The article discusses specific properties of aggregates used in road surfaces – PSV and luminance. It presents how different aggregates perform in this respect. The article also features an aggregate obtained from waste and presents its potential to substitute aggregates used in the road industry to date and compares it and its features with conventional aggregates.
PL
Kruszywo do warstw ścieralnych powinno charakteryzować się kilkoma właściwościami. Podstawowe wymagania dotyczą odporności na rozdrabnianie (LA), trwałości (mrozoodporność), przyczepności do bitumów, a także odporności na polerowanie (PSV).
W artykule poruszono temat kruszyw z surowców odpadowych stosowanych w drogownictwie. Omówiono normy klasyfikujące kruszywa oraz przedstawiono przepisy, które muszą one spełniać.
W artykule zostanie zaprezentowany – na tle surowcowej polityki UE – sposób utylizacji odpadów komunalnych w połączeniu z odpadami mineralnymi, w efekcie czego uzyskiwany jest rynkowy produkt. Pokazano właściwości uzyskanego materiału i możliwości stosowania.
EN
The article will present – in the context of the EU raw materials policy – a way of utilizing municipal waste in combination with mineral waste, resulting in a marketable product. The properties of the material obtained and its applicability have been shown.
Przedstawiono podstawowe informacje na temat nawierzchni jasnych i rozjaśnianych oraz stosowanych kruszyw. Rozważono również wady i zalety poszczególnych rozwiązań. Artykuł ma charakter poglądowy.
EN
Provides basic information on the bright and bleached surfaces and used aggregates. It was also considered the advantages and disadvantages of each solution. The article is illustrative.
W artykule przedstawiono analizę zagadnień dotyczących celowości i możliwości wytwarzania kruszyw z odpadów w powiązaniu z obowiązującymi w budownictwie wymaganiami. Omówiono zarówno dotychczasowe błędy w realizacji zasady racjonalnego gospodarowania zasobami mineralnymi, jak i możliwości wzbogacenia oferty dla budownictwa wynikające z nowych technologii wytwarzania kruszyw z odpadów.
EN
The paper presents an analysis of issues concerning the desirability and possibility of producing aggregates from waste in conjunction with the applicable construction requirements. Both the current insufficiencies in the implementation of the principle of mineral resources rational management and the possibilities of improving the offer for the construction industry due to new technologies using waste in aggregates production have been discussed.
Artykuł prezentuje założenia europejskiej strategii zrównoważonego gospodarowania zasobami, która kładzie spory nacisk na pełne wykorzystanie surowców wtórnych, a także omawia obecny stan zasobów surowców, a także nowe źródła surowców do produkcji kruszyw w Polsce.
W artykule opisano zjawisko reaktywności alkalicznej kruszywa. Opisano rodzaje, mechanizm i objawy reakcji alkalia–kruszywo. Przytoczono wykaz potencjalnie reaktywnych minerałów i skał. Opisano metodykę identyfikowania reaktywności alkalicznej. Przedstawiono aktualny stan zasad badania reaktywności alkalicznej w Polsce.
EN
This paper discusses the phenomenon of alkali reactivity of aggregates. The types, mechanism and symptoms of alkali-aggregate reaction are discussed. A potentially reactive minerals and rocks are listed. The methodology for alkali reactivity identifying is discussed. The current state of testing rules for alkali reactivity in Poland is presented.
Reaktywność alkaliczna kruszyw definiowana jest jako skłonność niektórych składników kruszyw do reagowania z alkaliami pochodzącymi z cementu. W wyniku tych reakcji może wystąpić w betonie szkodliwa ekspansja prowadząca do jego destrukcji. Reakcja alkalia – kruszywo wg dokumentów AAR jest to chemiczno-fizyczna ekspansywna reakcja w zaprawie lub betonie zachodząca pomiędzy reaktywną fazą mineralną kruszyw i alkaliami znajdującymi się w roztworze porowym, pochodzącymi z zaczynu cementowego lub innych zewnętrznych źródeł.
Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych określa obowiązki, które nałożone są na użytkowników i właścicieli tych odpadów oraz na obiekty ich unieszkodliwiania. Przedstawiono zadania, jakie muszą zrealizować podmioty podlegające przepisom ustawy, ze szczególnym uwzględnieniem wykonania koniecznych badań w celu klasyfikacji odpadów oraz dalszego składowania.
EN
The Act of 10 July 2008 on mining waste (Journal of Laws of 2008 No. 138, item. 865) defines the duties that are imposed on users and owners of mining waste and their disposal facilities. The article describes the tasks that must execute entities subject to the Act, with particular emphasis on research needed to be done to the classification of mining waste and subsequent storage.
Przedstawiono analizę czynników wpływających na jednorodność (a dokładniej odtwarzalność) wyników badań właściwości kruszyw wg norm europejskich PN-EN. Autorzy starają się znaleźć przyczyny często występujących w tych badaniach dużych rozrzutów wyników. Analizę oparto o wyniki badań przeprowadzonych w latach 2009-2013 w ramach programu sterowania jakością w laboratorium akredytowanym przez Polskie Centrum Akredytacji.
EN
The article presents an analysis of factors affecting the homogeneity (and more specifically reproducibility) the results of properties of aggregates according to European standards EN. The authors try to find reasons for the large dispersions of results that shown in the tests. The analysis was based on the research carried out in 2009-2013 under the quality control of laboratory accredited by PCA.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono potrzeby w zakresie nowoczesnych systemów izolacyjnych. Pokazano różnice właściwości użytkowych poszczególnych rodzajów materiałów. Przedstawiono efekty opracowania i wdrożenia technologii nowoczesnego materiału izolacyjnego, jakim jest poliuretanowa pianka PIR.
EN
In the paper the needs in the field of modern insulation systems were presented. The differences in the properties of particular types of such materials are shown. The effects achieved through development and implementation the technology of production of modern insulating material, which is polyurethane foam PIR are presented.
Dyrektywa 2006/21/WE, Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego (1) zobowiązała państwa członkowskie Unii Europejskiej do wprowadzenia do 1 maja 2008 r. przepisów niezbędnych do jej przestrzegania. W efekcie w Polsce wdrożona została Ustawa o odpadach wydobywczych (2).
Występujący w nowym złożu Ogorzelec IV amfibolit pozwala na produkowanie kruszyw o właściwościach kwalifikujących je do najwyższych kategorii, w zakresie badanych właściwości wg obowiązujących norm PN-EN. Kruszywo te nadaje się zarówno do zastosowania w betonach wysokich marek, jak i w kolejnictwie do podsypek czy budownictwie drogowym warstw ścieralnych betonowych i mieszanek asfaltowych. Artykuł opisuje właściwości amfibolitu i charakteryzuje złoże.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono istotne zagadnienia dotyczące surowców wtórnych stanowiących bazę zasobową do produkcji kruszyw. Nawiązano do polityki surowcowej krajów Unii Europejskiej, jako podstawy wykorzystania surowców wtórnych. Następnie przedstawiono podział i nazewnictwo surowców wtórnych do produkcji kruszyw oraz opis bazy zasobowej surowców wtórnych oraz wymagania jakościowe pozwalające na dopuszczenie do obrotu kruszyw z surowców wtórnych.
EN
The article discusses essential issues concerning secondary sources as a resource base for the production of aggregates. The first part of the article refers to EU Policy on Raw Materials, as a basis for the usage of secondary sources. The next part provides the classification and nomenclature of secondary sources for the production of aggregates and description of secondary sources base. The last part of the article presents quality requirements, which allow aggregates from secondary sources to be put on the market.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zasygnalizowano kierunki nowej, europejskiej polityki gospodarowania zasobami związane z gospodarką odpadami wydobywczymi. Przedstawiono obowiązki posiadaczy tych odpadów wynikające z aktualnych wymagań prawnych oraz propozycje rozwiązań w obszarze surowców skalnych.
EN
The paper indicates the new course of action in European policy of the mining wastes management. There are presented the responsibilities of the waste owners, which are connected with current legislative requirements and proposals for solutions for rock mining industry.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł dotyczy problematyki związanej z zobowiązaniami Polski w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników w miejscach pracy przed ryzykiem związanym z jednym ze środków chemicznych, tj. krzemionką respirabilną. W związku z szerokim stosowaniem krzemionki w przemyśle zagrożenie zdrowia dla pracowników może wystąpić w wielu branżach. Aby zapobiec lub ograniczyć stopień zagrożenia 17 organizacji reprezentujących przemysł stosujący krzemionkę podpisało porozumienie NEPSI, którego wdrożenie jest warunkiem niezbędnym, aby uniknąć zaklasyfikowania pyłu krzemionkowego jako substancji rakotwórczej, z wszelkimi tego konsekwencjami dla przemysłu. W artykule przedstawiono omówienie podstawowych problemów i działań niezbędnych dla wdrożenia tego porozumienia w Polsce.
EN
The article concerns the problems connected with Poland’s obligations in the field of health protection and safety of workers at the workplace against the risk associated with one of the chemical agents, i. e. respirable silica. In conection with the wide use of silica in the industry, the health hazard in relation to workers can occur in many branches. In order to prevent or reduce the hazard degree, 17 organizations representing the industry using silica have signed the NEPSI agreement, the implementation of which is an indispensable condition to avoid the classification of silica dust as a cancerigenic substance, with all consequences for the industry. The article presents the discussion about the basic problems which are necessary for the implementation of this agreement in Poland.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono możliwości zmian zakresu i częstotliwości badań. Odniesiono się do zapisów w normach dotyczących możliwych korekt badań. Przytoczono wyniki badań ilustrujące zapisy normowe.
EN
The article presents the possibility of changes in the scope and frequency of testing. Reference was made to the provisions of the standards for testing of possible adjustments. The results of studies showing the records specified by standards.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono główne tezy nowej, europejskiej polityki gospodarowania zasobami, zmierzającej do zapewnienia bezpieczeństwa surowcowego Europy. Opisano propozycje dotyczące wdrażania zasad tej strategii w obszarze surowców skalnych.
EN
The paper presents the main thesis of a new European policy of resources management, aiming to ensure the security of raw material supply in Europe. There are presented proposals for implementing the principles of this strategy in the field of rock materials.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono główne problemy związane z wdrożeniem dyrektywy Rady 98/24/WE w zakresie zagrożenia pyłem krzemionkowych. Opisano istotę porozumienia NEPSI oraz podjęte zobowiązania wskutek podpisania porozumienia przez Europejskie Stowarzyszenie Przemysłu Wydobywczego (Euromine) oraz wynikające z tego obowiązki producentów.
EN
The article presents the main problems related to the implementation of Council Directive 98/24/EC on the risk of silica dust. NEPSI agreement being discussed and its commitments are presented as a result of signing the agreement by the European Association of Mining Industries (Euromines) and the resulting obligations of manufacturers.
W budownictwie wyraźnie maleją zasoby surowców naturalnych, co wymusza szybkie podjęcie działań w kierunku ochrony zasobów naturalnych. Z tego względu zapewnienie bezpieczeństwa surowcowego stało się jednym z podstawowych kierunków polityki gospodarczej UE. W artykule autorka w praktyczny sposób przedstawia zagadnienie zrównoważonej eksploatacji surowców skalnych.
EN
In the construction branch, there is clearly visible declining tendency in natural resources supplies. Such situation forces quick action towards conservation of natural resources. Therefore, ensuring safety of raw materials has become one of the main directions of the EU economic policy. In the article the author describes sustainable exploitation of rock materials from a practical point of view.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.