Waloryzacja środowiska przyrodniczego została przeprowadzona w oparciu o trzy metody taksonomiczne: diagram Czekanowskiego, dendryt wrocławski i metodę Warda przy zastosowaniu specjalnego narzędzia w postaci Systemów Informacji Geograficznej. Technologia GIS została wykorzystana głównie w celu konstrukcji cyfrowego modelu wysokości oraz różnorodnych transformacji tego modelu, np. obliczania średnich temperatur powietrza i rocznych sum opadów. Z punktu widzenia planu zagospodarowania przestrzennego, który winien uwzględniać naturalne predyspozycje danego obszaru, w badaniach wykorzystano piec typów zagospodarowania: rolnictwo, komunikacja, zabudowa mieszkaniowa i przemysłowa, turystyka i ochrona środowiska.
EN
Valorisation of natural conditions has been carried out using three taxonomic methods: diagram of Czekanowski, Wroclaw dendrite and Ward’s method, with the aid of special tool in a form of the Geographical Information Systems and functions they offer. GIS technology was used especially for calculating digital elevation model and various transformations of elevation data, for example estimating the mean air temperature and annual precipitation. As regards the land use and spatial planning, which should include natural predispositions of given area, five main land types were assumed: agriculture, communication, urban and industrial buildings, tourism and preservation of the environmentment.
Harmonijne funkcjonowanie człowieka w otaczającym go środowisku wymaga racjonalnego gospodarowania jego zasobami. Wszelkie antropogeniczne zmiany w środowisku winny mieć na względzie możliwie jak najmniejszą ingerencję w jego naturalną strukturę oraz powinny być poparte badaniami waloryzacyjnymi środowiska przyrodniczego. Pozwolą one określić optymalny sposób wykorzystania jego zasobów i uniknąć w nim niepożądanych zmian. Wyniki badań waloryzacyjnych będą nieocenione na etapie planowania zagospodarowania przestrzennego. Właściwie przeprowadzona waloryzacja wymaga doskonałej znajomości elementów środowiska i nowoczesnych metod analizy powiązań między nimi. Prezentowane opracowanie przedstawia próbę waloryzacji przyrodniczej miasta Bielsko-Biała z punktu widzenia optymalnego gospodarowania zasobami środowiska i zastosowania jej wyników na etapie planowania przestrzennego. Waloryzacja oparta została na zestawie 16 wskaźnikowych cech środowiska. Obszar badań pokryty został 1-kilometrową siatką pól podstawowych. Dla każdego, z nich wyznaczano wartości poszczególnych cech. Ich natężenie i wzajemny układ zadecydowały o przyporządkowaniu danego obszaru do jednego z pięciu rodzajów zagospodarowania: rolnictwo, komunikacja, zabudowa mieszkaniowa, zabudowa przemysłowa i turystyka. Niezbędnym wręcz narzędziem badawczym okazała się technologia GIS, która umożliwiła nie tylko szeroko rozumianą wizualizację wyników badań, ale zwłaszcza pozyskanie bardzo różnorodnych, niezbędnych danych dla opracowań taksonomicznych mających na celu klasyfikację cech wskaźnikowych środowiska, oraz wieloczynnikowe ich analizy
EN
Primary aim of this study is valorization, that mean assessment of environmental conditions made for land management and spatial planning. Presented valorization has been carried out using three taxonomic methods: diagram of Czekanowski, Wroclaw dendrite and Ward’s method, with help of special tool in the form of Geographical Information Systems and functions, they offer. Secondary aim of this elaborate was comparison of used taxonomic methods from the point of view of their purposes in valorization researches. Realized assessment was relied on study area division into elementary fields in the form of rectangles with side equal 1 km. The next step was to impute one of five landuse types to every basic field. Main types of land management were: agriculture, communication, urban and industrial buildings, tourism and preservation of environment. Theoretical aspect of valorization is related to the whole of information need for assessment of natural conditions. Practical aspect of this paper we can notice after confrontation of obtained results with plan of land management. Well-done valorization should show first of all the more proper ways of spatial land use. Agricultural areas are dispersed on all foothill part of study area. The plan of land manage-ment provide for their concentration in the northern part of the city and simultaneous reduction of agricultural activity in another parts of Bielsko-Biała. In turn communication function is concentrated in the city center just as urban and industrial activity. The plan of spatial management provide for industrial deglomeration, that mean removing more arduous production functions from the city center. Touristic areas are located on the slopes of two mountain groups: Beskid Śląski and Beskid Mały. The foots of these mountains slopes were classified to preservation of environment considering the near antropogenic factor in the form of human activity. From among three used methods, everyone enable to classify the objects set, but only diagram of Czekanowski allow to show simultaneously the detailed differentiation of environmental conditions. The obtained results indicate, these researches are particularly important in the point of view of environmental functioning, because spatial land use should include natural predispositions of given area.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.