Przedmiotem artykułu jest sektor wodny w gospodarce o obiegu zamkniętym, głównie w odniesieniu do krajowych uwarunkowań i potrzeb. Odniesiono się do ogólnych założeń i zasad w tym zakresie oraz do krajowych uwarunkowań i potrzeb na tle historycznej perspektywy rozwoju gospodarki wodnej.
EN
The subject of the article is the water sector in the circular economy, mainly in relation to national conditions and needs. Reference was made to general assumptions and principles in this area as well as to national conditions and needs against the background of the historical perspective of the development of water management.
Niniejszy artykuł jest rozwinięciem prezentacji na konferencji nt. Gospodarka wodna w Polsce - wyzwania do 2030 roku, w Senacie RP w dniu 19 czerwca 2023 r. Zawiera podstawy analizy retencji wodnej oraz ocenę jej stanu i wpływu na ograniczenie zagrożeń naturalnych - powodzi i suszy, a także jej wykorzystania w krajowym zaopatrzeniu w wodę pitną. Kierunki rozwoju retencji odniesiono do współczesnych trendów w poszukiwaniu rozwiązań zintegrowanych, oszczędnych oraz dbających o stan i jakość zasobów wodnych, zmierzających do oczekiwanych standardów gospodarki obiegu zamkniętego.
EN
This article constitutes an extension of the presentation given at the conference entitled Water Management in Poland, challenges to be faced by 2030, which took place in the Senate of the Republic of Poland on 19 June 2023. It includes a basic water retention analysis, as well as an assessment of its state and impact on mitigation of natural threats - floods and droughts, and its use in the national drinking water supply. The directions of retention development were compared against contemporary trends to search for integrated and economic solutions, ensuring the good status and quality of water resources and striving to achieve the expected circular economy standards.
Formuła spotkań eksperckich Wodnego Okrągłego Stołu nawiązuje do otwartej debaty nad ważnymi kwestiami z domeny gospodarki wodnej bez podziału na dwie, spolaryzowane kategorie uczestników - MY i ONI. Wszyscy bowiem jesteśmy MY. Wszystkim nam leży na sercu pomyślność Polski, w dużej mierze zależna od wody, której niedobór, nadmiar i zanieczyszczenia powodują wielkie cierpienia i straty materialne i stanowią barierę rozwoju społeczno-gospodarczego.
Artykuł przedstawia główne uwarunkowania realizacyjne planowanej drogi wodnej w zakresie gospodarki wodnej i planowania przestrzennego. Ich podstawą są ograniczenia hydrologiczne, hydrotechniczne i przyrodnicze. Proponowany przebieg drogi wodnej Kanału Śląskiego i Górnej Wisły to korytarz transportowy łączący 3 regiony: Małopolskę, Śląsk i Opolszczyznę. Kanał Śląski i Droga Wodna Górnej Wisty, jako uzupełnienie kanału Odra-Łaba-Dunaj, ma powiązać region małopolski i śląski z systemem dróg wodnych Europy. Do najważniejszych uwarunkowań planowanej drogi wodnej zaliczono potrzeby ilościowe oraz warunki zasilania w wodę szlaku żeglugowego, lokalizacji i parametrów stopni wodnych ze śluzami oraz zmiany krajobrazowe i w zagospodarowaniu przestrzennym, a także bardzo istotne zmiany w gospodarce wodnej regionów wodnych górnych dorzeczy Odry i Wisły. W tym aspekcie rozważono alternatywne sposoby zasilania Kanału Śląskiego i konieczność doboru specjalnych rozwiązań hydrotechnicznych wynikającą z silnego zainwestowania terenu (obszary zwartej zabudowy, liczne kolizje z drogami, liniami kolejowymi, rurociągami) oraz jego górniczego charakteru (tereny i obszary górnicze, osiadania terenu). Wskazano kluczowe obszary problemowe i konfliktowe na potrzeby opracowania koncepcji techniczno-przestrzennej planowanej drogi wodnej.
EN
The article presents main water management and spatial planning considerations regarding construction of the planned waterway. They are based on hydrological, hydraulic engineering and natural limitations. The proposed route of the Silesian Canal and the Upper Vistula Waterway constitutes a transport corridor connecting 3 regions: Lesser Poland, Silesia and Opole region. The Silesian Canal and the Upper Vistula Waterway, as a route complementary to the Oder-Elbe-Danube canal, is to connect the Lesser Poland and Silesia regions with the Europe's waterways system. The most important considerations concerning the planned waterway are the quantitative needs and the shipping route water supply conditions, location and parameters of barrages with locks, landscape changes and spatial planning modifications, as well as major changes in the water management of the Upper Oder and Vistula water regions. In this aspect, the article analyses alternative methods of supplying the Silesian Canal with water and the necessity to apply special hydraulic engineering solutions, resulting from a large number of investments in this area (compact development areas, numerous collisions with roads, railways, pipelines) and its mining character (mining areas and terrains, ground subsidence). The article indicates main problem and conflict areas for the purposes of elaboration of a technical and spatial concept of the planned waterway.
Gospodarka wodna jest obecna w dokumentach strategicznych, przygotowywanych przez podmioty administracji rządowej i samorządowej. Dotyczy to zarówno strategii rozwoju kraju, Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, strategii sektorowych, strategii rozwoju województw, planów zagospodarowania przestrzennego województw, gminnych studiów uwarunkowań i kierunków przestrzennych, strategii rozwoju gmin oraz innych dokumentów na poziomie krajowym i regionalnym. Zawarte w tych dokumentach zapisy tematykę gospodarki wodnej podejmują w szerszym aspekcie - rozwoju społeczno-ekonomicznego lub przestrzennego, ewentualnie z punktu widzenia danego sektora, którego dokument strategiczny dotyczy. Celem alertu jest dokonanie analizy istniejącego stanu, tzn. miejsca i znaczenia gospodarki wodnej w tych dokumentach, a także zwrócenie uwagi na sytuacje wymagające zmiany.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.