The paper describes the origin of insufficient lubricity properties of motor fuels, the essence of the problem and laboratory test methods applied to determine fuel lubricity. Ways applied by fuel industry to enhance lubricity are presented. There was also carried out a patent analysis concerning lubricity additives and fuel compositions. The anti-wear behavior of lubricity enhancers, their types and possible undesirable effects were described.
PL
W artykule opisano genezę problemu smarności paliw silnikowych, jego istotę oraz metody badania właściwości smarnych. Przedstawiono sposoby podwyższania smarności paliw stosowane w przemyśle petrochemicznym. Dokonano również analizy literatury patentowej w tym zakresie. Omówiono mechanizm działania dodatków smarnościowych, ich rodzaje oraz możliwe działania niepożądane.
The engineering practice shows that there are many bearings designed to operate in the field of hydrodynamic friction, but sometimes the oil film breaks and symptoms of wear appear on surfaces. We are interested in the possibility of determining these friction conditions under which the oil film effectively separates the two friction surfaces, and at the same time has a high load capacity and low friction. Parameters describing the selected range of hydrodynamic friction that interests us are as follows: pressure, sliding velocity, temperature and length of the slide at which the oil film not only is not interrupted, but still has a high load capacity and low friction. In this paper, we assume the boundary for the occurrence of hydrodynamic friction to be conditions under which a type of fluid friction changes into a kind of boundary friction. Establishing conditions in which one type of friction takes place helps to make conscious use of this fact to design a plain bearing with low friction and high strength non-interrupting film, and possible wear processes will occur only at moments of start-up and stop.
PL
Praktyka pokazuje, że w technice istnieje wiele łożysk przeznaczonych do pracy w zakresie tarcia hydrodynamicznego, w których czasami ulega zerwaniu film olejowy i na powierzchni pojawiają się objawy zużycia. Ważna jest możliwość określenia warunków tarcia gdy film olejowy skutecznie oddziela dwie powierzchnie tarcia, a jednocześnie ma dużą nośność i niski współczynnik tarcia. Parametry opisujące wybrany zakres tarcia hydrodynamicznego są następujące: ciśnienie, prędkość przemieszczania, temperatura i długość prowadnicy, w których film olejowy nie tylko nie ulega prze-rwaniu, lecz wciąż ma wysoką obciążalność i niskie tarcie. W artykule założono granicę dla występowania tarcia hydrodynamicznego w celu ustalenia warunków w których rodzaj tarcia płynu zmienia się w rodzaj tarcia granicznego. Two-rzenie warunków, w których występuje jeden rodzaj tarcia pozwala na dokonanie świadomego korzystania z tej wiedzy do projektowania łożysk ślizgowych z niskim współczynnikiem tarcia i wysokiej wytrzymałości bez przerywania filmu i występowaniu ewentualnych procesów zużywania tylko w momentach rozruchu i zatrzymania.
Boundary layer phenomena are related to adsorption on a friction surface of lubricant particles which can be generally characterized as electrically unneutral, i.e. ions of polar molecules or of electrically charged molecules. Electrically unneutral particles generally occur in lubricants, but they are also generated in the process of friction due to cracking of hydrocarbon chains, electrification and ionization of molecules. The energy of these molecules, in particular those generated in the process of friction, is different and has influence on thickness of the boundary layer, and thereby on friction. The boundary layer made of such molecules can be controlled by electrical, electromagnetic fields. Friction and thickness of the boundary layer can also be controlled. An interesting issue is the range of parameters in which boundary layers are present and determine the process of friction in isolation, thus making it a separate type of boundary friction. This paper show how boundary layers evolve and under impact of what parameters. This allows for informed use of the interesting properties of these layers in practice, and even for control of the friction process.
PL
Warstwy graniczne związane są ze zjawiskami adsorpcji na powierzchni trącej cząsteczek środka smarowego ogólnie scharakteryzowanych tym, że są nieobojętne elektrycznie, czyli jonów cząsteczek polarnych i cząsteczek naelektryzowanych. Cząsteczki nieobojętne elektrycznie na ogół występują w sposób naturalny w środkach smarowych, ale też powstają w procesie tarcia na skutek pękania łańcuchów węglowodorowych, elektryzacji cząsteczek oraz jonizacji. Energia tych cząsteczek, szczególnie powstających w procesie tarcia jest różna i posiada wpływ na grubość warstwy granicznej, opory tarcia. Warstewką graniczną zbudowana z takich cząsteczek można sterować za pomocą prądu elektrycznego i pól elektromagnetycznych. Sterowaniu podlegają opory tarcia i grubość warstewki. Interesującym problemem jest zakres parametrów, w których warstewki graniczne występują i samodzielnie decydują o procesie tarcia, a więc jest to wydzielony rodzaj tarcia granicznego. W niniejszej pracy pokazano jak ewoluują warstwy graniczne i pod wpływem jakich parametrów. Można w ten sposób świadomie wykorzystywać właściwości tych warstw w praktyce, a nawet sterować procesem tarcia.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.