W ramach Komitetu Studiów C1 przedstawiono 36 referatów, które podzielono na trzy bloki tematyczne: aktualny stan wiedzy w zakresie podejść i standaryzacji w procesie podejmowania decyzji związanych z zarządzaniem majątkiem; problemy alokacji i współpracy przy planowaniu sieci przesyłowych i dystrybucyjnych w projektach wielostronnych oraz nowe rozwiązania systemowe i techniki planistyczne do tworzenia elastycznych i stabilnych planów rozwoju systemu. W obszarze pierwszego bloku tematycznego wskazano na konieczność wprowadzenia istotnych zmian w dotychczasowym sposobie zarządzania majątkiem oraz rozszerzenia analiz efektywności ekonomicznej (Cost Benefit Analysis) poza wskaźniki finansowe i uzupełnienie ich o ilościowe mierniki potrzeb indywidualnych klientów, mierniki społecznościowe i środowiskowe. W drugim bloku tematycznym przedstawiono zagadnienia związane ze współpracą wielostronną przy planowaniu rozwoju sieci. Pokazano korzyści wynikające z budowy połączeń transgranicznych i przeanalizowano przypadek Krety połączonej kablem podmorskim ze stałym lądem oraz połączone systemy państw Zatoki Perskiej. Do najważniejszych zagadnień poruszonych w trzecim bloku tematycznym można zaliczyć: nowe rozwiązania w zakresie integracji źródeł odnawialnych z systemami elektroenergetycznymi; coraz szersze zastosowanie metod probabilistycznych w procesach planowania rozwoju oraz wdrażanie na szerszą skalę rozwiązań hybrydowych typu AC/DC, FACTS, systemy wydzielone czy magazyny energii.
EN
In the frames of the Study Committee C1 presented were 36 papers that were divided into three thematic blocks: current state of scientific knowledge in the range of approach and standardization in the decision making process connected with asset management; problems with allocation and cooperation when planning transmission and distribution networks in multilateral projects as well as new systemic solutions and planning techniques for creation of elastic and stable system development plans. In the area of the first thematic block indicated is the need to implement significant changes into the hitherto being in use method of asset management and extention of the cost benefit analysis beyond financial indicators as well as to supplement them with quantity indicators of individual client needs and social and environmental indicators. In the second block presented are issues connected with multilateral cooperation in planning of networks development. Shown are benefits resulting from building new crossborder interconnections and analysed is the case of Crete connected by submarine cable with the mainland as well as the case of interconnected systems of Persian Gulf countries. At last, the third block includes – among the other mentioned subjects – new solutions in the scope of renewable sources integration with power systems, the more and more widely application of probabilistic methods in development planning processes as well as implementation on a larger scale of hybrid solutions like AC/DC, FACTS, isolated systems or energy stores.
O rynkach energii elektrycznej decydują obecnie w największym stopniu dwa czynniki. Jeden to gwałtowny rozwój nowych technologii, w szczególności odnawialnych źródeł energii (OZE) i magazynów energii, a drugi to wdrażanie mechanizmów zarządzania popytem (ang. DSR – Demand Side Respose). Stwarzają one nowe możliwości biznesowe, ale i wprowadzają znaczące zmiany w istocie samych rynków energii elektrycznej. Omawiane artykuły odnoszą się do takich głównych tendencji, jak: zarządzanie rynkiem energii (modele rynkowe i rozwój), integracja pomiędzy popytem i podażą energii elektrycznej a rozwojem rynku energii oraz integracja odnawialnych źródeł energii z punktu widzenia rynku energii. Okres rozkwitu OZE jeszcze się nie skończył. Wciąż powstają nowe instalacje, które znacząco oddziałują nie tylko na zasady działania sieci elektroenergetycznej, ale i na oblicza rynków energii. Decydująca o powodzeniu wielu OZE technologia magazynów energii nie jest na tyle dojrzała, aby można ją wprowadzać jako standard do systemu elektroenergetycznego. Ciągle trwają prace nad udoskonaleniem technologii, a także nad zwiększeniem jej opłacalności, co warunkuje powodzenie tych nowych zasad rynku.
EN
Two factors are the most decisive to electric enegy markets – one is the rapid development of new technologies, especially concerning renewable energy sources (RES) and energy storages, and the second is implementation of the DSR (Demand Side Response) mechanisms. They create not only the new business possibilities but also introduce considerable changes in the essence of electrical energy markets. The discussed articles refer to such main tendencies like energy market management (market models and development), integration between the demand and power supply and the energy market development as well as the integration of renewable energy sources from the energy market point of view. The period of RES prosperity has not been finished yet – new installations are built all the time and it significantly influences not only the principles of power network operation but also the aspects of energy markets. The energy storage technology which is a success factor for many RES is not yet so mature to be implemented as a standard to power systems – the works on this technology improvement and enhancing its cost-effectiveness are conducted constantly that will surely determine the success of these new market rules.
Omówiono po kolei wszystkie referaty Komitetu Studiów C5. Zasadniczą konkluzją wynikającą z lektury przez Autora referatów przedstawionych w ramach grupy C5 może być stwierdzenie, że integracja źródeł odnawialnych z istniejącymi modelami rynku energii elektrycznej ma coraz większy wpływ na ograniczanie czasu pracy jednostek konwencjonalnych w ciągu roku. To zaś wpływa bezpośrednio na trudności z pokrywaniem kosztów stałych wytwarzania energii elektrycznej w przedmiotowych jednostkach wytwórczych, które są jednak niezbędne z uwagi na potrzeby regulacyjne systemu. Jako sposoby na ewentualne rozwiązanie powyższego problemu wskazywano najczęściej konieczność wdrożenia rynków zdolności wytwórczych, innej wyceny usług systemowych świadczonych przez źródła konwencjonalne lub wdrożenie nowych usług systemowych związanych z rosnącym zapotrzebowaniem na większą elastyczność systemów elektroenergetycznych.
EN
Discussed are, one by one, all Study Committee C5 papers. The basic conclusion, drawn from the reading by the Author of the papers presented in the frames of the C5 group, can be a statement that the integration of renewable sources with the existing electric energy market models has bigger and bigger influence on conventional units working time limitations in the course of the year. This again influences directly the troubles with covering of electric energy generation prime charges in the discussed production units that is, however, indispensable, considering a power system regulatory needs. As the potential methods of solving of the above mentioned problem indicated are most often: the need of implementation of generation ability markets, other than the existing one valuation of system services provided by conventional sources or implementation of new system services connected with the growing demand for higher elasticity of power systems.
Rozwój technologii magazynowania energii powoduje, że stają się one jedną z interesujących opcji wspierających harmonijną integrację dużej liczby odnawialnych żródeł energii, w tym głównie farm wiatrowych, z systemem elektroenergetycznym. Szerszy rozwój wykorzystania technologii magazynowania energii w ramach integracji źródeł wiatrowych z systemem elektroenergetycznym jest uwarunkowany postępem technologicznym w zakresie rozwiązań stosowanych w instalacjach magazynowania energii, dalszej poprawy ich parametrów eksploatacyjnych oraz zmniejszania jednostkowych kosztów inwestycyjnych. Dodatkowym warunkiem tego rozwoju jest wprowadzenie rozwiązań prawnych zapewniających eksploatację takich instalacji. Szczególne znaczenie ma stworzenie możliwości powstania podmiotów zarządzających instalacjami magazynowania energii jako odrębnych podmiotów rynku energii elektrycznej oraz wypracowania mechanizmu alokacji zdolności magazynowej. Z punktu widzenia zadań OSP związanych z utrzymaniem bezpieczeństwa pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego celowe jest zapewnienie Operatorowi możliwości dostępu/posiadania do zasobów magazynowania energii jako jednego z instrumentów pozwalających na integrację dużej liczby farm wiatrowych z systemem elektroenergetycznym.
EN
The development of energy storage technologies results in a fact that they become one of interesting options supporting harmonic integration of a big amount of renewabie energy sources, including wind farms, with an electric power system. Wider development of energy storage technologies application in the frames of wind farms integration with an electric power system is conditioned by technological development in the range of solutions applied in energy storage installations, further improvement of their operating parameters and reduction of unitary investment costs. Additional condition of this development is implementation of legal solutions enabling operation of such installations. Especially important is creation of a possibility for subjects managing the energy storage installations to arise as separate subjects in the energy market as well as elaboration of the mechanism of storing ability allocation. From the transmission system operator point of view concerning maintaining work salety of the national power system it is advisable to secure the operator the possibility of an access to/possession of energy storage resources as one ot the instruments enabling integration of a big amount of wind farms with an electric power system.
Omówiono działania, jakie podjął Operator Systemu Przesyłowego na rzecz zapewnienia bezawaryjnego zasilania z sieci przesyłowej sieci dystrybucyjnych miast-gospodarzy rozgrywek Turnieju UEFA EURO 2012TM w Polsce.
EN
Described are some supplementary actions undertaken by the PolishTransmission System Operator (OSP) to ensure faultless supply of electric energy from the transmission network to distribution networks of the UEFA EURO 2012TM host cities.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Wśród strategicznych wyzwań polskiej energetyki na najbliższy okres, dyskutowanych na kongresach i konferencjach naukowych, jest wprowadzanie III pakietu energetycznego i pełna integracja europejskiego rynku energii elektrycznej. Autorzy omawiają prace prowadzone przez Operatora Systemu Przesyłowego nad implementacją modelu docelowego Zintegrowanego Rynku Europejskiego Energii Elektrycznej. Model docelowy został opracowany przez Project Coordination Group (PCG). Działały w niej najważniejsze branżowe organizacje z sektora elektroenergetyki, tj. ENTSO-E(operatorzy systemów przesyłowych), EURELECTRIC(wytwórcy), EFET(handlowcy), ERGEG(regulatorzy) i Komisja Europejska. Artykuł przybliża proces wdrażania rynku energii elektrycznej, wraz z trzema pakietami energetycznymi, przypomina o terminie zakończenia reformy rynku energii elektrycznej (Rada Europejska wyznaczyła go na koniec grudnia 2014 roku). Opisuje także największe wyzwania przy tworzeniu zintegrowanego europejskiego rynku energii elektrycznej.
EN
The article discusses PSEOperator’s progress in the implementation of the Target Model of Integrated EU Energy Market. It was developed by the Project Coordination Group (PCG), which included key organizations from the power sector, i.e. ENTSO-E(transmission system operators), EURELECTRIC(producers), EFET(energy traders), ERGEG(regulators) and European Commission.
W artykule przedstawiono obecne zasady zarządzania źródłami generacji rozproszonej w warunkach krajowych, poprzedzone analizą uwarunkowań formalno-prawnych funkcjonowania tych źródeł, wynikających z prawa krajowego, w tym planowanych przyszłych działań zmierzających do zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych oraz charakterystyką prognozowanego rozwoju tych źródeł. Ponadto przedstawiono podstawowe problemy związane z integracją źródeł generacji rozproszonej wynikające z obecnych zasad zarządzania tymi źródłami oraz wskazano możliwe kierunki zmian tych zasad umożliwiające pozyskanie generacji rozproszonej dla celów sterowania pracą systemu elektroenergetycznego z poziomu operatora systemu.
EN
The submitted paper described the present principles of GR source management in the Polish power grid. First an analysis of present legal and formal aspects of GR operation is presented. This analysis considers the national law and the amendments to be introduced so that the total participation of GR sources in the total energy production could be increased and it would be possible to make any forecast of their development. Then fundamental problems related to the integration of those GR sources to the power grid, resulting from the present GR management principles are presented. Finally some potential solutions aimed at the modification of present GR management principles and better use of GR sources themselves for power system control enhancement are outlined.
W artykule przedstawiono krótką dyskusję dotyczącą definicji generacji rozproszonej. Nakreślono stan obecny oraz perspektywy rozwoju generacji rozproszonej w Polsce. Opisano możliwości pozyskania jednostek generacji rozproszonej do celów sterowania pracą systemu elektroenergetycznego, poprzez świadczenie usług systemowych.
EN
This paper presents a method for the short-circuit parameter estimate in a network including wind power plants. The originality of the method consists in the treatment of wind generators (as well as whole farms) as current sources that “inject” to grid network in the connection node an inductive current being a multiple of the rated current of a single generator (or a group of generators, respectively). This behaviour occurs when the voltage in the generator connection point has dropped below a certain level. Thus, the traditional generator short-circuit model in the form of electromotive force is replaced with a voltage-controlled current source.
W referacie przedstawiono przegląd mechanizmów DSR (Demand Side Response) obejmujący charakterystyczne modele funkcjonujących mechanizmów reakcji strony popytowej na światowych rynkach energii elektrycznej. Przegląd ten obejmuje również omówienie możliwości zastosowania zarządzania popytem jako mechanizmu zintegrowanego planowania zasobów, którego celem nadrzędnym jest dostarczanie energii elektrycznej po najmniejszych kosztach społecznych. Ponadto, przedstawiono różnice w definiowaniu tego rodzaju działania przez różne instytucje na całym świecie, jak również mechanizmy prawne, stosowane w celu ułatwienia implementacji mechanizmów DSR dla potrzeb sterowania systemem elektroenergetycznym.
EN
The submitted paper presents a short review of presently used DSR (Demand Side Response), enclosing characteristic models of different DSR programs installed and run by different power entities in different countries. This review also includes the concept of resource integrated management, the objective of which is the supply of electric power at minimal social costs. Moreover some subtle differences of defining the DSR actions by different worldwide power entities are presented. Also the legal aspect used for facilitating the DSR implementation in power system control is analysed.
W referacie przedstawiono propozycję wdrożenia mechanizmów DSR dla krajowego rynku energii elektrycznej oraz podstawowe uwarunkowania ich wdrożenia. Uwzględniono przy tym zarówno uwarunkowania formalno-prawne, techniczne jak i organizacyjne. Istotną rolę w tym procesie odgrywają również zagadnienia związane z przyłączaniem od-biorców do sieci elektroenergetycznej oraz systemem taryfowania energii elektrycznej.
EN
The submitted paper presents recommendations on the range and way of DSR implementation in Polish conditions. This review also includes conditions for DSR mechanisms implementation in Polish electricity market, taking into account in particular: legal conditions supporting DSR in EU and Poland, technical and organisational possibilities of DSR implementation and tariff's system in Poland.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W referacie podjęto próbę powiązania kształtowania się cen energii elektrycznej na Rynku Bilansującym, Towarowej Giełdzie Energii oraz Internetowej Platformie Obrotu Energią Elektryczną z cenami energii elektrycznej na niemieckiej giełdzie EEX. Postawiono a następnie zweryfikowano, przy użyciu sztucznych sieci neuronowych, tezę mówiącą, że uwzględnienie w procesie uczenia dodatkowej informacji o cenach na giełdzie EEX poprawi trafność krótkoterminowej wygasłej prognozy cen energii elektrycznej na przedmiotowych parkietach obrotu.
EN
The paper presents an attempt to connect electricity prices from the Balancing Market, the Polish Power Exchange and the Internet Electricity Trading Platform with the electricity prices from the German Power Exchange EEX AG. A thesis was stated and verified, using the artificial neural networks, referring to expired short-term electricity prices forecasts accuracy improvement on the particular parquets, resulting from taking into consideration the additional information from the EEX formed in a curve of electricity prices.