The author presents the problems associated with geographical name conventions and labels on coloured tactile maps in atlas-type publications for the blind and visually impaired, based on the author’s many years of experience. The detailed description of the ‘keys’ system and Braille ‘abbreviations’ which Polish cartography uses in this type of works shows the benefits of using the system in the editing of map series. A framework of logical and intuitive ‘abbreviations’ presents many possibilities and makes maps easier to read. The system for connecting names of a particular ‘family’ of terms by using a two-letter abbreviation preceded by a unique ‘key’ should be a fundamental principle for creating sets of Braille ‘abbreviations’ for use in a given work. The author also highlights the need to use exonyms, since Braille’s basic alphabet has none of the diacritic characters which typify various languages, which hinders the correct transcription of certain names. The proposed system for constructing ‘abbreviations’ and ‘keys’ may also be used effectively in individual town plans and maps to improve the communication of information. The comprehensive structure of this system also makes it easier to search through indexes of ‘abbreviations’ and their explanations. All the described elements have an impact in raising the practical value of tactile maps.
Emisja cząstek stałych w motoryzacji nabiera w chwili obecnej istotnego znaczenia, szczególnie w kontekście popularyzacji silników benzynowych z wtryskiem bezpośrednim benzyny (DISI), wykazujących stosunkowo dużą skłonność do emisji cząstek stałych. Istotne znaczenie emisji cząstek stałych potwierdzają zarówno liczne działania ustawodawcze, limitujące poziomy emisji, jak i działania techniczne, mające na celu poznanie specyfiki zjawisk emisji cząstek stałych i wypracowanie efektywnych strategii ich redukcji. W ujęciu ogólnym problematyka znaczenia emisji cząstek stałych w motoryzacji wykazuje bardzo złożony charakter, a niniejszy artykuł stanowi próbę ogólnego przeglądu tej tematyki. Artykuł przybliża założenia i korzyści koncepcji silników z wtryskiem bezpośrednim benzyny (DISI), a także dokonuje przybliżonego zarysu teoretycznego przyczyn formowania oraz metod redukcji cząstek stałych w tych silnikach. Zasadniczą część artykułu stanowi analiza i dyskusja wyników badań emisji cząstek stałych z silników DISI otrzymanych przez niezależne zespoły badawcze, a w tym Instytut Badań i Rozwoju Motoryzacji BOSMAL. W artykule przedstawiono także wyniki i perspektywy wykorzystania niektórych strategii redukcji cząstek stałych– takich jak „strategia dodatków etanolu do benzyny” czy wykorzystania filtrów cząstek stałych GPF.
EN
In the automotive industry particulate matter emissions have been gaining importance currently, especially in the context of the popularization of direct injection spark ignition engines (DISI), revealing a relatively high propensity significant emissions of particulate matter. The great importance of particulate emissions has been confirmed by numerous legislative actions limiting those emissions, as well as by technical measures aimed at better comprehension of the specifics of the particulate emissions phenomenon and the development of effective strategies of reducing them. From the general point of view, the issue of the importance of particulate emissions in the automotive industry presents a high level of complexity and this paper is an attempt at a general overview of this subject. The paper presents the major objectives and benefits of the concept of the direct injection spark ignition engines. Moreover, it makes a rough theoretical outline of the reasons for particulate formation and methods of its reduction in DISI engines. The core part of the paper is an analysis of particulate emissions results from DISI engines obtained by independent research teams, including BOSMAL Automotive Research and Development Institute. At the end of the paper the results and perspectives of exploiting some particulate reduction strategies are presented – such as “ethanol additives strategy” or “strategy of usage of gasoline particulate filters (GPF)”.
Silniki o zapłonie samoczynnym znajdują szerokie zastosowanie do napędu wielu pojazdów. Duża ilość samochodów z tymi silnikami przyczyniła się do gwałtownego wzrostu popytu na olej napędowy. W ostatnich latach bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące emisji spalin oraz zmniejszenie zużycia paliwa stanowią dla producentów kierunek prac rozwojowych nad silnikami. Jedną z koncepcji spełniającej oczekiwania jest zasilanie silników spalinowych paliwami alternatywnymi, takimi jak gaz ziemny, wodór czy etanol. Obecnie CNG jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych niekonwencjonalnych paliw. Gaz ten wykorzystywany jest do zasilania zarówno silników ZI jak i ZS. W artykule przedstawiono wyniki badań dwóch turbodoładowanych silników wysokoprężnych, z mechaniczną pompą paliwa, przystosowanych do zasilania dwupaliwowego. Paliwem wykorzystanym w badaniach był sprężony gaz ziemny i olej napędowy EN 590. W trakcie badań wykonano pomiar emisji szkodliwych składników spalin oraz masowej emisji cząstek stałych.
EN
Compression ignition engines are used widely as propulsion systems for various vehicles. The large number of vehicles with such engines has contributed to the rapid growth in demand for diesel fuel. In recent years, more stringent regulations on emissions and reducing fuel consumption present engine manufacturers with multiple challenges and directions for development. One idea is to meet the various demands with internal combustion engines powered by alternative fuels - such as natural gas, hydrogen or ethanol. At present compressed natural gas (CNG) is one of the most prevalent alternative fuels. This fuel is used to run both spark and compression ignition engines. This paper presents the results of testing on two turbocharged diesel engines with a mechanical fuel pump adapted for dual fuel supply. The fuel types employed in the study were CNG and EN 590 diesel. In the course of the research measurements of gaseous exhaust emissions and the mass of particulate emissions were carried out.
Silnik z zapłonem samoczynnym, wyposażony w dwupaliwowy system zasilania, jest postrzegany jako odpowiedź na wymagające oczekiwania rynku motoryzacyjnego. Jako alternatywne paliwo użyto sprężonego gazu ziemnego (CNG), z racji na jego cechy i konkurencyjną cenę w porównaniu do innych paliw. Punktem wyjścia był silnik ZS (turbodoładowany, rzędowy, czterocylindrowy), z bezpośrednim wtryskiem i mechaniczną pompą paliwa. System zasilania paliwem alternatywnym składał się z czterech wtryskiwaczy CNG i specjalnej jednostki sterującej. Dla różnych wartości prędkości obrotowych silnika i obciążeń zostały przedstawione wyniki emisji gazowych składników spalin i cząstek stałych. Każdy punkt testu został powtórzony w dwóch trybach pracy, jednopaliwowym i dwupaliwowym, z czterema różnymi udziałami CNG jako paliwa, w celu porównania jego wpływu na parametry pracy silnika.
EN
The compressed ignition engine with a dual fuel system is presented as an answer to the changing and demanding market conditions. Compressed natural gas (CNG) was used as an alternative fuel, due to its features and its competitive price compared to the other types of fossil and alternative fuels. The point of departure was a compressed ignition engine (inline four cylinders with a turbocharger), direct ignition and a mechanical fuel pump. The alternative fuel system included four CNG injectors and a special control unit, which was adopted on the engine. Gaseous and particle emissions are presented together with engine operation parameters for different engine speeds and loads. Each load as well as speed points were performed in Diesel mode and in Dual Fuel mode, with four different factors of torque replacement by CNG, to compare the influence of CNG on the engine.
The main advantages of using direct injection in an SI engine, such as lower fuel consumption and higher thermal efficiency, implicate a new problem concerning gasoline engines: the emission of particulate matter. The observed issue has been a significant direction of development of the contemporary DISI engine over the last decade. This paper contains an overview of the results of PN emission, which were obtained from experiments conducted at BOSMAL and from the literature. Current and future legal regulations regarding PN emissions were collated to the test results.
PL
Główne korzyści z zastosowania bezpośredniego wtrysku benzyny w silnikach ZI, takie jak mniejsze zużycie paliwa czy większa sprawność termiczna silnika, wiążą się także z problemem niespotykanym dotąd w silnikach ZI, tj. z emisją cząstek stałych. Przez ostatnią dekadę zjawisko to wyznaczyło kierunek rozwoju współczesnych silników benzynowych z bezpośrednim wtryskiem. Artykuł ten zawiera przegląd wyników badań emisji liczby cząstek stałych w trakcie różnych projektów badawczych zrealizowanych w Instytucie BOSMAL, a także przedstawionych w literaturze. Wyniki odniesiono do obecnych i przyszłych wymogów prawnych dotyczących emisji cząstek stałych.
W artykule przedstawiono podstawowe zasady redagowania barwnych map dotykowych, tzw. tyflomap, na podstawie wybranych najciekawszych – zdaniem autora – publikacji, jakie ukazały się w Polsce. Punktem wyjścia analizy są mapy, których autorzy wskazali kierunek rozwoju polskiej tyflokartografii i sformułowali pierwsze reguły opracowania grafik wypukłych. Chronologiczne zestawienie kolejnych map i atlasów z wykazem ważniejszych zasad redakcyjnych pozwoliło autorowi podsumować dotychczasowy dorobek tyflokartografii i zaprezentować główne wytyczne, jakimi powinni posługiwać się kartografowie opracowujący mapy wypukłe. To już ponad ćwierć wieku poszukiwań, doświadczeń i dostosowania się do nowych technologii. Ale jedna reguła jest niezmienna: nie można opracować czytelnej mapy dotykowej bez ścisłej współpracy kartografów z tyflopedagogami oraz osobami niewidomymi i słabowidzącymi.
EN
The author presents the basic guidelines of editing colour tactile maps, so called typhlomaps, based on chosen examples of the most interesting – according to the author- publications that have appeared in Poland. The starting point of the analysis are the maps, that authors indicated the direction of polish typhlography development and introduced the first rules of developing convex graphic. The chronological list of maps and atlases with the record of the more important editorial rules allowed the author to sum up the current achievements of typhlocartography and present the main guidelines that cartographers should use while developing tactile maps. It has been over a quarter of century of search, experiences and adjusting to new technologies. But one rule is permanent: the tactile map cannot be developed without the close cooperation of cartographers with typhlopedagogues and blind and visually impaired.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.