Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Składowanie i wpływ na środowisko składowiska odpadów komunalnych Barycz w aspekcie zmian uwarunkowań prawnych w zakresie gospodarki odpadami

Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S., Mazurek J., Staszczak J.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 92

195--209

PL

Historia budowy, eksploatacji oraz rekultywacji składowiska odpadów komunalnych w Baryczy wpisuje się czasowo we wszystkie ustawy o odpadach wprowadzone w Polsce, od ustawy z 1997 roku aż do ustawy z 2012 roku. Do składowania odpadów komunalnych dla miasta Krakowa i regionu wykorzystano tereny pozostałe po zakończeniu otworowej eksploatacji złoża soli kamiennej. Składowanie odpadów odbywa się tu etapowo w naturalnych i częściowo wywołanych poeksploatacyjnym osiadaniem terenu obniżeniach, ciągnących się przeważnie wzdłuż koryta cieku Malinówka. Do dzisiaj powstały trzy etapy składowiska, różniące się morfologicznie oraz technologicznie. Obecnie dwa pierwsze etapy są już w sensie technicznym całkowicie zrekultywowane. Trudno jednak jednoznacznie ocenić, jakie jest oddziaływanie tych etapów na środowisko gruntowo-wodne. Po zakończeniu prac budowlanych i oddaniu do eksploatacji III etapu składowiska oraz zakończeniu rekultywacji etapów poprzednich, obserwuje się począwszy od 2005 roku, obniżenie mineralizacji i powolną stabilizację większości parametrów wody z grupy charakterystycznych wskaźników zanieczyszczeń wód powierzchniowych. Po 2012 roku ilość odpadów niesegregowanych, trafiających na składowisko zaczęła stopniowo maleć, ale nie spowodowało to istotnych zmian w wielkości zanieczyszczenia wód powierzchniowych. Składowisko w Baryczy pełni rolę instalacji regionalnej gospodarki odpadami. Na podstawie obecnych zapisów prawnych, w artykule podjęto ponadto próbę oszacowania masy odpadów, które mogą być obecnie, hipotetycznie kierowane do składowania w III etapie składowiska. Prognozy sporządzono dla założonej wielkości wytwarzania odpadów tylko przez mieszkańców miasta Krakowa. Potencjalną szybkość zapełniania składowiska w Baryczy odpadami szacowano, w celach porównawczych, dla kilku scenariuszy składowania z uwzględnieniem selektywnego zbierania, przetwarzania w instalacji MBP (mechaniczno-biologicznego przetwarzania) oraz zakazu składowania frakcji mogących być wykorzystanych w celach energetycznych. Prognozowana miąższość składowanych odpadów według założonych scenariuszy składowania waha się w granicach od 3,8 m/rok w przypadku składowania całego strumienia wytworzonych odpadów do 0,3 m/rok w przypadku kierowania do składowania jedynie pozostałości po mechaniczno-biologicznym przetwarzaniu odpadów komunalnych zbieranych w sposób zmieszany.

EN

The history of the construction, operation and reclamation of the municipal waste landfill in Barycz coincides with all the Waste Management Acts introduced in Poland, starting from the first Act of 1997, until the Act of 2012. An area of a previous borehole exploitation of rock salt was used as a site for the disposal of municipal waste for the city of Krakow and the region. The land-filling of waste takes place here in phases in natural depressions partly caused by post-mining land subsidence, and extending along the Malinówka watercourse. To date, three phases of the landfill which differ morphologically and technologically have been set up. Currently, the first two phases have already been fully reclaimed in a technical sense. However, it is difficult to clearly assess the impact of these phases on the soil and water environment. After the completion of construction works and putting the third phase of the landfill into operation and the completion of the reclaim treatments of previous phases, decreasing mineralisation and the slow stabilisation of most water parameters from the group of surface water pollution specific indicators have been observed since 2005. After 2012, the amount of unsorted waste reaching the landfill started to decline gradually, but this has not resulted in significant changes in the volume of the surface water pollution. The Barycz landfill acts as a regional waste management installation. Based on the current law, the work attempts to estimate the volume of waste which may reach supposedly the third phase of the landfill at the present time. The forecasts have been made for the assumed volume of waste generated only by the inhabitants of the city of Krakow. To compare, the potential duration for filling up the Barycz municipal waste landfill has been estimated in several scenarios of land-filling taking selective waste collection, processing in an installation MBT (mechanical-biological treatment) and a ban on land-filling fractions which may be used for energy generation purposes. The forecast thickness of waste according to the assumed scenarios ranges from 3.8 m/year in the case of land-filling the entire produced waste stream to 0.3 m/year only if the mechanical-biological processing remains of mixed municipal waste reach the landfill.

2

Analiza wyników inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest na obszarze 63 gmin w latach 2005–2015

Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S., Mazurek J., Staszczak J., Żółtek J.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 92

211--223

PL

Wprowadzenie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest z 1997 roku zakończyło okres wykorzystywania azbestu oraz zapoczątkowało szeroki, a zarazem długotrwały, proces jego usuwania i wytwarzania odpadów. Podstawowym elementem realizowanym w procesie oczyszczania kraju z azbestu jest prowadzenie szczegółowej inwentaryzacji wraz z oceną stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest. Praca obejmuje analizę danych pozyskanych w czasie inwentaryzacji na obszarze 63 gmin w latach 2005–2015, które zasiliły Bazę Azbestową Ministerstwa Gospodarki. Analiza uwzględnia oddzielnie obszary gmin wiejskich oraz obszary gmin miejskich, zgodnie z ich granicami. Gminy miejsko-wiejskie zostały przeanalizowane jako kolejna grupa i nie zostały rozdzielone pomiędzy gminy o charakterze miejskim oraz wiejskim. Szacowanie wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest wykonano dwoma sposobami: jako wskaźnik arytmetyczny, gdzie każda z gmin jest szacowana z taką samą wagą oraz jako wskaźnik wagowy, gdzie oszacowana wartość uśredniona uwzględnia wagi przypisywane poszczególnym gminom związane z liczbą mieszkańców. Zinwentaryzowaną ilość wyrobów zawierających azbest w gminach uznano za potencjalną wielkość wytwarzania odpadów zawierających azbest w przyszłości. Obliczenia wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest w przeliczeniu na 1 mieszkańca podano w m2/M oraz kg/M. Najmniejsze wielkości nagromadzenia wyrobów zawierających azbest przypadające na jednego mieszkańca odnotowano w gminach miejskich, nieco większe w miejsko-wiejskich, a największe w gminach wiejskich (wskaźnik wagowy – 21 m2/M, wskaźnik arytmetyczny – 24 m2/M). Z analizy uzyskanych wartości wskaźnika wytwarzania można sądzić, że przy tej ilości przeprowadzonych inwentaryzacji na obszarach wiejskich, kolejne zwiększenie ilości obszarów nie wpływa już znacząco na zmianę szacowanej średniej wartości wytwarzania dla gmin o typowo wiejskim charakterze. Znaczenie ma natomiast metoda szacowania wskaźnika. Analiza jakościowa wyrobów zawierających azbest została podzielona na dwa okresy czasowe, zgodnie ze zmianą zapisów rozporządzenia (Dz.U. z 2004 r. Nr 71, poz. 649 oraz Dz.U. z 2010 r. Nr 162, poz. 1089): 2005–2010 i 2011–2015. Łącznie w pierwszym okresie badań, w gminach miejskich ponad 30% wyrobów zawierających azbest zostało zakwalifikowane do I stopnia pilności, w gminach wiejskich ponad 40% oraz w gminach miejsko-wiejskich kilkanaście. W kolejnym okresie badań, w gminach miejskich łącznie około 20% wyrobów znalazło się w I stopniu pilności, w gminach miejsko-wiejskich około 25% oraz blisko 40% w gminach wiejskich.

EN

The introduction of the law banning the use of asbestos-containing products in 1997 ended the period of using asbestos and marked the beginning of a lengthy process to remove these products and the waste generation process. The basic element in the process of cleaning the country from asbestos is to conduct a detailed inventory with an assessment of the current condition. The work includes an analysis of data obtained during the inventory in the area of 63 communes in the period from 2005–2015, which stem from the Ministry of Economy’s Asbestos Data Bank. The analysis takes areas of rural and urban communes in accordance with their borders into account separately. Urban-rural communes have been analysed as a different group and have not been divided into urban and rural areas. The indicator of the generation of waste containing asbestos has been estimated in two ways: as an arithmetic indicator, where each of the communes is estimated with the same weight and as a weight indicator where the estimated averaged value takes the weight assigned to each of the communes related to their population into account. The inventoried amount of asbestos in the communes was considered as the potential size of the generation of waste containing asbestos in the future. The calculation of the generation of waste containing asbestos per capita was provided in 1 m2/M and kg/M. The smallest amount of accumulated products containing asbestos per capita was recorded in urban communes, a slightly bigger amount in urban and rural communes, and the largest in rural communes (weight indicator – 21 m2/M, arithmetic indicator – 24 m2/M). An analysis of the obtained values of the generation indicator leads to a conclusion that, with the amount of inventory in the rural areas, the increase of number of areas no longer significantly impacts the average value estimation of generation in communes with a distinct rural nature. However, the method of estimating the indicator remains important. A qualitative analysis of products containing asbestos has been divided into two periods, to synchronise with the amended legislation (Journal of Laws 2004. No. 71, item. 649 and Journal of Laws 2010. No. 162, item. 1089): 2005–2010 and 2011–2015. In total, in the first period of research in the urban communes more than 30% of products containing asbestos were qualified as level 1 urgency, over 40% in rural communes and about a dozen in urban and rural communes. In the next stage of research, approx. 20% of production in all urban communes were considered as level 1 urgency, approximately 25% in urban-rural communes and nearly 40% in rural communities.

3

Aktualizacja wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest na obszarach wiejskich oraz miejskich

Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S., Staszczak J.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2015

|

nr 89

157--166

PL

Proces usuwania wyrobów zawierających azbest z terytorium Polski został zapoczątkowany wprowadzeniem ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. W najbliższych latach wyroby takie, wbudowane w poszczególnych obiektach, nadal będą sukcesywnie usuwane, stając się w konsekwencji odpadem niebezpiecznym. Na podstawie przeprowadzonych inwentaryzacji w latach 2005-2014, autorzy oszacowali wartości wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Założono, że wielkość nagromadzenia wyrobów zawierających azbest na poszczególnych obszarach można potraktować jako wielkość potencjalnego wytwarzania odpadów zawierających azbest w przyszłości. Ze względu na uwarunkowania obszarów miejskich oraz wiejskich, konieczne było oddzielne szacowanie wskaźnika wytwarzania odpadów dla poszczególnych obszarów. Spośród zinwentaryzowanych 53 gmin o zróżnicowanym charakterze wydzielono gminy o charakterze wiejskim oraz miejskim. Wartości uzyskane dla gmin o charakterze miejsko-wiejskim rozdzielono pomiędzy obydwa obszary zgodnie ze stanem rzeczywistym. Średnia wartość wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest przez jednego mieszkańca obszaru wiejskiego, obliczona na podstawie 44 analizowanych obszarów na przestrzeni 10 lat wynosi 24,0 m2, co stanowi 264 kg. Średnia wartość wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest przez jednego mieszkańca obszaru miejskiego, obliczona na podstawie 26 analizowanych obszarów jest zdecydowanie niższa i wynosi 6,4 m2, co stanowi 70 kg. Zauważa się zróżnicowanie wskaźnika wytwarzania dla małych i dużych miast. Określenie średnich potencjalnych wskaźników wytwarzania odpadów zawierających azbest przez mieszkańca jest pomocnym narzędziem dla prognozowania wielkości wytwarzania odpadów zawierających azbest na konkretnym obszarze. Wyniki przeprowadzonych inwentaryzacji są zamieszczone w Bazie Azbestowej Ministerstwa Gospodarki i stanowią element realizacji wytycznych Programu oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009-2032. Można uznać, że wskaźniki podawane w programie krajowym odzwierciedlają skalę problemu dla obszarów wiejskich. Uśrednione wartości rzeczywiste dla obszarów wiejskich, poza nielicznymi wyjątkami, mieszczą się w granicach przyjętych dla poszczególnych województw.

EN

The introduction of a ban on the use of products containing asbestos began a process of their removal from Poland. In the coming years, asbestos-containing products used in individual facilities will still be gradually removed having becoming hazardous waste. On the basis of an inventory made from 2005 to 2014, the authors determined the asbestos-containing waste generation index per capita. It was assumed that the amount of the accumulated asbestos-containing products in different areas may be regarded as the magnitude of potential asbestos-containing waste generation in the future. Due to the conditions in urban and rural areas, it was necessary to determine indices separately for waste generation in individual areas. Of the 53 inventoried communities of diverse character only the communities of rural and urban character were distinguished. The values obtained for the communities of urban-rural character were divided between the two areas in line with the status quo. The average value of asbestos-containing waste generation per inhabitant of a rural area calculated on the basis of 44 analysed areas over the last 10 years amounts to 24.04 m2, which is 264.5 kg. The average value of asbestos-containing waste generation per inhabitant of an urban area calculated on the basis of 26 analysed areas is much lower at 6.4 m2, which is 70 kg. Diversification in the generation index has been reported for small towns and cities. The determination of average potential indices for the generation of asbestos-containing waste per inhabitant is a useful tool for predicting the generation size in a specific area. The results of the inventory have been published in the Asbestos Products Data Base of the Ministry of Economy and they form part of the implementation of the guidelines in the Programme for the removal of asbestos for years 2009-2032. It may be considered that the indices reported in the national programme reflect the scale of the problem for rural areas. The averaged actual values for rural areas are within the limits set for the different voivodeships, however, there have been some exceptions.

4

Szacowanie masy odpadów kierowanych do przetwarzania w części biologicznej instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania (MBP)

Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S., Staszczak J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2015

|

Tom 17, cz. 2

1162--1177

EN

Processes of mechanical and biological waste treatment (MBT) collected in the mixed waste with selective collection of certain waste fractions, including raw material have a significant influence on reaching environmental effect connected with mitigation the amount of waste directing to disposal by landfilling. A regional installation for municipal waste treatment could be a mechanical and biological municipal waste treatment installation, with proper throughput (production capacity) adapted to the quantity of waste production by inhabitants of specific region with an assumed population of 120,000 inhabitants. An estimation of mechanical stages of the MBT installation is a relatively effortless issue to perform. In contrast, an estimation of the production capacity for a biological installation requires wide analysis of the quantity of waste production collected in the mixed waste, including the morphology composition of the waste and formulation of quantity and quality forecasts of waste streams directing to the biological stage of installation. Production capacity of mechanical stage of the MBT is the result of waste production quantity collected in the mixed waste from inhabitants in the specific region. On the other hand, production capacity of biological stage of the MBT should be adapted to the treatment of waste with the code 19 12 12, arisen after the process of the mechanical treatment in the MBT. In practice, there is often supposed that the throughput of biological stage of the MBT should be formed at the level of the half throughput designed for the mechanical stage. The attempt of rates estimation, which would let forecast the quantity of waste stream directing to the biological stage of the MBT, was conducted as well as the analysis of the stream directing to the biological processed waste (called ‘stabilizat’) production and the stream directing to the Refuse Derived Fuel production (RDF). The forecast of waste production divided into morphological fractions was performed for 2013 and 2020. The analyses covered municipal waste stream producing by stipulated region with an assumed population of 120 000 inhabitants, collected in the mixed waste divided into the categories of: the city over 50 000 inhabitants, the city under 50 000 inhabitants, countrysides, the region of Lesser Poland Voivodeship with 30% of people living in the large city, 20% for small city and 50% for countryside. According to performed estimations, it could be ascertained that the 19 12 12 fraction, emerging in the mechanical segregation process, directing to the biological processed waste (‘stabilizat’) production provide: 51% of mixed waste produced in 2013, 61% in 2020 for the large city region, 61% and 70% for the small city region, 63% and 71% for countrysides. The waste mass produced in the mechanical segregation process with the purpose of biological drying and further to the Refuse Derived Fuel production is slightly higher, including inflammable fraction assigned to sieves with the diameter over 80 mm. These percentages could be legitimated as essential for production capacity of the biological stage of the MBT forecasting. In the period from 2013 to 2020, the percentage share of 19 12 12 fraction waste is increasing due to decreasing mixed municipal (residual) waste production. Estimated in this paper, increase percentages of waste directed to the biological treatment is mainly due to the assumed and the gradual increase of selective collection municipal waste ‘at the source’.

5

Weryfikacja systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych w zabudowie wielorodzinnej na przykładzie modelowego obszaru

Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S., Staszczak J.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2014

|

nr 87

149--162

PL

Podstawowym celem w gospodarce odpadami jest stworzenie systemu selektywnego zbierania odpadów komunalnych z podziałem na zabudowę jednorodzinną i wielorodzinną z uwzględnieniem szeregu zapisów, wynikających z uregulowań prawnych oraz dokumentów nadrzędnych. Selektywne zbieranie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych pozwala na ich ponowne wykorzystanie, z uwzględnieniem różnorodnych procesów odzysku. Jednocześnie zostaje zmniejszona masa odpadów zbieranych w sposób zmieszany, przez co ogranicza się proces ich unieszkodliwiania poprzez składowanie. Weryfikacja założeń systemu została przeprowadzona w celu uzyskania pozytywnego efektu środowiskowego selektywnego zbierania frakcji surowcowych. Należy zaznaczyć, że zbieranie odpadów na obszarach poszczególnych gmin powinno być dostosowane w praktyce do warunków lokalnych z uwzględnieniem akceptowalności rozwiązań przez społeczeństwo. W artykule zaproponowano schemat systemu selektywnego zbierania „u źródła" frakcji surowcowych odpadów komunalnych w zabudowie wielorodzinnej dla modelowej gminy o liczbie mieszkańców na poziomie 10 000. Analizą objęto przykładowe budynki wielorodzinne zamieszkałe średnio przez 100 osób. Proponowany system obejmuje szacowanie wystarczającej ilości pojemników oraz minimalnej częstotliwości odbioru odpadów komunalnych, a także poziomu wypełnienia pojemników. Założono, że selektywne zbieranie„u źródła" obejmie papier, szkło, tworzywa sztuczne i metale oraz dodatkowo odpady niebezpieczne wydzielone ze strumienia odpadów komunalnych, odpady wielkogabarytowe, budowlano-remontowe oraz odpady zielone zbierane w odrębnych punktach. Dla zabudowy wielorodzinnej założono, że odpady surowcowe zbierane będą selektywnie w dwóch wariantach: jako poszczególne rodzaje zbierane oddzielnie w systemie wielopojemnikowym lub łącznie jako frakcja sucha w systemie dwupojemnikowym. Przeprowadzona analiza wykazała, że zbieranie oddzielnie poszczególnych frakcji odpadów surowcowych skutkuje nierównomierną częstotliwością wywozu odpadów, a wskazanym rozwiązaniem jest odbiór i wywóz tworzyw sztucznych z częstotliwością co 4 dni, natomiast papieru i szkła z częstotliwością co 15-30 dni. Natomiast przy założeniu selektywnego zbierania łącznie całej frakcji suchej wskazanym rozwiązaniem jest odbiór i wywóz odpadów urowcowych z częstotliwością co 4 dni. Można sądzić, że dobrym postępowaniem w wielorodzinnej zabudowie jest selektywne zbieranie odpadów surowcowych oraz zmieszanych w podziale na „frakcje suche" oraz „frakcje mokre". Taki schemat pozwolił w tym przypadku na ustalenie wspólnej częstotliwości odbioru odpadów selektywnie zebranych co 4 dni.

EN

The primary objective of waste management is to establish a system of selective municipal waste collection divided into the categories of detached housing and multi-family housing, taking into account a number of provisions pursuant to regulations and governing documents. Selective collection of various fractions of municipal waste allows for its re-use through the application of various recovery processes. At the same time the weight of mixed waste is reduced, thus limiting the process of their disposal by landfilling. For this study, an analysis was carried out to optimize such a system, focusing on the positive environmental effects of selective raw material collection. It should be noted that waste collection in individual communes should, in practice, be adapted to local conditions including the acceptability of the solutions by the local community. This paper proposes a plan for an "at the source" selective collection system for raw materials included in municipal waste from multifamily housing in a model commune with an assumed population of 10,000 inhabitants. The analysis covered multifamily buildings occupied on average by 100 people. The proposed system includes the optimization of the number of bins and estimation of the frequency of municipal waste disposal according to the rate at which the bins are filled. It was assumed that selective collection will include paper, glass, plastics, and metals collected "at the source", as well as hazardous waste separated from the municipal waste stream, bulky waste, construction and renovation waste, and green waste collected at separate points. For multifamily housing, it was assumed that raw waste would be collected separately in two variants - as individual types collected separately via the multi-bin system, or together as the dry fraction via the dual canister system. The conducted analysis showed that segregated collection of individual fractions of raw materials results in uneven frequency of waste disposal. The solution indicated is the collection and disposal of plastics at intervals of four days, while paper and glass are collected at intervals of 15-30 days. In contrast, when selecting all the dry fraction, the indicated solution is the collection and disposal of raw materials at intervals of 4 days. It may be beneficial in multifamily housing if selective collection of raw materials and mixed waste was divided into the "dry fraction" and the "wet fraction". Such a division of collected waste would allow the establishment of a common disposal frequency of waste collected separately every 4 days.

6

Próba optymalizacji systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych u źródła w zabudowie jednorodzinnej

Makoudi S., Staszczak J.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2013

|

nr 84

89--101

PL

Selektywne zbieranie odpadów komunalnych na obszarze gminy prowadzi się w zróżnicowany sposób w zależności od charakteru zabudowy. Projektowanie systemu selektywnego zbierania odpadów wymaga znajomości szeregu danych, m.in. liczba ludności, morfologia i ilość wytwarzanych odpadów, wskaźniki wytwarzania odpadów. Prognozowanie wytwarzania odpadów w okresie do 2020 roku wymaga znajomości prognozy zmian ilości ludności. Przewidywane wieloletnie zmiany ludności gminy opracowuje się zazwyczaj na podstawie powiatowych lub wojewódzkich danych statystycznych. Opracowane dla modelowej zabudowy jednorodzinnej prognozy wytwarzania odpadów komunalnych wraz z określonymi parametrami systemu selektywnego zbierania odpadów wykazują, że system selektywnego zbierania z terenu przyjętej modelowej zabudowy jednorodzinnej zamieszkałej przez 10 000 osób można zoptymalizować dostosowując częstotliwość wywozu do ilości wytworzonych odpadów. Optymalnym rozwiązaniem dla nieruchomości w zabudowie jednorodzinnej wyposażonej w pojemnik 120 dm3 na odpady zmieszane oraz w komplet worków na odpady surowcowe, wydaje się być trzytygodniowa częstotliwość wywozu odpadów zmieszanych z zastrzeżeniem, że odpady ulegające biodegradacji zostaną kierowane do przydomowych kompostowników. Optymalna częstotliwość wywozu odpadów surowcowych jest raz na trzy miesiące. Optymalizacja systemu wpływa przede wszystkim na wysokość kosztów transportu, które stanowią jeden z podstawowych parametrów określających koszty opłat wnoszonych przez mieszańców.

EN

The selective collection of municipal waste in a municipality can be carried out in different ways, depending on the nature of the building. Designing a system of selective collection requires much information including the size of the population, the morphology and quantity of waste generated, and waste generation rates. Forecasting of waste generation in the period up to 2020 requires knowledge of the change in the size of the population. The predicted number of inhabitants of the long-term changes in the analyzed commune developed normally on the basis of poviat or voivodship statistics. The model developed for forecasting detached houses' production of municipal waste, within the specified parameters of the selective waste collection system, shows that the system of selective collection in an area inhabited by 10,000 people can be optimized by adjusting the frequency export to the amount of waste generated. The optimal solution for detached houses equipped with a 120 dm3 container for mixed waste and complete waste sacks of raw materials seems to be a frequency three times per week of mixed waste disposal, provided that bio-degradable waste will be sent for home composting. The optimal frequency for waste disposal of raw materials is once every three months. The optimizing system primarily affects the transport cost, which is one of the fundamental parameters determining the fee paid by the residents.

7

Efekt weryfikacji zasad prowadzenia oceny stopnia pilności usuwania wyrobów zawierających azbest

Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2012

|

nr 82

89-97

PL

Obecność włókien azbestowych w powietrzu na obszarach zamieszkałych wynika głównie z pylenia z uszkodzonych płyt, wbudowanych w poszczególnych obiektach. Istotnym elementem jest zatem określenie jakości wyrobów zawierających azbest. Dla wszystkich obiektów powinna zostać przeprowadzona ocena stanu takich elementów, która pozwoli na określenie przynależności wyrobu (w konsekwencji odpadu niebezpiecznego) do konkretnego stopnia pilności usuwania. Największe zagrożenie dla stanu środowiska, a tym samym dla zdrowia ludzi, stanowiąwyroby zakwalifikowane do I stopnia pilności. W latach 2005 - 2011 autorzy pracy uczestniczyli w badaniach inwentaryzacyjnych wyrobów zawierających azbest na obszarze ponad 20 gmin. Część wyrobów azbestowych oceniano zgodnie z zasadami stosowanymi do końca roku 2010, natomiast pozostałe zgodnie z zasadami aktualnie zmienionymi. Analiza dostępnych danych wykazała, że stan utrzymania pokryć dachowych zawierających azbest jest zróżnicowany na obszarach analizowanych gmin. Przeprowadzona ocena wyrobów wśród gospodarstw indywidualnych, zgodnie z zasadami stosowanymi do roku 2010 dla 6 gmin o charakterze wiejskim, pozwoliła na zaklasyfikowanie 37% wyrobów do I stopnia pilności, natomiast 27% do III stopnia pilności usuwania. Prowadząc klasyfikację stanu jakościowego wyrobów zgodnie z zasadami stosowanymi od początku roku 2011 dla 5 gmin o charakterze wiejskim, do I stopnia pilności usuwania zakwalifikowano ogółem 40% wyrobów wbudowanych na analizowanych obszarach, natomiast do III stopnia 27%. Udział wyrobów zaklasyfikowanych do II stopnia pilności usuwania jest porównywalny w obydwu okresach weryfikacyjnych i kształtuje się na poziomie 36-33%. Na podstawie przeprowadzonej analizy dla obszarów typowo wiejskich można wysunąć wniosek, że zmiana zasad oceny wyrobów zawierających azbest generalnie nie skutkuje przesunięciem wyrobów do innego stopnia pilności usuwania. Jednak w wyniku wzrostu znaczenia kryteriów - zgodnie z zasadami stosowanych od roku 2011, dotyczących przeznaczenia i użytkowania obiektu - istnieje możliwość zaklasyfikowania tego samego wyrobu do wyższego stopnia pilności.

EN

The presence of asbestos fibres in the air in residential areas is mainly due to dust from damaged boards used in building construction. It is therefore important to determine the current quality of building materials containing asbestos. For all sites, an assessment of such elements should be conducted in order to determine the removal urgency class of the element (and consequently the hazardous waste). The greatest threat to the environment, and also to human health, is constituted by elements in class one of removal urgency. Between 2005 and 2011, the authors participated in an inventory study of building components containing asbestos in more than 20 communes. Some asbestos materials were evaluated according to the rules applicable until the end of 2010, and the remaining ones in accordance with the currently revised law. An analysis of available data indicated that the condition of asbestos containing roofing materials varies in the analysed communities. The assessment of the individual facilities in accordance with the rules applicable until 2010 for 6 rural communes indicated that 37% of the asbestos components were of class one removal urgency and 27% were of class three. A classification of building components in accordance with the rules applicable from the beginning of 2011 for 5 rural communes indicated that 40% of the total asbestos components in the analysed areas belonged to class one, while 27% belonged to class three. The share of components classified as class two of removal urgency is comparable at both periods of verification and amounts to 36-33%. On the basis of the conducted analysis for typical rural areas it may be concluded that the revision of the assessment methods for asbestos-containing building materials generally does not result in a shift to a different class of removal urgency. However, as the criteria regarding the purpose and function of facilities became stricter in accordance with the rules applicable from 2011, some building components may now be classified at a higher class of urgency.

8

Praktyczne aspekty usuwania materiałów zawierających azbest w wybranych gminach

Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2011

|

nr 80

27-35

PL

Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest zamknęła okres produkcji oraz handlu płytami azbestowo-cementowymi w Polsce. Pozostał problem sukcesywnego usuwania wbudowanych w obiektach wyrobów zawierających azbest, które powinno przebiegać w sposób niezagrażający zdrowiu ludzi i czystości środowiska. Do końca 2032 roku wyroby te powinny zostać usunięte, stając się w konsekwencji odpadem niebezpiecznym. W celu podjęcia działań związanych z bezpiecznym usuwaniem wyrobów zawierających azbest konieczne jest opracowywanie gminnych programów ich usuwania i unieszkodliwiania. Podstawą ich opracowania jest przeprowadzenie szczegółowej inwentaryzacji obiektów zawierających wbudowane wyroby azbestowe. Prezentowana praca przedstawia obserwacje dotyczące prowadzenia inwentaryzacji ilościowej i oceny stanu wyrobów. W badanych 15 gminach zdecydowana większość stosowanych w zinwentaryzowanych obiektach wyrobów zawierających azbest należy do grupy pokryć dachowych. Szczególne ich nagromadzenie obserwuje się na terenach wiejskich, w obiektach mieszkalnych i gospodarczych należących do gospodarstw indywidualnych.

EN

An act on banning the use of products containing asbestos stopped production and trade of asbestos-cement boards. However, there still remains the problem of successive removal of materials containing asbestos used in construction in a manner which would not pose a hazard for people and the environment. These products should be removed until the end of 2032, thus becoming hazardous waste. In order to take steps aimed at safe removal of products containing asbestos it is necessary to write programmes for communes containing guidance on how to remove and neutralise them. Stock-taking of sites with products containing asbestos is crucial to write such programmes. The paper presents observations on how to carry out stock-taking and assess the condition of the products in question. In the 15 communes under investigation a large majority of products containing asbestos in the listed facilities was used as roofing. They are particularly abundant in rural regions in houses and farm buildings belonging to individual owners.

9

Szacowanie wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest na obszarach wiejskich wybranych gmin

Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2011

|

Tom 13

1823-1833

PL

W pracy przedstawiono potencjalne wskaźniki wytwarzania odpadów zawierających azbest na obszarach wiejskich obliczone na podstawie rzeczywistych wyników pozyskanych w trakcie badań inwentaryzacyjnych. Podane wskaźniki są zdecydowanie zróżnicowane zarówno na obszarze poszczególnych gmin jak też województw. Można jednak, z dużym przybliżeniem szacować wskaźniki charakterystyczne dla konkretnego obszaru. W tym przypadku autorzy podali uśrednione wskaźniki dla województwa małopolskiego oraz świętokrzyskiego. Ewentualne zwiększenie, w przyszłości, ilości zinwentaryzowanych obszarów wpłynie niewątpliwie na dokładność potencjalnego wskaźnika wytwarzania. Obliczone wskaźniki dla zinwentaryzowanych gmin województwa małopolskiego, śląskiego oraz świętokrzyskiego generalnie mieszczą się, w podanych w krajowym programie przedziałach wartości dla omawianych obszarów (tab. 2). Rzeczywiste obserwacje pokazują jednak, że w przypadku województwa małopolskiego wartości obliczone dla trzech gmin (gmina 6, 7, 8) istotnie wykraczają poza przedział podany w wymienionym dokumencie. Określenie średnich potencjalnych wskaźników wytwarzania odpadów zawierających azbest przez mieszkańca jest pomocnym narzędziem dla prognozowania wielkości wytwarzania na konkretnym obszarze. Obliczone średnie wartości potencjalnych wskaźników na obszarach wiejskich poszczególnych województw, mogą znaleźć zastosowanie w szacowaniu skali powstawania odpadów w gminach, gdzie nie była prowadzona inwentaryzacja. Należy jednak podkreślić, że są to wskaźniki uśrednione, a szczegółowe rozpoznanie ilości odpadów potencjalnie powstających na obszarach poszczególnych gmin powinno być prowadzone w oparciu o inwentaryzację prowadzoną w warunkach terenowych.

EN

The main sources of asbestos contamination related to human activity include buildings and areas where asbestos containing waste was generated and stored, illegal landfills of waste containing asbestos and properties where such products are used, especially if they are not removed properly. The introduction of an act on the ban of using asbestos containing products marked the beginning of their elimination from communes. In the coming years asbestos containing products used in construction of certain facilities shall be gradually removed and will consequently become hazardous waste. What is crucial in solving the entire problem is a description of the current status quo and of the quantity of asbestos containing products used in construction in various communes as well as estimation of the scale of asbestos waste generation in the coming years. From 2005 to 2010 the authors of the work helped catalogue asbestos containing products in 17 communes (including 7 communes of typically rural character with the remaining 10 of mixed urban-rural character). A marked majority of products containing asbestos used in the catalogued facilities were roofing materials, while facade materials were less frequent. Generally the quantity of products on commune scale is directly proportional to the population, particularly in rural areas. The quantity of asbestos containing products (roofing) in a given commune does not correlate with the proximity of such a commune to asbestos-cement board production plants. The conducted observations lead to a supposition that the asbestos containing product index in rural areas may be treated as asbestos containing waste generation index. Over the coming years (until 2032) all products containing asbestos should be removed thus becoming waste. The asbestos containing waste generation index in individual communes is therefore the proportion of catalogued asbestos containing materials to the population. The quantity of waste potentially generated by one rural area inhabitant ranged from 2.2 to 64.6 m2/M in the investigated communes. The average value of asbestos containing waste generation by one rural area inhabitant is 25 m2/M (350 kg/M). The indexes for the catalogued communes of the Małopolska, Świętokrzyskie and Silesia provinces are within the value range for these areas provided by a national programme.

10

Unieszkodliwienie materiałów zawierających azbest na przykładzie rozwiązań

Makoudi S.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2007

|

R. 46, nr 1

93-99

PL

W artykule przedstawiono francuskie rozwiązania w zakresie unieszkodliwiania materiałów zawierających azbest. Dzielą się one na "twarde" i "miękkie". Proces ich unieszkodliwiania rozpoczyna się od inwentaryzacji w terenie. Ustawodawstwo francuskie stawia wymóg prowadzenia kontroli stanu materiałów azbestowych. Artykuł przedstawia także techniki pomiarowe koncentracji azbestu, następnie metody unieszkodliwiania zarówno odpadów "miękkich" jak i "twardych" materiałów zawierających azbest. We Francji unieszkodliwianie odpadów przez zeszklenie metodą plazmową jest - obok składowania - główną metodą unieszkodliwiana odpadów zawierających azbest.

EN

The paper presents the solutions applied in France for treatment of materials containing asbestos. These materials are classified into two kinds: "soft" and "hard". The treatment process starts with site investigation and evaluation of asbestos materials. French legislation requires monitoring the status of materials containing asbestos. The paper presents also the techniques pertaining for asbestos concentration measurement, and treatment methods for "soft" and "hard" materials with asbestos. In France the plasma treatment method - along with wastes' storage - is the main method for treatment of asbestos materials.