Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zagrożenia wynikające z emisji pyłu zawieszonego z liniowych źródeł komunikacyjnych

Dmochowska A., Skuneczny K., Polańczyk A., Jarosz W., Ciuka-Witrylak M.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2018

|

Nr 68 (tom 4)

51--80

PL

Zanieczyszczenia powietrza oddziałują zarówno na człowieka, jak i całe środowisko naturalne: gleby, wody, ziemię, zwierzęta i rośliny. Jednym z nich jest pył zawieszony. Badania stężeń frakcji tego pyłu PM10, PM2,5, PM1,0 z liniowych źródeł komunikacyjnych zaplanowano i wykonano na Woli, jednej z dzielnic Warszawy. Pomiary za pomocą pyłomierza DustTrak II odbywały się dwa razy w ciągu doby w różnym czasie, ale w tych samych punktach pomiarowych, znajdujących się przy wybranych arteriach komunikacyjnych. Wpływ liniowych źródeł emisji pyłu zależy bardzo często od stanu technicznego pojazdów, ale również bardzo duże znaczenie ma sposób organizacji i natężenie ruchu oraz przepustowość dróg. Zwrócono uwagę na to, że bardzo istotny wpływ na rozkład stężeń pyłu zawieszonego w powietrzu atmosferycznym mają między innymi warunki meteorologiczne. Zjawisko inwersji termicznej w sposób istotny utrudnia ruchy zanieczyszczonych mas powietrza, w wyniku czego masy te kumulują się na danym terenie, powodując gromadzenie się mgły oraz wzmacnianie się smogu na obszarze, gdzie wystąpiła duża emisja zanieczyszczeń.

EN

Air pollution affects both man and the whole natural environment-soil, water, animals and plants. One of the key pollutants of the atmospheric air is the suspended dust. Investigations of the concentrations of this PM10, PM2.5, PM1.0 fractions from linear communication sources were planned and carried out in Wola, one of the Warsaw districts . The measurements using the DustTrak II dust meter took place twice a day at different times, but at the same measuring points located at selected traffic arteries. The influence of linear dust emission sources depends very often on the technical condition of vehicles, but also the manner of organization and volume of traffic as well as road capacity are very important. It has been pointed out that the meteorological conditions have a very significant influence on the distribution of particulate matter suspended in the atmospheric air. The phenomenon of the thermal inversion significantly impedes the movements of the contaminated air masses, as a result of which these masses are cumulated in a given area, causing the accumulation of fog and strengthening the smog in the area where a large emission of pollutants occurred.

2

Application of the regression function for the description of sorption process

Polańczyk A., Majder-Łopatka M., Jarosz W., Matuszkiewicz R.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2018

|

Nr 66 (tom 1) (2)

39--48

EN

The number of environmentally dangerous substances which the Fire Department has to face with, is increasing annually. Therefore, the aim of this study was to prepare a mathematical description of the sorption process. The sorption process was performed in the laboratory scale. On the Petrie dish different sorbates with total amount of 100cm3 and exposed to different types of sorbents were analyzed. In this research the diesel oil and the petrol as well as sand and compact were analyzed. The time of sorption process and the changing weight of the sorbate were monitored. Next, the linear and non-linear regression was applied for the description of the sorption process. It was presented that linear approach is not suitable to describe the results of the sorption process for dry sand and compact in the contact with Gasoline and Oil. In the first step of the sorption process a dynamic and prompt increase of the sorbate amount is observed, while at the end of the process the increase is more stable. Therefore, the non-linear regression mimics more accurately the shape of the experimental results compared to the linear approach.

PL

Liczba substancji niebezpiecznych dla środowiska, z którymi musi corocznie zmierzyć się straż pożarna rośnie. Z tego względu dokładne opisanie procesu sorpcji w warunkach laboratoryjnych pozwoli lepiej poznać właściwości sorbentów. Celem niniejszych badań było przygotowanie matematycznego opisu procesu sorpcji i ocena, który z modeli najlepiej opisuje dane uzyskane w laboratorium. Proces sorpcji przeprowadzony był w skali laboratoryjnej. Na szalce Petriego analizowano różne sorbaty o całkowitej objętości wynoszącej 100 cm3 i poddawano działaniu różnego typu sorbentów. W niniejszym badaniu analizowano olej napędowy i benzynę, a także suchy piasek i sorbent compact. Wśród analizowanych parametrów były czas procesu sorpcji i zmiana masy sorbatu. Co więcej, do opisu wyników procesu sorpcji zastosowano regresję liniową i nieliniową. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, iż regresja liniowa nie jest odpowiednia do opisu wyników procesu sorpcji dla suchego piasku i sorbentu compact w kontakcie z benzyną i olejem napędowym. Zarówno dla oleju napędowego jak i benzyny w kontakcie z suchym piaskiem i sorbentem compact w pierwszym etapie procesu sorpcji obserwowano dynamiczny i szybki wzrost objętości sorbatu, podczas gdy na końcu proces sorpcji stabilizował się. Z tego względu regresja nieliniowa odzwierciedlała dokładniej kształt wyników eksperymentalnych w porównaniu do regresji liniowej.

3

Environmental Aspects of Sorption Process

Polanczyk A., Majder-Lopatka M., Salamonowicz Z., Dmochowska A., Jarosz W., Matuszkiewicz R., Makowski R.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 1

451--463

EN

Substances classified as dangerous such as gasoline and petroleum, are used daily by most of population. Therefore, they pose a potential threat of environment contamination for example in case of emergency, e.g. car accidents. This study aimed to simulate and compare sorption process of petroleum products with the use of two types of sorbents.. To replicate the leakage of operating fluids from a car engine chamber to the ground, a Petri dish filled with 100 cm3 volume of analyzed sorbate was used. Fluids were exposed to two different types of sorbents such as compact and dry sand. The weight gain of the sorbate which penetrated the sorbent was measured every 10 s with an electronic scale. Analyzed sorbents, diesel and gasoline, were tested in the following proportions: 100% to 0%, 0% to 100%, 50% to 50%, 25% to 75% and 75% to 25% (diesel to gasoline, respectively). The figures of sorption processes for different types of sorbents and sorbates in function of time were prepared. Sorption process for dry sand was equal to 0.12±0.010 g/g and 0.14±0.004 g/g for concentrated gasoline and diesel, respectively. While, for compact it was 0.64±0.003 g/g and 0.66±0.038 g/g for gasoline and diesel, respectively. Similar trend, however with an increase in sorption intensity, was observed for both sorbents contacted with equal mixture of sorbates (50% of gasoline and 50% of diesel). Here, sorption process was equal to 0.14±0.013 g/g and 0.71±0.093 g/g for dry sand and compact, respectively. Moreover, further increase of the gasoline percentage in analyzed sorbate mixture (75% of gasoline and 25% of diesel) decreased sorption for dry sand to 0.12±0.011 g/g. Moreover, sorption time for pure gasoline was 4-times longer for compact sorbent in comparison to dry sand which corselets with higher volume of absorbed liquid. Also, sorption process was 6-times higher for compact sorbent compared to dry sand. Therefore, the results indicated that a compact sorbent in contact with petroleum substances i.e. gasoline or diesel is a better solution compared to dry sand. However, the dry sand is a suitable material for limiting of the area covered with potentially danger liquids especially in places where commercial sorbents are unavailable, and the area is covered with potentially dangerous liquids.

PL

Substancje sklasyfikowane jako niebezpieczne, tj. benzyna czy ropa naftowa, są codziennie wykorzystywane przez ludzi. Ich stosowanie związane jest bezpośrednio z wysokim ryzykiem zanieczyszczenia środowiska np. w wyniku wypadku samochodowego. W przypadku wycieku stosuje się substancje umożliwiające zabezpieczenie miejsca zdarzenia, tj. sorbenty. Z tego też względu celem badania była analiza w jakim stopniu proces sorpcji zależy od rodzaju zastosowanego sorbentu, sorbatu, a także ich proporcji. Eksperymenty prowadzono w skali laboratoryjnej, w której dwa płyny eksploatacyjne, tj. olej napędowy i benzyna, były mieszane na płytce Petriego w różnych proporcjach w łącznej objętości 100 cm3. Analizowane płyny eksploatacyjne wystawiano na działanie dwóch różnych typów sorbentów: komercyjny sorbent „compact” i suchy piasek. Waga sorbatu penetrującego sorbent była odczytywana co 10 s przy pomocy elektronicznej wagi. W celu odwzorowania rzeczywistych warunków, w których płyny eksploatacyjne po wycieku mieszają się, sorbaty były analizowane jako mieszaniny w następujących proporcjach: 100% do 0%, 0% do 100%, 50% do 50%, 25% do 75% i 75% do 25% (odpowiednio dla oleju napędowego i benzyny). Co więcej, w celu wyznaczenia referencyjnych punków badania wykonano również dla czystych sorbatów. Na podstawie otrzymanych wyników opracowano wykresy procesu sorpcji dla dwóch sorbentów i dwóch sorbatów w funkcji czasu. Proces sorpcji dla suchego piasku wynosił odpowiednio 0,12±0,010 g/g i 0,14±0,004 g/g dla benzyny i oleju napędowego (100% udział analizowanych sorbatów). Podczas gdy dla komercyjnego sorbentu „compact” sorpcja wynosiła odpowiednio 0,64±0,003 g/g i 0,66±0,038 g/g dla benzyny i oleju napędowego (100% udział analizowanych sorbatów). Podobny trend procesu sorpcji zaobserwowano w przypadku kontaktu komercyjnego sorbentu „compact” z mieszaniną sorbatów (50% benzyny i 50% oleju napędowego udziału analizowanych sorbatów). Wówczas proces sorpcji wynosił odpowiednio 0,14±0,013 g/g i 0,71±0,093 g/g dla suchego piasku i komercyjnego sorbentu „compact”. Co więcej, przeanalizowano, który sorbat wywiera większy wpływ na proces sorpcji. W tym celu analizowano mieszaninę sorbatów w następujących udziałach: 75% do 25% i 25% do 75% dla benzyny i oleju napędowego. Uzyskane wyniki wskazują, iż dla benzyny i oleju napędowego (25% do 75%) proces sorpcji wynosił 0,14±0,012 g/g dla suchego piasku. Natomiast dla komercyjnego „compactu” sorpcja wynosiła 0,65±0,018 g/g. Również w badaniach analizowano czas procesu sorpcji. Otrzymane wyniki wskazują, iż czas procesu sorpcji dla suchego piasku w połączeniu z olejem napędowym i benzyną był około 4 razy krótszy w porównaniu do komercyjnego sorbentu „compact”. Podsumowując należy uznać, iż komercyjny sorbent „compact” bez względu czy jest stosowany do czystych płynów eksploatacyjnych czy też do mieszanin jest wydajniejszy w porównaniu do suchego piasku.

4

3D Simulation of Chlorine Dispersion in Rrural Area

Polanczyk A., Salamonowicz Z., Majder-Lopatka M., Dmochowska A., Jarosz W., Matuszkiewicz R., Makowski R.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 2

1035--1048

EN

Prediction of hazardous substances dispersion resulting from accidental leakage in environment is essential for risk analysis and emergency response. Different numerical tools are applied for description of dispersion process. Development of numerical algorithms has enabled the computational fluid dynamics (CFD) models to be used extensively in indoor dispersion studies. Numerical methods based on computational fluid dynamics (CFD) may facilitate the precise investigation of the hazardous substances dispersion. Therefore, the aim of the study was to prepare a transient CFD model describing the phenomena of chlorine dispersion in a dynamic setup including different environmental factors. Reliable computational description of dispersion process still represents one of the most challenging applications. Therefore, we aimed to prepare a transient 2D and 3D numerical models of chlorine dispersion from a ground source in a dynamic setup. For 2D simulation a Degadis model was used, while for 3D approach a multiphase Volume of Fluid model (VOF) was applied. For both analyzed cases area of investigation was equal to 0.1 km2. Furthermore, for 3D simulations height was equal to 50 m. For the reconstruction of atmospheric conditions Pasquill stability classes and one-direction wind were applied. Analysis of chlorine concentration in function of wind intensity indicated extension of chlorine cloud with decrease of concentration. Moreover, comparison of constant and dynamic setup indicated high impact of wind. In case of windless conditions circular profile of chlorine concentration around dispersion source was noticed. Wind directed the chloride cloud which dispersed accordingly to the wind direction. As expected chloride concentration decreased with altitude. 2D model allowed prediction of polluted cloud in horizontal direction, while 3D model allowed description of horizontal and vertical distribution of chlorine. It was observed that with increase of Pasquill stability class the area of chlorine dispersion had similar character for horizontal model as well as for horizontal and vertical model (3D). For the windless case circular profile of chlorine concentration around dispersion source was observed. Additionally, for the wind application the main chlorine concentration moved ahead the source of dispersion. Analysis of chlorine concentration in function of height resulted in decrease of chlorine appearance in upper level of mathematical domain.

PL

Predykcja dyspersji substancji niebezpiecznych z przypadkowych wycieków jest niezbędna w analizie ryzyka. W tym celu do opisu procesu dyspersji stosowane są różne numeryczne narzędzia. Rozwój matematycznych algorytmów umożliwia stosowanie m.in. techniki CFD na szeroką skalę. Tym samym celem niniejszej pracy było opracowanie dwuwymiarowego i trójwymiarowego modelu opisującego zjawisko dyspersji chloru z naziemnego źródła. Dla dwuwymiarowego podejścia zastosowano model Degadisa. Natomiast dla trójwymiarowego podejścia wielofazowy model VOF. Dla obu przypadków powierzchnia analizowanego obszaru wynosiła 0.1 km2. Co więcej, dla trójwymiarowego podejścia wysokość analizowanej domeny obliczeniowej wynosiła 50 m. W celu rekonstrukcji parametrów atmosferycznych uwzględniono klasy stabilności Pasquilla oraz wpływ wiatru. Dwuwymiarowy model umożliwiał analizę procesu dyspersji w płaszczyźnie poziomej, podczas gdy model trójwymiarowy umożliwiał analizę zarówno w płaszczyźnie poziomej jak i pionowej. Analiza obu modeli wskazuje, iż wzrost intensywności wiatru wydłuża zasięg chmury chloru, z jednoczesnym spadkiem jego stężenia. Co więcej, w przypadku nieuwzględnienia przepływu wiatru obserwowano kołowy profil stężenia chloru dookoła źródła dyspersji. Natomiast przepływający wiatr powodował zmniejszenie koncentracji chloru wraz z wysokością. Również zaobserwowano, iż uwzględnienie klas stabilności Pasquilla miało porównywalny efekt w przypadku podejścia dwuwymiarowego i trójwymiarowego. Uwzględnienie wiatru powodowało przemieszczenie maksymalnej wartości stężenia chloru znad źródła dyspersji. Co więcej, analiza stężenia chloru w funkcji wysokości wskazuje na zmniejszenie zawartości chloru w górnej części domeny matematycznej.

5

Wymiary ciała i otłuszczenie zawodowych strażaków

Wiśniewski A., Jarosz W., Mróz A., Smolarczyk M., Czajkowska A., Magiera A., Kowalczyk P., Zimmerman-Rysz D., Kowalczyk M.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2017

|

Vol. 48, iss. 4

110--123

PL

Cel pracy: Celem artykułu jest opisanie wymiarów i składu ciała zawodowych strażaków ze szczególnym uwzględnieniem zawartości tłuszczu w ich organizmie. Materiał i metody: Zbadano kohortę 178 strażaków. Byli to mężczyźni w wieku od 19,5 roku do 53 lat, przy czym średni wieku metrykalny (WM) badanych wynosił prawie 32 lata. Strażaków podzielono na 3 grupy wiekowe. Pierwszą z nich tworzyli ratownicy do 25 roku życia (n = 75, 42% wszystkich badanych, średni WM – prawie 22 lata), drugą – ratownicy w wieku od 25 do 44 lat (n = 79, 44% wszystkich badanych, średni WM – prawie 37 lat), a trzecią – ratownicy powyżej 44 roku życia (n = 24, 14% wszystkich badanych, średni WM – prawie 49 lat). U wszystkich badanych w godzinach porannych mierzono wysokość ciała (WC, cm) i masę ciała (MC, kg). Do pomiarów badani przystępowali w lekkich strojach sportowych, bez butów. Wszystkie pomiary przeprowadzał ten sam zespół badaczy, posługując się tymi samymi urządzeniami. W celu zmierzenia WC posłużono się stadiometrem, a w celu zmierzenia zawartości tłuszczu w organizmie (FM, kg) – metodą bioimpedancji elektrycznej. Do oceny składu ciała wykorzystano analizator wyposażony w cztery elektrody (model tetrapolarny). Masę tłuszczu wyrażano w kilogramach i w stosunku do masy ciała (FM%, PBF). Na podstawie pomiarów WC, MC i FM obliczono wskaźniki masy ciała (BMI, kg/m²) oraz wskaźnik otłuszczenia ciała (FMI, kg/m²). Wyniki: Stwierdzono, że średnie unormowane wartości masy ciała i wartości wskaźnika masy ciała w grupach zawodowych strażaków w wieku od 25 do 44 lat i powyżej 44 lat sytuują się na górnej granicy lub ponad górną granicą normy populacyjnej (2,0 SDS). W wyniku analizy wartości wskaźnika otłuszczenia potwierdzono, że duży odsetek strażaków powyżej 25 roku życia cechuje nadwaga, a nawet otyłość. Wnioski: Zaobserwowano, że wraz z wiekiem otłuszczenie badanych mężczyzn znamiennie się zwiększa i jest na tyle duże, że 1/3 strażaków powyżej 25 roku życia uznano za osoby nadmiernie otłuszczone. Stwierdzono, że: 1. ocenę zdolności do wykonywania zadań ratowniczych należy rutynowo przeprowadzać, dokonując także pomiaru składu ciała ze szczególnym uwzględnieniem pomiaru zawartości tłuszczu w organizmie; 2. wraz z wiekiem, szczególnie po ukończeniu 25 roku życia, masa ciała strażaków zwiększa się z powodu nadmiernego otłuszczenia, co u niektórych z nich prowadzi nawet do otyłości; 3. bez względu na sposób oceny stanu otłuszczenia odsetek osób z nadwagą i otyłych wśród zawodowych strażaków jest znaczący.

EN

Aim: The aim of the article is to describe body measurements and body composition in professional firefighters, with a particular focus on body fat. Material and Methods: A cohort of 178 firefighters aged from 19.5 to 53 years was examined, with mean chronological age (CA) of almost 32 years. Study participants were divided into 3 age groups: up to 25 years of age (n = 75.42% of all study participants, mean CA = 22 years), from 25 to 44 years (n = 79.44% of all study participants, mean CA = 37 years) and the oldest, aged over 44 years (n = 24.14% of all study participants, mean CA = 49 years). Body height (BH, cm) and body mass (BM, kg) were measured in the morning by means of the same measurement equipment. Body height was measured using a stadiometer. The participants were wearing light sportswear and were barefoot. The measurements were always performed by the same research team. A stadiometer was used to measure BH and bioelectrical impedance analysis was used to evaluate fat mass in body composition (FM, kg). The evaluation of body composition was performed using the analyser equipped in 4 electrodes (tetrapolar model). Fat mass was expressed in kg and relative to body mass (FM%, PBF). BH, BM and FM measurements were used to calculate body mass index (BMI, kg/m²) and fat mass index (FMI, kg/m²).Results: It was found that the mean standardised values of body mass and body mass index in groups of firefighters with CA of 25-44 years and those over 44 years are at or over the upper limit for the population standard (2.0 SDS). The analysis of fat mass index (FMI, kg/m2) demonstrated that a large percentage of firefighters aged over 25 years were characterised by overweight or even obesity. Conclusions: It was demonstrated that body fat in the study participants increased with age. This tendency is so pronounced that a third of the firefighters aged over 25 years were overweight. It was found that: 1. The evaluation of the ability to perform rescue operations should be routinely conducted using body composition examinations, with a particular focus on body fat; 2. the body mass of professional firefighters increases with age, especially after turning 25, due to excess body fat, which in certain firefighters leads even to obesity; 3. regardless of the method of evaluating body fat, the percentage of overweight and obese individuals among firefighters is considerable.

6

Hot Layer Formation during the Crude Oil Fires

Jarosz W., Stawczyk J.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2016

|

Nr 58 (tom 1) (2)

5--16

EN

The paper presents the research results on hot layer formation during the crude oil fires, the conditions for creating a hot layer, mechanisms of the boilover and its accompanying dangerous phenomena. The research was carried out in The Main School of Fire Service in Warsaw. In the experiments, crude oil was burned in tanks with the diameter of 1.4 m and two different heights – 0.7 and 1.4 m.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań nad formowaniem się warstwy gorącej, warunków tworzenia się warstwy gorącej, mechanizmu wyrzutu i zjawisk towarzyszących podczas pożarów ropy naftowej, które zostały przeprowadzone w Szkole Głównej Służby Pożarniczej w Warszawie. W eksperymentach spalano ropę naftową w zbiornikach o średnicy 1,4 m i dwóch różnych wysokościach – 0,7 i 1,4 m.

7

Analiza zagrożeń generowanych przez pożary powierzchniowe alkoholu metylowego

Majder-Łopatka M., Salamonowicz Z., Dmochowska A., Węsierski T., Jarosz W., Ciuka-Witrylak M., Matuszkiewicz R.

Logistyka

|

2015

|

nr 5

1113--1119, CD1

PL

W artykule porównano właściwości alkoholu metylowego i benzyny w aspekcie zagrożeń pożarowo-wybuchowych. Scharakteryzowano budowę zbiorników magazynowych na metanol oraz przedstawiono sposób ich zabezpieczeń. Określono skutki pożarów metanolu i benzyny w zbiorniku o średnicy 31,4 m oraz rozlewiska o powierzchni 700 m2. Przeprowadzone w programie ALOHA 5.4.2.1 symulacje zdarzeń awaryjnych wskazują, że mniejsze zagrożenie w przypadku pożarów powierzchniowych generuje metanol. Wyznaczone zasięgi stref zagrożenia w przypadku benzyny były co najmniej 2 razy większe.

EN

The article describes the properties of methyl alcohol and gasoline in terms of the fire and explosion hazards. The construction of the methanol storage tanks and methods of their protection had been introduced. The effects of methanol and gasoline fires in tanks with a diameter of 31.4 meter and in spills of 700 m2 had been determined. The simulations of emergency events conducted with the use of ALOHA 5.4.2.1 program indicate that methanol generates a lower risk of liquid surface fires. The estimated radius of hazard zone caused by the gasoline fire was at least 2 times longer than the radius of hazard zone created by the methanol fire.

8

Modelowanie transportu masy i ciepła podczas wypływu strumieniowego gazu ze zbiornika zawierającego fazę skroploną

Salamonowicz Z., Jarosz W., Matuszkiewicz R., Osiak Ł.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2014

|

z. 86 [290], nr 3

441--452

PL

Artykuł podejmuje temat analizy parametrów termodynamicznych układu propan-zbiornik-otoczenie, podczas awaryjnego uwolnienia fazy gazowej ze zbiornika zawierającego skroplony gaz. W pracy zaproponowano model opisujący procesy zachodzące podczas emisji gazu ze zbiornika z fazą skroploną, uwzględniający bilans ciepła i masy badanego układu. Wyniki przedstawionego modelu uzyskano przy wykorzystaniu programu Matlab. Analizowany model opisuje następujące parametry: temperaturę fazy ciekłej i fazy parowej propanu, temperaturę zbiornika w części fazy ciekłej i parowej, ubytek masy fazy parowej oraz przejście międzyfazowe ciecz-para. Weryfikacji modelu dokonano poprzez serię badań przedmiotowego układu. Wykorzystano standardowe butle o pojemności wodnej 27 dm3 zawierające 10 kg propanu. Uzyskano dobrą zgodność modelu z danymi eksperymentalnymi.

EN

The research described in the article deals with the analysis of the thermodynamic parameters of the propane-tank-environment system during the accidental release of gaseous phase from a tank containing liquefied gas. The paper proposes a model describing the processes taking place during the emission of gas from the tank containing condensed phase, taking into account the heat and mass balance of the test system. The results of presented model were obtained using Matlab. The analyzed model describes the following parameters: temperature of the liquid phase and vapor propane phase, the tank temperature in the liquid and vapor phases, weight loss of vapour phase, and the liquid-vapor interfacial transition. Verification of the model was made through a series of tests of the system. A typical container for LPG, containing 10kg of mixture of propane (27 dm3volume) is used. A good agreement of the model with experimental data was obtained.

9

Zagrożenia środowiska naturalnego powodowane przez produkty spalania ropy naftowej

Jarosz W., Dmochowska A., Salamonowicz Z., Majder-Łopatka M., Matuszkiewicz R.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 5

686-691

PL

Omówiono tworzenie się produktów spalania ropy naftowej podczas pożarów zbiorników magazynowych oraz ich wpływ na środowisko naturalne. Zaprezentowano katalog substancji niebezpiecznych będących produktami spalania ropy, a także dokonano symulacji wielkości zasięgu dyspersji cząstek dymu i gazowych produktów spalania (PM10, CO, CO2, SO2), stosując program komputerowy ALOFT-FT. Na podstawie wyników tej symulacji sformułowano wnioski dotyczące wpływu czynników zewnętrznych na wielkość zagrożenia środowiska.

EN

Dispersion of smoke and gaseous products of combustion from fires in oil storage tanks (particulate matter below 10 μm, CO, CO2, SO2) was computer simulated to show the potential hazard for environment.

10

Praca strażaka ratownika w chemoodpornym ubraniu gazoszczelnym w aspekcie obciążenia fizycznego organizmu

Dmochowska A., Majder-Łopatka M., Jarosz W.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2013

|

Nr 46 (2)

31--39

PL

W artykule przedstawiono badania, które miały na celu wykazanie, w jaki sposób praca w chemoodpornym ubraniu gazoszczelnym typu 1a wpływa na organizm ratowników. Przeprowadzając badania na ergospirometrze (test wysiłkowy sercowo- płucny), wykazano zmiany obciążenia organizmu ratowników wraz ze wzrostem wysiłku fizycznego w czasie marszu na bieżni w ubraniu izolacyjnym.

EN

The article presents a study that aims at showing how the work in a gas-tight clothes of type 1a affects the rescuer’s body. In conducting research on the ergospirometer (a test of cardiopulmonary stress)there were shown the changes of rescuers body burden with increasing physical activity while walking on the treadmill as well as their mental isolation associated with chemical resistant clothing. The START 2000 ergo device spirometer was connected to a computer with the ERGO 2K software. It enabled a comprehensive analysis of the performed measurements . The study did not include the psychological stress associated with situational stress (fire, accident, loss of life, their own risk), assuming that it might enhance the study.

11

Neutralizacja bromu

Majder-Łopatka M., Jarosz W., Salamonowicz Z., Dmochowska A.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2013

|

Nr 48 (4)

33--39

PL

W artykule opisano wpływ oddziaływania bromu na organizm ludzki. Wskazano sposoby unieszkodliwiania bromu. Przedstawiono wyniki badań określające wpływ rodzaju neutralizatora i jego stężenia na efektywność procesu neutralizacji. Do badań użyto następujących roztworów neutralizujących: NaHCO3 o stężeniu 1,107 mola/dm3, Na2CO3 o stężeniu 1,094 mola/dm3 oraz roztworów NaOH o stężeniach: 0,55 mola/dm3, 1,25 mola/dm3, 2,5 mola/dm3 i 5 mola/dm3. Wyniki badań doświadczalnych wykazały, że najmniej efektywnym neutralizatorem jest nasycony roztwór wodorowęglanu sodu. Stwierdzono, że zastosowanie roztworu Na2CO3 zamiast roztworu NaHCO3 o tym samym stężeniu powoduje neutralizację 3-krotnie większej ilości bromu. Natomiast użycie NaOH o stężeniu 0,55 mol/dm3 pozwala przereagować niemal 2-krotnie większej ilości bromu niż w przypadku zastosowania kwaśnego węglanu sodu. Wodorotlenek sodu o stężeniu 2,5 mol/dm3 unieszkodliwia 6-krotnie większą ilość bromu niż nasycony roztwór NaHCO3. Stosując wodne roztwory NaOH o stężeniach powyżej 1,25 mol/dm3 zaobserwowano liniowy wzrost ilości zneutralizowanego bromu wraz ze wzrostem stężenia NaOH.

EN

The article describes the influence of bromine on human organism. Some ways of rendering the bromine harmless have been indicated. The research results describing the influence of neutralizer and its concentration on the efficiency of neutralizing process have been presented. In the tests the following neutralizing solutions have been used: the NaHCO3 of 1.107 mole/dm3 concentration, the Na2CO3 of 1.094 mole/dm3 concentration and the NaOH solutions of the following concentrations: 0.55 mole/dm3, 1.25 mole/dm3, 2.5 mole/dm3 and 5 mole/dm3. The results of experimental tests showed that the least effective neutralizer was the saturated solution of sodium bicarbonate. It was presented that the use of the Na2CO3 solution instead of the NaHCO3 solution of the same concentration caused the neutralization of 3 times bigger amount of bromine. The use of the NaOH of 0.55 mole/dm3 concentration make over reaction of 3 times bigger amount of bromine possible comparing to acid sodium carbonate use. Sodium hydroxide of 2.5 mole/dm3 concentration makes ineffective 6 times bigger amount of bromine than saturated solution of the NaHCO3. Using the NaOH water solutions of concentrations more than 1.25 mole/dm3 the linear growth of neutralized bromine was observed with the growth of the NaOH concentration.

12

Odłamkowanie podczas wybuchu zbiorników z LPG

Salamonowicz Z., Jarosz W.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2012

|

Nr 3

53-58

PL

Działania ratownicze podczas zdarzeń z LPG wiążą się z wieloma zagrożeniami. Obecność zagrożeń zależy od sytuacji na miejscu zdarzenia jak również od podjętych działań gaśniczych i ratowniczych. Umiejętność obserwacji i prognozowania rozwoju sytuacji może zminimalizować ryzyko uszkodzenia i zniszczenia przyległych obiektów. Wcześnie podjęta decyzja o ewakuacji i wycofaniu na bezpieczna odległość może uratować życie wielu ludzi i strażaków. W artykule zostały opisane zagrożenia od odłamków powstających w trakcie wybuchu BLEVE. Opisano metodykę obliczania zasięgu odłamków powstających w trakcie wybuchów fizycznych zbiorników. Przedstawiono i omówiono wyniki eksperymentalnych wybuchów 11 kg zbiorników z LPG przeprowadzonych na poligonie. W większości przypadków typowa butla na .propan-butan. ulegała fragmentacji na kilka odłamków: w części cylindrycznej na 1-2 odłamki, dwie dennice oraz obręcz ochronną i zawór. Średnio w trakcie wybuchu butli 11 kg z LPG powstaje od 4 do 6 odłamków. Zsięg odłamków zależy w głównej mierze od kształtu i masy. Największe fragmenty przeleciały dystans około 70 m. Maksymalny zasięg rażenia odłamkami wynosił około 250 i 270 m dla płaskich części poszycia oraz zwartych elementów butli. W niektórych przypadkach zasięg przewyższał maksymalny obliczony promień rażenia, prawdopodobnie ze względu na wystąpienie zjawiska "frisbee". W trakcie zdarzeń na otwartej przestrzeni Kierujący Działaniem Ratowniczym w sytuacji zagrożenia wybuchem 11 kg butli z propanem-butanem powinien wyznaczyć strefę niebezpieczna o promieniu nie mniejszym niż 300m.

EN

The rescue operation during accidents with LPG vessels is connected with many threats. This threats depend from situation on accident place as well as firefighting and rescue activities. Skill of observation and forecasting of situation development can significantly minimise the risk of injury and destruction of objects. Early made decision about evacuation and withdrawal of attendance on safe distance can save many occupants and firefighter lives. The threats from splinters forming during BLEVE explosion was described in article. A method of calculating the range of fragments generated during physical explosions of tanks was called. The results of proving ground experiments with 11 kg LPG tank were showed and discussed. In most cases those type of vessels disrupt in cylindrical part of tank shell, which form few fragments of diversified shape and mass (1-2), two end-caps and gas cylinder top. Average number of missiles for cylindrical tank is between 4 and 6. The range of fragments depend on shape and mass. The largest elements of tank could be found in distance 70 m from experimental position. Maximum range, 250 and 270 m, had flat pieces of tank shell and compact, small mass elements. In some cases maximum distance is longer than calculated maximum range, because "frisbee" effect for flat parts can occur. Incident commander during action in open space with typical 11 kg LPG tank, when exist high probability of explosion, should determine dangerous zone of at least 300 m.

13

Boilover and slopover phenomena during a fire of storage tanks containing crude oil

Jarosz W.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2011

|

Nr 42

15--22

EN

The most interesting research regarding burning fuel tankers has been the work of Blinov and Khudiakov [3], who first described the formation of overheated layer in the liquid during the fire and the way of its moving into the fuel. This work of Blinov and Khudiakov has begun the research process on overheated layer and its impact on the speed of slopover and boilover. Currently, the most interesting works are carried in research centers of Japan, USA and Germany and they concentrate on: • a fuel burning rate, • a way of heat transfer from the flame to the surface of a burned liquid, • a flame height, • an over he a ting mo del, • slopover and boilover models, • distribution of temperature in liquid during tank fire.

14

Modelowanie ewakuacji podczas pożarów budynków - analiza ryzyka

Granovskiy E., Lyfar V., Barbuca I., Jarosz W.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2011

|

Nr 4

59-63

PL

We współczesnych wielokondygnacyjnych budynkach mających złożoną geometrię, trudno jest określić efektywność systemu ochrony przeciwpożarowej. Wynika to z dużej liczby wariantów powstawania i rozwoju pożarów. Skuteczność i niezawodność systemu ochrony przeciwpożarowej określa się poziomem dopuszczalnego ryzyka znajdujących się w budynku ludzi. Podniesienie poziomu bezpieczeństwa wymaga większych nakładów finansowych. Artykuł przedstawia program komputerowy "Pożaryz" umożliwiający określanie wskaźników ryzyka na podstawie modelowania dużej ilości wariantów powstawania i rozwoju pożarów w budynkach, z uwzględnieniem prawdopodobieństwa zadziałania lub braku działania systemów ochrony przeciwpożarowej. Program składa się z czterech modułów: Redaktor, CFAST, Ewakuacja i Ryzyko. Moduł REDAKTOR przeznaczony jest do określania, za pomocą narzędzi graficznych, metrycznych i wektorowych, własności przestrzeni i obiektów. Moduł CFAST wykorzystuje dwustrefowy model pożaru w budynku. Pozwala on na uzyskanie zmian w czasie parametrów pożaru: mocy źródła pożaru, wydzielania ciepła i produktów spalania, z uwzględnieniem konstrukcji pomieszczeń i otworów, możliwych środków oddymiania i otwarcia/zamknięcia wybranych otworów. Moduł EWAKUACJA pozwala modelować proces ewakuacji ludzi z budynku przez otwarte otwory i drzwi najkrótszą dostępną drogą z uwzględnieniem przeszkód, charakterystyki przemieszczania się grup, powierzchni przemieszczania się, gęstości strumieni ludzi, przepustowości wyjść ewakuacyjnych, opóźnienia początku ewakuacji z wielu pomieszczeń. Moduł RYZYKO określa możliwą liczbę ofiar śmiertelnych i umowne prawdopodobieństwo śmierci podczas pożaru z uwzględnieniem prawdopodobieństwa przebywania człowieka w budynku zgodnie z jego dobowym trybem życia i obowiązkami służbowymi. Wykorzystanie poszczególnych modułów w jednym wzajemnie zintegrowanym programie pozwala na oszacowanie poziomu bezpieczeństwa przeciwpożarowego budynków. Zastosowane moduły obliczeniowe umożliwiają analizę procesu ewakuacji ludzi, dynamiki rozwoju pożaru i na tej podstawie ocenę poziomu ryzyka obrażeń ludzi znajdujących się w budynku. W przypadku przekroczenia dopuszczalnej wartości ryzyka grupowego, program umożliwia poszukiwanie skutecznych rozwiązań ochrony przeciwpożarowej w budynku w celu obniżenia wyliczonej wielkości ryzyka do dopuszczalnej.

EN

In modern multi-storey buildings with a rich geometry, it is difficult to determine the effectiveness of fire protection system. The main reason is the large number of variants of the origin and development of fires. The effectiveness and reliability of the fire protection system is defined by the level of acceptable risk for people in the building. Raising the level of safety usually requires greater financial resources. This paper presents the software "Pożaryz", which allows to determine the indicators of integral risk based on extensive modeling of creation and development of fires in buildings, including the likelihood of adequate response or lack of fire protection systems. The program consists of four modules: Graphic Editor, CFAST, Evacuation, and Risk. GRAPHIC EDITOR module is designed to create the properties of space and objects using graphical, metric and vector tools. The CFAST module uses a two-zone model of fire in the building. It allows to track changes in different parameters during the fire depending of baseline parameters such as the power of the fire, creation of the heat and combustion products as well as other variables like construction of the buildings, openings, smoke removal and possible opening/closing some openings. EVACUATION module allows to model an evacuation from the building through the open door and the shortest available route, with regard possible obstacles, characteristics of the movement of people, the density of the stream of people, capacity of emergency exist, and delay in the beginning of the evacuation from many places in the building. RISK module determines the possible number of fatalities and the accepted probability of death during a fire, taking into account the probability of presence of people in the building according to their daily behavior and duties. The use of individual modules in a one integrated program allows to evaluate the level of fire safety of the buildings. Computing modules allow to assess evacuation processes, fire growth dynamics and finally the level of people risk in the building. If the calculated value of the social risk exceeds the acceptable level, the software may help to search for solutions to increase the fire protection in the building to reduce calculated risk to an acceptable size.

15

Wybrane aspekty awarii z udziałem LPG - aktualne problemy badawcze

Jarosz W., Salamonowicz Z.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2010

|

Nr 4

73-76

PL

Liczba awarii z udziałem gazu LPG zwiększają się każdego roku. Następstwem tego faktu jest zwiększenie ilości działań ratowniczych prowadzonych przez jednostki Państwowej Straży Pożarnej. Złożoność zjawisk występujących podczas tego typu awarii prowadzi do konieczności dokładnego ich poznania. Wynika to przede wszystkim z potrzeby zachowania wysokich standardów bezpieczeństwa dla ratowników i skuteczności wybranej technologii ratowniczej. Artykuł omawia aktualne problemy związane z mechanizmami awarii zbiorników ciśnieniowych magazynujących LPG, szczególnie zagadnienia przemian termodynamicznych gazu w zbiorniku w wyniku oddziaływania promieniowania cieplnego od pożaru strumieniowego.

EN

Number of accidents involving LPG has been increasing each year. The corollary of this fact is to enhance the rescue operations conducted by the State Fire Service units. The complexity of the phenomena occurring during this type of failure leads to the need for thorough understanding. This is mainly due to the need to maintain high standards of safety and efficacy of emergency rescue technology chosen. The article discusses the current problems associated with the mechanisms of failure of LPG storage tank pressure, particularly issues of thermodynamic processes of gas in the tank as a result of the impact of thermal radiation, from the jetfire.

16

Liderzy po raz jedenasty

Jarosz W.

Przegląd Komunalny

|

2008

|

nr 11

32-32

PL

Zakończyła się 11. edycja Konkursu Ministra Środowiska "Lider Polskiej Ekologii", organizowana pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Lecha Kaczyńskiego. Celem Konkursu jest upowszechnianie pozytywnych wzorców i metod osiągania sukcesów gospodarczych dzięki działaniom na rzecz ochrony środowiska.

17

Środowiskowy sondaż

Jarosz W.

Przegląd Komunalny

|

2005

|

nr 10

24-25

PL

Postrzeganie związku pomiędzy stanem środowiska a zdrowiem jest powszechne. Polacy podkreślają jednak ograniczony dostęp do informacji o zagrożeniach zdrowia wynikających ze stanu środowiska. Zagrożenia środowiskowe, które budzą największe emocje, to stres, toksyczne substancje chemiczne obecne w środowisku, stan środowiska przyrodniczego, uzależnienia oraz brak poczucia bezpieczeństwa.

18

Stratyfikacja surowej ropy naftowej podczas pożarów zbiorników magazynowych

Stawczyk J., Jarosz W.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2004

|

Nr 3s

143-145

EN

The results of poligon experiments with crude oil tank fires are presented in the paper. The analysis of obtained results allows us to explain the temperature stratification and heat wave performance that are the main parameters determining the boil-over phenomenon. The possibilities of estimation of boilover appearance time, the crucial parameter for a rescue action, were suggested.

19

Edukacja i komunikacja społeczna we wdrażaniu selektywnej zbiórki odpadów

Jarosz W.

Recykling

|

2002

|

nr 2

6-7

PL

Badania sondażowe wykazują, że społeczeństwo polskie deklaruje wysokie poparcie dla segregacji odpadów i recyklingu. Jednak liczba miast i gmin, w których wprowadzono system selektywnej zbiórki odpadów, nie jest zbyt duża. Według danych uzyskanych w OBREM w Łodzi w latach 2000-2001 selektywną zbiórkę odpadów prowadzono w 557 miastach i gminach. Wiele gmin stara się ją upowszechnić, jednak nie odnoszą oczekiwanego sukcesu ze względu na brak zaangażowania ze strony mieszkańców.

20

Analiza powstawania zjawisk wykipienia i wyrzutu w czasie pożarów zbiorników z ropą naftową. Część I: Badanie szybkości wykipienia ropy ze zbiorników w środowisku pożarowym

Pofit-Szczepańska M., Jarosz W.

Archiwum Spalania

|

2002

|

Vol. 2, nr 1

5-21

PL

Artykuł omawia wyniki badań sposobów spalania się ropy naftowej w zbiornikach (śr.zb. = 1,4 m), przeprowadzonych na poligonie Centralnej Szkoły Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie, ze szczególnym uwzględnieniem badani aszybkości tworzenia się i przemieszczania warstwy przegrzanej w ropie. Obie wymienione wyżej szybkości decydują o zjawisku wykipienia ropy ze zbiornika w czasie pożarów i w konsekwencji o powiększeniu się powierzchni pożaru. Badano: wzrost temperatury w różnych lokalizacjach zbiornika, czas do zaistnienia wykipienia, szybkość tworzenia się i rozprzestrzeniania się warstwy przegrzanej oraz szybkość spalania. Zmierzona szybkość spalania (0,24 cm/min) była mniejsza od oczekiwanej. Szybkość rozprzetrzeniania się warstwy przegrzanej była róna 0,79 cm/min (47,4 cm/h).