Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 38

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
Przedstawiono wyniki badań wstępnych procesu elektrochemicznego wydzielania powłok chromowych w rozpuszczalniku eutektycznym utworzonym z chlorku choliny i chlorku chromu( III) z dodatkiem 5-20% mas. wody. Wykazano, że powłoki chromowe można otrzymać w zakresie temp. 25-65°C dopiero wówczas, gdy zawartość dodatkowo wprowadzonej do kąpieli wody wynosi 20% mas. Poniżej tego stężenia szybkość chromowania jest znikoma i z technologicznego punktu widzenia nieprzydatna w warunkach przemysłowych. Powłoki otrzymane w 35°C i przy katodowej gęstości prądu wynoszącej 7,2 A/dm2 (odpowiadający jej potencjał redukcji wynosi - 2,0 V względem elektrody Ag) charakteryzują się drobnokrystaliczną i zwartą mikrostrukturą bez widocznych wad.
EN
Cu plates were covered with Cr from aq. solns. of CrCl3 and Me3N+CH2CH2OH (H2O content 20.3% by mass) at 35-65°C and 7.2 A/dm2 after addn. of H2 O (20% by mass). The deposition rate was 1.4 μm/h and cathode current yield 8–10%. The deposited Cr layer had a fine-grained uniform defect-free microstructure.
2
Content available remote An unified formula for deriving the molecular composition of hydrocarbons
EN
An unified method of designing molecular formulae for all types hydrocarbons is proposed in this paper. The developed formula provides the molecular composition of hydrocarbons regardless of the number of chemical bonds and bond types or the number of rings they contain. Moreover, a small modification to that formula makes it suitable for deriving the molecular composition of hydrocarbons with oxygen atoms bound to carbon atoms with single and double bonds.
PL
W artykule przedstawiono ujednolicony sposób ustalania wzorów sumarycznych dla wszystkich węglowodorów. Zaproponowano stosowanie jednego ogólnego wzoru słusznego dla wszystkich węglowodorów w miejsce oddzielnie stosowanych obecnie wzorów właściwych tylko dla jednej grupy związków. Opracowany wzór pozwala podać wzory cząsteczkowe bez względu na ilość i typ wiązań chemicznych, jak również ilość pierścieni. Ponadto niewielka modyfikacja tego wzoru pozwala podać wzory cząsteczkowe węglowodorów zawierających zarówno wiązania pojedyncze, jak i podwójne pomiędzy atomami węgla i tlenu.
PL
Podczas izotermicznego odparowywania wody z roztworów o różnych proporcjach molowych składników w układzie wystąpiło przesycenie roztworu oraz nastąpiły zmiany pól krystalizacji w stosunku do układu modelowego, a zwłaszcza zanikło pole krystalizacji siarczanu sodu. Dodatkowym zjawiskiem związanym z obecnością jonów Cr(III) było pełzanie roztworu krystalizującego na krawędziach i zewnętrznych ściankach krystalizatora.
EN
Cr₂(SO₄)₃ was added to aq. soln. of KCl and Na₂SO₄ to study the changes in the phase diagram at 25°C after supersatn. The presence of the Cr³⁺ in the system resulted in disappearing the area of Na₂SO₄ crystn. and creeping the crystals formed.
4
Content available remote Wpływ starzenia na trwałość powłoki akrylowej
PL
Przedstawiono wyniki starzeniowych badań polimerowej powłoki akrylowej stosowanej do ochrony betonu. Badania przyspieszonego starzenia prowadzono wg normy ASTM G154a w komorze symulującej promieniowanie ultrafioletowe, podwyższoną temperaturę i deszcz. Jako cechy diagnostyczne dobrano wytrzymałość na rozciąganie, przyczepność do podłoża betonowego, obserwacje pod mikroskopem skaningowym wraz z analizą EDS oraz badania spektroskopowe w podczerwieni.
EN
An acrylic coating used for concrete protection was aged by a std. method in a weathering chamber under UV irradn., elevated temp. and rain. Tensile strength and adhesion to concrete substrate were detd. SEM and FTIR anal. were also performed. Decompn. of the coating structure took place during the aging but the adhesion of the coating to substrate increased.
5
Content available remote Zabezpieczenie ryzyka w umowach : dobre praktyki w procesie kontraktowania
PL
Na świecie coraz większe znaczenie w rozwoju przedsiębiorstw nabiera strategia compliance, czyli mówiąc ogólnie - strategia wykrywania i minimalizowania możliwości powstania nieprawidłowości oraz zarządzanie ryzykiem. Jednym ze sposobów „bycia mądrym przed szkodą” jest przewidzenie i zabezpieczenie ryzyka w zawieranych umowach.
6
Content available remote Zabezpieczenie ryzyka w umowach : dobre praktyki w procesie kontraktowania
PL
Na świecie coraz większe znaczenie w rozwoju przedsiębiorstw nabiera strategia compliance, czyli mówiąc ogólnie – strategia wykrywania i minimalizowania możliwości powstania nieprawidłowości oraz zarządzanie ryzykiem. Jednym ze sposobów „bycia mądrym przed szkodą” jest przewidzenie i zabezpieczenie ryzyka w zawieranych umowach.
EN
Concrete structures operating under different environmental conditions are subject to the action of aggressive gaseous and liquid media, which leads to their degradation. Even well-designed buildings, after time, can have problems to fulfil appropriate requirements concerning their further service life. Fiber reinforced mortars based on cement modified with different types of polymers are commonly used materials for renovating concrete structures. They should fulfil requirements concerning their high adhesion to concrete, minimum tensile strength, compatibility with repaired concrete and low shrinkage. The aim of the work was to compare the performance of three reinforced PCMs based on various polymers. The following features were tested: adherence to concrete, shrinkage and flexural strength.
PL
Konstrukcje betonowe eksploatowane w różnych warunkach środowiskowych narażone są na działanie agresywnych mediów gazowych i ciekłych, co prowadzi do ich stopniowej degradacji. Nawet dobrze zaprojektowane budowle mają z czasem problemy ze spełnieniem odpowiednich wymagań dotyczących ich bezpiecznej eksploatacji. Powszechnie stosowanymi materiałami naprawczymi są zaprawy cementowe z dodatkiem włókien i polimerów. Muszą one spełniać odpowiednie wymagania dotyczące ich odpowiedniej adhezji do podłoża betonowego, minimalnej wartości wytrzymałości na zginanie, kompatybilności z naprawianym betonem oraz małego skurczu. Celem pracy było porównanie trzech materiałów naprawczych zawierających różne polimery. Badano następujące cechy: przyczepność do betonu, skurcz oraz wytrzymałość na rozciąganie.
PL
Na przestrzeni kolejnych wieków małe miasta zlokalizowane na terenie Lubelszczyzny podlegały przemianom historycznym, gospodarczym i społecznym charakterystycznym dla tego regionu. Zyskiwały nowe funkcje, a wraz z nimi przekształceniu ulegało także zagospodarowanie przestrzeni ich rynków. Wraz z końcem XIX wieku do miasteczek prowincjonalnych zaczęły stopniowo przenikać również tendencje związane z ich uzdrawianiem poprzez wprowadzanie roślinności w przestrzeniach publicznych. W niektórych miejscowościach w okresie międzywojennym zaczęły pojawiać się elementy zieleni komponowanej w postaci nasadzeń wzdłuż dróg i ulic, a nawet skwerów tworzonych w obrębie placów rynkowych. Wiązało się to z podwyższaniem wartości reprezentacyjnych tych centralnych obszarów poszczególnych osad, a także poprawą estetyki i zdrowotności przestrzeni miasteczek w ujęciu ogólnym. Przeprowadzone analizy zagospodarowania przestrzeni rynków Józefowa nad Wisłą, Kocka, Kurowa i Wąwolnicy w kolejnych okresach – od czasu ich powstania do chwili obecnej – ukazują kierunki ich przemian związanych z wprowadzaniem form roślinnych, jako elementu pełniącego funkcje ozdobne i wypoczynkowe. Wskazują także na konieczność prowadzenia indywidualnych badań w każdym z przypadków, służących określeniu precyzyjnych wytycznych do projektów rewaloryzacji poszczególnych rynków zależnie od charakteru i uwarunkowań historyczno-przestrzennych danego miejsca. Przedstawione w niniejszym opracowaniu badania stanowią treść pracy dyplomowej wykonanej w ramach Studium Podyplomowego „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” realizowanego na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej pod kierownictwem prof. dr hab. inż. arch. Danuty Kłosek-Kozłowskiej.
EN
Throughout the ages, little towns around Lublin (Poland) have undergone changes of historical, economic and social nature along with the entire region. They acquired new functions, which required different management of their main squares. At the turn of the 19th and 20th centuries, these provincial towns gradually absorbed the idea of healing urban settlements by introducing greeneries into public spaces. In some places during the interwar period there appeared plant compositions along roads and streets, and even green squares in the middle of main squares. This increased the aesthetic value of these central parts of settlements, as well as improved the general wholesomeness of the towns’ spaces. This analysis of the town squares in Józefów nad Wisłą, Kock, Kurów and Wąwolnica throughout their history – from the beginnings of the settlements up until now – shows a progressive introduction of plantings as ornamental elements as well as for purposes of leisure. It also indicates the need for a case-by-case individual study in order to define precise guidelines for revalorisation projects depending on the character of the town and its historical and spatial circumstances. This paper is based on a thesis written as part of the “Cultural Heritage Protection” Postgraduate Programme at the Faculty of Architecture, Warsaw University of Technology, under the supervision of dr hab. arch. Danuta Kłosek-Kozłowska.
9
Content available remote Influence of preparation method of polymer coatings on their mechanical properties
EN
In order to prolong concrete durability, polymeric coatings are commonly used. The coatings protect concrete against ingress of hazardous media. The coatings have to be characterized by long-term weathering resistance, good adherence to concrete substrate and appropriate elasticity to have crack bridging ability. Ensuring appropriate homogeneity of the material is very important for obtaining high quality of hardened coating, especially while comparing some features of the material under laboratory conditions. The paper deals with comparison of some properties of acrylic coating such as displacement and damage energy depending on a preparation method (with and without deaerating) and a type of a agitator used.
PL
W celu przedłużenia trwałości betonu powszechnie stosuje się powłoki polimerowe. Powłoki chronią beton przed wnikaniem niebezpiecznych mediów. Materiały te muszą charakteryzować się długotrwałą odpornością na starzenie, dobrą przyczepnością do podłoża betonowego i odpowiednią elastycznością, żeby posiadać zdolność mostkowania rys. Zapewnienie odpowiedniej jednorodności powłoki jest bardzo ważne dla uzyskania wysokiej jakości utwardzonej powłoki, zwłaszcza porównując różne cechy w warunkach laboratoryjnych. W artykule przedstawiono porównanie właściwości powłoki akrylowej, takich jak naprężenie, przemieszczenie oraz energia zniszczenia w zależności od metody przygotowania (z i bez odpowietrzenia) oraz rodzaju użytego mieszadła.
10
Content available remote Analiza danych i planowanie eksperymentu fizycznego zgodnie z normami ISO
PL
W artykule przedstawiono istotę pomiaru fizycznego i niezbędne słownictwo związane z przeprowadzaniem eksperymentu fizycznego. W skrócie podano według wskazań ISO procedurę określania standardowych niepewności pomiarowych pomiarów bezpośrednich i złożonych. Porównywanie wyników pomiarów przedstawiono jako uzgadnianie ich przedziałów utworzonych na podstawie niepewności standardowej rozszerzonej. Pokazane sposoby planowania pomiarów pozwalają określić, czy eksperyment można uznać za zakończony. Procedury takie umożliwiają zaplanowanie dokładniejszych pomiarów oraz są bardzo pomocne przy formułowaniu wniosków podsumowujących przeprowadzone doświadczenie.
PL
Krajowe złoża rud cynku i ołowiu występują w skałach dolomitowych co powoduje, że pozyskiwane koncentraty sfalerytowe zawierają domieszki dolomitu. Koncentraty te powinny cechować się wysoką zawartością cynku i niskim poziomem zanieczyszczeń, takich jak magnez, arsen, żelazo i inne. Krajowy proces wytwarzania cynku katodowego z powyższego surowca obejmuje: prażenie koncentratu sfalerytowego (w celu otrzymania cynku w postaci tlenkowej), ługowanie tego koncentratu kwasem siarkowym, oczyszczanie otrzymanego roztworu siarczanu (VI) cynku i elektroosadzanie cynku jako ostatni etap procesu. Podczas obróbki chemicznej koncentratu tlenkowego kwasem siarkowym magnez przechodzi prawie całkowicie do roztworu siarczanu (VI) cynku. Wysokie stężenie magnezu w tym roztworze jest niepożądane i przyczynia się do pogorszenia jakości cynku katodowego, jak również do pogorszenia wskaźników techniczno-ekonomicznych procesu elektrolizy. Postulowana zawartość magnezu w roztworze wynosi poniżej 0,3% MgO i dlatego MgO powinno być usuwane przed elektrolizą cynku. Jedną z metod usuwania magnezu jest obniżenie jego zawartości w koncentracie sfalerytowym na drodze ługowania wstępnego, stosując kwas siarkowy jako czynnik ługujący. Celem tych badań był odzysk niektórych składników z roztworów po usunięciu magnezu z koncentratu sfalerytowego poprzez jego ługowanie. Czynnikiem ługującym był zużyty elektrolit pochodzący z procesu elektroosadzania cynku. Badania obejmowały dwie zasadnicze serie pomiarowe: ługowanie wyjściowego koncentratu sfalerytowego zużytym elektrolitem z elektrolizy cynku i odzysk niektórych składników z otrzymanych roztworów. [...]
EN
As domestic zinc and lead deposits occur in dolomite rocks, the sphalerite concentrates obtained from these ores contain an admixture of dolomite. These concentrates should be characterized by a high content of zinc and low levels of impurities such as magnesium, arsenic, iron, and others. The domestic process of cathode zinc winning from this raw material consists of roasting of sphalerite concentrates (in order to obtain zinc in the oxide form), leaching of the oxide concentrate with sulfuric acid, purification of the zinc sulfate obtained, and a final stage – zinc electrodeposition. During chemical treatment of the oxide concentrate with sulfuric acid, magnesium is added to the solution of zinc sulfate. A high magnesium concentration in the solution is undesirable, and causes deterioration of zinc cathode quality, and technical as well as economical indexes of the process. The required content of magnesium in a solution amounts to less than 0.3%MgO; therefore, MgO should be removed before the electrodeposition of zinc. One of the methods of magnesium removal is decreasing its content in a sphalerite concentrate by means of pre-leaching, using sulfuric acid as a leaching agent. The aim of this study was the recovery of certain components from solutions after magnesium removal with zinc concentrates by means of pre-leaching. Spent electrolyte deriving from the zinc electrodeposition process was used as the pre-leaching agent. The study consisted of two major measuring series, namely leaching of raw sphalerite concentrate with spent electrolyte and removal of components from the solutions after pre-leaching. Leaching was carried out in three stages. After the first stage of the two-hour leaching, the extent of magnesium leaching was almost 84%. After the second and third stages of the leaching steps, magnesium content was slightly lower respectively 81.5 and 70.4%. Magnesium content in the concentrate was below the maximum permissible value, i.e. 0.30%. After the third stage, the content of this component was 0.40%. Zinc losses were highest after the first leaching stage at 2.6%, and were acceptable from a technological point of view. The results confirmed that the pre-leaching process with spent electrolyte is an effective method for the removal of magnesium and other impurities from zinc concentrate. The described procedure for purification and separation of components from a solution is an effective method of recovering some components. The resulting products can be utilized in various technological processes; for example, for the production of magnesium compounds, recycling of zinc product, winning of zinc, etc.
EN
Due to the occurrence of zinc and lead ore deposits in dolomite rocks, the sphalerite concentrates obtained from these ores contain an admixture of dolomite. In practice, a substantial amount of magnesium included in zinc ores passes to the last production stage, i.e. zinc electrolysis. The magnesium present in electrolyte impairs electrical conductance and appears in the technical and economical indexes. This paper deals the attempts to remove magnesium removal from initial sphalerite concentrates by means of chemical flotation using spent electrolyte derived from zinc electrolysis. The authors attempt to substantiate the existing relationships, as well as to derermine the optimum conditions for the procedure suggested. The leaching efficiency of magnesium amounted to about 80%, and is dependent upon the stage of the leaching. Losses of zinc were below 2%, and the magnesium concentration in solution amounted to about 20%. These solution can produce magnesium and zinc, which will be presented in the following paper.
PL
Występowanie złóż rud cynku i ołowiu w skałach dolomitowych sprawia, że otrzymane koncentraty sfalerytowe zawierają domieszkę dolomitu. Praktyka wskazuje, że znaczna część wprowadzanego magnezu z surowcami cynkowymi przechodzi do ostatniej fazy produkcji, elektrolizy cynku. Obecność magnezu w elektrolicie obniża przewodnictwo elektryczne elektrolitu i powoduje pogorszenie wskaźników techniczno-ekonomicznych. Celem opisanych w tym artykule badań było opracowanie metody usuwania magnezu z surowego koncentratu sfalerytowego na drodze chemiczno-flotacyjnej, stosując zużyty elektrolit pochodzący z elektrolizy cynku. Opracowanie ukierunkowano wokół doświadczalnego zobrazowania istniejących zależności i ustalenia optymalnych warunków zaproponowanej procedury. Stopień wyługowania magnezu wynosił około 80%. Straty cynku wynosiły poniżej 2%, natomiast stężenie magnezu w roztworze wynosiło 20%. Z tych roztworów można odzyskiwać magnez i cynk, co będzie przedstawione w następnej publikacji.
13
Content available remote A Petri net based model of oxidative stress in atherosclerosis
EN
In this paper a Petri net based model of the process of oxidative stress in atherosclerosis is presented and analyzed. Model expressed in the language of Petri net theory have, on one hand, an intuitive graphical representation, and on the other hand their formal properties can be analyzed using rigorous mathematical methods. Moreover, the behavior of a net can be simulated what supports the process of model development and an interpretation of the results of the analysis. Both the analysis and the simulation can be supported by many freely available software tools. In the case of biological systems an analysis the t-invariants is especially important since they correspond to some elementary biological subprocesses. In this paper the results of such an analysis are presented. In particular, minimal t-invariants, MCT-sets and t-clusters are calculated, their biological meaning is determined and some biological conclusions are drawn.
14
Content available Bezpieczeństwo procesowe w obiektach przemysłowych
PL
Przedstawiono zasady oceny ryzyka instalacji przemysłowej w całym cyklu życia obiektu. Podano schemat decyzyjny w analizie ryzyka oraz sugestie dotyczące zastosowania technik analizy ryzyka. Wskazano na związek między bezpieczeństwem procesowym a planowaniem przestrzennym.
EN
This article presents the methods of risk analysis of an industrial facility during its whole lifetime cycle. The document describes a decision diagram which is used in risk analysis and provides with suggestions concerning different methods applied in risk analysis. The article also explains a correlation between risk analysis and land-use planning.
PL
Dotąd w rekultywacji jezior wykorzystywano kilka metod inaktywacji fosforu. Wymienić tu można zastosowane przez Ripla dawkowanie do osadów dennych związków utleniających (azotan wapnia) oraz wiążących fosfor (roztwór chlorku żelaza), a w przypadku zbyt niskiego pH - dodatkowe podawanie zawiesiny Ca(OH)2 dla podwyższenia pH do optimum dla mikrobiologicznej denitryfikacji. Metodę tę, udoskonaloną przez Wiśniewskiego, dzięki użyciu nowego urządzenia pn. Proteus ostatnio zastosowano na jeziorach Jelonek i Winiary w Gnieźnie.
16
Content available remote Droga na Marsa. PIAP wspiera innowacyjne projekty studentów
PL
W dniach 3-5 czerwca 2010 r. na pustyni w stanie Utah w USA odbyły się studenckie zawody University Rover Challenge 2010. Konkurs URC już od czterech lat wzbudza zainteresowanie studentów oraz pasjonatów astronomii na całym świecie. Zmagania młodych konstruktorów również bacznie obserwują inżynierowie NASA poszukując innowacyjnych konstrukcji.
17
Content available remote Kaolin modified with silane compounds as a filler used in rubber industry
EN
Kaolin unmodified and modified with the following silanes: 3-aminopropyltriethoxysilane, N-2-aminoethyl-3-aminopropyltriethoxysilane and 3-metacryloxypropyltrimethoxysilane has been character-ised as to its physico-chemical properties (DTA and SEM methods) and mechanical performance. The course of vulcanisation of rubber blends and physical properties of butadiene–styrene rubber (KER 1500) vulcanisates containing unmodified and modified kaolin have been determined. The vulcanisates filled with kaolin modified with silane compounds containing amine groups have been found to show better mechanical performance than those with kaolin modified with 3 metacryloxypropyltrimethoxysilane and unmodified kaolin.
PL
Próby kaolinu niemodyfikowanego jak również kaolinu modyfikowanego za pomocą następujących silanów: 3-aminopropylotrioksysilan, N-2-aminoetylo-3-aminopropylotrioksysilan i 3 metakrylooksypro-pylotrioksysilan, zostały scharakteryzowane pod katem właściwości fizykochemicznych (analiza DTA i SEM) oraz właściwości mechanicznych. Przeprowadzono procesy wulkanizacji mieszanek gumowych oraz określono fizykochemiczne właściwości wulkanizatów z gumy butadienowo-styrenowej, które za-wierały modyfikowany lub niemodyfikowany kaolin. Wulaknizaty z wypełnieniem kaolinowym, który to kaolin był modyfikowany związkami zawierającymi grupy aminowe wykazywały lepsze właściwości mechaniczne niż wulkanizaty zawierające kaolin niemodyfikowany lub kaolin modyfikowany 3-metakryloksypropylotrioksysilanem.
PL
W pracy omówiono wyniki badań wybranych organicznych powłok ochronnych stosowanych do ochrony betonu przed karbonatyzacją, poddanych procesom naturalnego i przyspieszonego starzenia. Badaniami objęto powłoki poliuretanowe i epoksydowe starzone w atmosferze miejsko-przemysłowej (Kraków) i górskiej (Tatranska Strba, Słowacja) oraz w warunkach przyśpieszonych w komorze starzeniowej. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że w wyniku starzenia w środowisku naturalnym oraz w komorze starzeniowej nastąpiły wyraźne zmiany we właściwościach mechanicznych powłok ochronnych. W celu wyjaśnienia przyczyn zmian, zastosowano spektroskopię w podczerwieni.
EN
The paper deals with test results of organic coatings used as concrete protection against carbonation. Coatings were subjected to natural and artificial weathering. Polyurethane and epoxy coatings were weathered in municipal-industrial atmosphere (Cracow), mountain one (Tatranska Strba, Slovakia) and in weathering chamber. Based on results obtained it was found that as a result of weathering in natural environments and in the weathering chamber considerable changes of mechanical properties of coatings occurred. In order to explain causes of these changes, infra-red spectroscopy was used.
EN
The floristic composition, abundance, and biomass of phytoplankton in the Cybina River and the Maltański Reservoir were examined from April to October 2005. The analysis of the phytoplankton in the samples revealed statistically significant differences in both composition and abundance. The maximum abundance (39.2 × 10^3 ind. cm^-3) and biomass (56.8 μg cm^-3) of phytoplankton was noted in July 2005 at the outlet from the Maltański Reservoir. The lowest phytoplankton density was most often noted at the site located at the inlet of the Cybina River into the Maltański Reservoir. The quantitative and qualitative compositions of the phytoplankton varied at different sites. The highest taxonomical similarity was noted among the samples collected in the reservoir and at the outflow from it.
PL
Przedstawiono próby wykorzystania procesu tworzenia etryngitu do usuwania chromu(VI) ze ścieków przemysłowych. Syntezowano etryngity o określonych stosunkach molowych jonów CrO[4][^2-]- do SO[4][^2-]. Przebadano możliwości podstawienia jonów SO[4][^2-]- jonami CrO[4][^2]- oraz stabilność etryngitu chromianowego w zależności od pH roztworu.
EN
This article presents the process of ettringite formation to removal of chromium(VI) from liquid industrial wastes. There were synthesized the ettringites in specified mole ratio of Cr0[4][^2]- and SO[4][^2]- ions. The possibility of replacement of SO[4][^2]- ions by CrO[4][^2]- and the stability of Cr(VI)-ettringite in different pH - value of solutions were determined.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.