Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zapis procesów sedymentacji fluwialnej i biogenicznej w osadach dna Doliny Dolnej Wisły

Kordowski J., Gamrat W., Gierszewski P., Kubiak-Wójcicka K., Szmańda J. B., Tyszkowski S., Solarczyk A.

Landform Analysis

|

2013

|

Vol. 25

77--93

PL

W artykule przedstawiono przegląd osadów powodziowych i biogenicznych zdeponowanych w dnie Doliny Dolnej Wisły od okolic Górska, w środkowej części Kotliny Toruńskiej, po okolice Grudziądza. Omówiono piaszczyste osady powodziowe, osady basenów popowodziowych i mineralne osady jeziorzysk dolinnych. Dokonano analizy podstawowych własności utworów biogenicznych i ich interpretacji genetycznej. Omówiono też wyniki badań nad rekonstrukcją układu koryta Wisły w ciągu ostatnich 200 lat w Kotlinie Grudziądzkiej i Basenie Unisławskim oraz problem powolnego zamulania starorzeczy powstałych przed regulacją i po regulacji hydrotechnicznej w końcu XIX w. Wyjaśniono kwestię gradientu zawartości węglanowej materii rozpuszczonej w dnie doliny i jego wpływ na sedymentację osadów. Zwrócono uwagę na podobieństwa i różnice w transporcie materii rozpuszczonej i zawieszonej między korytem Wisły i starorzeczami na przykładzie starorzecza Starej Wisły i koryta Wisły w Bratwinie.

EN

The paper is a review of flood and biogenic sediments which have been deposited on the Lower Vistula Valley floor from the vicinity of Górsk to Grudziądz town. Sandy flood sediments, flood basin sediments and mineral infillings of former back swamps are described. Biogenic sediments are also discussed and genetically interpreted. The results of the Vistula channel reconstruction in Grudziądz Basin and Unisław Basin in the last 200 years are also presented. The reconstruction is strongly linked with the problem of relatively slow siltation of oxbows after the hydrotechnical regulation at the end of XIX-th century. The question of the carbonates gradient in floodplain sediments is also explained. The differences and similarities of the dissolved and suspended matter transport between the main channel and fluvial lake is shown on the example of the oxbow lake and Vistula river channel in Bratwin.

2

Charakterystyka środowisk depozycyjnych Jeziora Czechowskiego i jego otoczenia

Kordowski J., Błaszkiewicz M., Kramkowski M., Słowiński M., Tyszkowski S., Brauer A., Brykała D., Gierszewski P., Lamparski P., Lutyńska M., Mirosław-Grabowska J., Noryśkiewicz A.M., Obremska M., Ott F., Wulff S., Zawiska I.

Landform Analysis

|

2013

|

Vol. 25

55--75

PL

W artykule przedstawiono przegląd badań nad morfogenezą misy jeziornej Jeziora Czechowskiego na Pojezierzu Starogardzkim. W dostępnych odsłonięciach, wkopach i wierceniach o nienaruszonej strukturze przeprowadzono analizę sedymentologiczną osadów glacjofluwialnych, glacjolimnicznych, limnicznych i stokowych. Wyniki tej analizy uzupełniono rezultatami kartowania geologicznego i geomorfologicznego. W efekcie przeprowadzonych prac stwierdzono, że misa jeziora założona jest w głębokiej rynnie subglacjalnej, która do początku allerødu zakonserwowana była bryłami martwego lodu. Ich wytopienie doprowadziło do powstania zróżnicowanej morfologii dna rynny. W najgłębszych miejscach, dzięki ograniczonej miksji, były warunki do zachowania rocznej laminacji osadów dennych. Sedymentacja osadów glacjofluwialnych w otoczeniu rynny była bardzo zróżnicowana i w wielu miejscach wskazuje na warunki przepływu nadkrytycznego. W przypowierzchniowej warstwie osadów sandrowych stwierdzono ślady zapisu procesów mrozowych (gleby mrozowe) oraz wytrącenia węglanowe wskazujące na występowanie warunków peryglacjalnych po zaprzestaniu przepływu proglacjalnego. Osady limniczne są również zróżnicowane w zależności od cech morfometrycznych basenu sedymentacyjnego, a przede wszystkim od głębokości ich depozycji. Osady stokowe pochodzą w większości z ostatnich dwustu lat, a ich depozycja nastąpiła wskutek działalności gospodarczej człowieka.

EN

The paper aims to review the investigations on the genesis of the Czechowskie Lake basin (Starogard Lakeland, north-central Poland). The sedimentological analysis of the glaciofluvial, glaciolimnic, limnic and colluvial deposits have been conducted in the outcrops, pits and boreholes with undisturbed cores. They were supplemented by the results of the geological and geomorphological mapping. Summing up the investigations it can be stated that the lake basin developed within a deep subglacial channel which was preserved by the dead ice blocks till the onset of the Allerød. Their melting led to the emergence of a morphologically diversified lake basin. The conditions in its deepest parts, due to hampered mixing and wave action, favoured the preservation of the annually laminated sediments. The glaciofluvial deposition in the vicinity of the lake was diverse and in many places it indicates the supercritical condition of the water flow. Within the near-surface layer of outwash deposits were recognized the traces of the periglacial processes and calcareous precipitates which indicate short glaciolimnic periods or breaks in sedimentation. The limnic sediments are also diversified and dependent on the morphometric features of the sedimentary basin, mostly the depth of the deposition. Colluvial deposits have originated mostly in the last 200 years as a consequence of the transient deforestation of the surrounding area.

3

Fosylne pigmenty roślinne biomarkerami stanu środowiska ekosystemów wodnych

Sigareva L. E., Gierszewski P., Zakonnov V. V.

Landform Analysis

|

2010

|

Vol. 12

99-108

PL

Analiza zawartości i składu pigmentów roślinnych w osadach dennych zbiorników wodnych jest skuteczną metodą pozwalającą na ocenę produktywności biologicznej akwenów oraz składu gatunkowego algocenoz. Na podstawie wielkości rozkładu i stopnia zachowania pigmentów w osadach moSna wnioskować o warunkach środowiskowych panujących w zbiornikach wodnych w przeszłości. Metoda ta jest skutecznym narzędziem stosowanym w rekonstrukcjach paleolimnologicznych jak i charakterystyce współczesnych środowisk jeziornych, w tym szczególnie przy określaniu przebiegu sedymentacji. Możliwości metody wskazują, że może być ona wykorzystywana również w badaniach paleogeomorfologicznych i sedymentologicznych. W artykule, na podstawie bogatej literatury oraz badań osadów zbiornika włocławskiego scharakteryzowano właściwości pigmentów, mechanizmy ich przemian i uwarunkowania przetrwania pigmentów w osadach, techniki analityczne oraz możliwości zastosowań i interpretacji w badaniach ekosystemów wodnych. Przedstawiono także możliwości wykorzystania pigmentów roślinnych w ocenie produktywności biologicznej osadów dennych zbiornika włocławskiego oraz uwarunkowań przebiegu procesów sedymentacyjnych, w tym przede wszystkim destrukcji materii organicznej w osadach dennych.

EN

The analysis of plant pigments content in bottom deposits of water reservoirs is a very effective method allowing to estimate biological productivity of reservoirs and specific composition of algocenosis. On the basis of decay size and degree of pigments preservation in sediments it is possible to conclude about environmental conditions of the water reservoirs that had existed in the past. This method is an effective tool used in both paleolimnological recontructions and present lake environment characteristics, especially in defining the process of sedimentation. Features of method show that it can be used in paleomorphological and sedimentological research as well. In the article, on the basis of literature and the investigation of Włocławek Reservoir sediments, it has been characterized pigments properties, mechanisms of their transformation and conditionings of pigments survival in sediments, analytical techniques, as well as possibilities of application and interpretation in water ecosystem research. It has been also described possibilities of plant pigments use in assessment of Włocławek Reservoir bottom deposits biological productivity and conditionings of sedimental processess, especially organic matter destruction in bottom deposits.

4

It logistic systems

Gierszewski P.

Logistyka

|

2008

|

nr 6

CD

5

Koncentracja metali ciężkich w osadach zbiornika włocławskiego jako wskaźnik hydrodynamicznych warunków depozycji

Gierszewski P.

Landform Analysis

|

2008

|

Vol. 9

79--92

6

Water erosion and supply of material for fluvial transport under episodic surface flow conditions in the semi-arid zone on Boa Vista (Cabo Verde)

Gierszewski P., Rodzik J.

Landform Analysis

|

2003

|

Vol. 4

49--58

EN

This paper presents the effects of the natural conditions of the semi-arid zone on the tem-poral and spatial variability of production and supply of material for fluvial transport under conditions of episodic surface flow. Based on measurements of water runoff, concentration of suspension and dissolved material in the course of a one-hour rainfall, it has been determined that the catchments under study have a considerable resistance to the effects of water erosion. Some protection is supplied by the ablation pavement, which reduces rainsplash and slopewash and prevents flow concentration. Consid-erably more erosion has been noted on unpaved roads concentrating water flow even on plateaux and gently inclined slopes. Obviously the potential for leaching rock material in short-duration flow is limited. Large proportions of the dissolved material carried away from the catchments are salts of marine and aeolian provenance. The high intensity of erosional processes in the early phase of runoff is evidence of the role of physical weathering between rainfalls, which supplies the material for fluvial transport.

7

Geomorphological effects of the catastrophic drainage of artificial reservoir in the Młynówka valley at Górowo Iławeckie, Poland

Brykała D., Gierszewski P., Gębica P.

Landform Analysis

|

2003

|

Vol. 4

75--82

EN

The problem concerns the catastrophic flood flow caused by the breaking of the dam of the artificial reservoir in the valley of the small river Młynówka Górowska. Extensive studies were focused on the section just below the broken dam, were the geomorphological effects of that event were most noticeable. A number of erosional and accumulative forms have been distinguished. The structure and grain size of the flood deposits have been studied. The occurrence of deposit sequences characteristic of slurry-flows has been found. The rapid fall of the flood wave was associated with the deposition of the coarser deposit fractions on the sides of the valley and of the finer ones on its floor.