Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 22

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
3
Content available remote Technika GC/MS/MS w analizie specyficznych biomarkerów w geochemii naftowej
PL
Instytut Nafty i Gazu zakupił spektrometr mas GC/MSn PolarisQ, który umożliwia poprawną identyfikację specyficznych biomarkerów frakcji nasyconej i aromatycznej, wykorzystywanych do charakterystyki geochemicznej rop naftowych i ekstraktów bitumicznych, oceny stopnia dojrzałości termicznej oraz wieku geologicznego. Dzięki możliwości izolacji pojedynczych jonów macierzystych i wyeliminowania z pułapki wszystkich pozostałych, można pozbyć się tła — jonów pochodzących z zanieczyszczeń, a co za tym idzie potwierdzić obecność specyficznych biomarkerów, zwłaszcza w przypadkach wątpliwych. Zatrzymane jony poddane dysocjacji kolizyjnej z obojętną cząsteczką gazu dają w rezultacie unikalne widmo utworzone z jonów potomnych, co ułatwia identyfikację badanych związków. Technika tandemowej spektrometrii masowej pozwala zatem na znaczne podwyższenie selektywności i czułości metody analitycznej. W prezentowanej pracy przedstawione zostaną możliwości wykorzystania aparatury w aspekcie badań geochemii naftowej.
EN
Gas chromatography (GC) and combined gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) are the primary instrumental means for identifying and quantifying biomarkers in the saturated and aromatic fractions. A mass spectrometer in full scan mode provides detailed information of fragmentation pathways and the identity of compounds. When a mass spectrometer operates in the selected fragment ions mode (MS/MS) there is considerable enhancement of signal to noise and more sensitive detection of trace components. Instruments with tandem mass analyzers (GC-MS/MS) allow compounds to be detected through their most specific fragmentation reactions. A tandem mass spectrometer can be thought of as two mass spectrometers in series connected by a chamber that can break a molecule into pieces perhaps like a puzzle. This chamber is known as a collision cell. A sample is "sorted" and "weighed" in the first mass spectrometer, then broken into pieces in the collision cell, and a piece or pieces sorted and weighed in the second mass spectrometer. This new direction of analysis used in Oil and Gas Institute has important consequences for improvement of our knowledge of biomarkers' sources and the identification of high molecular weight compounds that are inaccessible by GC-MS.
PL
Nowe techniki analityczne i interpretacyjne dają dodatkowe możliwości charakterystyki systemów naftowych uzupełniając dane geologiczno-geofizyczne. Największy przełom w badaniach geochemicznych nastąpił wraz z rozwojem technik GCMS i GCMS/MS, które pozwalają na badania specyficznych związków — biomarkerów. To one dostarczają informacji dla prac korelacyjnych, w ustalaniu związków genetycznych pomiędzy skałą macierzystą a ropą naftową i w określaniu stopnia dojrzałości termicznej. Podstawowe biomarkery analizowane techniką GC/MS są niezbędne i powszechnie stosowane w światowej geochemii naftowej do określenia paleośrodowiska basenu sedymentacyjnego materiału biologicznego, stopnia zaawansowania zachodzących w nim procesów biodegradacji, rodzaju i stadium dojrzałości utworzonego kerogenu oraz fazy generowania węglowodorów ciekłych i gazowych. Dzięki zastosowaniu badań biomarkerów w geochemii naftowej możliwa jest szeroka interpretacja geochemiczna skał macierzystych i rop naftowych, co pozwala na poprawną korelację w układzie ropa—ropa, ropa—skała macierzysta. Znajomość składu i rozkładu biomarkerów w próbkach geologicznych umożliwia prowadzenie prac badawczych spełniających wymogi nowoczesnej analizy systemów naftowych, a w powiązaniu z analizą geologiczno-tektoniczną sąsiednich elementów tektonicznych pozwala często na wyjaśnienie kierunków migracji węglowodorów oraz powiązania tych procesów z typem kolektorów i czasem przebudowy geologicznej. W prezentowanej pracy zostaną przedstawione na konkretnych przykładach z polskich systemów naftowych możliwości wykorzystania wyników badań biomarkerów.
EN
Petroleum system concept had been rapidly developed during 90's in oil industry. Petroleum system is „a natural system that encompasses a pod of active source rock and all related oi1 and gas and which includes all the geologic elements and processes that are essential, if a hydrocarbon accumulation is to exist". Basic idea of „petroleum system" concept is to focus on fluids (oil and gas) and rock samples. Development of new technologies such as biomarkers boosted the introduction of „petroleum system" concept into oil industry. Biomarkers can reveal: the relative amount of oil-prone organic matter in the source kerogen, the age of the source rock, the environment of deposition as marine, lacustrine, fluvio-deltaic or hypersaline, the lithology of the source rock and the thermal maturity of the source rack during generation. The geochemical characteristics of crude oils and reservoir core extracts from Polish petroleum systems are described and studied in Oil and Gas Institute systematically by means of various geochemical techniques and methods to acquire molecular information.
PL
W pracy wykorzystano kompleksowe badania geochemiczne karpackich rop naftowych (parametry fizykochemiczne, GC surowych rop w warunkach kriogenicznych, GC frakcji nasyconej, GC-MS frakcji nasyconej i aromatycznej - biomarkery) do określenia czynników wywołujących zmiany w składzie molekularnym rop. Omówiono szczegółowo dwa główne procesy zachodzące w zbiornikach ropnych, które powodują zmiany w składzie molekularnym akumulowanych rop: procesy termiczne (kraking i odasfaltowanie) oraz procesy nietermiczne (biodegradacja, wymywanie wodą). Określono sposób oceny stopnia degradacji rop. Omówiono wskaźniki geochemiczne obliczane na podstawie rozkładu węglowodorów lekkich, pozwalające na określenie typu procesu wtórnego, jego stopnia zaawansowania, a w przypadku rop, które uległy procesom destrukcji - stopnia dojrzałości materii źródłowej.
EN
To extend the general knowledge of degradation effects, we studied a series of oils from Carpathian flysch. The oils were screened by GC for possible alteration such as biodegradation and/or water washing. Gas chromatography-mass spectrometry (GCMS) analyses were made to represent various biodegradation stages (differentiation of biodegradation and water washing effects). Based on geochemical analyses (biomarkers), and data interpretation, source rock organic matter maturity evaluation criteria were established.
EN
The subject matter of this paper is a multileyered objective analysis of extipartion phonomicrosurgery in treatment of benign vocal cords lesions, assessed in electroglottographic examinations. A group of 26 patients with benign larynx lesions were included in a prospective clinical trial. All phonomicrosurgery procedures were conducted at the Department of Otolaryngology at the CM UJ in Kraków. For electroglottographic analysis the following were used: mean irregularity factor for the word "ola", and the voice profile for the vowel "a" using the mean parameter of glottis closure Qx - mean, mean frequency of glottis tone - Fx mean, Jitter factor first mean and Schimmer factor plus mean. In electroglottographic assessment after the phonomicrosurgical procedures stable improvement of the phonation function of larynx. This trial proved the usefulness of the electroglottographic examinations for the multi-layered analysis of the phonation function of glottis in diagnosis and treatment of patients suffering from vocal cords polyps.
7
Content available remote Potencjał węglowodorowy utworów miocenu w rejonie Lubaczów-Przemyśl
PL
Dotychczasowe prace geologiczne prowadzone w utworach miocenu koncentrowały się głównie na jego perspektywiczności pod względem zasobów gazu. Odkryte liczne złoża gazowe potwierdzały celowość takich działań. W wielu odwiertach oprócz objawów gazu o składzie odpowiadającym gazom biogenicznym, coraz częściej w profilach odwiertów, gdzie miocen zalega na większych głębokościach (poniżej 2000 m), występują objawy gazu tzw. mokrego i objawy gazoliny lub nawet ropy. Zatem, można przypuszczać, iż węglowodory te mogą być produktem generacji z osadów mioceńskich, które znalazły się na takiej głębokości, gdzie możliwa była generacja we wczesnym etapie przeobrażeń termokatalitycznych. Wyniki badań geochemicznych próbek rdzeniowych z odwiertów w rejonie Lubaczów-Przemyśl, nawiercających miocen nawet do głębokości 3175 m (Jodłówka-15) pozwoliły określić ilość i jakość kerogenowej substancji organicznej, stopień przeobrażenia termicznego. Na podstawie oszacowanych miąższości efektywnych i zrekonstruowanego początkowego potencjału węglowodorowego (HI) obliczono jednostkowy oraz kumulatywny potencjał generacyjny utworów miocenu. Wyniki badań biomarkerów z ekstraktów bitumicznych z próbek mioceńskich oraz analogicznych badań ropy naftowej z odwiertu Załazie-2 pozwoliły na pozytywną korelację badanej ropy z macierzystymi utworami miocenu.
PL
Na obszarze Karpat Zachodnich występowanie złóż gazu ziemnego znane jest z kilku rejonów [1-3]. Jednym z nich jest rejon Pogórz - Kowale. Przemysłowe nagromadzenia węglowodorów gazowych w tym rejonie, jak i w rejonie bezpośrednio z nim sąsiadującym (Dębowiec-Simoradz) [4, 5] występują w utworach mioceńskich. Na podstawie wyników wielokierunkowych badań, próbek rdzeniowych oraz mediów złożowych pobranych z profili 6 odwiertów, dokonano szczegółowej charakterystyki geochemicznej substancji organicznej zawartej w utworach zarówno karbońskich jak i mioceńskich. Określono zawartości substancji organicznej, jej typ oraz stopień przeobrażenia termicznego, co pozwoliło na określenie potencjału generacyjnego tych utworów w poszczególnych profilach odwiertów. Wykonanie badań GC-MS (oznaczeń biomarkerów) z ekstraktów bitumicznych oraz oznaczenia składu izotopowego d13C w metanie umożliwiły korelację gazów i skał macierzystych. Na podstawie oceny potencjału macierzystości utworów karbonu górnego i charakterystyki geochemicznej gazów mioceńskich i karbońskich nie można wykluczyć możliwości zasilania gazowych złóż mioceńskich z macierzystych utworów karbonu.
EN
The principal aim of this study is the geochemical characterization of the two main sequences of potential source rocks the Miocene and the marboniferous of Pogórz-Kowale region. Based on geochemical analyses, such as Rock-Eval, GC, GC-MS (biomarkers) and data interpretation, source rock organic matter richness and maturity evaluation criteria are established. This paper presents a working hypothesis about possibilities of gas generation from the upper carboniferous source rocks.
9
Content available remote Potencjał węglowodorowy utworów miocenu w rejonie Lubaczów - Przemyśl
PL
Dotychczasowe prace geologiczne prowadzone w utworach miocenu, koncentrowały się głównie na jego perspektywiczności pod względem zasobów gazu. Odkryte liczne złoża gazowe potwierdzały celowość takich działań. W wielu odwiertach, oprócz objawów gazu o składzie odpowiadającym gazom biogenicznym, coraz częściej w profilach odwiertów - gdzie miocen zalega na większych głębokościach (poniżej 2000 m) - występują objawy gazu tzw. mokrego i objawy gazoliny lub nawet ropy. Zatem, można przypuszczać, iż węglowodory te mogą być produktem generacji z osadów mioceńskich, które znalazły się na takiej głębokości, gdzie możliwa była generacja we wczesnym etapie przeobrażeń termokatalitycznych. Wyniki badań geochemicznych próbek rdzeniowych z odwiertów w rejonie Lubaczów - Przemyśl, nawiercających miocen nawet do głębokości 3175 m (Jodłówka-15) pozwoliły określić ilość i jakość kerogenowej substancji organicznej oraz stopień przeobrażenia termicznego. Na podstawie oszacowanych miąższości efektywnych i zrekonstruowanego początkowego potencjału węglowodorowego (HI), obliczono jednostkowy oraz kumulatywny potencjał generacyjny utworów miocenu. Wyniki badań biomarkerów z ekstraktów bitumicznych z próbek mioceńskich oraz analogicznych badań ropy naftowej z odwiertu Załazie-2 pozwoliły na pozytywną korelację badanej ropy z macierzystymi utworami miocenu. Interest in the Lubaczów - Przemyśl region (the Polish Carpathian
EN
Foredeep) has recently increased following the discovery of gas and oil accumulations associated with deep Miocene deposits. This study presents a summary of organic geochemical investigations which have been carried out on Miocene core samples to determine source rock potential and hydrocarbon characteristic. The different zones of the Lubaczów - Przemyśl region are compared based on their Source Potential Index (SPI). The SPI calculations indicates that Buszkowiczki, Tuligłowy, Jodłówka and Załazie are the richest areas for liquid hydrocarbons generation. Received results show also a good correlation between Miocene source rock and the oil from Załazie-2 well.
PL
W artykule, w części pierwszej, przedstawiono poglądy dotyczące basenów sedymentacyjnych jako zjawiska geologicznego, metod ich tworzenia się, ich rozwój oraz rodzaje. W części drugiej przedstawiono modelowania, które zachodzą w ukształtowanych basenach sedymentacyjnych. W części drugiej przedstawiono modelowania, które zachodzą w ukształtowanych basenach sedymentacyjnych. Do tego typu modelowań bardzo ważne jest poprawne pomierzenie lub obliczenie wielu parametrów, które niezbędne są do wykonania prawidłowej symulacji. Jednym z takich parametrów jest dojrzałość termiczna, którą opisuje się przy pomocy wskaźnika refleksyjności witrynitu Ro. W wielu przypadkach nie jest on możliwy do pomierzenia, wówczas z pomocą mogą przyjść metody pośrednie, takie jak obliczenie teoretycznej wartości Rc. Celem pracy była próba wykonania symulacji komputerowej z obliczoną teoretycznie wartością Rc i wykazanie jej wpływu na wyniki modelowania w porównaniu z pomierzoną pod mikroskopem wartością Ro. Wyniki modelowań przedstawiono na przykładzie dwóch otworów Hermanowa-1 i Strzelce Wielkie 1.
EN
This paper consists of two parts. First part describes the view referring to the sediment basins as the geological feature, method of their creation, development and types. The second part shows modelling occurring in developed sediment basins, i.e. modelling of hydrocarbon generation and expulsion. In these types of models it is important to measure and calculate properly many parameters, which are an integral part of proper simulation. One of these parameters is thermal maturity, which is represented by ratio Ro. In many cases it is impossible to measure it and therefore the intermediate methods can be used such as theoretical calculation of Rc. The purpose of this work is an attempt to perform computer simulation with theoretically calculated value of Rc and to compare its influence on the modelling results with obtained under a microscope value of Ro. The results are shown basing on two examples Hermanowa-1 and Strzelce Wielkie 1 wells.
PL
Dla zidentyfikowanych skał macierzystych w wydzielonych poziomach litostratygraficznych wykonano komplet badań chromatografcznych i spektrograficznych, co pozwoliło na wytypowanie odpowiednich grup biomarkerów charakterystycznych dla każdego z wydzieleń. W pracy prezentowane sąnajlepsze skały macierzyste utworów fliszowych Karpat, takie jak: łupki menilitowe, warstwy istebniańskie czy warstwy wierzowskie, dla których obok konwencjonalnych informacji dotyczących wielkości potencjału węglowodorowego i składu macerałowego podano także rozkład biomarkerów frakcji nasyconej i aromatycznej. Takie połączenie geochemii molekularnej z badaniami pirolitycznymi i petrologicznymi daje pełny obraz skał macierzystych, co jest kluczem w analizie systemu naftowego. Na przykładzie kilku wybranych próbek przedstawiono schemat postępowania przy interpretacji otrzymanych zapisów spektrogramów masowych i korelacji z próbkami rop naftowych. Prezentowane wyniki badań sąrealizowane w ramach projektu badawczego KBN Grant nr ST12B 024 24.
EN
This paper contains the results of source rocks analysis of samples from Outer Carpathian flysh. It was described geochemical characteristic potentially source rocks based on pyrolysis data in conjunction with biomarcers data. There were identified specific compounds (oleanane, gammacerane, retene) for menilite, istebna and wierovice beds. This information could be very useful for correlation crude oils with appropriate source rocks.
PL
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) stanowią bardzo duże zagrożenie dla środowiska naturalnego. Ich obecność w biosferze pochodząca ze źródeł naturalnych jest niewielka, nadmiar spowodowany jest działalnością antropogeniczną. Związki te zaliczane są do jednych z najgroźniejszych zanieczyszczeń, głównie ze względu na ich rakotwórcze i mutagenne działanie. Jedną ze skutecznych metod wykrywania WWA jest bioindykacja, która wykorzystuje organizmy akumulujące w swoim ciele toksyczne związki. Bardzo dobrymi biowskaźnikami zanieczyszczenia powietrza są mchy i porosty. W pracy przedstawiono procedurę analityczną pozyskiwania frakcji wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) z plech porostów Hypogymnia physodes wraz z wynikami badań tych frakcji techniką GC-MS. W analizowanych próbkach porostów, transplantowanych do miejsc o różnym stopniu zanieczyszczenia powietrza, zidentyfikowano w sumie 13 związków z grupy WWA. Najwyższe zawartości WWA stwierdzono w próbkach porostów zebranych w centrum miasta, w miejscach o gęstej zabudowie i dużym ruchu samochodowym. Analiza ilościowa udziału poszczególnych związków dostarczyła dodatkowo informacji o potencjalnym źródle zanieczyszczenia. Na podstawieprzeprowadzonych badań, można wnioskować, iż podstawowymi źródłami emisji WWA na badanym obszarze, było spalanie paliw do celów bytowych oraz transport samochodowy.
EN
Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) form a large group of organic compounds. A number of PAHs are proven or suspected carcinogens. Apart from a relatively small contribution of natural sources, PAHs emission to the environment results from human activities. The status of environment can be determined with bioindicates. A non-vascular lichens has commonly been used for biomonitoring of air quality. In this paper a new method for PAHs separation from lichens is described. Than GC-MS was used as an instrumental method of analysis for PAHs. Concentration of individual hydrocarbons and quantitative ratios between them were very variable in different samples. Traffic and domestic heating were found to be the most dominant source of PAHs.
PL
Na podstawie wyników badań geochemicznych próbek rdzeniowych z utworów dewonu z odwiertu Trzebownisko-3, określono potencjał węglowodorowy tych utworów oraz stopień dojrzałości termicznej. Wyniki badań biomarkerów wraz z wynikami badań petrologicznych, pozwoliły na ocenę genetyczną osadów dewońskich. W profilu tego odwiertu uzyskano przypływy ropy naftowej i gazu ziemnego z poziomu dewonu. Media te zostały również poddane ocenie genetycznej na podstawie wyników badań składu molekularnego i rozkładu specyficznych biomarkerów. Dodatkowo wykonane badania izotopowe uściśliły, chociaż nie wyjaśniły jednoznacznie, korelacji ropy naftowej z osadami dewońskimi. W prezentowanej pracy przedstawiono charakterystyczne cechy osadów dewonu dolnego, który w przeciwieństwie do poziomu dewonu środkowego odznacza się macierzystością. Potencjał węglowodorowy tych utworów został częściowo uruchomiony, co udowodniły badania stopnia dojrzałości termicznej. Utwory te zatem powinny być brane pod uwagę jako potencjalne dodatkowe źródło badanych mediów złożowych z profilu tego odwiertu.
EN
The maturity and the quality of the organic matter in the Devonian sediments from Trzebownisko-3 well were determined. The composition of the hydrocarbons (distribution of biomarkers) in source rocks extracts, petroleum and natural gas were also determined. All these data allowed to characterise source rocks possibility to generate hydrocarbons andto correlate them with oil and gas discovered in this well.
PL
Na podstawie bogatego materiału analitycznego przedstawiono charakterystykę geochemiczną rop naftowych pochodzących z różnych basenów naftowych Polski. Do tego celu wykorzystano wyniki badań frakcji nasyconej i aromatycznej rop naftowych przeprowadzonych techniką GCMS. W oparciu o rozkład specyficznych biomarkerów (w tym aromatycznych związków siarki) oraz obliczone na ich podstawie odpowiednie wskaźniki geochemiczne dokonano korelacji rop naftowych. Wykorzystano do tego celu diagramy korelacyjne oparte na wskaźnikach geochemicznych pozwalających na ocenę stopnia przeobrażenia macierzystej substancji organicznej czy określenia środowiska sedymentacji materii źródłowej. Pozwoliło to na wykazanie określonych cech charakterystycznych i właściwych dla poszczególnych basenów naftowych. Prezentowane wyniki badań są realizowane w ramach projektu badawczego KBN Grant nr 5T 12B 024 24.
EN
The results presented in this paper refer to a set of oil samples from the Carpathian Foredeep, the Carpathian Overthust and the Polish Lowland. For the characterisation of the organic matter in the geochemical samples of oils, the multiparameters approach was applied. lt includes GC and GCMS data. Biomarkers have been used to provide information on depositional environments, the nature of source matter, the thermal maturiry and the extent of biodegradation.
PL
Dla zidentyfikowanych skał macierzystych w wydzielonych poziomach litostratygraficznych wykonano komplet badań chromatograficznych i spektrograficznych, co pozwoliło na wytypowanie odpowiednich grup biomarkerów charakterystycznych dla każdego z wydzieleń. W pracy prezentowane są najlepsze skały macierzyste utworów fliszowych Karpat takie jak łupki menilitowe, warstwy istebniańskie czy warstwy wierzowskie, dla których obok konwencjonalnych informacji dotyczących wielkości potencjału węglowodorowego i składu macerałowego podano także rozkład biomarkerów frakcji nasyconej i aromatycznej. Takie połączenie geochemii molekularnej z badaniami pirolitycznymi i petrologicznymi daje pełny obraz skał macierzystych, co jest kluczem w analizie systemu naftowego. Na przykładzie kilku wybranych próbek przedstawiono schemat postępowania przy interpretacji otrzymanych zapisów spektrogramów masowych i korelacji z próbkami rop naftowych.
EN
This paper contains the results of source rocks analysis of samples from Outer Carpathian flysh. It was described geochemical characteristic potentially source rocks based on pyrolysis data in conjunction with biomarcers data. There were identified specific compounds (oleanane, gammacerane, retene) for menilite, Istebna and Wierzowice beds. This information could be very useful for correlation crude oils with appropriate source rocks.
PL
Pierwotny skład molekularny ropy naftowej może w sposób drastyczny ulec zmianie w wyniku wtórnych procesów zachodzących już po jej akumulacji w zbiorniku. Zmiany te mogą być spowodowane przez różne czynniki takie jak: temperatura, ciśnienie, kontakt z wodą powierzchniową lub działalność bakterii. Procesy te mogą być rozpoznane dzięki zastosowaniu kompleksowych badań takich jak chromatografia gazowa surowych rop naftowych i chromatografia ze spektrometrią masową frakcji nasyconej i aromatycznej. Procesy biodegradacji i wymywania wodą zostały rozpoznane w wielu ropach naftowych akumulowanych w utworach fliszowych Karpat. Opracowano w IGNiG model kilkustopniowej skali stopnia biodegradacji rop naftowych. Badane ropy naftowe wykazały 3 i 5 stopień biodegradacji w 15 stopniowej skali.
EN
According to the general knowledge of degradation effects, we studied several samples of oils from the Silesian Unit. The oils were screened by GC for possible alteration such as biodegradation and/or water washing. Gas chromatography-mass spectrometry (GCMS) analyses were made on 14 oils selected on the basis of their gas chromatograms to represent various biodegradation stages. Changes in distributions of geochemically important compound types, including the more common biomarkers were related to degree of biodegradation. The degree of biodegradation was manifested by the selective removal of л-paraffins, branched paraffins (izo-prenoids), low-ring cycloalkanes. Aromatic fraction mass fragmentograms show some of the changes in aromatic compound types (especially some reduction of methyl naphtalenes).
PL
Stopień dojrzałości termicznej skał macierzystych jest jednym z podstawowych parametrów uwzględnianych w modelowaniu procesów generowania i ekspulsji węglowodorów, zatem prawidłowość jego oceny ma zasadniczy wpływ na miarodajność wyników modelowania. Wartość tego parametru można określać w sposób bezpośredni za pomocą badań geochemicznych, określających stopień ewolucji termicznej kerogenu, albo w sposób pośredni za pomocą badań geochemicznych bituminów będących produktem przeobrażeń termicznych substancji organicznej. W prospekcji złóż węglowodorów do określenia stopnia przeobrażeń termicznych skał macierzystych najczęściej wykorzystuje się: Tmax - otrzymywane w wyniku analizy pirolitycznej Rock-Eval, R0 - wartość refleksyjności witrynitu określona na podstawie badań mikroskopowych oraz różne wskaźniki geochemiczne obliczane na podstawie rozkładu biomarkerów frakcji nasyconej i aromatycznej bituminów (analiza GC i GC-MS). Dobór odpowiednich wskaźników, za pomocą których określa się stopień zaawansowania ewolucji termicznej substancji organicznej uzależniony jest od jakości i rodzaju badanych próbek. Niniejsza praca ma na celu zobrazowanie wzajemnej korelacji poszczególnych wskaźników oraz określenie ich przydatności w szacowaniu stopnia przeobrażeń termicznych w zależności od typu badanych próbek.
EN
The amount and composition of hydrocarbons generated from kerogen change progressively with increasing maturity. The maturity of organic material present in a source rock can be established by direct (Rock - Eval analysis, vitrinite reflectance) and indirect (GC-MS analysis of biomarkers) methods. To evaluate the level of maturity organic matter it is advisable to use all of molecular, optical and pyrolytic parameters. The aim of this paper is to correlate individual indicators of maturity and to quality their usefulness.
PL
Obecność kilku zasadniczych elementów jakimi są: kolektor, skała uszczelniająca, pułapka, skała macierzysta, czas generowania i migracji węglowodorów oraz kolejność ich występowania w czasie i przestrzeni w pasach fałdowych, to podstawowe składowe systemu naftowego. Dla prezentowanego w tej pracy przykładu rekonstrukcji systemu naftowego w Karpatach (rejon Gorlic), zgodna kolejność występowania po sobie tych elementów potwierdza efektywne działanie tego systemu. Skały kolektorskie i uszczelniające powstawały w czasie od dolnej kredy do oligocenu, a główne potencjalne skały macierzyste (co wykazały szczegółowe badania geochemiczne) są wieku dolnooligoceńskiego. Niektóre z nich wygenerowały węglowodory, które zakumulowane są w niewielkiej odległości od źródła. Węglowodory o różnym stopniu dojrzałości termicznej zakumulowane są na różnych głębokościach. Te o najniższych parametrach dojrzałościowych - najpłycej, natomiast te o wysokich parametrach - najgłębiej. Czas formowania pułapek to okres od późnego eocenu (początek skracania basenu sedymentacyjnego) po środkowy/późny miocen. Czas generowania i migracji przypada natomiast na okres od środkowego miocenu po czwartorzęd, co uzasadnia prezentowany tutaj pogląd, że etapy generacji w omawianym obszarze były synchroniczne z głównymi ruchami nasuwczymi. W oparciu o zebrane dane geochemiczne i geologiczne oraz wyniki modelowań dla małego fragmentu Karpat zaproponowano jego ewolucję. Formowanie się kolejnych elementów tektonicznych odbywało się w wyniku procesów nasuwczych o charakterze wstecznej propagacji (tj. bardziej północne elementy strukturalne powstały najwcześniej, co jest sekwencją odwrotną od zazwyczaj obserwowanej w obrębie systemów nasuwczych).
EN
The purpose of this paper is the presentation of an integrated geochemical and geological analysis and reconstruction of the petroleum system for small part of the central external Polish Carpathian (Gorlice area). The petroleum system requires the timely convergence of certain geologic elements and events essential to the formation deposits. In this paper the analysis of oils and source rocks are presented for Gorlice area and next their correlation. The results of the analyses presented in this study indicates that the oils accumulated in fields of this region were generated from the Menilite Shales of the „Dukla Nappe". Hydrocarbon generation and expulsion could have taken place during the Miocene to the Quaternary. The thrusting system developed in a rearward-propagation style i.e. the southern tectonic elements formed last, which is the opposite sequence of thrust development to that normally seen within thrust system.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań geochemicznych charakteryzujących utwory jednostki podśląskiej pod względem zasobności w substancję organiczną i możliwości generacyjnych. W charakterystyce geochemicznej wykorzystano wyniki zintegrowanych badań próbek rdzeniowych począwszy od badań pirolitycznych, poprzez badania substancji bitumicznej, analizy elementarne kerogenu, badania mikroskopowe oraz badania rozkładu specyficznych biomarkerów. Analogiczne badania biomarkerów przeprowadzone dla wybranych próbek rop naftowych akumulowanych w strukturach Węglówki i Woli Jasienickiej, pozwoliły na ocenę genetyczna tych rop naftowych i ich korelację ze skalami macierzystymi jednostki podśląskiej. Wyniki przeprowadzonych badań doprowadziły do wytypowania skał macierzystych w mało dotychczas rozpoznanej jednostce podśląskiej i oszacowania preferencji do generowania węglowodorów z utworów tej jednostki.
EN
The various geochemical analyses were undertaken to characterise sedimentary rocks from Subsilesian Unit and to estimate its potential for the generation of hydrocarbons. Analytical techniques included, Rock-Eval pyrolysis, elemental analyses of kerogen, petrological analyses and distribution of selected molecular biomarkers were employed. The same analysis of biomarkers were performed on selected crude oils from Węglówka and Wola Jasienicka fields. Detailed studies of oils were used in order to determine the origin of hydrocarbons. Geochemical correlation oil/source rock was also done. Integrated studies have resulted in the determine the main source rocks and its preference to generation of hydrocarbons in this unit.
EN
This paper presented geochemical characterisation source rocks Istebna Formation from Silesian Unit. Among this formation were identified thin layer clay source rocks which are rich in organic matter with III type of kerogene which can be considered as a reasonable potential source rock. Biomarker results suggest that organic matter is characterised abundance of higher plant derived triterpanes.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.