Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Manganese pebbles from Hochschartehöhlesystem (the Hoher Göll Massif, Austria) : insight into potential genesis and provenance

Kicińska Ditta, Michniewicz Jacek, Kubiak Michał

Annales Societatis Geologorum Poloniae

2023

Vol. 93, No. 2

211--223

Heavy, black manganese pebbles have been found in the clastic sediments of the Hochschartehöhlensystem (the Northern Calcareous Alps). Six selected pebbles were subjected to X-ray diffraction, optical microscopy and optical and electron microscopy analysis. The results reveal that the main component of the pebbles is manganese silicate, braunite, Mn2+Mn3+6(SiO4)O8. Braunite is a mineral formed at elevated temperatures, mainly through hydrothermal, metamorphic or diagenetic processes. This means that the manganese pebbles were formed outside the caves. However, manganese rock was not found in situ on the surface of the Hoher Göll Massif. This probably indicates that their origin is from eroded parts of Mesozoic rocks. The first studies of pebbles and their mineralogy, by analogy with contemporary marine sediments, indicate that their genesis is related to spreading zones and accompanies hydrothermal vents. The analysed material highlights two important issues: (1) the manganese pebbles are significant arguments for the occurrence of hydrothermal vents in the Northern Calcareous Alps; and (2) the importance of cave sediments studies, which provide relevant evidence for palaeogeographic reconstruction.

Ceramika z zamku we Wleniu w świetle badań archeometrycznych

Michniewicz Jacek

Geologos

1998

Vol. 3

5--53

Artykuł przedstawia wyniki badań geochemicznych INAA, ICP oraz wyniki badań petrograficznych ceramiki pochodzącej ze stratygraficznie dobrze udokumentowanego archeologicznego „wykopu VI” na Zamku we Wleniu. Badania miały na celu określenie cech służących korelacji stratygraficznej z ceramiką innych odsłonięć na zamku oraz ustalenie miejsc jej produkcji. Badania poprzedzono szeregiem badań eksperymentalnych, które wykazały zasadność komplementarnego wykorzystania metod optycznych wraz z metodami geochemicznymi. Stwierdzono szczególną przydatność analiz pierwiastków śladowych, których zawartość pozostaje diagnostyczną, pomimo zawartych w surowcu polimineralnych domieszek schudzających. Zastosowanie matematycznej analizy skupień oraz metody składowych głównych umożliwia przeprowadzenie korelacji geochemicznej jedno- wiekowych i jednorodnych litologicznie skał ilastych w skali lokalnej. W przebadanych osadach ilastych Gór Kaczawskich rozkład koncentracji pierwiastków ziem rzadkich ma podobny przebieg i może być charakterystyczny dla tego obszaru, niezależnie od wieku ich depozycji. Połączenie wyników analiz chemicznych z wynikami analiz mikroskopowych umożliwiło zdefiniowanie co najmniej 4 grup ceramiki w obrębie badanego zbioru: grupę naczyń najmłodszych warstwy 3 wykopu VI, wykonaną z gliny chudej, wykazującej między innymi wysoką zawartość ołowiu; 2. grupę naczyń warstwy 13, wykonaną z surowca chudego, zawierającego dużą ilość kwarcowej frakcji pelitycznej i zwiększoną ilość ziaren bazaltu; 3. grupę naczyń warstw: 5-7-10, wykonaną z surowca tłustego; 4. grupę naczyń warstw: 5-7-10, wykonaną z surowca chudego. Każdą z wymienionych grup cechuje nieco inna dystrybucja pierwiastków śladowych, w tym pierwiastków ziem rzadkich, nawiązująca zarówno do poziomej stratygrafii wykopu VI, jak też do wyróżnionych petrograficznie odmian zastosowanego surowca. Badania wykazały, iż surowiec ilasty użyty do produkcji naczyń odkopanych na zamku we Wleniu pochodzi ze złóż miejscowych (prawdopodobnie okolic Bolesławca), związanych ze wspólnym obszarem alimentacji osadu na przedpolu Sudetów. Szkliwa koloru pomarańczowego, stosowane jako polewy naczyń warstwy 3 mają charakter ołowiowo-krzemionkowy.

The Medieval and Renaissance pottery from Wleń castle (SW Poland) has been characterized by instrumental neutron activation and coupled plasma emission analyses. All pieces come from the archaeological „outcrop No VI” of detailed established stratigraphy. The investigations were preceded by a series of experiments. It was proved that the best results could be obtained where geochemical analyses are coupled with petrographical methods. The particular suitability of trace element analysis was confirmed. Concentration of trace elements remains diagnostic in spite of temper admixture. Application of principal components analysis, dendrite and cluster analysis enabled to obtain geochemical correlation among similar in age and lithology clays in the local area. In spite of some differences the REE distribution of clays from the Kaczawa Mountains and from its foreland is similar and could be diagnostic and age independent. The coupled application of chemical analyses with petrographic examinations allow to distinct four raw groups: 1) the youngest pottery from the 3 td layer of the outcrop No 6 made of very silty mild clay with particular high Pb content, 2) pottery from the 13 layer made of mild clay with increased basalt grain content. 3) pots from the 5, 7, 10 layers made of mild clay 4) pots from the 5, 7, 10 layers made of adobe clay. Clay raw material used for the pottery comes from the local resources situated at Bolesławiec area. Orange glazes on the pottery pieces from the third layer have lead-siliceous composition.