Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Fortyfikacje nowożytne jako miejskie przestrzenie publiczne

Bukal Grzegorz

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 15

39--51

PL

Fortyfikacje nowożytne tworzyły systemy budowli ziemnych oraz szerokich fos. Ich powierzchnia przekraczała często powierzchnia otoczonego nimi miasta. Utrata znaczenia obronnego oraz tendencje wzrostu terytorialnego miast spowodowały konieczność zmiany funkcji fortyfikacji. W XIX i XX w. były one rozbierane, a ich tereny zabudowywane lub też przekształcane w tereny publiczne. Ich zagospodarowania i konserwacja sprawiają jednak problemy z powodu charakterystyki technicznej oraz konfliktów interesów ekonomicznych, prawno-administracyjnych, urbanistycznych, krajobrazowych, ekologicznych.

EN

The purpose of this paper is to draw attention to present the problem of transformations of modern era city fortifications and the way of using them as public places in the cultural landscape of a modern city. The fortifications created systems of earthworks and wide moats. Their area often exceeded the area of the city surrounded by them. The loss of defensive role and the tendency of territorial growth of cities made it necessary to change the function of historical fortifications. In the 19th and 20th centuries, they were dismantled and their areas built up or transformed into public spaces. Their development nd conservation however, causes problems due to technical characteristics, as well as conflicts of economic, legal and administrative, urban planning, landscape, and ecological interests.

2

Teoria konserwatorska a dostępność zabytków /na przykładzie Zamku Wysokiego w Malborku

Bukal Grzegorz, Kowalska Agnieszka

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2022

|

Nr 13

85--100

PL

Obowiązująca Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami zawiera formułuje wymagania dotyczące wszystkich budynków, bez różnicowania ich pod względem wartości zabytkowych. Celem tekstu jest zwrócenie uwagi na problem niespójności między wymaganiami zawartymi w Ustawie, a współczesnymi zasadami ochrony zabytków. Przyjęty w tekście ogólny podział budynków zabytkowych pod względem ich podatności na usuwanie barier skonfrontowano z przykładem Zamku Wysokiego w Malborku, stanowiącego część kompleksu zamkowego (Muzeum Zamkowego w Malborku), wpisanego na listę dziedzictwa światowego UNESCO.

EN

The current Polish Law of July 19, 2019 on Ensuring Accessibility for Persons with Special Needs formulates requirements for all buildings, without differentiating them in terms of historic values. The purpose of the text is to draw attention to the problem of inconsistency between the requirements of the Law and modern principles of historic preservation. The general division of historic buildings adopted in the text in terms of their susceptibility to barrier removal is confronted with the example of the High Castle in Malbork, which is part of the castle complex (Malbork Castle Museum), listed as a UNESCO World Heritage Site.

3

Pozwolić odejść, czyli... Granice interwencji

Bukal Grzegorz

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2021

|

Nr 11

1--12

PL

Celem tego tekstu jest zwrócenie uwagi na problem ostatecznej granicy interwencji konserwatorskich wobez zabytków architektury w kontekście holistycznej koncepcji ochrony dziedzictwa. Pełny tekst adresowany jest do polskich czytelników ze względu na szczególne odniesienia do sytuacji polskiego systemu ochrony dziedzictwa. Choć architektura należy do sfery sztuk użytkowych, większość budynków nie powstawała jako dzieła sztuki. Racją ich bytu była i jest możliwość realizacji zadań technicznych w sposób ściśle odpowiadający oczekiwaniom użytkowników. Były w większości podporządkowane zasadom techniki i ekonomii. Ich cykl życiowy zakładał nawet estetycznie degradujące przekształcenia, zużycie oraz planowaną lub nieplanowaną śmierć. Koniec egzystencji zwykłego budynku jest tak naturalny, jak dążenie do „wiecznego”, w stanie oryginalnym, zachowania klasycznie rozumianego dzieła sztuki. Jako taki powinien być postrzegany jako naturalny, w pewnych okolicznościach nawet z konserwatorskiego punktu widzenia. Polskie prawo umożliwia, poprzez bezkrytyczne przyjęcie koncepcji wszechogarniajacego “dziedzictwa”, objęcie ochroną każdego budynku pochodzącego z niezdefiniowanej “przeszłej epoki”. Bez względu na jego stan, bez pytań o techniczną wykonalność interwencji. Wobec braku systemu objektywnego wartościowania prowadzi to do wzrostu liczby budynków uznawanych za zabytkowe oraz nieefektywności ochrony. Pogarsza także możliwości ochrony istniejących i bardzo zaniedbanych obiektów o rzeczywistej wartości.

EN

The purpose of this paper is to draw attention to the issue of the final limit of conservation interventions towards architectural monuments in the context of a holistic concept of heritage protection. The full text is addressed to Polish readers due to its special reference to the situation in the Polish system of protection of architectural heritage. Although architecture belongs to the sphere of applied arts, most of the buildings were not created as works of art. Their raison d'être was - and still is - the possibility of implementing technical tasks in a manner strictly meeting the users' expectations. They were mostly subordinated to the principles of technology and economy. Their life cycle assumed even aesthetically degrading transformations, wear and tear as well as planned or unplanned end. The end of existence of an ordinary building is as natural as the pursuit of an eternal preservation of a (traditionally understood) work of art in its original condition. And such an end should be perceived as natural, and in some circumstances acceptable, even from conservation point of view. By adopting the concept of overwhelming “heritage” uncritically, Polish law allows it possible to extend protection to every building from undefined “past era”, regardless of its condition, without a question of the technical feasibility of the intervention. In the absence of an objective assessment system, this led to a huge increase in the number of buildings entered in the list of monuments and to the ineffectiveness of the formal protection. It has also worsened the ability to protect still existing and very neglected objects of real monumental values.

4

Zabezpieczenie i ekspozycja murów zamku w Człuchowie - doświadczenia i nowe problemy

Bukal Grzegorz

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2018

|

Nr 6

29--42

PL

Zamek krzyżacki w Człuchowie (Schlochau, 1325-1365) był typowym zamkowym grodem klasztornym. Składał się z kwadratowego dziedzińca z krużgankiem, czterema skrzydłami i wolno stojącą wieżą. Zamek otoczał wąski zewnętrzny dziedziniec oraz fosa. Zewnętrzne mury osłaniały zamek od wschodu, zachodu i północy. W latach 1786-1811 zamek został zrównany z ziemią, z wyjątkiem wieży, murów piwnic, murów skarpy i pozostałości murów obronnych oddziału wschodniego. Pozostałości zamku zostały zakopane, a neogotycki kościół zbudowany w 1820 roku na ścianach północnego skrzydła. W latach 2007-2015 przeprowadzona została renowacja zaniedbanych i archeologicznie nieodkrytych pozostałości, a ruiny zamku zostały użyte w ramach prac adaptacyjnych lokalnego muzeum. W artykule przedstawiono krótki opis problemów związanych z konserwacją i ochroną odsłoniętych murów.

EN

The castle of the Teutonic Knights at Człuchów (Schlochau, 1325-1365) was a typical enclosure-plan convent castle. It consisted of a square courtyard with a cloister, four wings and a free-standing tower-keep. The castle was surrounded by a narrow outer ward and dry moats. Large wards protected the castle from the east, west and north. In 1786-1811 the castle was razed to the ground except the tower, walls of the basements, scarp walls and remains of defensive walls of the eastern ward. The remains of the castle were buried and a neo-gothic church was built in 1820s on the walls of the northern wing. In 2007-2015 the restoration of the neglected and archaeologically unexplored remains and ruins of the castle was carried out with their adaptive reuse for a local museum. This article presents a brief description of problems relating to the conservation and protection of uncovered and exposed walls.