorzystania płyty istnieje możliwość wykorzystania odzyskanych kawałków skaju jako rozsądnego dodatku do włókien drzewnych w produkcji płyt wiórowych.
3
Content available The influence of densification time on the tensile strength and modulus of elasticity of birch veneers
Słupecki Adam, Wronka Anita
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
|
2022
|
No. 118
48--54
EN
The influence of densification time on the tensile strength and modulus of elasticity of birch veneers. The aim of the following study was to examine and compare tensile strength, modulus of elasticity, and thickness of birch (Betula pendula Roth) veneers modified by thermomechanical densification. Birch veneers were densified at the temperature of 100 °C at different times (ranges from 10 to 60 minutes). Tensile strength was tested longitudinally to the grain. As a result of this study change in tensile strength was observed for 60 minutes of densification. The rise in modulus of elasticity was also observed for 10, 20, 30, 50, and 60 minutes. The thickness of wooden veneers was changed significantly for each densification time.
PL
Wpływ czasu zagęszczania na wytrzymałość na rozciąganie i moduł sprężystości fornirów brzozowych. Celem badań było określenie wybranych właściwości mechanicznych zagęszczonych fornirów z drewna brzozowego (Betula pendula Roth). W ramach badań przeprowadzono badanie wytrzymałości na rozciąganie wzdłuż włókien, a także modułu sprężystości oraz analizę zmiany grubości. Wyniki wskazują, że wytrzymałość na rozciąganie wzrosła znacząco dla próbek zagęszczanych przez czas 60 minut. Zaobserwowano również wzrost wartości modułu sprężystości dla próbek zagęszczanych przez okres 10, 20, 30, 50 i 60 minut. Zaobserwowano znaczącą zmianę grubości dla wszystkich czasów zagęszczania.
4
Content available Post-extraction birch bark residues as a potential binder in particleboards
Jeżo Aleksandra, Wronka Anita
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
|
2022
|
No. 118
35--47
EN
Post-extraction birch bark residues as a potential binder in particleboards. Nowadays, in the wood-based composites industry, aspects such as ecology and joining the current circular economy play a very important role. However, user safety is also very important. Formaldehyde is one of the hazardous substances which, if emitted too high, can harm human health. Unfortunately, binders containing formaldehyde still reign supreme in the wood-based panels' industry. Therefore, this paper concerns the possibility of using post-extraction residues obtained during the extraction of suberinic acid, as a formaldehyde-free and ecological binder in the production of particleboards. The main component, suberinic acid, is a colorless, crystalline solid used in the synthesis of drugs and the production of plastics. The aim of the research was to answer the question: since suberinic acid itself is a good binder in the production of particle boards, as described in other publications, it is worth checking whether the post-extraction residues also have similarly good properties of joining particles in particle boards, depending on the size of the wood particles? In addition, the use of post-extraction residues of bark, and thus the elimination of synthetic adhesives in the wood-based composites production process, allows the reuse of wood raw material, which fits perfectly with the idea of upcycling. The tests showed that using post-extraction residues of birch bark, using 10% and 20% resination, the requirements of the EN 312: 2010 standard were met only in the case of the modulus of elasticity for boards made of the largest wood particles used in the tests. The resination and the size of wood particles contributed to the improvement of the properties of the tested boards.
PL
Pozostałości poekstrakcyjne kory brzozy jako potencjalne spoiwo w płytach wiórowych. W dzisiejszych czasach w branży kompozytów drewnopochodnych bardzo ważną rolę odgrywają takie aspekty jak ekologia i prowadzenie gospodarki o obiegu zamkniętym. Jednak bardzo ważne jest również bezpieczeństwo użytkownika. Formaldehyd jest jedną z niebezpiecznych substancji, która emitowana w zbyt dużej ilości może zaszkodzić zdrowiu ludzkiemu. Niestety, w przemyśle płyt drewnopochodnych nadal dominują spoiwa wytwarzane na bazie formaldehydu. Dlatego niniejszy artykuł dotyczy możliwości wykorzystania pozostałości poekstrakcyjnych uzyskanych podczas ekstrakcji kwasu suberynowego jako bezformaldehydowego i ekologicznego spoiwa w produkcji płyt wiórowych. Główny składnik, kwas suberynowy, to bezbarwne, krystaliczne ciało stałe wykorzystywane w syntezie leków i produkcji tworzyw sztucznych. Celem przeprowadzonych badań była odpowiedź na pytanie: skoro sam kwas suberynowy jest dobrym spoiwem w produkcji płyt wiórowych, jak opisano w innych publikacjach, to czy pozostałości poekstrakcyjne również mają podobnie dobre właściwości łączenia cząstek w płytach wiórowych, w zależności od wielkości wióra? Dodatkowo wykorzystanie pozostałości poekstrakcyjnych kory, a co za tym idzie eliminacja klejów syntetycznych w procesie produkcyjnym tworzyw drzewnych, pozwoliłoby na ponowne wykorzystanie surowca drzewnego, co doskonale wpisuje się w ideę upcyclingu. Badania wykazały, że wykorzystując pozostałości poekstrakcyjne kory brzozy, stosując zaklejenie 10% i 20%, wymagania normy EN312:2010 zostały spełnione jedynie w przypadku modułu sprężystości na zginanie dla płyt wytworzonych z największych cząstek drzewnych stosowanych w badaniach. Na poprawę właściwości badanych płyt wpływał stopień zaklejenia oraz wielkość cząstek drzewnych (wiórów).
5
Content available Selected physical and mechanical properties of particleboards produced from lignocellulosic particles of black chokeberry (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott)
Kowaluk Grzegorz, Wronka Anita
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
|
2020
|
No. 112
60--70
EN
Selected physical and mechanical properties of particleboards produced from lignocellulosic particles of black chokeberry (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott). The aim of the research was to confirm the possibility of using woody particles of black chokeberry (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott) stems as an alternative raw material in particleboard technology. As part of the work, particle boards from woody chokeberry particles were produced in laboratory conditions and selected physical and mechanical properties of the obtained boards were tested. The research confirmed that it is possible to manufacture boards for the furniture industry using lignocellulosic particles of black chokeberry (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott) meeting the requirements for P2 boards according to PN-EN 312.
PL
Wybrane właściwości fizyczne i mechaniczne płyt wiórowych wytworzonych z cząstek lignocelulozowych aronii czarnej (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott). Badania miały na celu potwierdzenie możliwości wykorzystania zdrewniałych cząstek łodyg aronii czarnej (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott). jako surowca alternatywnego w technologii płyt wiórowych. W ramach prac wytworzono w warunkach laboratoryjnych płyty wiórowe ze zdrewniałych cząstek aronii oraz zbadano wybrane właściwości fizyczne i mechaniczne otrzymanych płyt. Badania potwierdziły, że istnieje możliwość wytwarzania płyt z przeznaczeniem dla meblarstwa z wykorzystaniem cząstek lignocelulozowych aronii czarnej (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott) spełniających wymagania dla płyt typu P2 wg normy PN-EN 312.
6
Content available Selected bending properties of mineral-acrylic solid surface material for furniture construction purposes
Wronka Anita
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
|
2020
|
No. 110
54--60
EN
Selected bending properties of mineral-acrylic solid surface material for furniture construction purposes. The aim of this work was to characterize the bending properties of selected, commercially available panels made with the use of mineral acrylic fillers and thermoplastic matrix (trade names Corian and Staron), with regard to thermal forming. The research showed that when the temperature of the tested materials rises from 20 to 160°C, there is a significant reduction in the value of bending strength (by over 90% for Corian and about 80% for Staron) and the modulus of elasticity (by almost 99% for Corian and by 97% for Staron), which should definitely improve the thermoformability of these materials. Among the two tested materials, Staron is a material that is more susceptible to shape modification at elevated temperatures.
PL
Wybrane właściwości przy zginaniu materiałów mineralno-akrylowych o zwartej powierzchni do zastosowań przy wytwarzaniu mebli. Celem badań było scharakteryzowanie właściwości podczas zginania wybranych, dostępnych w handlu płyt wykonanych z wykorzystaniem mineralnych wypełniaczy akrylowych i matrycy termoplastycznej (nazwy handlowe Corian i Staron), w kontekście formowania termicznego. Badania wykazały, że przy wzroście temperatury badanych materiałów od 20 do 160°C następuje istotne zmniejszenie wartości wytrzymałości na zginanie (o ponad 90% dla Corianu i około 80% dla Staronu) oraz modułu sprężystości przy zginaniu (o niemal 99% dla Corianu oraz o 97% dla Staronu), co powinno zdecydowanie poprawiać podatność na termoformowanie tych materiałów. Spośród dwóch przebadanych materiałów, Staron jest materiałem charakteryzującym się większą podatnością na modyfikację kształtu w podwyższonej temperaturze.
7
Content available Influence of starch content on selected properties of hardboard
Wronka Anita, Rdest Adam, Kowaluk Grzegorz
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
|
2020
|
No. 109
48--52
EN
Influence of starch content on selected properties of hardboard. The aim of the research was to examine the possibility of producing wet-formed fiberboard using a different content of potato starch. The scope of works included the production of plates in laboratory conditions with 0, 1, 5, 10 and 20% mass content of potato starch and subjecting them to selected physical and mechanical tests. Thanks to the research, it was possible to produce a hard fiberboard hardboard using a mass fraction of starch. The results of the tests confirmed that as the starch content in the panel increases, the value of mechanical properties increases also.
PL
Wpływ udziału skrobi na wybrane właściwości płyt pilśniowych mokroformowanych. Celem badań było określenie możliwości produkcji płyt pilśniowych twardych (mokroformowanych) z wykorzystaniem różnego udziału skrobi ziemniaczanej, jako środka wzmacniającego. Zakres prac obejmował wytworzenie płyt w warunkach laboratoryjnych przy: 0, 1, 5, 10, 20% udziale masowym skrobi ziemniaczanej oraz poddanie ich wybranym próbom fizycznym i mechanicznym. Potwierdzono możliwość wytwarzania płyt pilśniowych twardych z wykorzystaniem skrobi.
8
Content available Bonding of sawmill birch wood with selected biopolymer-based glues
Kowaluk Grzegorz, Wronka Anita
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
|
2020
|
No. 109
32--36
EN
Bonding of sawmill birch wood with selected biopolymer-based glues. The aim of the research was to determine the shear strength and in-wood damage share of birch lamellas with the surface shaped by rotary saw cutting and bonded with the use of selected biopolymers, such as gelatine, caseine, gluten and polyvinyl acetate (PVAc), as a reference bonding material. The results show that the highest shear strength was achieved in case of PVAc glue used as a binder. From the tested group of biopolymers, a gelatine/acetic acid mixture gave the highest strength.
9
Content available A potential of non-energy use of agricultural residues and energy plants in lignocellulosic composites production. A brief report
Wronka Anita, Kowaluk Grzegorz
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
|
2020
|
No. 110
73--78
EN
There is a systematic increase in the use of wood waste as raw material in particleboard production, but in the face of an upward trend in particleboard demand, these activities are insufficient. Therefore, there arises the necessity of using materials whose resources are renewable easier (faster) than forest resources, or materials which are considered waste. Such materials could be: “energetic” willow (Salix Viminalis L.) and rape straw. In the case of willow, its production potential quite often cannot be fully utilized in an “energy production” way, due to consumers’ requirements and capabilities. In the case of rape straw, which is regarded as waste material (in more optimistic scenarios – as a side product) in agricultural production, it is known, that the amount of this material will increase, because of the EU regulations, concerning biofuels. Today only 2–3% of rape straw is industrially utilized. The results of research show that appropriate preparation of the mentioned alternative raw material and adjustment of technological parameters give a possibility to produce particleboards of parameters equal to, or even higher than, those of typical, commercially available boards. The research confirmed the possibility of replacing industrial wood shavings with rapeseed straw particles even in 50% without significantly worsening the properties of the manufactured boards. The strength and thermal insulation parameters of boards with reduced density, made of Salix Viminalis L. willow particles, are also promising.
PL
Odnotowuje się systematyczny wzrost wykorzystania odpadów drzewnych jako surowca do produkcji płyt wiórowych, ale w obliczu rosnącego popytu na płyty wiórowe działania te są niewystarczające. W związku z tym pojawia się konieczność stosowania materiałów, których zasoby są odnawialne łatwiej (szybciej) niż zasoby leśne. Takimi materiałami mogą być: wierzba „energetyczna” (Salix Viminalis L.) i słoma rzepakowa. W przypadku wierzby dość często jej potencjał produkcyjny nie może być w pełni wykorzystany w sposób „energetyczny” ze względu na wymagania i możliwości konsumentów. W przypadku słomy rzepakowej, która bardzo często jest traktowana jako odpad (w bardziej optymistycznych scenariuszach – jako produkt uboczny) w produkcji rolnej, wiadomo, że ilość tego surowca wzrasta ze względu na regulacje unijne dotyczące biopaliw. Obecnie tylko 2–3% słomy rzepakowej jest wykorzystywane do celów przemysłowych. Wyniki badań wskazują, że odpowiednie przygotowanie wymienionego alternatywnego surowca oraz dostosowanie parametrów technologicznych daje możliwość produkcji płyt wiórowych o parametrach równych lub nawet wyższych niż typowe płyty dostępne w handlu. Badania potwierdziły możliwość zastąpienia przemysłowych wiórów drzewnych cząstkami słomy rzepakowej nawet w 50% bez istotnego pogorszenia właściwości produkowanych płyt. Obiecujące są również parametry wytrzymałościowe i termoizolacyjne płyt o obniżonej gęstości, wykonanych z cząstek wierzby Salix Viminalis L.
10
Content available Selected properties of particleboard made of raspberry Rubus idaeus L. lignocellulosic particles
Wronka Anita, Kowaluk Grzegorz
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
|
2019
|
No. 105
113-124
EN
Selected properties of particleboard made of raspberry Rubus idaeus L. lignocellulosic particles. The aim of the research was to confirm the possibility of using lignocellulosic particles of raspberry Rubus idaeus L. stalks as an alternative raw material in particleboard technology. Within the scope of work, it was to produce particleboards from raspberry lignocellulosic particles in laboratory conditions, and to investigate selected mechanical and physical properties of the produced boards. In addition to the aforementioned tests, the characterization of the lignocellulosic raw material used in the tests (density, bark share, fractional composition) was carried out. The tests have shown that it is possible to produce the furniture particleboards with use the lignocellulosic particles of raspberry Rubus idaeus L. To meet the requirements of the European standards for furniture panels, such particleboards must contain less than 50% of raspberry particles with density 650 kg/m3 (due to the bending strength criterion).
PL
Wybrane właściwości płyt wiórowych z cząstek lignocelulozowych maliny właściwej Rubus idaeus L. Celem badań było potwierdzenie możliwości wykorzystania cząstek lignocelulozowych łodyg malin Rubus idaeus L. jako surowca alternatywnego w technologii płyt wiórowych. W ramach prac w warunkach laboratoryjnych wytworzono płyty wiórowe z cząstek lignocelulozowych łodyg malin oraz zbadano wybrane właściwości mechaniczne i fizyczne wytworzonych płyt. Oprócz wspomnianych testów przeprowadzono charakterystykę surowca lignocelulozowego stosowanego w badaniach (gęstość, udział kory, skład frakcyjny). Badania wykazały, że możliwe jest wytwarzanie płyt wiórowych dla meblarstwa z wykorzystaniem zdrewniałych cząstek lignocelulozowych maliny właściwej Rubus idaeus L. Aby spełnić wymagania odpowiednych norm europejskich dla płyt meblowych, wspomniane płyty wiórowe o gęstości 650 kg/m3 muszą zawierać mniej niż 50% cząstek malin (ze względu na kryterium wytrzymałości na zginanie).
11
Content available Influence of density on selected properties of furniture particleboards made of raspberry Rubus idaeus L. lignocellulosic particles
Kowaluk Grzegorz, Wronka Anita
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology
|
2019
|
No. 105
62--70
EN
Influence of density on selected properties of furniture particleboards made of raspberry Rubus idaeus L. lignocellulosic particles. The aim of the research was to determine the effect of density of three layer furniture particleboard, produced in laboratory conditions, in the three different densities: 500, 650 and 800 kg/m3, on their selected mechanical and physical properties. The fraction share of the particles used, as well as bulk density of the produced particles have been also measured. The tests have shown that with increasing density of the tested panels in the mentioned range, there is a significant improvement of mechanical parameters, but the thickness swelling of the panels unfavorably raises. The density increase causes also changes in density profile.
PL
Wpływ gęstości na wybrane właściwości płyt wiórowych dla meblarstwa wytworzonych z cząstek lignocelulozowych maliny Rubus idaeus L. Celem badań było określenie wpływu gęstości trójwarstwowych płyt wiórowych dla meblarstwa, wytworzonych w warunkach laboratoryjnych, przy trzech różnych gęstościach: 500, 650 i 800 kg/m3, na ich wybrane właściwości mechaniczne i fizyczne. Dodatkowo scharakteryzowano skład frakcyjny oraz gęstość nasypową wytworzonych wiórów. Badania wykazały, że wraz ze wzrostem gęstości badanych płyt wiórowych we wspomnianym zakresie, następuje znacząca poprawa parametrów wytrzymałościowych płyt, jednak dochodzi również do niekorzystnego wzrostu spęcznienia. Zarysowują się również różnice w profilach gęstości badanych płyt.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.