PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 30

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Górnictwo węgla kamiennego i brunatnego w Czechach
Cablik V., Hlavata M., Janakova I.
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
|
2018
|
nr 104
85--96
PL
Zasoby węgla w Republice Czeskiej są ocenione na 10 mld ton – w tym 37% węgla kamiennego, 60% węgla brunatnego i 3% lignitu. Węgiel kamienny jest wydobywany w północnych Morawach, w 2017 roku produkcja wyniosła 5,5 mln ton. Węgiel brunatny jest eksploatowany głównie w północno-zachodnich Czechach, produkcja węgla brunatnego wyniosła w 2017 roku 38,1 mln ton. Znaczne ilości węgla kamiennego są eksportowane do Słowacji, Austrii, Niemiec i Węgier Zgodnie z polityką energetyczną państwa węgiel pozostanie głównym źródłem energii w kraju w przyszłości, pomimo zwiększonego wykorzystania energii jądrowej i gazu ziemnego. Rząd oczekuje, że w 2030 r. energia z węgla będzie stanowić 30,5% produkowanej energii. W Republice Czeskiej działa pięć przedsiębiorstw węglowych: OKD, a.s., jedyny producent węgla kamiennego oraz cztery firmy wydobywcze węgla brunatnego Severočeské Doly a.s., których właścicielem jest ČEZ, największy producent węgla brunatnego, Vršanská uhelná a.s., z zasobami węgla do 2055 roku, Severní energetická a.s. z największymi rezerwami węgla brunatnego w Republice Czeskiej i Sokolovska uhelná a.s., najmniejsza spółka górnicza wydobywającą węgiel brunatny. OKD eksploatuje węgiel kamienny w dwu kopalniach Kopalnia Důlní závod 1 – Ruch ČSA, Ruch Lazy, Ruch Darkov oraz Kopalnia Důlní závod 2 (Ruch Sever, Ruch Jih). A artykule przedstawiono również proekologiczne rozwiązanie zagospodarowania hałd odpadów po wzbogacaniu węgla – zakład wzbogacania odpadów weglowych z hałdy Hermanice.
EN
Coal reserves in the Czech Republic are estimated to be 10 billion tons – hard coal about 37%, brown coal about 60% and lignite 3%. Hard coal is produced in Northern Moravia. In 2017 the production of hard coal was 5.5 million tons. Brown coal is mined in North-Western Bohemia − the production of brown coal in 2017 was 38.1 million tons. Significant quantities of hard coal are exported to: Slovakia, Austria, Germany and Hungary. In accordance with the National Energy Policy, coal will remain the main source of energy in the country in the future, despite the increased use of nuclear energy and natural gas. The government expects that in 2030 energy from coal will account for 30.5% of energy produced. There are five coal companies in the Czech Republic: OKD, a.s., the only hard coal producer and four brown coal mining companies: Severočeské Doly a.s., owned by ČEZ, the largest producer of brown coal, Vršanská uhelná a.s., with coal resources until 2055, Severní energetická a.s. with the largest brown coal reserves in the Czech Republic and Sokolovska uhelná a.s., the smallest mining company extracting lignite. OKD operates coal in two mines Kopalnia Důlní závod 1 – (consists of three mines: ČSA Mine, Lazy Mine, Darkov Mine) and Mine Důlní závod 2 (ttwo mines Sever, Jih). The article also presents a pro-ecological solution for the management of waste heaps after coal enrichment – a plant for the enrichment of coal waste from the Hermanice heap.
2
Content available Preparation of Synthetic Zeolites from Fly Ash
Langauer D., Cablik V.
Inżynieria Mineralna
|
2018
|
R. 19, nr 1
7--12
EN
The paper deals with the possibility of utilizing fly ash generated during coal combustion as an input material for the hydrothermal synthesis process in order to prepare a mineral phase. In the hydrothermal synthesis process, we worked with 2M and 3M sodium hydroxide, different process times from 6h to 24h and temperature range 90–110°C. Prior to the experiment, we analysed the input fly ash using XRF, XRD, and SEM. Based on the results, we selected appropriate fly ash and carried out hydrothermal synthesis of zeolites. The resulting mineral phases were analysed by XRD and SEM.
PL
Artykuł jest poświęcony możliwości wykorzystania popiołu lotnego ze spalania węgla jako materiału wejściowego do procesu syntezy hydrotermalnej w celu przygotowania fazy mineralnej zeolitu. W procesie syntezy hydrotermalnej wykorzystano 2M i 3M wodorotlenek sodu, proces prowadzono w czasie od 6h do 24h i w zakresie temperatur 90–110°C. Przed eksperymentem przepro¬wadzono analizy XRF, XRD i SEM popiołu. Na podstawie uzyskanych wyników wybrano odpowiedni popiół lotny i przeprowadzono hydrotermalną syntezę zeolitów. Powstałe fazy mineralne analizowano za pomocą XRD i SEM.
3
Content available Energy Recovery from Municipal and Other Waste
Lapcik V., Lapcik V., jr, Cablik V.
Inżynieria Mineralna
|
2018
|
R. 20, nr 2
265--272
EN
The article summarizes possibilities of energy recovery from municipal and other waste. It describes the history of incineration and energy recovery from municipal waste in Czechoslovakia and then in the Czech Republic. The attention is paid to the three currently operated plants for energy recovery from municipal waste in the Czech Republic (ZEVO Malešice, SAKO Brno, TERMIZO Liberec, and ZEVO Chotíkov). The following are the characteristics of the planned plants for energy recovery from municipal waste in the Czech Republic. All these plants operate essentially based on grate boilers with fl ue gas treatment at the highest technical level. The article also lists other technologies, which can be used for energy recovery from municipal waste - these are gasifi cation and pyrolysis units. The final part of this contribution is devoted to the emission values of fl ue gases from pyrolysis plant.
PL
W artykule podsumowano możliwości odzysku energii z odpadów komunalnych i innych rodzajów odpadów. Opisano rozwój technologii spalania i odzysku energii z odpadów komunalnych w Czechosłowacji, a następnie w Czechach. Zwrócono uwagę na trzy obecnie eksploatowane instalacje do odzysku energii z odpadów komunalnych działające w Republice Czeskiej (ZEVO Malešice, SAKO Brno, TERMIZO Liberec i ZEVO Chotíkov). Przedstawiono charakterystykę planowanych instalacji do odzysku energii z odpadów komunalnych w Republice Czeskiej. Wszystkie zakłady działają zasadniczo w oparciu o kotły rusztowe z oczyszczaniem spalin na najwyższym poziomie technicznym. W artykule przedstawiono również inne technologie, które mogą być wykorzystane do odzysku energii z odpadów komunalnych – instalacje do zgazowania i pirolizy. Ostatnia część artkułu poświęcona jest analizie poziomu emisji gazów spalinowych z instalacji do pirolizy.
4
Content available Behavior of Macerals in the Process of Hard Coal Flotation
Janakova I., Cablik V., Kasparkova A.
Inżynieria Mineralna
|
2018
|
R. 19, nr 1
53--56
EN
Due to the inherent hydrophobic nature of coal, flotation is very effective in upgrading coal fines of particle size below 0.5 mm. To verify the applicability of flotation on black coal slurry samples from the Upper Silesian Basin, black coal slurries from four mines were selected, namely CSM Mine and CSA Mine in the Czech Republic, and Jankowice Mine and Kleofas Mine in Poland. The article further aims to describe the transfer of different coal macerals into the flotation concentrates and the flotation tailings. For this purpose, Flotalex and Montanol flotation collectors were used. These collectors are generally applied in coal preparation plants both in the Czech Republic and Poland. The flotation and petrological results imply that the floatability of the given coal slurry samples is approximately equal when applying Flotalex or Montanol. It is apparent from the petrological analysis results that 82.3% (applying Flotalex) and 88.8% (applying Montanol) of vitrinite maceral group pass into the flotation concentrate in three minutes.
PL
Ze względu na naturalną hydrofobowowość węgla, flotacja jest bardzo skuteczną metodą wzbogacania mułu węglowego o wielkości ziaren poniżej 0,5 mm. W celu weryfikacji możliwości zastosowania flotacji przeprowadzono badania flotacji węgla przeprowadzono na czterech próbkach węgla kamiennego pochodzących z kopalń CSM i CSA w Czechach oraz kopalń Jankowice i zamkniętej kopalni Kleofas w Polsce. Celem artykułu jest także opis zachowania się macerałów węglowych w procesie flotacji: przechodzenie do koncentratów i odpadów flotacyjnych. Wykorzystano kolektory flotacyjne Flotalex i Montanol. Kolektory te są standardowo stosowane w procesie flotacji węgla zarówno w Czechach , jak iw Polsce. Wyniki flotacji i analizy petrograficznbe sugerują, że badane węgle flotują zarówno przy stosowaniu Flotalexu lub Montanolu. Analizy wykazały że uzysk witrynitu w koncentracie wyniósł 82,3% (stosując Flotalex) i 88,8% (stosując Montanol) trzy minuty.
5
Content available Self-organization of Matter
Zegzulka J., Raclavsky K., Necas J., Cablik V., Tora B.
Inżynieria Mineralna
|
2017
|
R. 18, nr 1
173--182
EN
The traditional characterization of forms or states of matter which can be easily distinguished (solid, liquid and gaseous) is focused on differences rather than on common principles of organization of matter in general. The attempt to describe continuous changes in the organization of particulate matter leads to the possibility of using the angle of internal friction as a parameter, allowing, together with other parameters, a unified description of existential forms of matter and conditions of their existence. The self-organization of matter observed from this point of view can explain, for example, the origin of landforms created both by natural forces and human activity. It can contribute to the solution of technical problems in the field of particulate matter and help in the explanation of phenomena in both inorganic and organic nature.
PL
Tradycyjny opis form stanu materii, który można łatwo rozróżnić (ciało stałe, ciecz oraz gaz) jest skoncentrowany raczej na różnicach, niż na głównych zasadach organizacji materii w sensie ogólnym. Próba opisu ciągłych zmian w organizacji konkretnej materii prowadzi do możliwości zastosowania kąta wewnętrznego tarcia jako parametru, który pozwoli wraz z innymi parametrami na zunifikowany opis form istnienia materii oraz warunków jej występowania. Samoorganizacja materii widziana z tego punktu widzenia może wyjaśnić, na przykład, pochodzenie formacji terenu utworzonych zarówno przez naturę, jak i działalność człowieka. Może to być zastosowane przy rozwiązywaniu problemów technicznych na polu określonej materii i pomóc w wyjaśnieniu zjawisk zarówno natury organicznej, jak i nieorganicznej.
6
Content available Improving the Environmental Safety by Means of Chemical Monitoring System
Blazkova K., Pokorny J., Cablik V.
Inżynieria Mineralna
|
2015
|
R. 16, nr 2
37--44
EN
To ensure a higher level of safety in the zones endangered by leakage of hazardous substances on the territory of the Moravian-Silesian region, a CHEmical MONitoring system project was implemented - CHEMON. The project aims at reducing the risks of a potential accident with hazardous substances. The article describes the process of selecting the major sources of risks, opportunities and goals of continuous monitoring of hazardous substances (which not only serves to identify the accident occurred, but also to ensure observation of the spread of a toxic cloud), possibilities to use the existing transmission paths of the unified warning and notification system for alerting the population, informing system to alert people at risk in significant buildings and procedure of notification of the Integrated Rescue System of an accident.
PL
Aby zapewnić wyższy poziom bezpieczeństwa na terenach zagrożonych wyciekiem niebezpiecznych substancji w regionie Śląsko-Morawskim, wdrożono projekt polegający na systemie monitoringu składu chemicznego – tzw. CHEMON (od ang. CHEMical MONitoring). Celem projektu jest obniżenie ryzyka potencjalnego zagrożenia ze strony niebezpiecznych substancji. Artykuł opisuje procesy identyfikacji największych źródeł zagrożenia, możliwości i założone cele ciągłej obserwacji niebezpiecznych substancji (która nie tylko służy do informowania o zaistniałym zagrożeniu, lecz również zapewnia obserwację drogi toksycznej chmury), dostęp do istniejących ścieżek transmisji zintegrowanego systemu ostrzegania i zawiadamiania służący do alarmowania ludności, system informujący, który ostrzega ludzi przed ryzykiem występującym w ważniejszych budynkach oraz procedury zawiadamiania o wypadku – Zintegrowany System Ratunków (Integrated Rescue System).
7
Content available Flotation Tailings – Intensification of the Dewatering Process by the Aluminium Pre-Hydrolysed Coagulants
Malikova P., Chromikova J., Cablik V., Thomas J.
Inżynieria Mineralna
|
2015
|
R. 16, nr 2
73--78
EN
Most mineral-separation processes involve the use of substantial quantities of water and a larger portion of it ends up in a tailings stream. Typically, sedimentation and filtration are used to dewater the coal product. Large amount of dilute suspension has to be treated. The main driving force for coal tailing treatment is the elimination of unsustainable disposal of fine coal tailings in large tailings dams. Coagulation/Flocculation is usually a necessary pre-treatment step in dewatering streams containing significant quantities of very fine particles. The effectiveness of the coagulation/flocculation step may determine the performance and, ultimately, the capacity of the dewatering system. The objective of dewatering processes is often to obtain clear water with low percentage of solids. The article presents the results of possibility of intensification of dewatering of the flotation tailing streams from coal preparation Paskov mine (Czech Republic). The results imply that the selected aluminium pre-hydrolysed coagulants (aluminium chlorohydrate – FLOKOR1.2A, FLOKOR D15, polyaluminium chloride – PAX-18) are convenient in dewatering process of tailing slurries and are practicable for further tests and use in industry. It is possible to achieve effective dewatering in short time. Optimal doses of all coagulants do not worsen the conditions in the process water for its hypothetic re-use. Experiments were conducted in temperature interval from 5°C to 20°C. Standard jar tests were performed to evaluate coagulation efficiencies. Different mixing conditions were evaluated. Relation between tailings and addition of coagulant was characterized by zeta-potential. Turbidity, pH values and residual concentrations of aluminium were measured.
PL
Większość procesów separacji minerałów wiąże się z zużyciem znaczących ilości wody, której większość trafia do strumienia odpadów. Zazwyczaj w celu odwodnienia węgla wykorzystuje się procesy sedymentacji i filtracji. W efekcie trzeba zagospodarować duże ilości rozrzedzonej zawiesiny. Największym wyzwaniem w przetwarzaniu odpadów węgla jest eliminacja nieopłacalnego składowania odpadów drobnego węgla w ogromnych stawach osadowych. Koagulacja/flokulacja jest często ważnym wstępnym krokiem w procesie odwadniania strumieni zawierających znaczące ilości bardzo drobnych cząsteczek. Skuteczność koagulacji/flokulacji może określić skuteczność, oraz ostatecznie, przepustowość systemu odwadniającego. Częstym celem procesu odwadniającego jest uzyskanie czystej wody z niską zawartości fazy stałej. Artykuł przedstawia wyniki badania możliwości intensyfikacji odwodnienia strumieni odpadów flotacyjnych z kopalni węgla Paskov (Republika Czeska). Wyniki wskazują, że wybrane hydrolizowane koagulanty glonowe (aluminiumchlorohydrate – FLOKOR1.2A, FLOKOR D15, polyaluminium chloride – PAX-18) są odpowiednie do procesu odwadniania zawiesin w praktyce przemysłowej. Możliwe jest osiągnięcie skutecznego odwodnienia w krótkim czasie. Optymalne dawki koagulantów nie pogarszają jakości wody do hipotetycznego ponownego użycia. Eksperymenty zostały przeprowadzone w przedziale temperatury od 5°C do 20°C. Standardowe testy metodą sedymentacji zostały przeprowadzone w celu określenia skuteczności koagulacji. Różne warunki mieszania zostały zbadane. Określono potencjał zeta, zmierzono mętność, wartości pH oraz stężenia osadów koagulantu.
8
Content available Energetic Recovery of Celulose Wastes
Budzyń S., Andrusikiewicz W., Cablik V., Tora B., Gradoń W.
Inżynieria Mineralna
|
2015
|
R. 16, nr 2
137--141
EN
Energy Efficiency and Renewable Energy (EERE) has an Industrial Technologies Program (ITP) that specifically works with the pulp and paper mill industry to enhance their energy usage efficiencies and other industrial environmental improvements. Example of the EERE project relevant to the reduction of waste in pulp and paper mills as outlined in the paper. Solid Recovery Fuel production on the base of pulp and paper production in International paper Kwidzyń is described.
PL
W ramach programu Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii (EERE) opracowano program Technologie Przemysłowe (ITP), w którym dokonano specyfikacji działań podejmowanych w przemyśle celulozowo-papierniczym w celu zwiększenia efektywności użytkowania energii i poprawy stanu środowiska. Przykład realizacji projektu EERE w celu zmniejszenia ilości odpadów z zakładu celulozowo papierniczego opisano w artykule. Przedstawiono możliwości produkcji stałego paliwa wtórnego (SRF) na bazie odpadów powstających w firmie International Paper Kwidzyn.
9
Content available Activation Energy of Rape Residue
Znamenackova I., Hredzak S., Cablik V., Cablikova L., Hlavata M., Dolinska S., Lovas M.
Inżynieria Mineralna
|
2015
|
R. 16, nr 2
155--160
EN
Thermal analysis describes the changes of physical and chemical properties of materials depending on increasing temperature. Thermogravimetric analysis of rape residue sample has been carried in inert atmosphere. The samples were heated over a range of temperatures that includes the entire range of pyrolysis with three different heating rates of 5, 10 and 15°C min-1. Thermogravimetric (TG) curves were obtained from experimental data. The results obtained from thermal decomposition process indicate that there are main stages such as dehydration, active and passive pyrolysis. The first region from 50°C is related to the extraction of moisture and adsorbed water in samples. The main pyrolysis process proceeds in a range from approximately 250 to 450°C. The activation energy values as a function of the extent of conversion for the pyrolysis process of rape residue have been calculated by means of the Flynn– Wall–Ozawa method. The activation energy for the pyrolysis of rape residue was 99–189 kJ.mol-1 in the conversion range of 0.2–0.8. The average activation energy calculated by this method was 142 kJ.mol-1.
PL
Analiza termiczna wykazała zmiany właściwości fizycznych oraz chemicznych materiałów w zależności od wzrostu temperatury. Analizę termograwimetryczną próbek odpadów rzepaku przeprowadzono w atmosferze gazów obojętnych. Próbki były podgrzane w różnym zakresie temperatur, który zawierał cały zakres pirolizy z trzema różnymi prędkościami ogrzewania wynoszącymi 5, 10 oraz 15°C min-1. Krzywe termograwimetru (TG) otrzymano z danych eksperymentalnych. Wyniki uzyskane z termicznej dekompozycji wskazują na istnienie głównych faz takich jak dehydratacja, aktywna i pasywna piroliza. Pierwszy proces zachodzi w okolicy 50°C, występuje wtedy parowanie wilgoci i wody z próbek. Główny proces pirolizy zachodzi w zakresie od ok. 250°C do 450°C. Wartości energii aktywacji jako przedłużenie właściwości konwersji procesu pirolizy resztek rzepy zostały obliczone metodą Flynn-Wall-Ozawa. Energia aktywacji dla pirolizy odpadów rzepaku wyniosła 99–189 kJ.mol-1 w zakresie konwersji od 0,2–0,8. Średnia energia aktywacji obliczona tą metodą wyniosła 142 kJ.mol-1.
10
Content available Streamlining of the Reclamation Substrate in Practice
Konecna E., Cablik V., Kraina M., Svoboda M.
Inżynieria Mineralna
|
2014
|
R. 15, nr 1
189--196
EN
The article deals with the innovation of substrate for land reclamation purposes made by the company OBSED a. s. It proposes a new and more economical composition of the reclamation substrate. It brings the results of the ecotoxicity tests applied on the pre-determined ratios of the individual components of the substrate. The ecotoxicity tests made used of white mustard (Sinapis alba) seeded in this reclamation substrate and its modifications. The article describes the manufacturing process of the original subsurface substrate for reclamation purposes and the carried out ecotoxicity tests on various quantitative proportions of the materials contained in the substrate. The aspect of innovation is grounded in altering the ratios of the input raw materials, including testing ecotoxicity of the new and more economical reclamation substrate, which still offers identical technical parameters as the previous reclamation substrate.
PL
W artykule opisano innowacyjne podłoże do celów melioracyjnych wykonanych przez firmę OBSED s.r. ekotoksyczności dla zaproponowanych różnych receptur podłoża. Testy ekotoksyczności wykonano używając nasion gorczycy białej (Sinapis alba) zasianych na podłożu do rekultywacji oraz jego modyfikacjach. W artykule przedstawiono proces produkcji oryginalnego podłoża w celach rekultywacji podpowierzchniowej i przeprowadzonych badań ekotoksyczności, w różnych proporcjach ilościowych materiałów zawartych w podłożu. Aspekt innowacji zawiera się w zmiennych proporcjach surowców wejściowych, oraz w badaniu ekotoksyczności nowego i bardziej ekonomicznego podłoża do rekultywacji, który charakteryzuje się takimi samymi parametrami technicznymi jak stosowane podłoża do rekultywacji.
11
Content available Pyrolytic Oils in Coal Flotation
Cablik V., Isek J., Herkova M., Halas J., Cablikova L., Vaculikova L.
Inżynieria Mineralna
|
2014
|
R. 15, nr 2
9--14
EN
The aim of this article was the research of new flotation reagents, which were formed through pyrolysis of different types of waste. Potential new flotation reagents are liquid organic phase pyrolysis of tires, plastic and wooden materials. Another goal is to achieve the coal flotation ash content quality below 10%. The results imply that it is possible to produce flotation collectors from various types of waste, which may be applicabe in black coal flotation. Producing and application of a suitable collector, which would be ecologically as well as economically interesting, makes an inseparable part of the flotation process.
PL
Celem tego artykułu jest zbadanie nowych reagentów do flotacji, które były wytworzone w procesie pirolizy różnego typu odpadów. Potencjalne nowe reagenty do flotacji są organiczną fazą ciekłą z pirolizy opon, plastiku i materiałów drewnianych. Kolejnym celem do osiągnięcia jest flotacja węgla o zawartości popiołu poniżej 10%. Uzyskane wyniki sugerują, że możliwe jest produkowanie kolektorów flotacyjnych z odpadów różnego typu, które mogą znaleźć zastosowanie we flotacji węgla kamiennego. Produkowanie i zastosowanie odpowiednich kolektorów, które mogłyby być interesujące pod względem ekologicznym jak i ekonomicznym, jest nieodłączną częścią procesu flotacji.
12
Content available Ore Microscopy Characterization as a Mineral Processing Control
Tomanec R., Cablik V., Simovic I., Gacina R.
Inżynieria Mineralna
|
2014
|
R. 15, nr 2
101--106
EN
The mineral deposit Bor-Cerovo is a relatively simple Cu-(Fe)ore that is becoming poorer and more complex in texture with the depth of mining. The Bor Copper Mine has expanded mine workings to the Cerovo field margins, where the same type of porphyry copper ore was found for which the Bor Mine is known as one of largest in Europe. Under the oxidized zone in the vertical deposit section lie paragenetic mineral associations typical of the cementated zone, or a transitional layer from the primary mineralized rock. Average concentrations of sulphide copper and oxide copper in the primary rock range from 0.263% to 0.164% and from 0.102% to 0.008%, respectively. Concentration of the ore of simple mineral composition has given a product of unsatisfactory both concentrate quality and metal recovery. More study is felt necessary of the structural/textural properties, of the identified mineral relations, and of the rate of mineral product liberation for the given grind fineness. Mineralogical analyses were conducted in the course of laboratory (and technological) tests. It has been learned that chemical analyses of the floatation concentrated material alone were inadequate, especially where complex texture of intergrowths and poor ore were involved. Structural properties and complex integrowths, and concequently low liberation degree, were found to be the reason of poor concentration. This paper discusses importance of the mineral liberation measurement for the technological results of copper ore concentration at the Bor-Cerovo flotation plant, and explains the functional relation between the mineral liberation and the grind fineness. Data on the microscopy of ore texture and the mineral liberation degree presented in this paper are aimed at improving the recovery and grade of chalcopyrite concentrate in the Veliki Krivelj Flotation Plant. Ore microscopy in the laboratory and technological tests indicate that chemical analysis as a tool for monitoring ore flotation is insufficient, especially where the processed ore is complex-textured and poor.
PL
Złoże mineralne Bor-Cerovo jest stosunkowo prostą rudą Cu-(Fe), która staje się uboższa i bardziej złożona w teksturze wraz z głębokością wydobywania. Kopalnia miedzi Bor rozszerzyła prace wydobywcze do granic obszaru Cerovo gdzie znaleziono ten sam typ porfirowej rudy miedzi, z którego kopalnia Bor jest znana jako największa w Europie. Poniżej strefy utlenionej w pionowej strefie złoża znajduje się zespół paragenetycznego minerału typowego dla strefy cementacji, lub warstwa przejściowa ze skały pierwotnie zmineralizowanej. Średnie stężenie siarczanu miedzi i tlenku miedzi w skale pierwotnej znajduje się w przedziale kolejno od 0,263% do 0,164% oraz od 0,102% do 0,008%. Stężenie w rudzie niezłożonego minerału daje produkt niezadowalający pod względem zarówno jakości koncentratu jak i odzysku metalu. Koniecznych jest więcej badań na temat właściwości strukturalnych/tekstury, identyfikacji zależności minerału, oraz na temat stopnia wyzwalania produktu mineralnego dla danego stopnia rozdrobnienia. Przeprowadzono analizę mineralogiczną podczas badań laboratoryjnych (i technologicznych). Dowiedziano się, że analiza chemiczna i flotacja koncentratu mineralnego była nieadekwatna, szczególnie gdy zaangażowana była skomplikowana struktura narostów między ziarnami i uboga ruda. Odkryto, że właściwości strukturalne i skomplikowane narosty, a co za tym idzie niski stopień uwalniania, były powodem ubogiej koncentracji. Artykuł ten omawia znaczenie pomiarów uwalniania minerału dla wyników technologicznych koncentracji miedzi w rudzie w zakładzie flotacyjnym Bor-Cerovo, i wyjaśnia funkcjonalną zależność miedzi uwalnianiem minerału a stopniem rozdrobnienia. Dane mikroskopowe tekstury rudy i stopnia uwalniania minerału prezentowane w tym artykule mają na celu polepszenie odzyskiwania i stopnia koncentratu chalkopirytu w zakładzie flotacyjnym VelikiKrivelj. Laboratoryjne i technologiczne badania mikroskopowe rudy wykazują, że analiza chemiczna jako narzędzie monitorowania flotacji rudy jest niewystarczająca, szczególnie jeśli przetwarzana ruda ma skomplikowaną teksturę i jest uboga.
13
Content available Microbiological Decomposition of Sulphates in Reduction of COD in Diary Industry Wastewater
Wawrzak D., Cablik V.
Inżynieria Mineralna
|
2014
|
R. 15, nr 2
269--274
EN
One of the most heavily laden pollutants is dairy wastewater with excessive volume of sulphates. Biological methods use sulphate-reducing bacteria Desulfotomaculum ruminis in dairy wastewater treatment. They carry out dissimilatory reduction of sulphates, which uses sulphate ions (IV and VI) as the final acceptors of electrons and hydrogen. Laboratory studies have shown that sulfides (mostly FeS) precipitated during dissimilatory reduction having deterrent effect on the decrease of ions SO42- to S2- when concentration of Fe is over 400 mg/dm3. Diary wastewater treatment process with the participation of SRB results in secretion of hydrogen sulfide and a decreasing COD, i.e. reducing the concentration of organic substrates.
PL
Jednym z zanieczyszczeń najbardziej obciążających środowisko naturalne są ścieki mleczarskie z nadmierną ilością siarczanów. Metody biologiczne pozwalają użyć bakterii redukujących siarczany szczepu Desulfotomaculum ruminis w oczyszczaniu ścieków mleczarskich. Baterie te dokonują dysymilacyjnej redukcji siarczanów, podczas której wykorzystują jony siarczanowe (IV i VI) jako ostateczne akceptory elektronów i wodoru. Badania laboratoryjne wykazały, że siarczki (głównie FeS) wytrącane podczas dysymilacyjnej redukcji ograniczają zmniejszenie jonów SO42- do S2-, gdy stężenie Fe wynosi ponad 400 mg/dm3. Proces oczyszczania ścieków mleczarskich z użyciem SRB powoduje wydzielania się siarkowodoru i doprowadza do zmniejszenia ChZT, czyli zmniejszenie stężenia substratów organicznych.
14
Content available Lignitic fly ash byproducts from TPP Kostolac-B, Serbia and its usage
Tomanec R., Stefanovic M., Cablik V.
Inżynieria Mineralna
|
2013
|
R. 14, nr 2
91--97
EN
In this study, the fly ash taken from the lignite thermal power plant Kostolac-B, Kostolac, Serbia, is characterized and separated from its byproducts. Fly ash is composed of unburned carbon, iron compounds typically of magnetite, pozzolanic material and cenospheres. A systematic study is conducted to establish the optimum conditions for the separation of these materials from fly ash. In this context, concentration techniques such as magnetic, gravity separations (heavy liquids separation) and flotation are put forward. Finally the lightweight fraction, from which the magnetic minerals and the unburned coal substance were removed, as well as microspheres, is an excellent material for the production of building materials – blocks and bricks, for concrete mixtures, cement additives, for fly ash pelletization process using Portland cement binder and other purposes. The main elements (fractions of valuable components) of the fly ash that determine its usability are: the quantity of unburned carbon, content of iron compounds (typically of magnetite and haematite), the pozzolanic material, microsphere (cenospheres) content, size distribution, mechanical properties of the pellets etc. The preliminary investigations and accomplished tests exhibited satisfactory results.
PL
Streszczenie W artykule przedstawiono charakterystykę oraz wyniki badań nad wzbogacaniem popiołów lotnych ze spalania węgla w Ciepłowni Kostolac –B w miejscowości Kosolac w Serbii. Popioły lotne składają się z niedopału węgla, składników żelazo nośnych (najczęściej magnetyt, materiałów pucolanowych i cenosfer. Celem badań było określenie optymalnych warunków separacji popiołów. Badania przeprowadzono wykorzystując metody wzbogacania magnetycznego, grawitacyjnego(wzbogacanie w cieczy ciężkiej) i flotacji. W końcowym etapie wzbogacania uzyskano frakcję lekką, pozbawiona części magnetycznej i niedopału oraz ceno sfer, która może być wykorzysta na do produkcji materiałów budowlanych – bloczków, cegieł, betonu, dodatków do cementu, jako dodatek do procesu pelletyzacji z wykorzystaniem cementu portlandzkiego i podobnych zastosowań. Najważniejsze czynniki, które decydują o jakości popiołu są ilość niedopału, zawartość minerałów żelaza (magnetyt, hematyt), zawartość pucolanów i mikrosfer (ceno sfery), sklad ziarnowy, właściwości mechaniczne peletów itd. Wstępne badania i testy dały zadowalające wyniki.
15
Content available Thermal synthesis of black coal fly ash and gibbsite
Kusnierova M., Prascakova M., Matysek D., Cablik V., Fecko P., Jarosiński A.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2013
|
T. 29, z. 1
101--107
PL
Mulit jest minerałem glinokrzemianowym o wyjątkowych właściwościach i odgrywa istotną rolę w wytwarzaniu ogniotrwałych wyrobów. W przyrodzie występuje bardzo rzadko i z tych też względów jest otrzymywany na drodze syntezy z naturalnych pierwotnych surowców (silmanit, andaluzyt, cyjanit) , ale jego głównym źródłem jest kaolinit. Proces mulityzacji jest związany z przemianą minerałów glinu w mulit. Efektywność przemiany związków glinu w mulit jest zawsze mniejsza w stosunku do teoretycznej zawartości Al2O3 w tworzywie. Proces przemiany zależy od obecności mineralizatorów, temperatury, czasu wypału itp. Celem tej pracy była ocena możliwości wykorzystania odpadów energetycznych zawierających takie składniki jak Al i Si. Do skorygowania składu stosowano glin w postaci gibbsytu. Przebadano wpływ różnych stosunków popiołu lotnego i gibbsytu jak i wpływ temperatury przemiany na skład mineralny (fazowy) przygotowanych kompozytów typu mulitu.
EN
Mullite is an aluminosilicate mineral with exceptional properties, and plays an important role in refractory ware production. Its occurrence in nature is very rare; it is therefore synthesized from various natural, primary raw minerals (sillimanite, andaluzite, cyanite, etc.), but the main source is kaolinite. The process of mullite formation is connected with the transformation of alumina minerals into 3 Al2O3SiO2. The effectiveness of transformation of aluminum compounds into mullite is not adequate to the theoretical content of Al2O3 in the material. The transformation process depends on the presence of mineralizers, temperature, time of firing, etc. The aim of this work was the assessment of potential uses of energetic waste including such components as Si and Al. To correct the material composition, an Al additive in the form of gibbsite was used. This study also investigated the influence of different mixture ratios of fly ash and gibbsite, and the influence of transformation temperature on the phase composition of the prepared mullite type composite.
16
Content available Fly ash as the component of composites materials
Prascakova M., Kusnierova M., Cablik V., Jarosiński A.
Polish Journal of Chemical Technology
|
2012
|
Vol. 14, nr 4
53-56
EN
The fly ash from powerplant can be compared, due to its genesis, chemical and mineralogical composition with the natural volcanic glasses and minerals generated in the process of devitrifi cation in situ. Its quality is comparable to non-metallic alumosilicate raw materials that are commercially used in building and ceramic industry. Two possibilities of fl y ash utilization as the most bulk waste produced by anthropogenic activity were examined. The way of fly ashes utilization in the modeling of mixtures for the high refractory mullite corundum materials synthesis was examined. In this experiment 95.5% conversion of the input components of fly ash and Al additive in the ratio 1:1 on the mullite and corundum was obtained.
17
Content available Porównanie pigmentów z odpadów z pigmentami przemysłowymi
Cernotova L., Tora B., Cablik V., Cablikova L.
Inżynieria Mineralna
|
2012
|
R. 13, nr 2
65-72
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań nad możliwością uzyskania pigmentów z odpadów powstających w procesie produkcji aluminium, produkcji stali oraz popiołów ze spalania komunalnych osadów ściekowych. W badanych próbkach oznaczono kolor. Zbadano próbki pigmentów z odpadów oraz odpowiadające im próbki pigmentów przemysłowych. Barwę wszystkich próbek, zgodnie z wynikami analizy, można określić jako pomarańczową. Ze względu na stosunkowo niskie nasycenie barwą i zdolność do zabarwiania pigmenty można ogólnie określić jako pastelowe. Jedynie próbka Birac odpowiada barwą pigmentom przemysłowym nieorganicznym na bazie związków żelaza (hematyt, getyt).
EN
The article gives the results of the research on the possibility of obtaining the pigments of the waste in the production process of aluminum, steel and ashes from the combustion of municipal sewage sludge. In examined samples the colour was indicated. The waste pigment samples were tested and so were the corresponding samples of industrial pigments. The colour of all samples, in accordance with the results of the analysis, can be described as orange. Due to the relatively low saturation and ability to tint, the pigments may be defined as pastel. Only the sample Birac corresponds to inorganic industrial pigments basing on iron compounds (hematite, goethite).
18
Content available Effectiveness of the use of willow tree (Salix viminalis) for wastewater treatment
Różanowski B., Michałowski M., Tora B., Cablik V., Cernotova L.
AGH Journal of Mining and Geoengineering
|
2012
|
Vol. 36, no. 4
159-165
EN
The aim of this study was to determine the applicability of willows to sewage sludge utilisation. Fast growing willow subspecies of Salix viminalis was planted on sewage settlement tank in mechanical and biological sewage treatment in Zakliczyn near Tarnów. The physicochemical properties of samples of sludge were determined. It was shown that willows planted on sewage sludge accumulate substantial amounts of nitrogen, phosphorus and heavy metals from their environment and therefore decrease the content of these elements in the sludge. The results indicate that willows Salix viminalis, particularly its fast-growing subspecies, are effective in sewage sludge utilisation.
PL
Celem tego badania było określenie stosowalności wierzby w zakresie oczyszczania ścieków. Zasadzono szybko rosnące podgatunki wierzby Salix viminalis w osadniku ściekowym w celu mechanicznego i biologicznego oczyszczania ścieków w Zakliczynie obok Tarnowa. Właściwości fizykochemiczne próbek ścieku zostały zbadane. Wykazano, że zasadzone wierzby akumulują znaczące ilości azotu, fosforu i metali ciężkich ze swego środowiska a tym samym zmniejszają zawartość tych pierwiastków w ścieku. Wyniki wskazują, że wierzba Salix viminalis jest bardzo szybko rosnącym podgatunkiem i jest efektywna w procesie oczyszczania ścieków.
19
Content available Utilization of bentonite and Its modification for sorption
Fusova L., Cechlova K., Cablik V., Tora B.
Rocznik Ochrona Środowiska
|
2011
|
Tom 13
163-172
EN
The problem of removing pollutants from water is an important process and is becoming more important with the increase of industrial activities. There are several methods to treat metal contaminated effluent. Adsorption is one of the more popular methods for the removal of heavy metals from wastewater. Low cost adsorbents are preferred in the purification process. For this reason, industrial wastes and mining by-products are used. Bentonite is a raw material extracted during brown coal mining in the Czech Republic. Bentonite has optimal sorption properties for its use as an adsorbent. This approach ensures the improvement of the economic effectiveness of mining and helps prevent its accumulation in the environment. Intercalation with octadecylamine in different weight ratios and natrification by 1M solution of sodium chloride were used for improving the sorption properties (the interlayer space, surface area, ion-exchange capacity) of bentonite sample. Prepared materials - modified samples of bentonite and its raw form - were tested as potential adsorbents for heavy metals adsorption. This paper summarizes the results of lead and copper adsorption on a raw bentonite sample and its modifications. These samples were used for the adsorption of Pb2+ and Cu2+ from the synthetically prepared waste water.
PL
Badania dotyczyły możliwości usuwania jonów Pb2+ and Cu2+ z roztworów wodnych w procesie sorpcji na bentonicie oraz możliwości modyfikacji tego procesu. Próbki bentonitu pochodziły ze złoża Branany - Cerny Vrch w Republice Czeskiej. Próbki składały się głównie z montmorylonitu, kwarcu i syderytu; właściwości sorpcyjne były modyfikowane w procesie interkalacji (kompleksowanie za pomoca octadecylaminy) oraz za pomocą 1M NaCl. Dla opisu procesu sorpcji wykorzystano modele Langmuira i Freundlicha opisując izotermy sorpcji Pb2+ i Cu2+ na próbkach bentonitu surowego i modyfikowanego.
20
Content available Potencjalne zastosowanie flotacji w oddzielaniu materiałów PET i PLA
Topiarzova R., Cablik V.
Inżynieria Mineralna
|
2011
|
R. 12, nr 2
89-97
PL
Pomysł biodegradowalnych tworzyw sztucznych, tj. biologicznie degradowanych materiałów, okazuje się być możliwym rozwiązaniem na rosnące ilości odpadów tworzyw sztucznych, ponieważ biodegradowalne tworzywa mają istotnie mniejszy wpływ na środowisko i są w stanie przynajmniej częściowo zamienić produkcję tworzyw sztucznych z pochodnych oleju. Obecnie obiecującym kierunkiem wydaje się być rozwój polimerów na bazie kwasu mlekowego, zwanych polikwasami mlekowymi (PLA). Opakowania zrobione z takiego materiału, głównie butelki, mogłyby być użyte na masową skalę w przyszłości. Tak wytworzone odpady będą musiały być poddane recyklingowi, co może okazać się kłopotliwe ze względu na konieczność separacji biodegradowalnych materiałów od obecnych rodzajów tworzyw. Ten referat ma na celu zbadanie sposobu separacji PLA od PET (polyethylene terephtalate - politereftalan etylenu). Wymieszanie powyżej wymienionych tworzyw sztucznych w procesie recyklingu prowadzi do ich dewaluacji. W związku z występowaniem PLA, jakość materiału zmniejsza się podczas recyklingu butelek PET. Obecnie przeprowadzane badania w Institute of Environmental Engineering of Mining Faculty - Technical University of Ostrava skupiają się na możliwościach odseparowania dwóch materiałów za pomocą flotacji. Ta metoda przyniosła częściowy sukces, lepsze efekty są oczekiwane po jej optymalizacji.
EN
The concept of biodegradable plastics, i.e. biologically degradable materials, appears to be a possible solution for an ever growing production of plastic wastes as the biodegradable plastics shall have a substantially lower environmental impact and be able to at least partially substitute the production of plastics from oil derivatives. Currently, a promising direction seems to be the development of a polymer on the base of lactic acid, called polylactic acid (PLA). Packaging made from the material, mainly drinks bottles, could be used on a mass basis in future. Such generated waste will have to be recycled, which shall bring problems connected with separation of biodegradable material from common plastics. This paper deals with the issue of separation of PLA from PET (polyethylene terephthalate). Mixing the above mentioned plastics in the recycling process leads to their devaluation. Due to the occurrence of PLA material the quality of the feedstock decreases during recycling PET bottles. The currently implemented research at the Institute of Environmental Engineering of Mining Faculty - Technical University of Ostrava examines the possibilities of separating the two materials by means of flotation. This method has brought a partial success, more effective results are expected after its optimization.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.