Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza dynamiki skażenia gleby naturalnymi i sztucznymi radionuklidami w województwie opolskim po awarii elektrowni jądrowej w Czarnobylu

Isajenko K., Piotrowska B., Stawarz O., Łukaszek-Chmielewska A., Krawczyńska S.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2017

|

Vol. 46, iss. 2

42--54

PL

Wprowadzenie: W wyniku awarii reaktora elektrowni jądrowej w Czarnobylu na Ukrainie w 1986 roku doszło do niekontrolowanego uwolnienia substancji radioaktywnych. Województwo opolskie należy do obszarów, na których nastąpiła największa kumulacja skażenia powierzchniowego izotopami promieniotwórczymi. Deszczowa pogoda panująca na tym obszarze podczas przechodzenia radioaktywnej chmury wpłynęła na zatrzymanie się w komponentach środowiska różnych izotopów promieniotwórczych. Cel: W opracowaniu skupiono uwagę na przedstawieniu dynamiki zmian wartości stężenia powierzchniowego cezu 137Cs w glebie Opolszczyzny na przestrzeni prawie trzydziestu lat od awarii czarnobylskiej. Projekt i metody: Duże znaczenie dla oceny zmian wartości stężenia powierzchniowego 137Cs w glebie z określonego punktu poboru próbek ma stan mikrośrodowiska. Nie może być ono zniekształcone lub zmienione przez działalność człowieka. Istotne jest również to, aby sposób pobierania próbek był ustalony i powtarzalny, a ich przygotowanie do pomiaru w laboratorium odbywało się według ściśle określonych procedur. Po odpowiednim przygotowaniu próbki są poddawane pomiarom spektrometrycznym na detektorze półprzewodnikowym HPGe oraz analizie promieniowania gamma za pomocą oprogramowania Genie-2000. Wyniki: Podczas analizy widm promieniowania gamma w próbkach gleby stwierdzono obecność naturalnych izotopów 40K, 226Ra i 228Ac oraz sztucznych izotopów 134Cs (rejestrowany do 1996 r.) i 137Cs (rejestrowany do dziś). W artykule przedstawiono rezultaty pomiarów stężeń powierzchniowych 137Cs i stężeń naturalnych radionuklidów 40K, 226Ra i 228Ac w glebie woj. opolskiego dla próbek pochodzących z okresu 1988–2014. Wnioski: Zgodnie z przewidywaniami na przestrzeni prawie 30 lat od awarii w Czarnobylu stężenie 137Cs w glebie stopniowo maleje. Jest to związane z rozpadem izotopu oraz jego przenikaniem w głębsze warstwy gleby. Natomiast stężenie radionuklidów naturalnych w badanych miejscowościach utrzymuje się na podobnym poziomie. Wskazana jest kontynuacja pomiarów, w celu sprawdzenia, jak maleje stężenie powierzchniowe 137Cs w glebie i kiedy jego wartość znajdzie się poniżej progu detekcji. Należałoby także wybrać kilka punktów poboru gleby (także na Opolszczyźnie) w celu zbadania, jak 137Cs przeniknął w głębsze warstwy gleby (pobór z warstwy 25 cm).

EN

In 1986 there was an accident in the reactor at the Chernobyl Nuclear Power Plant in Ukraine which caused an uncontrolled release of radioactive substances. The Opole province in Poland is one of the areas which suffered the greatest accumulation of surface contamination with radionuclides. As a result of rainy weather in this area during the transition of the radioactive cloud, various radioisotopes remained in the environmental components. Objective: The study focuses on the dynamic changes in the surface concentration of cesium 137Cs in soil samples from the Opole province, which have been measured for nearly thirty years since the Chernobyl disaster. Method: The condition of the microenvironment is very important for the assessment of changes in 137Cs surface concentration for the soil taken from the same sampling point, so the microenvironment cannot be distorted or changed by human activity. The method of sampling must be fixed and repeatable, and the preparation of samples for measurement in the laboratory should be conducted according to strict procedures. After proper preparation, samples are measured spectrometrically on a HPGe semiconductor detector and then an analysis of gamma radiation is done with Genie-2000 software. Results: During the gamma-radiation spectrum analysis of the soil samples, the surface concentration of natural isotopes 40K, 226Ra and 228Ac and of artificial isotopes 134Cs (reported till 1996) and 137Cs (reported to the present) was detected. The article presents the results of 137Cs surface concentration measurements, as well as the concentration of 40K, 226Ra and 228Ac natural radionuclides in the soil of the Opole province from samples measured in the period 1988–2014. Conclusions: As expected, for the nearly 30 years since the failure of the Chernobyl NPP, the concentration of 137Cs in the soil has been gradually decreasing as a result of isotope decay and its penetration into the deeper layers of the soil. On the other hand, the concentration of natural radionuclides is at a similar level for the same sampling points. In the future it will be useful to continue measuring to see how the surface concentration of 137Cs for soil is decreasing and when its value will be below the detection threshold. It would be also good to select several sampling points (also in the Opole province) in order to investigate how 137Cs has penetrated into the deeper layers of the soil (a 25-cm layer).

2

Możliwość wykorzystania w budownictwie surowców odpadowych pochodzących z elektrociepłowni warszawskich (2005 ‒2014)

Isajenko K., Piotrowska B., Stawarz O., Obigowski Ł., Łukaszek-Chmielewska A.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2016

|

Nr 60 (4)

27--39

PL

Żużel, popiół i mieszanina popiołowo -żużlowa stanowią surowce odpadowe wytwarzane w procesie spalania węgla w elektrociepłowniach. Po wykonaniu pomiarów stężeń naturalnych radionuklidów (potasu 40K, radu 226Ra i toru 228Th) i obliczeniu wskaźników aktywności f1 i f2, a następnie zgodnej z przepisami prawnymi kwalifikacji, surowce te mogą być wykorzystane do produkcji materiałów budowlanych. Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej prowadzi bazę danych, zawierającą wyniki pomiarów stężenia naturalnych radionuklidów w próbkach surowców i materiałów budowlanych mierzonych na miejscu oraz w ponad 30 laboratoriach w Polsce od 1980 roku do chwili obecnej. W artykule dokonano analizy wyników badań surowców odpadowych (żużel, popiół i mieszanina popiołowo -żużlowa) pochodzących z trzech elektrociepłowni w Warszawie pod kątem określenia zagrożenia radiologicznego dla człowieka i możliwości wykorzystywania tych surowców w różnych rodzajach budownictwa.

EN

Slag, ash and a mixture of ash and slag are the waste materials produced by the combustion of coal in power plants. After the measurement of natural radionuclides (potassium 40K, 226Ra and thorium 228Th) concentration and the calculation of activity indicators f1 and f2, and then in accordance with legal qualifications, these materials may be used for the production of building materials. Central Laboratory for Radiological Protection maintains a database containing the results of measurements of natural radionuclides concentration in samples of raw and building materials measured in CLOR and in more than 30 laboratories in Poland from 1980 up to now. This paper presents an analysis of measurements results of waste materials (slag, ash and a mixture of ash and slag) from three power plants in Warsaw for determining the radiological risk to population and the possibility of their use in various types of construction.

3

Studies of the radon progeny particle size distributions in the domestic environment. Epidemiological and dosimetric dose estimates

Mamont-Cieśla K., Stawarz O.

Nukleonika

|

2012

|

Vol. 57, No. 3

411-420

EN

Measurements of the short-lived radon progeny particle size distributions were performed under realistic natural conditions in 54 dwellings in 6 regions of Poland by means of the Radon Progeny Particle Size Spectrometer (RPPSS). The RPPSS comprises a one open face stage, a 4-stage diffusion battery and a 3-stage multi-hole inertial impactor. It was manufactured at the ARPaNSA (Melbourne, Australia), under supervision of Dr S. B. Solomon and supplied with his software. While using the continuous mode, the programme provides analysis of the potential alpha energy concentration on each stage, particle size distributions and weighted dose conversion factors based on the ICRP human respiratory tract model (HRTM) as implemented in the computer code RADEP (radon dose evaluation program). The unattached fraction indoors ranges from ca. 0 to 53% with an arithmetic mean and median of 17%. The equilibrium factor F was observed in the range from 7 to 64% with an arithmetic mean of 32% and median of 29%. The annual effective doses from radon progeny for the general population were estimated according to two models: epidemiological and dosimetric. The mean values of the ratios of the dosimetric to epidemiological dose estimates for the general population (breathing rate 0.78 m3/h) and workers (breathing rate 1.2 m3/h) are 1.0 and 1.4, respectively. The epidemiological dose estimates for the general population are smaller in comparison with the dosimetric estimates for the unattached fraction fp greater than 17%. It was shown that the dependence of the ratio of the doses estimated on the basis of two models on the unattached fraction fp is well described by a linear equation.

4

"Japońska" chmura nad Polską

Isajenko K. A., Piotrowska B., Stawarz O., Kwiatkowska I.

Postępy Techniki Jądrowej

|

2011

|

z. 3

4-10

5

Intercomparison of radon CR-39 detector systems conducted in CLOR's calibration chamber

Mamont-Cieśla K., Stawarz O., Karpińska M., Kapała J., Kozak K., Grządziel D., Chałupnik S., Chmielewska I., Olszewski J., Przylibski T. A., Żebrowski A.

Nukleonika

|

2010

|

Vol. 55, No. 4

589-593

EN

Six radon laboratories, which perform indoor radon measurements to jointly investigate temporal variations of radon concentration in houses in a couple of regions in Poland, participated in the intercomparison exercise. There are involved three commercially available Hungarian RadoSys systems and four own laboratory methods. All of them are based on the etched-track CR-39 detectors. The intercomparison was conducted in a calibration laboratory of the Central Laboratory for Radiological Protection (CLOR), Warsaw, Poland, accredited by the Polish Center for Accreditation (previously AP 101, at present AP 057). Comparison measurements were performed during three expositions in the CLOR’s radon calibration chamber under controlled normal climatic conditions and steady radon concentration. The results were referred to the value of the radon concentration determined by AlphaGUARD monitor traceable to the primary 222Rn standard in Physikalisch-Technische Bundesanstalt (PTB), Braunchweig, Germany. The mean performance ratio defined as a ratio of the reference to participant’s result range from 0.88 to 1.31.

6

Investigation of the influence of high humidity and exposure duration on the measurement results of radon concentration by means of PicoRad system in the CLOR calibration chamber

Stawarz O., Karpińska O., Mamont-Ciesla K.

Nukleonika

|

2006

|

Vol. 51,suppl.2

53-57

EN

PicoRad system based on activated charcoal collectors and liquid scintillation counter is one of the most popular passive methods of radon measurements which may be used both indoors and in other environments such as caves, tunnels, mines etc. It is well known that charcoal is also a very good adsorber of water vapor and it can reduce adsorption efficiency for radon. In PicoRad collectors, the charcoal is mixed with a dessicant to lower this effect. A series of expositions of PicoRad detectors was performed in a Central Laboratory for Radiological Protection (CLOR) radon calibration/climatic chamber to study the effect of high relative humidity on the airborne radon concentration measurements and the dependence of the results on the duration of exposure. The results obtained from the PicoRad system were referred to the mean concentrations delivered by an AlphaGUARD monitor, Genitron (GmbH), Germany. The main conclusions are the following: 1) the PicoRad system results are not affected by high relative humidity, including extreme values of 90-96%, for the duration of exposure up to ca. 24 h; 2) in the relative humidity range of 75-96% the correction coefficient linearly depends on the duration of exposure reaching a value of ca. 16 for 96 h exposure; 3) the PicoRad system delivers results corresponding better to the mean value of radon concentration in the last 6 h interval of exposure than that in the whole exposure duration. This finding is particularly important for the calibration of PicoRad collectors in the conditions of decreasing radon concentration due to radon decay.

7

Radon progeny concentration, particle size distribution and effective dose at workplaces and homes

Mamont-Ciesla K., Stawarz O.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 7

717-725

EN

There are two approaches to the estimation of radon dose. One of them based on the ICRP 65 using a single dose conversion factor, called conversion convention, is derived from the results of the epidemiological studies of uranium miners. The second approach (ICRP 66) recommends the usage of dosimetric models for inhalation of airborne radionuc1ides. This method requires the full radon progeny size distribution (1-1000 nm) beside the alpha potential energy concentration. By means of our Radon Progeny Particle Size Spectrometer both of these quantities were estimated at 4 workplaces and at 4 homes. The measurements were conducted in natural and high level of the aerosol conditions. Ratios of doses estimated by the dosimetric model and with the use ofthe conversion coefficient range from 0.6 to 1.9 at workplaces and from 0.6 to 2.6 at homes.

PL

W ochronie radiologicznej stosuje się dwie metody oceny efektywnej dawki wynikającej z inhalacji krótkożyciowych produktów rozpadu radonu. Pierwsza z nich (ICRP 65) polega na zastosowaniu stałego współczynnika konwersji stężenia energii potencjalnej alfa (PAEC) na dawkę, oszacowanego na podstawie badań epidemiologicznych górników uranowych. Druga metoda, zalecana w ICRP 66, wykorzystuje dozymetryczne modele inhalacji radionuklidów. Według niej do oceny dawki niezbędna jest znajomość nie tylko PAEC, ale również rozkładu średnic cząstek (1-1000 nm) - nośników produktów rozpadu radonu. Za pomocą Spektrometru Średnic Pochodnych Radonu wykonano pomiary obu tych wielkości w 4 miejscach pracy oraz w 4 domach mieszkalnych. Pomiary były wykonywane w warunkach naturalnego oraz dużego stężenia aerozoli. Stosunki dawek otrzymanych metodą modelu dozymetrycznego do dawek obliczonych za pomocą stałego współczynnika konwersji mieszczą się w zakresie od 0,6 do 1,9 dla miejsc pracy oraz od 0,6 do 2,6 dla domów mieszkalnych.

8

Polish national intercomparisons of measurement methods of 222Rn concentration in waters

Przylibski T., Mamont-Cieśla K., Stawarz O., Kłos B., Dorda J.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2004

|

nr 1

71-73

9

Intercomparison of instruments for measuring radon and radon progeny held in the CLOR calibration chamber

Mamont-Cieśla K., Stawarz O.