Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The origin of heavy metals and radionuclides accumulated in the soil and biota samples collected in svalbard, near longyearbyen

Kłos A., Ziembik Z., Rajfur M., Dołhańczuk-Śródka A., Bochenek Z., Bjerke J. W., Tømmervik H., Zagajewski B., Ziółkowski D., Jerz D., Zielińska M., Krems P., Godyń P.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2017

|

Vol. 24, nr 2

223--238

EN

Heavy metals and radioactive compounds are potentially hazardous substances for plants, animals and humans in the Arctic. A good knowledge of the spatial variation of these substances in soil and primary producers, and their sources, is therefore essential. In the samples of lichen Thamnolia vermicularis, Salix polaris and Cassiope tetragona, and the soil samples collected in 2014 in Svalbard near Longyearbyen, the concentrations of the following heavy metals were determined: Mn, Ni, Cu, Zn, Cd, Pb and Hg, as well as the activity concentrations of the following: K-40, Cs-137, Pb-210, Pb-212, Bi-212, Bi-214, Pb-214, Ac-228, Th-231 and U-235 in the soil samples. The differences in the concentrations of the analytes accumulated in the different plant species and soil were studied using statistical methods. Sea aerosol was indicated as the source of Pb, Hg, Cs-137, Pb-210 and Th-231 in the studied area. A relatively high concentration of nickel was determined in the biota samples collected near Longyearbyen, compared to other areas of Svalbard. It was supposed that nickel may be released into the atmosphere as a consequence of the local coal mining around Longyearbyen.

2

Wpływ CaCl2 na sorpcję metali ciężkich w biomasie

Kłos A., Rajfur M., Dołhańczuk-Śródka A., Krems P., Jerz D.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2015

|

T. 18, nr 2

169--178

PL

Zbadano w warunkach laboratoryjnych wpływ chlorku wapnia na sorpcję wybranych kationów metali ciężkich: Cu2+, Zn2+ i Cd2+ w biomasie porostów Hypogymnia physodes, mchów Pleurozium schreberi, glonów słodkowodnych Spirogyra sp., glonów morskich Palmaria palmata oraz makrofitów Elodea canadensis L. Wykazano różne właściwości sorpcyjne biomasy, powodujące m.in. zmiany pH roztworów podczas procesu sorpcji. Wskazano na zmiany wydajności oraz preferencji sorpcyjnych pod wpływem wprowadzanych do roztworu kationów Ca2+, ale także anionów Cl‾, które przesuwają stan równowagi w kierunku tworzenia form jonowych, niebiorących udziału w procesie wymiany jonowej. Interesującym, niewyjaśnionym efektem jest brak wpływu stężenia chlorku wapnia, w zakresie od 0 do 100 mmol/dm3, na sorpcję miedzi, ale tylko w badanych glonach oraz makrofitach.

EN

The influence of calcium chloride on sorption of the selected heavy metal cations: Cu2+, Zn2+ and Cd2+ in the biomass of lichens Hypogymnia physodes, mosses Pleurozium schreberi, fresh water alga Spirogyra sp., sea alga Palmaria palmata and macrophyte Elodea Canadensis L. was tested under laboratory conditions. Various biomass sorption characteristics were determined, which cause, among others, the change of the pH of the solutions during the sorption process. Changes of efficiency and sorption preferences were identified, under the influence of Ca2+ cations and also Cl‾ anions, introduced to the solution, which shift the equilibrium towards creation of the ion forms, which do not participate in the process of ions exchange. The lack of the influence of calcium chloride concentration, within the range from 0 to 100 mmol/ dm3, on the sorption of copper is an interesting, unexplained effect, however, only in the tested alga and macrophyte.

3

The use of mosses in biomonitoring of selected areas in Poland and Spitsbergen In the years from 1975 to 2014

Kłos A., Bochenek Z., Bjerke J. W., Zagajewski B., Ziółkowski D., Ziembik Z., Rajfur M., Dołhańczuk-Śródka A., Tømmervik H., Krems P., Jerz D., Zielińska M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2015

|

Vol. 22, nr 2

201--218

EN

We have compared historical changes in concentrations of the heavy metals Mn, Ni, Cu, Zn, Cd and Pb accumulated in samples from the Polish woodlands of Beskidy and Karkonosze (S, SE Poland) and the north-east regions of the country, versus the relatively little polluted areas of Spitsbergen of the Svalbard Archipelago. We have combined the results from literature with new results from 2014. The regions of Beskidy and Karkonosze were the most exposed to heavy metals deposition. However, from 1975 to 2014 there was a considerable decrease of concentrations of Cu, Zn, Cd and Pb at all Polish sites, clearly signifying improvement of environmental quality. For example, the average Cd concentration in mosses samples collected in Karkonosze decreased from 0.002 mg/g in 1975 to 0.0006 mg/g in 2014. It is interesting to observe relatively large concentrations of nickel in moss samples collected in 2014 in the Svalbard archipelago, in the vicinity of Longyearbyen (average 0.018 mg/g) which most likely originate from local mine waste piles.

PL

Przeanalizowano historyczne zmiany stężeń metali ciężkich: Mn, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb zakumulowanych w próbkach mchów pobieranych do badań w Polsce, na terenach leśnych Beskidów i Karkonoszy oraz w lasach północno-wschodniej części kraju, w odniesieniu do mało zanieczyszczonych obszarów Archipelagu Svalbard, którego największą wyspą jest Spitsbergen. Wyniki badań przedstawianych w literaturze uzupełniono wynikami badań własnych, prowadzonych w 2014 r. Wykazano, że spośród wymienionych obszary Beskidów oraz Karkonoszy były i są najbardziej narażone na depozycję metali ciężkich. Stwierdzono również, że na przestrzeni lat 1975-2014 nastąpiło znaczące zmniejszenie stężeń Cu, Zn, Cd i Pb w mchach porastających wszystkie analizowane obszary na terenie Polski, co świadczy o poprawie jakości środowiska. Dla przykładu, w próbkach mchów pobieranych na obszarze Karkonoszy w 1975 r. średnie stężenie Cd wynosiło 0,002 mg/g, natomiast w 2014 r. średnie stężenie Cd zakumulowanego w mchach było mniejsze od 0,0006 mg/g. Interesujące są stosunkowo duże stężenia niklu w próbkach mchów pobranych w 2014 r. na obszarze Archipelagu Svalbard w pobliżu Longyearbyen (średnia 0,018 mg/g).

4

The use of neutron activation analysis in the biomonitoring of trace element deposition in the Opole province

Kłos A., Aleksiayenak Y. A., Ziembik Z., Rajfur M., Jerz D., Wacławek M., Frontasyeva M. V.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2013

|

Vol. 20, nr 4

677--687

EN

The neutron activation analysis procedure was used to determine the concentration of 42 elements: Na, Mg, Al, Cl, K, Ca, Sc, V, Cr, Mn, Fe, Ni, Co, Zn, As, Se, Br, Rb, Sr, Zr, Nb, Mo, I, Ag, Cd, Sb, Ba, Cs, La, Ce, Nd, Sm, Eu, Tb, Yb, Hf, Ta, W, Au, Hg, Th, and U accumulated in mosses sampled for testing in September and October 2011 in the Opole Province (Southern Poland). Samples of different moss species were collected near the intersections of the grid lines marked on the map of the province. The distance between the points was approximately 20 km. The analysis of the results made it possible to identify the places of increased deposition of element-pollutants and to indicate the potential sources of emission. Factor analysis revealed four components, two of which are of definite anthropogenic origin. The possible sources of elements are local industry and farming, and distant heavy industry complexes. The results have demonstrated the increased content of Cr, Cd, Hg, and U in moss samples collected in agricultural areas located in the southern part of the province. It has been concluded that the industrial areas of Rybnik and Ostrava and Karvina Coal Basin may be the potential source of emission of these elements.

PL

Metodą neutronowej analizy aktywacyjnej oznaczono stężenia 42 pierwiastków: Na, Mg, Al, Cl, K, Ca, Sc, V, Cr, Mn, Fe, Ni, Co, Zn, As, Se, Br, Rb, Sr, Zr, Nb, Mo, I, Ag, Cd, Sb, Ba, Cs, La, Ce, Nd, Sm, Eu, Tb, Yb, Hf, Ta, W, Au, Hg, Th i U, zakumulowanych w mchach pobranych do badań we wrześniu i w październiku 2011 roku na terenie województwa opolskiego (południowa Polska). Próbki różnych gatunków mchów pobierano w bliskiej odległości od miejsc przecięcia linii siatki kartograficznej naniesionych na mapę województwa. Odległości pomiędzy punktami wynosiły ok. 20 km. Analiza wyników badań umożliwiła wskazanie miejsc zwiększonej depozycji zanieczyszczeń wraz ze wskazaniem potencjalnych źródeł ich emisji. Wykazano m.in. zwiększoną zawartość Cr, Cd, Hg i U zakumulowanych w próbkach mchów pobranych do badań na obszarach rolniczych położonych na południu województwa. Stwierdzono, że potencjalnym źródłem emisji mogą być uprzemysłowione tereny Rybnickiego i Ostrawsko-Karwińskiego Zagłębia Węglowego. Badania prowadzono w ramach projektu Environmental studies in the South of Poland using nuclear and related analytical techniques.

5

Biomonitoring Jeziora Otmuchowskiego (południowo-zachodnia Polska) z wykorzystaniem sinic

Rajfur M., Rambau W., Jerz D., Kłos A.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 2

593--600

PL

Celem przeprowadzonych badań była ocena możliwości wykorzystania sinic w biomonitoringu wód. Do badań wykorzystano cyanobacterie zebrane w strefie litoralnej Jeziora Otmuchowskiego (południowo-zachodnia Polska). W biocie metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS) oznaczono stężenia: Mn, Fe, Cu, Zn, Cd i Pb. Na podstawie przeprowadzonych badań dokonano wstępnej oceny zanieczyszczenia wód jeziora. Wartości stężeń metali ciężkich w sinicach porównano ze stężeniami tych metali w próbkach wody. Wyznaczone współczynniki biokoncentracji (BCF) wskazują na dobre właściwości akumulacyjne badanych cyanobacterii.

EN

The objective of our studies was to evaluate the applicability of selected cyanobacteria in water biomonitoring. The cyanobacteria collected in the littoral zone of the Otmuchowskie Lake (south-western Poland) were used in the studies. The concentrations of Mn, Fe, Cu, Zn, Cd and Pb were determined in the biota by means of the Atomic Absorption Spectrometry (AAS). Pollution of the lake water was preliminary assessed. Concentrations of the heavy metals in cyanobacteria were compared with these in water samples. The value of bioconcentration factor (BCF) shows good accumulation of metals in cyanobacteria.

6

Biomonitoring Borów Dolnośląskich

Jerz D., Rajfur M., Kłos A.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 2

738--741

PL

Zbadano stężenia metali ciężkich: Zn, Ni i Cd zakumulowanych w porostach Hypogymnia physodes i w mchach Pleurozium schreberi, porastających kompleks leśny Borów Dolnośląskich. Stężenia metali oznaczano metodą absorpcyjnej spektometrii atomowej (AAS). Wyniki zinterpretowano za pomocą współczynników porównawczych (CF). Na ich podstawie wykazano, że na terenach leśnych położonych w kierunku północnym od miejscowości Węgliniec mogą być deponowane zanieczyszczenia, których źródłem jest emisja liniowa i obszarowa z tej miejscowości.

EN

Concentrations of the following heavy metals was studied: Ni, Zn and Cd, which were accumulated in lichen Hypogymnia physodes and moss Pleurozium schreberi. The plants were growing in the Bory Dolnoslaskie (Lower Silesia Forest) area. Concentrations of the metals were determined with Atomic Absorption Spectrometry (AAS). The results were interpreted using the comparison factors (CF). The CF values demonstrated that in the forest areas located in the north direction from the town Wegliniec, pollutants can be deposited from the linear and surface emission sources, located in this town.