Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w zlewni potoku Łukowica

Pietrzak D., Korzec K., Szklarczyk T.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2017

|

R. 56, nr 1

61--73

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań zrealizowanych na potrzeby oceny stanu chemicznego wód podziemnych na terenie zlewni potoku Łukowica, położonego w gminie Łukowica. Badania te obejmowały pobór próbek wód podziemnych i analizę fizykochemiczną. Analizy chemiczne zostały zweryfikowane poprzez obliczenie błędu analizy na podstawie bilansu jonowego. Oceny stanu chemicznego dokonano na podstawie tych danych, zgodnie z polskimi uregulowaniami prawnymi (RMŚ 2015), zarówno w ujęciu punktowym, jak i obszarowym. Wyniki badań wskazują, iż stan chemiczny wód podziemnych zlewni potoku Łukowica można uznać za dobry w ujęciu obszarowym. Ocena stanu chemicznego w ujęciu punktowym wykazała przekroczenie wartości progowych dla dobrego stanu w jednym punkcie pomiarowym.

EN

This paper presents the result of a field investigation carried out for assessing the chemical status of groundwater in the Łukowica catchment area, located in the municipality of Łukowica. These investigations included collecting groundwater samples and physicochemical analysis. Chemical analyzes were verified by the calculation of errors based on the ionic balance. An assesment of the chemical status was carried on the basis of this data, in accordance with Polish legislation (RMŚ 2015), both in a point and area configuration. The results indicate that the chemical status of the groundwater of the Łukowica catchment area may be considered as good in area configuration. The estimation of the chemical status in a point configuration showed that one measuring point exceeded the limit values for good chemical status.

2

Wpływ projektowanego odwodnienia kopalni wapienia „Celiny” (woj. świętokrzyskie) na stan ilościowy wód podziemnych

Buszta K., Szklarczyk T., Malina G.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/1

938--945

EN

The influence and amounts of groundwater inflow to the open pit limestone mine "Celiny” (Kielce region, southern Poland) were determined in this paper. Based on the collected data, a quantitative assessment of the groundwater bodies (GWB) Nos. 101 and 115 was conducted, and the range of the depression cone and the impact on water intakes operating in the vicinity of the mine were determined. The collectedfield and archival data were used to build a conceptual model, based on which a numerical model of the groundwater circulation system was developed using Visual MODFLOW software. The numerical model maps the five-layer groundwater circulation system in conjunction with surface watercourses. The external boundary of the 130 km2 model area (divided into square grids of 50 m) was based mainly on watercourses and locally on watersheds. Computer simulations (15 in total) were carried out for three hydrodynamic conditions related to the multi-year (1951-2015) precipitation: average, dry and wet, for three ordinates of the open pit drainage: 241.5, 230.5 and 219.5 m a.s.l. and a diverse exploitation status of the existing groundwater intakes, and taking into account the open pits operating in the research area. The results show that the designed drainage of the open pit mine will not have a significant impact on the quantitative status of the adjacent GWBs.

3

Numeryczny model przepływu wód podziemnych na potrzeby oceny zasobów dyspozycyjnych wód leczniczych i zwykłych na przykładzie zlewni potoków Milika i Andrzejówki

Buszta K., Szklarczyk T.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/1

628--634

EN

Model investigations were performed to determine the groundwater circulation system in the catchment area Andrzejówka and Milik streams. The results of these studies allowed to assess the renewability of groundwater resources. Documentation of disposable resources was prepared in the separate units water balance area for fresh and therapeutic water. These measures allowed to define the conditions of groundwater use in the analyzed area. This object was achieved through the development of a multi-layer mathematical model using the software package “Visual MODFLOW”, v. 4.3. According to the authors, the main advantage of the model is its ability to provide a coherent concept for the conditions of circulation and exchange of water with using most of the available direct and indirect data. The model in this present form is suitable for regional assessment of water circulation conditions including more than ever precise definition of renewable and disposable resources and water management balance, both fresh and therapeutic water.

4

Model numeryczny transportu TCE i PCE jako narzędzie projektowania efektywnej remediacji wód podziemnych

Kiecak A., Kret E., Malina G., Szklarczyk T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/1

275--280

PL

Przedstawiono przykład zastosowania modelowania numerycznego jako narzędzia do projektowania remediacji zanieczyszczonych wód podziemnych. Wykonane symulacje migracji trichloroetylenem (TCE) i tetrachloroetylenem (PCE) w wodach czwartorzędowego piętra wodonośnego pozwoliły na oszacowanie czasu niezbędnego do osiągnięcia przyjętego celu remediacji (stężenia TCE i PCE w wodzie <50 mg/dm3) dla dwóch scenariuszy remediacji – (I) strategii opartej na samooczyszczaniu wód (Ia – w obecnych warunkach pracy i Ib – przy wyłączonym ujęciu) oraz (II) zastosowaniu metody „pompuj i oczyszczaj”.

EN

An example of the application of numerical modeling as a tool for designing effective remediation of trichloroethene (TCE) and tetrachloroethene (PCE) contaminated groundwater is presented. Simulations of TCE and PCE fate and transport in the Quaternary aquifer were performed for two remediation scenarios – (I) a strategy based on natural attenuation (NA) (Ia – waterworks in operation; Ib – waterworks closed down), and (II) a “pump-and-treat” method.

5

Ocena stanu chemicznego czwartorzędowych wód podziemnych w strefie ochronnej ujęcia Nowa Dęba

Kret E., Kiecak A., Malina G., Szklarczyk T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/1

329--335

PL

Oceniono stan chemiczny czwartorzędowych wód podziemnych w strefie ochronnej ujęcia Nowa Dęba. Zbadano trendy zmian stężeń wybranych wskaźników w latach 2000–2010. Aktualny stan chemiczny oceniono na podstawie wyników serii pomiarowej wykonanej na obszarze badań na przełomie października i listopada 2010 roku. Ze względu na przekroczenia dopuszczalnych wartości wskaźników wód podziemnych, takich jak pH, Fe, Ni, Al oraz TCE i PCE, wykazano słaby stan chemiczny czwartorzędowych wód podziemnych w rejonie ujęcia. Potwierdzono degradację wód podziemnych związaną z zanieczyszczeniem TCE i PCE.

EN

The goal of this paper was to assess the chemical status of Quaternary groundwater within the protection zone of waterworks in Nowa Dęba. Some trends of changes of selected parameters concentrations from 2000 to 2010 were present. The assessment of actual chemical status was based on the results of measurement series performed in late October and November 2010. Concerning the exceeded permissible values of pH, Fe, Ni, Al, and TCE and PCE, the Quaternary groundwater within the study area represents the poor chemical status. Groundwater contamination with TCE and PCE is considered to be the most important problem in the studied area.

6

Ocena stanu wód podziemnych zlewni Koprzywianki w świetle nowych przepisów prawnych

Szczepańska J., Szklarczyk T., Stach-Kalarus M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 436, z. 9/2

489-495

PL

W sierpniu 2008 r. minister środowiska wydał rozporządzenie w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych. Autorzy przedstawiają krótki opis warunków hydrogeologicznych i ocenę ilościowego i chemicznego stanu wód podziemnych w zlewni Koprzywianki oraz ich opinie i sugestie dotyczące tych kwestii.

EN

In August 2008, the Ministry of Environment introduced a decree on criteria and way of evaluating chemical and quantitative status of groundwater. The authors present a short description of hydrogeological conditions and evaluation of quantitative and chemical status of groundwater within the Koprzywianka River basin, accompanied by comments and suggestions related to this issue.

7

Metodyczne uwarunkowania wydzieleń JCWPd na przykładzie obszaru RZGW Kraków

Szczepański A., Szklarczyk T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 436, z. 9/2

507-513

PL

W latach 2003-2004 państwowa służba hydrogeologiczna (PSH) dokonała w Polsce wstępnych wydzieleń jednolitych części wód podziemnych (JCWPd) w celu oceny ilościowego i jakościowego stanu użytkowych (zwykłych) wód podziemnych. Stały się one także podstawą wydzieleń zagregowanych JCWPd (2004) oraz regionalizacji zwykłych wód podziemnych (2007). Podstawą tych wydzieleń (przez PSH) stały się granice hydrostrukturalne występowania wód podziemnych. Autorzy na przykładzie zlewni górnej Wisły (w granicach obszaru RZGW Kraków) wskazali na bezzasadność takich wydzieleń w strukturach, gdzie bazę drenażową dla zwykłych, użytkowych wód podziemnych stanowią cieki powierzchniowe, a wielkość ich zasobów i jakość są determinowane czynnikami hydrodynamicznymi. Przedstawiono własne propozycje wydzieleń JCWPd w nawiązaniu do systemów krążenia wód podziemnych.

EN

In 2003-2004, the State Hydrogeological Service (PSH) made the preliminary distinctions of groundwater bodies (GWB) in Poland in order to evaluate the quantitative and qualitative (chemical) status of useful groundwafer. They also became a basis both for identifying aggregated GWB (in 2004) and for regionalization of normal (common) groundwater (2007). These distinctions were based on hydrostructural boundaries of groundwater occurrence. Based on their experiences with the upper Wisła basin within the boundaries of the Regional Water Management Board (RZGW) in Krakow, the authors indicate illegitimacy of such distinctions in structures, where rivers are the drainage basis for groundwater, and where the groundwater resources and quality status are determined by hydrodynamic conditions. They propose to relate distinctions of GWB to groundwater circulation systems.

8

Możliwości modelowej oceny aktualnego i prognozowanego wpływu pracy ujęć wód podziemnych na wielkość przepływów wód powierzchniowych na przykładzie zlewni Koprzywianki

Szklarczyk T., Szczepański A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

nr 431, Hydrogeologia

219--233

PL

W granicach zlewni Koprzywianki i jej bezpośrednim sąsiedztwie pracują ujęcia eksploatujące wody podziemne występujące w zróżnicowanych strukturach hydrogeologicznych. Praca tych ujęć wywiera wpływ na wielkości przepływów w ciekach powierzchniowych analizowanej zlewni oraz na zasoby wód w sąsiednich zlewniach. Opracowując model koncepcyjny wzięto pod uwagę hydrodynamiczne uwarunkowania przepływu wód w obrębie aktywnej strefy wymiany oraz kontakty hydrauliczne pomiędzy poziomami wodonośnymi i ciekami powierzchniowymi. Wprowadzając te warunki do modelu matematycznego, oceniono wpływ aktualnie prowadzonej eksploatacji, możliwości poboru wód zgodnie z obowiązującymi pozwoleniami wodnoprawnymi oraz z zatwierdzonymi przyjętymi zasobami eksploatacyjnymi ujęć. Analizując bilans wodny modelowanego obszaru oraz bilanse cząstkowe w granicach wydzielonych JCWPow i JCWPd, oceniono wpływ eksploatacji na wielkość przepływu wód powierzchniowych oraz udziały wód dopływających, w wyniku wymuszeń, ze zlewni sąsiednich.

EN

In the area of the Koprzywnianka river catchment and its close vicinity several groundwater intakes are in operation. They exploit variable hydrogeological structures. This exploitation affect the water volume in surface flows within this catchment and in the adjacent catchments. By developing conceptual model the authors considered hydrodynamic controls of groundwater flow within the active exchange zone and hydraulic contacts between groundwater horizons and surface flows. These data were loaded into the mathematical model in order to evaluate current effects of intake operation, possible water take-off and possible discharges, allowed by legal permissions and according to approved admissible reserves of the intakes. Evaluation of the water balance for the study area and analysis of local balances of surface water and groundwater bodies enabled the authors to appraise both the influence of intake operation on the volume of surface flows and the shares of forced inflows from adjacent catchment areas.

9

Modelowanie matematyczne w ocenie kształtowania się zasobów wód podziemnych w obszarach wododziałowych na przykładzie GZWP 414 Zagnańsk

Szklarczyk T., Szczepański A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

nr 431, Hydrogeologia

235--250

PL

Trudności w ocenie wielkości zasobów dyspozycyjnych oraz możliwości eksploatacyjnych ujęć pracujących w zbiorniku wód podziemnych leżącym w obszarze wododziałowym (II rzędu) zlewni trzech rzek autorzy pokonali stosując modelowanie matematyczne. Przyjęcie właściwych warunków brzegowych oraz odwzorowanie zróżnicowanych warunków przepływu wód podziemnych od strefy zasilania po naturalne i antropogeniczne strefy drenażu pozwoliło na uzyskanie wiarygodnych wielkości zasobów odnawialnych modelowanego zbiornika GZWP 414 Zagnańsk, zasobów dyspozycyjnych wód zbiornika, modułu ich odnawialności oraz wypracowanie optymalnych lokalizacji ujęć i ich wydajności. Ocenione zostały także związki wód podziemnych modelowanego zbiornika z wodami powierzchniowymi i otaczającymi go warstwami skał o bardzo zróżnicowanej zasobności, przepuszczalności i zasilaniu.

EN

Mathematical modelling was applied to solve the difficulties arising when the safe yields are evaluated together with exploitation characteristics of groundwater intakes located in a II-order watershed area of three river catchments. Application of proper boundary conditions and reconstruction of diversified groundwater flow patterns from a recharge zone to natural and anthropogenic drainage zones enabled the authors to obtain credible renewable resources of the groundwater aquifer MGWB 414 Zagnańsk, its safe yield and groundwater renewal coefficient, and to propose the optimum locations of groundwater intakes and their discharges. Moreover, connections were evaluated between groundwaters in the aquifer and surface flows as well as surrounding rock formations of highly diversified capacity, permeability and recharge.

10

Hydrodynamic modelling, environmental tracers and hydrochemistry of a confined sandy aquifer (Kędzierzyn-Głubczyce Subtrough, SW Poland)

Witczak S., Szklarczyk T., Kmiecik E., Szczepańska J., Zuber A., Różański K., Duliński M.

Geological Quarterly

|

2007

|

Vol. 51, No 1

1-16

EN

Sarmatian sands and bur ied Pleis to cene val leys of the Kedzierzyn-Głubczyce Subtrough represent one of the main aquifers in southern Poland ( MGWB-332 - Major Ground Water Basin). This aquifer is intensively exploited, supplying tap water for the human population and for industry in the whole area; but, being confined, it has no influence on the ground water ecosystems. Two Ground Water Bodies (GWB-128 and GWB-129), introduced by administrative decisions according to EUDirectives, approximately cover the area of MGWB-332. The present study is related to the eastern part, the Sarmatian and buriedval eys sands of MGWB-332, i.e. to the most im - portant part of the multiaquifer GWB-129 which in profile consists of Holocene and Pleistocene sands, confined Sarmatian and Pleistocene buried valley sands, and Badenian sands. The presence and influence of deeper permeable formations is not addressed. The Sarmatian and Badenian aquifers are recharged and drained mainly by vertical seepages. Hydrodynamic modelling of the whole Kędzierzyn-Głubczyce Subthrough and tracer data indicate modern ages at the out crops of the Sarmatian under the Pleistocene deposits and mid to early Holocene ages close to the Odra River valley. Waters are of the HCO3-Ca type, changing at the centre of the Sarmatian to the SO4-Ca type due to the contribution of ascending sulphate water from the Badenian strata, whereas water in the buried Quaternary valley is of the HCO3-Na type, which means no significant contribution of ascending waters. Polluted modern waters occur only at the north west ern boundary in the area of the hydrogeological window. The quality of waters and their hydrochemistry result from water-rock in teractions and seepage exchanges with overlying and underlying aquifers belonging to the same GWB. Natural distributions of most major, minor and trace constituents are very wide, exemplifying difficulties in defining the quality of water in aunique way for the whole aquifer and particularly for the investigated multi-aquifer GWB.

11

Koniecznośc zmian przepisów w zakresie zagospodarowania zasobami współwystępujących wód leczniczych, naturalnych wód mineralnych i zwykłych. Artykuł dyskusyjny

Szczepański A., Szklarczyk T.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2005

|

nr 4

7-12

PL

W pracy ustosunkowano się do sytuacji prawnej obowiązującej w zakresie gospodarowania zasobami wód leczniczych kopaliny podstawowe i pospolite) oraz naturalnych wód mineralnych i zwykłych (bogactwa naturalne). W rejonach występowania wód leczniczych wymagających uzyskania koncesji, wydawane są pozwolenia wodnoprawne na pobór wód mineralnych i zwykłych w granicach wyznaczonych obszarów i terenów górniczych. Jedynie dla części ww obszarów ustalono zasoby dyspozycyjne, a pozwolenia wodnoprawne na eksploatacje wód (po przyjęciu wielkości zasobów eksploatacyjnych dla nowych studni - ujęć) wydawane są bez analizy uwarunkowań hydrodynamicznych kształtowania się ich zasobów. Na przykładzie rejonu Krynicy, Muszyny i Tylicza autorzy wskazują na zagrożenia wynikające z prowadzonej tam gospodarki zasobami wód oraz na zakres niezbędnych zmian przepisów Prawa wodnego i Prawa geologicznego i górniczego dla ich ochrony ilościowej i jakościowej.

EN

The thesis deals with the legal situation presently in force with respect to the management of water resources: for hydropathic purposes (basic and common resources) and of natural mineral resp. regular water (natural resources). In the regions of water extraction for hydropathic purposes against a licence, legal water extraction permits cover mineral and regular water extraction within fixed boundaries and mining areas. No obligation is in force an regards establishing the volume of available resources and the water extraction permits (after making with respect to new wells resp. water intakes an assumption of available resources for extraction purposes) are granted without submitting the resources to anly analysis of their hydro-dynamic conditions. On the example of the Krynica, Muszyna and Tylicz regions, the authors point out the pending menace resulting f the management of water resources here and changes necessary with respect to the Water Management Law and Geological and Mining Law aimed at a quantitative and qualitative protection of water resources.