PL
 |
EN
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
  1. 8 Górnictwo / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
  2. 8 Górnictwo i Geologia
  3. 6 Górnictwo i Geoinżynieria
  4. 5 Przegląd Górniczy
  5. 5 Wiadomości Górnicze
Więcej...
Autorzy help
  1. 60 Obracaj D.
  2. 48 Szlązak N.
  3. 28 Borowski M.
  4. 13 Korzec M.
  5. 10 Swolkień J.
Więcej...
Lata help
  1. 2 2018
  2. 5 2017
  3. 6 2016
  4. 3 2014
  5. 10 2013
Więcej...
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 60

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
1
Content available Sposób postępowania przy projektowaniu eksploatacji pokładów węgla w warunkach zagrożenia metanowego
Szlązak N., Obracaj D., Swolkień J.
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
|
2018
|
Vol. 7, iss. 1
360--376
PL
W artykule przedstawiono stan zagrożenia metanowego w polskich kopalniach węgla kamiennego. Omówiono systemy przewietrzania ścian eksploatacyjnych. Zwrócono uwagę na konieczność stosowania odmetanowania, które powinno być dostosowane do systemu przewietrzania ściany. Przedstawiono efektywności odmetanowania w zależności od stosowanej metody odmetanowania oraz systemu przewietrzania ścian. Na tej podstawie sformułowano zasady dotyczące projektowania odmetanowania oraz podano wytyczne do praktycznego stosowania, które powinny przyczyniać się do skutecznego odmetanowywania górotworu w kopalniach węgla kamiennego. Zaproponowano dobór systemów przewietrzania i odmetanowania ścian w zależności od prognozowanej metanowości bezwzględnej.
EN
The state of methane hazard in Polish coal mines is presented in the paper. Ventilation systems of longwall panels are discussed. The necessity of methane drainage usage has been emphasised, which should be adapted to the panel ventilation system. The effectiveness of the methane drainage relating to using the both, methane drainage method and the panel ventilation system, has been described. On this basis, the principles of methane drainage planning are formulated, as well as practical guidance is given. It should contribute to effective methane drainage in hard coal mines. It was proposed to choose the ventilation and methane drainage systems for longwall panel depending on the predicted methane emission.
2
Content available Projektowanie systemów klimatyzacji kopalń przy zastosowaniu programu KlimaSystem
Szlązak N., Obracaj D., Korzec M., Swolkień J.
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
|
2018
|
Vol. 7, iss. 1
377--393
PL
W polskich kopalniach podziemnych stosowane są różne systemy klimatyzacji. Zwiększająca się głębokość eksploatacji, a co za tym idzie pogarszające się warunki klimatyczne będą wymagały dalszego ich stosowania. Skuteczność działania systemu zależy od poprawnego jego zaprojektowania. Równie istotna jest także jego bieżąca obsługa. Efekt chłodzenia powietrza w rejonach prowadzonych robót jest możliwy do uzyskania tylko przy zapewnieniu odpowiednich parametrów rozpływu i temperatury wody lodowej doprowadzanej do chłodnic. W przypadku ciągłej zmiany struktury sieci rurociągów dołowych jest to trudne do realizacji. Prowadzenie obliczeń w skomplikowanych sieciach jest utrudnione. Pomocne w takim przypadku może być zastosowanie programu komputerowego, jakim jest program KlimaSystem.
EN
In the Polish underground mines different types of mine cooling systems are used. In the future, parameters of air climate conditions is going to be worse, so using air cooling systems will be required. The effectiveness of the system depends not only on the correct design. Very important is also current service. Efecivness of air cooling system depends of many factors. But key influence have distribution of water. To air coolers should be delivered enough cold wather. When the structure of mine cooling system is complicated it could be difficult. Then for calculations might be used computer software, like a KlimaSystem.
3
Content available Ocena wpływu włączenia wentylatora tłoczącego na rozpływ powietrza w sieci wentylacyjnej kopalni rud miedzi
Szlązak N., Obracaj D., Korzec M.
Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Technicznych
|
2017
|
Nr 6
65--79
PL
Eksploatacja w kopalni rud miedzi wymaga udostępniania nowych partii złoża. Wydobycie prowadzone jest z czynnych wyrobisk podziemnych, a przy znacznych odległościach projektuje się najczęściej szyby wdechowe. Z uwagi na duże odległości pomiędzy projektowanymi szybami wdechowymi a istniejącymi szybami wydechowymi mogą występować trudności z doprowadzeniem wymaganych ilości powietrza do projektowanych oddziałów wydobywczych. Dlatego też rozważne są możliwości zabudowy podziemnej stacji wentylatorów tłoczących na podszybiu szybu wdechowego. Ich celem jest zwiększenie objętościowego natężenia przepływu powietrza w sieci wentylacyjnej. W oparciu o obliczenia rozpływu powietrza w sieci wentylacyjnej jednej z kopalń rud przedstawiono ocenę skuteczności takiego rozwiązania.
EN
Mining progress in underground copper ore mines requires workings in newly-opened deposits. The excavation is being carried from the operationg workings and when there are long distances the downcast shafts are designed. In many cases the distance between downcast and ventilations shafts are relatively big, so there might be a problem with necessary air flow distribution in new mining districts. In the article the author presented the efficiency of such a development, based on calculating the air distribution inside the ventilation network of a copper mine.Therefore the possibilities to install the subsurface fan stations with forcing fans at the bottom of the downcast shaft are considered.
4
Content available Zabezpieczenie prądów powietrza sprowadzanych na upad w kopalniach węgla kamiennego
Szlązak N., Obracaj D.
Przegląd Górniczy
|
2017
|
T. 73, nr 6
38--43
PL
W ostatnich latach powiększa się liczba kopalń prowadzących eksploatację poniżej poziomu udostępnienia. Wiąże się to z istnieniem wyrobisk, w których prądy powietrza sprowadzane są na upad. W artykule omówiono możliwości zaburzeń przepływu powietrza podczas powstania pożaru w takich wyrobiskach. Wskazano na czynniki, które powodują odwracanie się prądów powietrza ze szczególnym uwzględnieniem lokalizacji wyrobiska w strukturze sieci wentylacyjnej. Na podstawie przykładu ściany eksploatacyjnej poniżej poziomu udostępnienia wykazano trudności w odwróceniu prądu powietrza sprowadzanego na upad. Ustosunkowano się do zabezpieczeń prądów powietrza sprowadzanych na upad w obowiązujących przepisach górniczych. Zaakcentowano istotną rolę monitoringu parametrów powietrza i zabezpieczeń przeciwpożarowych w wyrobiskach ze schodzącymi prądami powietrza.
EN
The number of mines operating below the development level has increased in recent years. This is related to the existence of airways with descending air currents. Disturbances in airflow, while a fire breaks out in such airways, are discussed in the article. The factors that cause the reversion of airflows, with particular regard to the location of the airway in the structure of the ventilation network, were presented. On the basis of the example of the longwall panel below the development level, difficulties in reversing the descensional airflow are shown. The expression of authors’ standpoint with respect to the protection against the reversion of descending airways according to mining law and regulations is presented. The important role of monitoring of air parameters and fire protection in airways with descending air currents has been emphasized.
5
Projektowanie wentylacji lutniowej przy drążeniu chodników kombajnem w kopalniach rud miedzi
Obracaj D.
Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud
|
2017
|
nr 3
13--30
PL
W artykule przedstawiono zasady projektowania wentylacji lutniowej w kopalniach rud miedzi. Omówiono zasady obliczania wymaganego strumienia powietrza w wyrobiskach przewietrzanych za pomocą lutniociągów w kopalniach rud miedzi. Przedstawiono sposób wyznaczenia wydajności i spiętrzenia wentylatora lutniowego współpracującego z lutniociągiem nieszczelnym. Przedstawiono przykład projektowy wentylacji lutniowej z wykorzystaniem programu komputerowego AGHWEN 4.0.
EN
The principles of design of auxiliary ventilation in copper ore mines are discussed. The principles of calculating the required airflow in dead-end headings in copper ore mines were presented. The method of determining the air quantity and total pressure of duct fan cooperating with a leaky ducting was presented. An example of auxiliary ventilation design using the AGHWEN 4.0 software was presented.
6
Wpływ lokalizacji budynku na dobór optymalnej temperatury punktu biwalencji powietrznej pompy ciepła
Obracaj D., Korzec M., Sas S.
Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja
|
2017
|
T. 48, nr 3
126--132
PL
Użytkownicy budynków mieszkalnych coraz częściej decydują się na wybór pompy ciepła jako źródła ciepła do ogrzewania. Dużą popularnością cieszą się sprężarkowe pompy ciepła powietrze/woda. W procedurze doboru tego typu pompy bardzo ważne jest założenie odpowiedniej temperatury odpowiadającej tzw. punktowi biwalencji, czyli temperatury poniżej której pompa będzie zastępowana lub wspomagana przez inne lub dodatkowe źródło ciepła. Temperatura punktu biwalencji powinna zostać dobrana tak, aby pompa ciepła uzyskiwała jak najwyższą efektywność w ciągu całego sezonu grzewczego. W artykule przeanalizowano zmienność sezonowego współczynnika efektywności energetycznej SCOP powietrznych pomp ciepła w 59 lokalizacjach budynku referencyjnego w Polsce. Na tej podstawie wskazano optymalną temperaturę punktu biwalencji każdej lokalizacji. Na podstawie przeprowadzonej analizy zaproponowano średnie wartości temperatury punktów biwalencji w strefach klimatycznych podanych w normie PN-EN 12831, które mogą być stosowane do uproszczonego doboru pompy ciepła typu powietrze/woda.
EN
More and more owners of houses consider installing heat pumps as the main source of heating. The most popular available types of heat pumps are air-source compressor heat pumps. While selecting this type of heat pump, establishing the temperature of a bivalent point is very important. Below this value of temperature, a selected heat pump has to be supported by another source of heating. The temperature of the bivalent point should allow to reach the highest heat pump performance over the whole heat season. The analysis of a changing SCOP coefficient values for air-source heat pumps for 59 localisations of the reference building in Poland was conducted in the article. On the basis of the results, the optimal temperature of bivalent point for each localisations was indicated. The average values of temperature of the bivalent point for climate zones specified in PN-EN 12831 Standard were also proposed. These values could be used for simplified selection of air-source heat pumps.
7
Analiza możliwości wykorzystania paneli fotowoltaicznych w układzie ogrzewania budynku z powietrzną pompą ciepła
Obracaj D., Korzec M., Matusik M., Sas S.
Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja
|
2017
|
T. 48, nr 6
240--245
PL
W artykule przeprowadzono analizę możliwości zastosowania paneli fotowoltaicznych w układzie ogrzewaniu budynku jednorodzinnego z pompą ciepła typu powietrze/woda. Obiektem analizy był budynek referencyjny zlokalizowany w Krakowie. Założono pracę pompy ciepła w monoenergetycznym trybie pracy oraz wykorzystanie energii elektrycznej z paneli fotowoltaicznych do napędu sprężarki pompy ciepła. Ze względu na konieczność zapewnienia ciągłości dostaw energii elektrycznej przyjęto rozwiązanie, w którym energia elektryczna będzie bilansowana z sieci elektroenergetycznej przy uwzględnieniu prosumenckich współczynników korekcyjnych.
EN
An analysis of the possibility of the use of photovoltaic panels for heating single-family building by means of heat pump air/water is presented in the article. Calculations are made for the reference building located in Krakow. Both, the heat pump in a mono-energy mode of operation, as well as the use of electricity from the solar panel to power heat pump compressor are assumed. A solution in which electrical energy is balanced by the power grid, taking into account prosumer correction factors is proposed due to the need to ensure continuity of electricity supplies has proposed.
8
Content available Ocena skuteczności klimatyzacji wyrobisk górniczych w kopalniach węgla kamiennego
Szlązak N., Obracaj D., Swolkień J.
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
|
2016
|
z. 1 (13)
202--216
PL
Zapewnienie stabilnych w czasie parametrów mikroklimatu drogą wentylacji wyrobisk jest trudne do uzyskania. W najbliższej przyszłości należy się liczyć z dalszym pogarszaniem się warunków klimatycznych w polskich kopalniach w wyniku zwiększenia koncentracji wydobycia oraz schodzenia z eksploatacją na głębsze poziomy. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie stosowanych metod zwalczania zagrożenia klimatycznego w górnictwie polskim oraz wskazanie na skuteczność pracy urządzeń. W wyrobiskach podziemnych, którymi przepływa powietrze występują naturalne i technologiczne źródła dopływu strumienia ciepła. Wysoka temperatura i równie wysoka wilgotność powietrza prowadzą do pogorszenia warunków klimatycznych. Coraz większego znaczenia nabierają zatem problemy związane z projektowaniem przewietrzania i klimatyzacji wyrobisk w kopalniach podziemnych.
EN
It is difficult to ensure stable parameters of microclimate by means of ventilation and air-conditioning in underground excavations. In the nearest future a further deterioration in ther-mal hazard in Polish coal mines can be expected as a result of mining at deeper and deeper levels. The aim of this article is to present used methods of climatic conditions control and to indicate errors in design. There are natural and technological heat flux sources in mine airways. High air temperature and humidity lead to worse climatic conditions. It results in slowing down some functions of a human organism, such as perception, concentration and attention. This unfavorable effect of air temperature and humidity on human body is known as thermal hazard. Problems connected with design of ventilation and cooling systems in underground mines are becoming more and more important.
9
Dobór obliczeniowych parametrów powietrza zewnętrznego oraz jego wpływ na projektowane wydajności urządzeń na przykładzie chłodnicy powietrza
Obracaj D., Korzec M., Sas S.
Rynek Instalacyjny
|
2016
|
Nr 10
50--56
PL
Na przestrzeni ostatnich lat do projektowania systemów wentylacji i klimatyzacji wykorzystywano parametry obliczeniowe powietrza zewnętrznego zakładane zgodnie z PN-B-03420:1976. We wrześniu 2011 roku norma ta została jednak wycofana, bez zastąpienia innym dokumentem. Zrodziło to pewien problem z kwestią wyboru parametrów powietrza zewnętrznego. Alternatywą dla obliczeniowych parametrów powietrza zewnętrznego oprócz normy mogą być parametry powietrza dobierane zgodnie z tzw. typowymi latami meteorologicznymi lub danymi z lokalnych stacji meteorologicznych. Różnice w parametrach obliczeniowych będą powodować różnice w wydajnościach projektowanych urządzeń odpowiedzialnych za uzdatnianie powietrza. W artykule przeprowadzono analizę porównawczą projektowanej mocy chłodnicy w zależności od sposobu doboru parametrów obliczeniowych powietrza zewnętrznego.
EN
For many years, outdoor air design parameters, used in designing HVAC systems, are established in accordance with the Polish Standard PN-B-03420:1976. In September 2011 this standard was withdrawn without being replaced by another docu-ment. This fact caused the problem with choosing the method of selection outdoor air design parameters. An alternative to outdoor air design parameters in accordance with Polish Standard could be parameters obtained from weather stations record (typical meteorological year), and parameters from local weather stations. The differences in the design air parameters cause differences in the capacities of designed air treatment equipment. In the paper a comparative analysis of the designed cooler capacity, for different sources of outdoor air design parameters were conducted.
10
Influence of outside air design parameters on design cooler capacity
Obracaj D., Korzec M., Sas S.
Rynek Energii
|
2016
|
Nr 4
69--75
EN
Selection of outdoor air parameters, covering such parameters as air temperature and humidity is of significance in the design of an air-conditioning system, for it influences design cooler capacity and design capacities of equipment responsible for air treatment. The article analyses influence of selection of outdoor air parameters on cooler design capacity. For this purpose, different sources of outdoor design parameters to be used for calculations were compared. Outdoor air parameters calculated in accordance with Polish Standard PN-B-03420:1976, parameters obtained from records from Krakow-Balice weather station (typical meteorological year), and parameters from local weather station located in Krakow city centre (data from 2010-2015) were selected for comparison. The analyses presented here show that selection of required air cooler capacity based on outdoor parameters calculated using Polish Standard PN-B-03420:1976 data could at times lead to selection a cooler whose capacity is less than needed capacity. The annual combined number of hours where by the demand of cooling capacity exceeded the designed cooling capacity was between 6 and 65 hours.
PL
Dobór obliczeniowych parametrów powietrza zewnętrznego ma istotne znaczenie dla procesu projektowania systemu klimatyzacji, determinując wymiarowanie urządzeń odpowiedzialnych za uzdatnianie powietrza. W artykule przedstawiono wpływ doboru obliczeniowych parametrów powietrza zewnętrznego na projektową wydajność chłodnicy. W analizie porównawczej przyjęto parametry powietrza zewnętrznego zgodnie z polską normą PN-B-03420:1976, wg odczytów stacji meteorologicznej Kraków-Balice (tzw. typowe lata meteorologiczne) oraz parametrów z lokalnej stacji meteorologicznej zlokalizowanej w centrum Krakowa (dane z lat 2010-2015). Przeprowadzone analizy wskazują, że wymiarowanie chłodnicy powietrza w oparciu o parametry obliczeniowe powietrza zewnętrznego wg normy PN-B-03420:1976 może powodować w niektórych sytuacjach jej niedowymiarowanie. Liczba godzin kiedy w latach 2010-2015 zapotrzebowanie chłodnicze przewyższało projektowaną moc chłodnicy zmieniała się od 6-65 godzin w roku.
11
Content available Influence of applying additional forcing fans for the air distribution in ventilation network
Szlązak N., Obracaj D., Korzec M.
Management Systems in Production Engineering
|
2016
|
nr 3 (23)
163--171
EN
Mining progress in underground mines cause the ongoing movement of working areas. Consequently, it becomes necessary to adapt the ventilation network of a mine to direct airflow into newly opened districts. For economic reasons, opening new fields is often achieved via underground workings. Length of primary intake and return routes increases and also increases the total resistance of a complex ventilation network. The development of a subsurface structure can make it necessary to change the air distribution in a ventilation network. Increasing airflow into newly-opened districts is necessary. In mines where extraction does not entail gas-related hazards, there is possibility of implementing a push-pull ventilation system in order to supplement airflows to newly developed mining fields. This is achieved by installing subsurface fan stations with forcing fans at the bottom of downcast shaft. In push-pull systems with multiple main fans, it is vital to select forcing fans with characteristic curves matching those of the existing exhaust fans to prevent undesirable mutual interaction. In complex ventilation networks it is necessary to calculate distribution of airflow (especially in networks with a large number of installed fans). In the article the influence of applying additional forcing fans for the air distribution in ventilation network for underground mine were considered. There are also analysed the extent of overpressure caused by the additional forcing fan in branches of the ventilation network (the operating range of additional forcing fan). Possibilities of increasing airflow rate in working areas were conducted.
PL
Eksploatacja złóż kopalni użytecznych w podziemnym zakładzie górniczym powoduje ciągłe przemieszczanie frontów eksploatacyjnych. W związku z tym, dochodzi najczęściej do wydłużania dróg doprowadzenia i odprowadzenia powietrza, a więc zwiększenia oporów przepływu powietrza na tych drogach. Kopalnie udostępniają nowe odległe pola eksploatacyjne, które często nie są udostępniane szybami, lecz wyrobiskami podziemnymi. Rozbudowa sieci wentylacyjnej kopalni może wymagać zmian w organizacji rozprowadzenia powietrza, celem doprowadzenia do nowo udostępnionej partii złoża większego strumienia objętościowego powietrza. W kopalniach posiadających kilka szybów wdechowych cel ten może zostać zrealizowany poprzez zabudowę na podszybiu jednego z nich podziemnej stacji wentylatorów pomocniczych. Rozwiązanie takie może być zastosowane w zakładach górniczych eksploatujących kopalny niepalne. Zapewnienie poprawnej współpracy wentylatorów głównych i pomocniczych powinno być poparte przeprowadzoną analizą sieci wentylacyjnej. Na tej podstawie powinny zostać dobrane parametry stacji wentylatorów pomocniczych. W artykule przedstawione zostały rozważania związane z wpływem zabudowy podziemnej stacji wentylatorów pomocniczych (tłoczących) na rozpływ powietrza w sieci wentylacyjnej rzeczywistej kopalni podziemnej. Analizie poddany został zasięg działania wentylatorów pomocniczych. Uwaga zwrócona została również na możliwości zwiększenia strumienia powietrza w rejonach prowadzonych robót.
12
Analiza wpływu zmienności współczynnika COP na dobór pompy ciepła typu powietrze/woda
Obracaj D., Korzec M., Sas S.
Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja
|
2016
|
T. 47, nr 6
245--250
PL
Tematyka artykułu dotyczy efektywności energetycznej pomp ciepła typu powietrze/woda. Przedstawiono systematykę pomp ciepła oraz możliwe tryby ich pracy w układach ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Przeprowadzono analizę zmienności współczynnika COP trzech pomp ciepła typu powietrze/woda w okresie rocznym. Analiza wykonana została na przykładzie budynku referencyjnego. Dokonano oceny przydatności współczynnika COP do opisu efektywności pomp ciepła. Porównano sezonowy współczynnik efektywności energetycznej SCOP analizowanych pomp ciepła.
EN
The article concerns the energy efficiency of air-source (or air to water) heat pumps. Types of heat pumps and their possible operative modes in heating and usable hot water preparation systems are presented. The aim of the article is to analyse the impact of the COP coefficient variability of a heat pump during the annual consumption of energy. The analysis was carried out taking into consideration seasonal variations of heat demand for the reference building in Kraków. The usefulness of the coefficient for characterizing the pump performance has been evaluated. The results are related to the value of SCOP for three heat pumps of different manufacturers.
13
Content available Controlling the distribution of cold water in air cooling systems of underground mines
Szlązak N., Obracaj D., Swolkień J., Piergies K.
Archives of Mining Sciences
|
2016
|
Vol. 61, no. 4
793--807
EN
In Polish underground mines in which excavations are subjected to high heat load, central and group cooling systems based on indirect cooling units are implemented. Chilled water, referred to as cold water and produced in chillers, is distributed through a pipeline network to air coolers located in mining and development districts. The coolers are often moved to other locations and the pipeline network undergoes constant modification. In such a system, parameters of cold water in different branches of the pipeline network need to be controlled. The article presents the principles for controlling the cooling capacity of air coolers installed in an underground mine. Also, the authors propose automatic control of water flow rate in underground pipeline network and in particular coolers, depending on the temporary cooling load in the system. The principles of such a system, controlling cold water distribution, and the functions of its individual components are described. Finally, an example of an automatic control of water flow rate in a central cooling system currently implemented in a mine is presented.
PL
W polskich kopalniach podziemnych o dużym obciążeniu cieplnym wyrobisk stosuje się systemy klimatyzacji grupowej i centralnej, projektowane w oparciu o urządzenia chłodnicze pośredniego działania. Wytwarzana w agregatach chłodniczych woda lodowa rozprowadzana jest siecią rurociągów do chłodnic powietrza w rejonach eksploatacyjnych i przygotowawczych. Chłodnice są często przebudowywane, a sieć rurociągów ulega ciągłej zmianie. Obieg wody w sieci rurociągów wymaga ciągłej regulacji w za kresie wymaganego natężenia przepływu wody lodowej w poszczególnych odgałęzieniach sieci rurociągów. W artykule przedstawiono zasady regulacji wydajności chłodnic powietrza. Zaproponowano układ automatycznego sterowania rozpływem wody lodowej w sieci, jaką tworzą rurociągi i chłodnice powietrza, w zależności od chwilowego zapotrzebowania mocy w chłodnicach. Omówiono zasady takiej regulacji oraz funkcje, jakie muszą spełniać poszczególne elementy układu sterowania rozpływem wody lodowej. Przedstawiono przykład wdrażanego aktualnie sterowania rozpływem wody lodowej w klimatyzacji centralnej.
14
Sposoby redukcji ciśnienia hydrostatycznego w instalacjach klimatyzacji centralnej kopalń podziemnych
Szlązak N., Obracaj D.
Chłodnictwo : organ Naczelnej Organizacji Technicznej
|
2014
|
R. 49, nr 11-12
40--44
PL
W klimatyzacji centralnej wykorzystuje się urządzenia chłodnicze pośredniego działania. Wytwarzana w powierzchniowych agregatach chłód niczych woda lodowa sprowadzana jest pionowym rurociągiem do kopalni i dalej rurociągami w wyrobiskach podziemnych do chłodni powietrza. Długość rurociągów pionowych dochodzi do 1100 m. W artykule przedstawiono rozwiązania charakteryzujące się rozdzie leniem obiegów wysokociśnieniowego i niskociśnieniowego. Opisane zostały sposoby redukcji ciśnienia hydrostatycznego w rurociągu pionowym za pomocą wysokociśnieniowego wymiennika ciepła, trójkomorowego, rurowego podajnika cieczy oraz z wykorzystywaniem turbiny Peltona.
EN
Indirect cooling units are used in central air conditioning systems. Ice water, which is produced in surface chillers, is transported througl a vertical pipeline to a mine and further on through pipelines installed in underground excavations to air coolers. The length of vertica pipelines amounts up to 1100 m. This paper presents solutions which are characterized by the separation of high pressure and low pressure circuits. Methods for reducing hydrostatic pressure in a vertical pipeline by means of high-pressure exchanger, three-chamber pipe feeder PES and Pelton turbine are presented as well.
15
Sterowanie parametrami wody lodowej w instalacji klimatyzacji centralnej kopalń podziemnych
Szlązak N., Obracaj D., Piergies K.
Chłodnictwo i Klimatyzacja
|
2014
|
nr 11
58--62
PL
W artykule scharakteryzowano system klimatyzacji centralnej kopalń podziemnych. Przedstawiono przykłady instalacji chłodniczych z wykorzystaniem wysokociśnieniowego wymiennika ciepła oraz reduktora ciśnienia hydrostatycznego. Omówiono sposób regulacji i monitoringu rozpływu wody lodowej w tych instalacjach oraz scharakteryzowano zasady sterowania parametrami wody lodowej.
16
Content available Comparison of methane drainage methods used in Polish coal mines
Szlązak N., Borowski M., Obracaj D., Swolkień J., Korzec M.
Archives of Mining Sciences
|
2014
|
Vol. 59, no. 3
655--675
EN
Methane drainage is used in Polish coal mines in order to reduce mine methane emissions as well as to keep methane concentration in mine workings at safe levels. This article describes methods of methane drainage during mining used in Polish coal mines. The first method involves drilling boreholes from tailgate roadway to an unstressed zone in roof or floor layers of a mined seam. It is the main method used in Polish mining, where both the location of drilled boreholes as well as their parameters are dependent on mining and ventilation systems of longwalls. The second method is based on drilling overlying drainage galleries in seams situated under or over the mined seam. This article compares these methods with regard to their effectiveness under mining conditions in Polish mines. High effectiveness of methane drainage of longwalls with different ventilation and methane drainage systems has been proven. The highest effectiveness of methane drainage has been observed for the system with overlying drainage gallery and with the parallel tailgate roadways. In case of classic U ventilation system of longwall panel, boreholes drilled from the tailgate roadway behind the longwall front are lost.
PL
Metan występujący w pokładach węgla kamiennego stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa w podziemnych zakładach górniczych. W związku z tym, że jest on gazem palnym i wybuchowym konieczne jest ograniczenie jego wypływu do przestrzeni wyrobisk górniczych. Proces ten wymaga stosowania środków profilaktycznych w postaci odmetanowania. W artykule opisane zostały podstawowe metody odmetanowania górotworu stosowane w warunkach polskich kopalń. Warunki geologiczne występowania metanu w złożu węglowym oraz niska przepuszczalność polskich węgli powoduje, że uwolnienie gazu bez naruszenia struktury górotworu robotami górniczymi jest niewielkie. Ilość uwalnianego metanu jest ściśle związana z zakresem prowadzonych robót górniczych, zarówno robót udostępniających, jak i właściwej eksploatacji pokładów węgla (Krause i Łukowicz, 2004). W polskich kopalniach węgla kamiennego najczęściej stosowany jest ścianowy system eksploatacji. Pozwala on na uzyskanie stosunkowo dużej koncentracji wydobycia. Występująca często w rejonie eksploatacji wysoka metanonośność węgla wymaga zastosowania skutecznego odmetanowania. W dotychczas używanej technologii wyróżnia się dwa sposoby odmetanowania w trakcie eksploatacji. Pierwszy z nich związany jest z wierceniem otworów z chodników wentylacyjnych do strefy odprężonej w stropie lub spągu pokładu eksploatowanego. Jest to podstawowy rodzaj odmetanowania w polskim górnictwie. Miejsce wykonywania otworów, jak również ich parametry uzależnione są od systemu eksploatacji i sposobu przewietrzania ściany. Drugi sposób polega na wykonaniu chodników drenażowych w pokładach znajdujących się nad lub pod tym pokładem eksploatowanym. Odmetanowanie górotworu jest najskuteczniejszym środkiem zwalczania zagrożenia metanowego, zapewniającym zmniejszenie wypływów metanu do przestrzeni roboczych. Najskuteczniejszą metodą okazało się drenowanie metanu z górotworu i otamowanych zrobów i odprowadzanie go osobnymi rurociągami na powierzchnię, wykorzystując depresję wytwarzaną w stacji odmetanowania. Metoda ta pomaga w utrzymaniu żądanych parametrów wentylacyjnych, stawia jednak określone wymagania co do sposobów rozcinania metanonośnych pokładów węgla. Odmetanowanie wyprzedzające w kopalniach polskich stosowane jest sporadycznie lub wcale ze względu na niską przepuszczalność węgli powodującą, że skuteczność tej metody jest zbyt niska. W przypadku odmetanowywania pokładów sąsiednich niezbędne jest określenie strefy desorpcji wywołanej eksploatacją ściany. Otwory drenażowe powinny być zlokalizowane tak, aby znajdowały się w strefie odprężonej, natomiast nie przecinały strefy zawału bezpośredniego. W polskich warunkach geologicznych dobre wyniki daje wyznaczanie kątów nachylenia otworów drenażowych zgodne z pracą (Flügge, 1971), a przedstawionych na rysunku 1. Rozmieszczenie otworów drenażowych w rejonie ściany uzależnione jest od stosowanego systemu eksploatacji i przewietrzania. Jednym z najczęściej stosowanych jest system przewietrzania U (rys. 2), a w warunkach ścian o dużej prognozowanej metanowości system Y (rys. 3). W warunkach bardzo dużej prognozowanej metanowości system z równoległego chodnika wentylacyjnego (rys. 4). Rzadziej stosuje się system odmetanowania z nadległego chodnika drenażowego (rys. 5). Celem artykułu jest porównanie systemów odmetanowania trzech ścian eksploatowanych w polskich kopalniach węgla kamiennego, różniących się systemem przewietrzania: – Ściana D-2 w pokładzie 410 – system przewietrzania U, – Ściana 2 w pokładzie 506 – system przewietrzania U z równoległym chodnikiem wentylacyjnym, – Ściana B-11 w pokładzie 348 – system przewietrzania U z chodnikiem drenażowym. Porównanie przeprowadzono na podstawie badań opartych o wyniki pomiarów: stężenia metanu, prędkości powietrza, ciśnienia barometrycznego i ilości ujmowanego przez systemem odmetanowania metanu. Wykorzystano wyniki z systemu rejestracji danych z czujników metanometrycznych i anemometrycznych rozmieszczonych w rejonie wyrobisk ścianowych. Na podstawie uzyskanych danych dokonano bilansu dziennego ilości wydzielającego się metanu w rejonie eksploatacji, a w dalszej kolejności określono przebieg zmienności metanowości wentylacyjnej, bezwzględnej, a także wyznaczono efektywność odmetanowania (rys. 7, 15, 23). W celu przeprowadzenia oceny statystycznej wyników sporządzono wykresy ramkowe wyznaczonych na podstawie pomiarów wielkości na wybiegu eksploatowanych ścian (rys. 8-10, 16-18, 24-26). Dodatkowo dla ściany D-2 i B-11 wykreślono zależność wydobycia od wybiegu (rys. 11, 27). Analiza statystyczna obejmowała również określenie przebiegu zmienności ilości metanu ujętego odmetanowaniem i efektywności odmetanowania od metanowości bezwzględnej i ciśnienia barometrycznego (rys. 12-14, 19-21, 30-32). Dodatkowo dla ściany 2 w pokładzie 506 wykreślono zależność stężenia metanu w rurociągu odmetanowania w funkcji ciśnienia barometrycznego (rys. 22), a dla ściany B-11 w pokładzie 348 zależności ilości metanu ujętego odmetanowaniem i jego efektywności w funkcji wydobycia (rys. 28, 29). Przeprowadzona pozwala stwierdzić, że najwyższą efektywność odmetanowania uzyskuje się przy systemie z chodnikiem drenażowym (rys. 26) oraz z w systemie z równoległym chodnikiem wentylacyjnym (rys. 18). Przy klasycznym systemie przewietrzania U, otwory wiercone z chodnika wentylacyjnego za frontem ściany są tracone. W przypadku podwójnego chodnika wentylacyjnego filar pozostawiany pomiędzy chodnikami pozwala na uzyskanie trwałej szczelności otworów drenażowych, a co za tym idzie uzyskanie mieszaniny gazowej o wyższym stężeniu metanu. W trakcie biegu ściany zmianie ulega ilość ujmowanego metanu oraz efektywność odmetanowania. Na etapie rozruchu ściany zarówno metanowość bezwzględna, jak również ilość ujmowanego przez odmetanowanie metanu uzyskiwały niższe wartości. Po okresie rozruchu ściany parametry te wzrastały i utrzymywały się na względnie stałym poziomie w czasie eksploatacji ściany. Wzrosła również efektywność odmetanowania. W czasie prowadzenia ściany stwierdzono wzrost ujęcia metanu systemem odmetanowania wraz z narastaniem metanowości bezwzględnej w rejonie, natomiast zmiany wydobycia nie wpływały na zmiany ilości ujmowanego metanu. Analiza zmian ilości ujmowanego metanu na tle zmian ciśnienia barometrycznego mierzonego w wyrobiskach wykazała, że zależność pomiędzy tymi parametrami nie zawsze istnieje. W przypadku systemu U analiza nie wykazała zmian ilości metanu ujmowanego przez system odmetanowania podczas zmian ciśnienia barometrycznego. Ilość metanu ujęta systemem odmetanowania przy przewietrzaniu U w całym badanym okresie utrzymywała się na stałym poziomie (rys. 14). Otwory drenażowe nie posiadają bezpośredniego połączenia ze strefą oddziaływania otworów. Przy systemie z równoległym chodnikiem wentylacyjnym oraz chodnikiem drenażowym wraz ze wzrostem ciśnienia barometrycznego w ścianie malała ilość ujmowanego przez system odmetanowania metanu (rys. 21, 32). W tym przypadku widoczne jest połączenie kanału ściany przez zroby z chodnikiem drenażowym lub otworami drenażowymi wykonywanymi za frontem ściany poprzez układ szczelin. Dlatego zmiana ciśnienia barometrycznego odgrywa dużą rolę w ujęciu metanu. Zmiany ciśnienia barometrycznego w znaczący sposób wpływały na stężenie ujmowanej mieszaniny, co potwierdziły wyniki pomiarów stężenia metanu w obu nitkach rurociągów odmetanowania w ścianie 2 (rys. 22). Świadczy to o połączeniu zrobów z strefą oddziaływania otworów drenażowych. Najniższą efektywność odmetanowania w granicach 30-40% uzyskiwano w ścianie przewietrzanej systemem U. Natomiast najwyższą, średnią efektywność odmetanowania, dochodzącą do 80% osiągano w ścianach z chodnikiem drenażowym. W ścianach z podwójnym chodnikiem wentylacyjnym uzyskiwano efektywność odmetanowania w granicach 50-60%.
17
Content available remote Wpływ podziemnego zgazowania węgla na bezpieczeństwo sieci wentylacyjnej czynnej kopalni
Szlązak N., Obracaj D., Borowski M., Swolkień J, Korzec M.
Przegląd Górniczy
|
2013
|
T. 69, nr 2
55--63
PL
W czasie procesu zgazowania dochodzi do chemicznego reagowania czynnika zgazowującego z substancją węglową. W przypadku wykonywania georeaktora z podziemnych wyrobisk nie można dopuścić do filtracji gazów pochodzących z georeaktora do czynnych wyrobisk górniczych lub wyrobisk przygotowujących do eksploatacji następny georeaktor. W tym celu wokół podziemnego georeaktora należy pozostawić tzw. filar ogniowy o odpowiedniej szerokości. W artykule przeprowadzono rozważania wpływu pracy georeatora na sieć wentylacyjną kopalni. Dla wyznaczenia szerokości filarów ogniowych wokół podziemnego georeaktora opracowano metodę ujmującą parametry gazów w georeaktorze oraz przepuszczalność górotworu. Istotnym zagadnieniem jest również rozkład temperatury wokół kanału ogniowego georeatora i jej wpływ na szerokość filara.
EN
During the process of coal gasification, a chemical reaction between gasifying medium and coal substance takes place. In case of forming a georeactor in underground excavations, it is necessary to prevent from gas filtration out of the georeactor to the active excavations or development workings for the next georeactor. In order to do this, it is necessary to fix a so-called fire pillar of appropriate width, in the area of the underground georeactor. This paper considers the impact of a georeactor’s operation on a mine ventilation network. In order to determine the width of fire pillars around the underground georeactor, there was a method based on gas parameters of the georeactor and rock mass permeability evolved. Another important issue is the distribution of the temperature around the georeactor flue as well as its impact on the pillar’s width.
18
Content available Warunki mikroklimatu wyrobisk chodnikowych i ścianowych na wybranym przykładzie
Szlązak N., Obracaj D., Głuch B.
Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa
|
2013
|
R. 51, nr 4
5--16
PL
W polskim górnictwie węgla kamiennego coraz częściej pojawia się problem zagrożenia klimatycznego. W niedalekiej przyszłości należy się liczyć z dalszym pogarszaniem warunków klimatycznych w wyniku zwiększenia głębokości eksploatacji oraz koncentracji wydobycia. Trudne warunki mikroklimatu mogą być przyczyną nie tylko spadku wydajności pracy, ale przede wszystkim przegrzania organizmu i zagrożenia zdrowia oraz życia pracowników. Na podstawie wyników pomiarów parametrów powietrza w ścianach eksploatacyjnych i przodkach wyrobisk ślepych w wybranych kopalniach dokonano oceny uwarunkowań klimatycznych. Przeprowadzono analizę warunków panujących w wyrobiskach, korzystając z różnych wskaźników mikroklimatu. Otrzymane dane zinterpretowano pod kątem konieczności skrócenia czasu pracy w odniesieniu do wskaźników mikroklimatu wykorzystywanych w tym celu na mocy polskich przepisów prawa. W oparciu o poczynione spostrzeżenia zwrócono uwagę na wady i zalety wskaźników oraz na konieczność wyboru wskaźników uwzględniających izolacyjność termiczną odzieży, wydatek energetyczny oraz zaaklimatyzowanie pracowników.
EN
In the Polish hard coal mining sector increasingly raises the problem of the climate threat. In the nearest future these conditions may be expected to get even worse as mining is undertaken on deeper levels and production is even more concentrated. Difficult conditions of underground microclimate can cause not only the decline in labour productivity, but above all, body overheating and risks for the workers' health and lives. Thermal comfort assessment for the workers on the basis of measurement results of air flow parameters in longwalls is assessed. The analysis of microclimate conditions on the basis of different indexes of microclimate was carried out. The comparison of Polish legal regulations with different indexes of microclimate in terms of working time limitation was presented, Based on the obtained results there was focus put on the advantages and disadvantages of microclimate indexes and the necessity to choose proper indexes, which would take into account thermal insulation of clothing, metabolic rate, and acclimatization of the staff.
19
Content available remote Wybrane elementy obciążenia cieplnego pracowników w ścianach eksploatacyjnych
Szlązak N., Obracaj D., Głuch B.
Górnictwo i Geologia
|
2013
|
T. 8, z. 3
143--158
PL
W artykule scharakteryzowano metodę obliczeń stresu cieplnego pracownika dla wyrobisk ścianowych w kopalniach węgla kamiennego. Na podstawie wyników pomiarów parametrów powietrza z wylotów wyrobisk ścianowych w wybranych kopalniach przeprowadzono ocenę obciążenia cieplnego standardowego górnika (waga, wzrost, wskaźnik BMI itp.). Przeprowadzono analizę wpływu izolacyjności odzieży oraz wydatku energetycznego na wartość ubytku wody z organizmu i temperaturę wewnętrzną pracownika. Na podstawie uzyskanych wyników wykazano istotność parametrów odzieży oraz ciężkości pracy w środowisku o trudnych warunkach klimatycznych.
EN
This article characterizes a calculation method for a worker’s heat stress in longwalls in coal mines. Heat strain of an average miner (weight, height, BMI index etc.) were estimated on the basis of the measurement results of air parameters in longwalls in selected mines. The influence of thermal insulation of clothing and a metabolic rate on an insensible water loss and worker’s core temperature were also examined. On the basis of the obtained results it was concluded that the parameters of clothing and how hard work in very hard climate conditions is play a significant role.
20
Content available remote Wpływ eksploatacji podpoziomowej na rozpływ powietrza w sieci wentylacyjnej kopalni węgla
Szlązak N., Obracaj D., Swolkień J.
Górnictwo i Geologia
|
2013
|
T. 8, z. 4
129-151
PL
W artykule przedstawiono ewaluację warunków stosowania wentylacji schodzącej według przepisów górniczych w ostatnich kilku dekadach. Omówiono zaburzenia kierunków przepływu powietrza w wyrobiskach ze schodzącym prądem powietrza podczas powstania w nich pożaru. Na podstawie przykładu eksploatacji ściany na głębokości około 170 m poniżej poziomu udostępnienia przeprowadzono analizę możliwości odwrócenia kierunku przepływu powietrza podczas wystąpienia pożaru podziemnego. Maksymalny kąt nachylenia wyrobiska doprowadzającego powietrze wynosił -9,3°. Przykład wykazał brak możliwości odwrócenia kierunku przepływu przy określonych parametrach struktury sieci wentylacyjnej i przepływającego powietrza. Wskazano na czynniki, które powodują odwracanie się prądów powietrza ze szczególnym uwzględnieniem lokalizacji bocznicy z prądem schodzącym w strukturze sieci wentylacyjnej. Zaakcentowano istotną rolę monitoringu parametrów powietrza i zabezpieczeń przeciwpożarowych w wyrobiskach ze schodzącymi prądami powietrza, które w połączeniu z podejmowanymi działaniami aktywnego zwalczania pożarów praktycznie uniemożliwiają rozwój pożaru w wyrobisku.
EN
This article evaluates a descentional ventilation system according to mining regulations over the past few decades. Disturbances in the direction of airflow in intake airways with a descentional air stream while a fire breaks out are discussed. On the basis of an example of mining a longwall at the depth of about 170 m below development level a possibility of changing the direction of airflow during an underground fire is analysed. The maximum angle of inclination of an intake airway is equal to -9,3°. According to the example there is no possibility of diverting airflow for particular parameters of a ventilation system and airflow. Some factors that lead to diverting of airflows are shown, with a special emphasis on the location of a branch with descending air stream in a ventilation system. The importance of monitoring air parameters and fire protections in intake airways is emphasized. That monitoring system and active control over a fire make the spread of fire in an airway practically impossible.
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.