Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ochrona przed zagrożeniami elektromagnetycznymi w środowisku pracy - wymagania prawa pracy

Karpowicz J., Gryz K.

Śląskie Wiadomości Elektryczne

|

2018

|

Nr 4 (120)

26--30

PL

Ze względu na konieczność zapewnienia pracującym bezpiecznych i higienicznych warunków pracy określono wymagania dotyczące rozpoznania, oceny i ograniczania zagrożeń elektromagnetycznych związanych z bezpośrednimi i pośrednimi skutkami oddziaływania pola elektromagnetycznego na ludzi i obiekty materialne. W artykule omówiono najistotniejsze wymagania z tego zakresu, wprowadzone w 2016 r. do prawa pracy.

EN

Provisions regarding identification, evaluation and limitation of electromagnetic hazards linked with direct and indirect effects of electromagnetic field interactions with humans and material objects were set up because of the need to ensure safety and hygiene environment for workers. In the article it was describe the key provisions in that field, established in 2016 by labour law.

2

Modelowanie i ocena oddziaływania na człowieka pola elektromagnetycznego emitowanego przez czytniki RFID HF

Zradziński P., Karpowicz J., Gryz K.

Przegląd Telekomunikacyjny + Wiadomości Telekomunikacyjne

|

2018

|

nr 6

289--292, CD

PL

Modelowano skutki termiczne oddziaływania pola elektromagnetycznego (współczynnik SAR w modelu numerycznym człowieka) emitowanego przez czytniki RFID z zakresu HF o różnych zasięgach odczytu. Stwierdzono możliwość występowania wartości SAR przekraczających limity narażenia ludności przy czytnikach o zasięgach odczytu przekraczających 100 cm. Wyniki badań mogą być pomocne w minimalizacji zagrożeń elektromagnetycznych podczas użytkowania czytników RFID z zakresu HF.

EN

Thermal effects of exposure to electromagnetic field (SAR values inside numerical model) emitted by RFID HF desktop readers of various reading ranges were modelled. SAR values exceeding general public limits were found near readers with reading ranges exceeding 100 cm. Investigation results may be helpful in minimizing electromagnetic hazards while use of RFID HF readers.

3

Dostosowanie środków ochronnych w placówkach diagnostyki rezonansu magnetycznego do wymagań prawa pracy dotyczących zagrożeń elektromagnetycznych. Cz. 2

Karpowicz J., Gryz K.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2018

|

Vol. 7, nr 2

107--115

PL

Najpóźniej 1 lipca 2018 roku upływa okres przejściowy, w którym środki ochronne, stosowane w celu zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w placówkach użytkujących źródła pola elektromagnetycznego powinny być dostosowane do aktualnych wymagań prawa pracy. W artykule scharakteryzowano te wymagania, w kontekście typowych warunków narażenia na pole elektromagnetyczne pracujących w medycznych placówkach diagnostyki rezonansu magnetycznego, omówionych w pierwszej części opracowania. Szczególną uwagę zwrócono na zmiany wprowadzone w 2016 roku w stosunku do wymagań obowiązujących w latach 1995-2016. Wymagania te nie dotyczą pacjentów.

EN

No later than on July 1st, 2018, it is the end of a transient period, when protection measures, applied in the aim to ensure safety and hygiene of working conditions in the facilities using electromagnetic field sources should be adjusted to current requirements of labour law. The article characterises these requirements, in the context of typical conditions of exposure to electromagnetic field of workers in the centres of medical imaging diagnostic of magnetic resonance, which were described in the first part of the article. Special attention has been drawn to changes introduced in 2016 comparing to requirements in force over 1995-2016. These requirements do not concern patients.

4

Stacjonarne urządzenia komputerowe : rozpoznanie i ocena pola elektromagnetycznego w przestrzeni pracy

Gryz K., Karpowicz J.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2018

|

nr 8

21-23

PL

W artykule scharakteryzowano pole elektromagnetyczne wytwarzane przez stacjonarne urządzenia komputerowe (komputery osobiste i serwery): monitory ekranowe CRT i LCD oraz jednostki systemowe i współpracujące z nimi urządzenia peryferyjne, takie jak myszki i klawiatury bezprzewodowe, zasilacze stałoprądowe (AC/DC) i zasilacze awaryjne (UPS), okablowanie sieciowe i zasilające elektrycznie. Emitują one pole elektromagnetyczne (o częstotliwości od 50 Hz do pojedynczych GHz). Wykazano, ze zagrożenia elektromagnetyczne w przestrzeni pracy przy wymienionych urządzeniach komputerowych, z uwagi na ich użytkowanie w odległości co najmniej 20 cm od ciała operatora, nie wymagają indywidualnej oceny, aby potwierdzić zgodność poziomu ekspozycji użytkowników z wymaganiami prawa pracy Prezentowana w artykule ocena pola elektromagnetycznego nie dotyczy innych scenariuszy ekspozycji, takich jak naprawy urządzeń czy eksploatacja sprzętu przenośnego.

EN

Various sources point out that shift work (especially night shifts) has a negative influence on peoples’. This article discusses the electromagnetic field emitted by stationary computer devices (personal computers and servers): CRT and LCD screen monitors, system units and peripheral equipment such as wireless communication mice and keyboards, direct current suppliers (AC/DC), uninterruptible power supplies (UPS), and network and electrical supplying cables. Computer devices emit an electromagnetic field from 50 Hz to several GHz. Electromagnetic hazards m the working space near those computer devices do not require individual assessment of the compliance of the level of electromagnetic exposure with the limits provided with respect to the protection of workers against electromagnetic hazards, because the distance between the operator's body and the equipment 15 at least 20 cm. This article does not discuss other exposure scenarios such as repairing devices or using portable devices.

5

Ekspozycja na promieniowanie elektromagnetyczne systemów dostępu bezprzewodowego do Internetu w zróżnicowanych warunkach użytkowania

Zradziński P., Karpowicz J., Gryz K., Leszko W.

Przegląd Telekomunikacyjny + Wiadomości Telekomunikacyjne

|

2017

|

nr 6

230--233, CD

PL

W różnych warunkach użytkowania systemów bezprzewodowego dostępu do internetu (SBDI) przeprowadzono 8-godzinne rejestracje promieniowania elektromagnetycznego (p-EM). W warunkach intensywnego użytkowania SBDI wykazano 4-krotny wzrost poziomu p- EM w pasmie Wi-Fi i jego istotny (40%) udział w całkowitym poziomie p-EM z zakresu (0,087 – 5,85) GHz. W miejscach intensywnego użytkowania łączy SBDI składowa Wi- Fi powinna być oceniana w kontekście możliwych zakłóceń implantów medycznych i zagrożeń zdrowia.

EN

Electromagnetic radiation (EM-r) were recorded during 8-hours in various conditions of the use of wireless systems of internet access (WSIA). Under intensive use of WSIA it was shown 4-fold increase of EM-r level in Wi-Fi band and its significant (40%) contribution to total level of EM-r in (0,087 – 5,85) GHz range. Wi-Fi component in places of intensive use of WSIA should be assessed with regard to medical implants possible malfunctions and health risks.

6

Rozpoznanie i ocena zagrożeń elektromagnetycznych w placówkach diagnostyki obrazowej rezonansu magnetycznego. Cz. 1

Karpowicz J., Gryz K.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2017

|

Vol. 6, nr 6

399--406

PL

W lipcu 2016 roku zostały wprowadzone nowe wymagania prawa pracy dotyczące zagrożeń elektromagnetycznych, określone przez rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. Najpóźniej 1 lipca 2018 roku upływa okres przejściowy, w którym wszystkie placówki użytkujące źródła pola-EM powinny dostosować się do tych wymagań w celu zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. W artykule scharakteryzowano aktualne wymagania prawa pracy dotyczące rozpoznania i oceny zagrożeń elektromagnetycznych, w kontekście typowych charakterystyk narażenia na pole elektromagnetyczne w medycznych placówkach diagnostyki obrazowej rezonansu magnetycznego oraz najistotniejszych zmian wprowadzonych przez nowe wymagania, w stosunku do obowiązujących w latach 1995- 2016. Omawiane wymagania dotyczące ochrony przed oddziaływaniem pola elektromagnetycznego nie dotyczą pacjentów.

EN

The new requirements of labour law on the electromagnetic hazards were set up in July 2016 by the decree of minister of family, labour and social policy. Until the 1st July, 2018 the transient period expires, when all users of electromagnetic field sources should adjust to these requirements to ensure safety and hygiene of working conditions. The article characterises current requirements of labour law concerning identification and evaluation of electromagnetic hazards, with respect to typical characteristics of an exposure of workers to electromagnetic field in the centres of imaging diagnostic of magnetic resonance and the key changes introduced by the new requirements in comparison to the ones, which were valid over 1995-2016. Discussed requirements concerning the protections against the influence of electromagnetic field do not concern patients.

7

Elektromagnetyczne zagrożenia balistyczne podczas służby funkcjonariuszy straży pożarnej

Leszko W., Gryz K.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2017

|

Vol. 46, iss. 2

12--27

PL

Cel: Pole magnetostatyczne (PMS) może być przyczyną przemieszczania się obiektów metalowych (ferromagnetycznych), które stanowi duże zagrożenie dla infrastruktury technicznej i ludzi znajdujących się w otoczeniu silnego źródła takiego pola. Takie zagrożenie wywołane przemieszczaniem się przedmiotów ferromagnetycznych w polu magnetostatycznym (PMS) potocznie określane jest jako zagrożenie balistyczne lub zagrożenie latającymi przedmiotami. Celem prezentowanych badań była analiza warunków możliwego wystąpienia elektromagnetycznych zagrożeń balistycznych podczas prowadzenia przez strażaków zróżnicowanych działań operacyjnych (ratowniczych, gaśniczych, rozpoznawczo-kontrolnych lub ewakuacji ćwiczebnych), a także określenie podatności indywidualnego wyposażenia strażaków oraz sprzętu ratowniczego na oddziaływanie PMS. Projekt i metody: Podatność na PMS sprawdzono w badaniach zarówno indywidualnego wyposażenia strażaków, jak i sprzętu ratowniczego wykorzystywanego przez strażaków, stanowiącego wyposażenie pojazdu gaśniczego. Wyposażenie do badań wybrano na podstawie wizyt studyjnych w jednostkach ratowniczo-gaśniczych oraz wywiadów przeprowadzanych ze strażakami, analizy wymagań przepisów prawnych dotyczących funkcjonowania PSP, a także ogólnodostępnych materiałów szkoleniowych. Dla indywidualnego wyposażenia strażackiego oraz sprzętu ratowniczego, będącego na wyposażeniu wozu strażackiego, przeprowadzono doświadczalne badania podatności na oddziaływanie PMS wykonane z zastosowaniem magnesu ferrytowego charakteryzującego się minimalną wartością indukcji magnetycznej remanencji 0,37 T. Badania obejmowały obserwację położenia magnesu, zlokalizowanego swobodnie w odległości 5–10 cm od badanych elementów wyposażenia strażaka. Wyniki: Stwierdzono, że wyposażenie strażackie, charakteryzuje się niewielką podatnością na oddziaływanie PMS. Odmienna sytuacja jest w przypadku elementów sprzętu ratowniczego. Zagrożenia balistyczne mogą mieć miejsce szczególnie w otoczeniu silnych źródeł PMS, takich jak medyczne skanery i laboratoryjne spektrometry rezonansu magnetycznego oraz chwytaki lub separatory magnetyczne, i powodować np. uszkodzenia sprzętu, uszkodzenie ciała, a nawet utratę życia. Funkcjonariusze straży pożarnej prowadzący działania operacyjne w bliskim otoczeniu skanerów i spektrometrów rezonansu magnetycznego mogą być narażeni na tego typu niebezpieczeństwa (najczęściej w placówkach medycznych i naukowych) z uwagi na specjalne procedury dezaktywacji magnesów i natychmiastowego przerwania generacji silnego PMS. Wnioski: Rozporządzenie MSWiA dotyczące BHP w czasie pełnienia służby nie określa wymagań na wypadek prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych w narażeniu na silne PMS. Rozpoznanie, oznakowanie i eliminacja takich zagrożeń powinny być omawiane w ramach szkoleń i ćwiczeń dla strażaków.

EN

Aim: Static magnetic fields (SMF) can cause metal (ferromagnetic) objects to move and thus pose a serious hazard for the utilities and the people who are close to the source of strong SMF. These kinds of electromagnetic hazards are identified as “flying objects” or “ballistic hazards”. The aim of this study was to analyse the conditions in which electromagnetic ballistic hazards can occur during the operations of Fire Service officers (rescue, firefighting, reconnaissance/inspection and evacuation drills) and also to test personal firefighter equipment and rescue equipment for SMF susceptibility. Project and methods: SMF susceptibility was tested for both personal firefighter equipment and fire-engine rescue equipment. The equipment to be tested was selected based on study visits to fire and rescue departments, and on the basis of interviews with firefighters, and also based on an analysis of the laws governing the functioning of the State Fire Service, as well as commonly available training materials. Both the personal firefighter equipment and fire-engine rescue equipment were subjected to experimental testing for SMF susceptibility. A ferrite permanent magnet with a minimum remanence of 0.37 T was used for the testing. Field testing involved the observation of the magnet’s location, with the magnet located unconstrained within a distance of 5-10 cm from the tested firefighter equipment. Results: We have found that personal firefighter equipment is only moderately susceptible to SMF, while pieces of rescue equipment show higher susceptibility. Furthermore, we have concluded that strong SMF sources, such as, especially, magnetic resonance imaging scanners and spectrometers, magnetic grippers and separators, might pose ballistic hazards in their surroundings, causing, for instance, damage to the equipment, bodily injuries, or even death. Firefighters engaging in operations near magnetic resonance imaging scanners or spectrometers are very likely to be exposed to these kinds of hazards (usually in medical centres and research institutes), since the immediate deactivation of the SMF of these devices is impracticable in emergencies, as it requires complex procedures to be followed. Conclusions: The Regulation of the Ministry of the Interior governing the safety of firefighters on duty does not specify any safety requirements for operations in the proximity of strong SMF sources. The identification, signage and elimination of hazards should be discussed during firefighters’ training and exercises.

8

Ocena bezpieczeństwa użytkowników aktywnych implantów medycznych w polach elektromagnetycznych systemów radiokomunikacyjnych

Zradziński P., Karpowicz J., Leszko W., Gryz K.

Przegląd Telekomunikacyjny + Wiadomości Telekomunikacyjne

|

2016

|

nr 6

436--438, CD

PL

Oddziaływanie pola elektromagnetycznego może negatywnie wpływać na funkcjonowanie aktywnych implantów medycznych (AIMD). Zgodnie z dyrektywą 2013/35/UE omawiany rodzaj zagrożeń elektromagnetycznych podlega ocenie. Przedstawiono ocenę bezpieczeństwa użytkowników AIMD przebywających w otoczeniu radiotelefonów przenośnych, w kontekście wymagań przepisów i zaleceń międzynarodowych. W odległości do 100 cm od radiotelefonów zmierzono pola elektromagnetyczne o poziomach, które mogą zakłócać działanie AIMD.

EN

Electromagnetic fields may cause malfunctions in active implantable medical devices (AIMD). According to the directive 2013/35/EU discussed kind of electromagnetic hazards is evaluated. Evaluation of the safety of AIMD users in the electromagnetic fields near portable radiophones, according to international requirements, were presented. In the distance up to 100 cm from radiophones the electromagnetic fields were measured at levels, which may disturb AIMD.

9

Narażenie na pole elektromagnetyczne w przestrzeni pracy podczas użytkowania urządzeń do magnetoterapii lub magneto stymulacji : metoda pomiaru pola elektromagnetycznego in situ – wymagania szczegółowe

Karpowicz J., Aniołczyk H., Bieńkowski P., Gryz K., Kieliszek J., Politański P., Zmyślony M., Zradziński P.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2016

|

Nr 4 (90)

151--180

PL

W prawie pracy określono obowiązek rozpoznania i oceny zagrożeń elektromagnetycznych w otoczeniu urządzeń i instalacji emitujących pole elektromagnetyczne (pole-EM). W rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na pole-EM wśród typowych źródeł pola-EM wymieniono „urządzenia do magnetoterapii” (DzU 2016, poz. 950, zał. 1., poz. 10., zm. poz. 2284). Urządzania do magnetoterapii są wykorzystywane do łagodzenia różnych dolegliwości, z wykorzystaniem oddziaływania quasi-statycznego pola-EM. Podczas zabiegu w pobliżu aktywnych aplikatorów występuje pole-EM stref ochronnych. W związku z tym, warunki narażenia pracujących podczas użytkowania aplikatorów wymagają okresowej kontroli, wykonanej „zgodnie z metodami określonymi w Polskich Normach, a w przypadku braku takich norm, metodami rekomendowanymi i zwalidowanymi” zgodnie z wymaganiami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (DzU 2011, poz. 166), celem rozpoznania zagrożeń elektromagnetycznych i podjęcia odpowiednich środków ochronnych (DzU 2016, poz. 950, zm. poz. 2284). Metody pomiarów pola-EM w zakresie koniecznym do realizacji wspomnianych wymagań nie są obecnie znormalizowane, w związku z tym, celem relacjonowanej pracy było opracowanie metody rekomendowanej do pomiaru parametrów pola-EM in situ w przestrzeni pracy, podczas użytkowania urządzeń do magnetoterapii lub magnetostymulacji. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań wykazano, że podczas zabiegu fizyko-terapeutycznego źródłem pola-EM jest jedynie aplikator do magnetoterapii lub magnetostymulacji. W przypadku wykorzystywania pola-EM o częstotliwości podstawowej do 100 Hz o sinusoidalnym lub niesinusoidalnym przebiegu ciągłym – przemiennym lub prostowanym (tj. ze składową stałą), zasięg pola-EM stref ochronnych jest determinowany przez rozkład przestrzenny quasi-statycznego pola magnetycznego (pola-M). Ponieważ tego typu urządzenia przeważają w polskich placówkach fizykoterapeutycznych, do oceny zagrożeń elektromagnetycznych w przestrzeni pracy rekomendowano użycie uproszczonej metody pomiarów. Polega ona na pomiarze wartości skutecznej (RMS) na-tężenia pola-M w sinusoidalnym trybie pracy urządzenia. W ocenie wyników w takim przypadku uwzględnia się limity narażenia określone w prawie pracy w stosunku do wartości równoważnych natężenia pola-M przez użycie odpowiedniego współczynnika korekcyjnego, odzwierciedlającego konieczność zaostrzonej oceny narażenia przy niesinusoidalnym trybie pracy urządzenia (tj. użycie limitów określonych dla pola-EM o częstotliwości 100 Hz). W przypadku urządzeń emitujących pole-EM o częstotliwościach z zakresu kiloherców (kHz) lub pola-EM o impulsowej charakterystyce zarekomendowano stosowanie bardziej złożonych pomiarów, obejmujących indywidualne rozpoznanie charakterystyk mierzonego pola-EM i określenie współczynników korekcyjnych do interpretacji wyników pomiarów wartości skutecznej na podstawie charakterystyk metrologicznych stosowanych przyrządów pomiarowych. W metodzie określono również zasady: przygotowania pomiarów i aparatury pomiarowej, wyboru punktów pomiarowych, wyznaczania zasięgu stref ochronnych oraz dokumentowania wyników pomiarów. Omówiono również najistotniejsze źródła niepewności wyników pomiaru pola-EM w przestrzeni pracy przy omawianych urządzeniach.

EN

Labour law defines the obligation to identify and evaluate electromagnetic hazards in the vicinity of equipment and installations emitting an electromagnetic field (EM-field). Following the regulation of ministry of labour which set the provisions regarding the safety and health in EM-field, the "devices for magnetotherapy" have been mentioned among the typical sources of an EM-field (OJ 2016 items 950 and 2284, Annex 1, item 10). Magnetotherapy devices are used to alleviate various diseases, using the influence of aquasistatic EM-field. The protective zones of the EM-field are present near the active applicators during the treatment, so the conditions of exposure of personnel present nearby during the use of the applicators require a periodic inspection made "according to the methods specified in the Polish Standards, and in the absence of such standards, by recommended and validated methods according to the provisions of regulation of ministry of health (Regulation...,Journal of Laws2011, item 166), in order to identify electromagnetic hazards and to take appropriate protective measures (OJ 2016 item 950and 2284).The methods of measuring the EM-field to the extent necessary to meet the serequirements are currently not standardised; therefore, the aim of the presented work was to develop a recommended method for measuring the parameters of the EM-field in-situin the work space while using magnetotherapy or magneto stimulation devices.The recommended measurement method is based on detailed investigations on the characteristics of exposure to the EM-field surrounding typical magnetotherapy devices operated in Poland: by approx. 700 applicators of 500 devices (such as Magnetronic (series MF-10, MF-12, MF 20 and BTL), Magnetus (series 2 and 2.26), Magnoter (series D-56, D56A BL), Magner LT, Magner Plus, Magneris, MAG magnetic, Magnetic, Astar ABR).The oscilloscopic identification, the characteristics of variability in the time of the EM-field emitted by devices for magnetotherapy and magneto stimulation, and the measurements of the spatial distribution of the EM-field in the workspace by devices have been worked out. Based on the results of the study, it was shown that, during physiotherapy treatment, only the applicator for magnetotherapy or magneto stimulation is the source of the EM-field. When using an EM-field with a frequency of up to 100 Hz and a continuous sinusoidal or non-sinusoidal waveform –alternating or rectified (i.e. with a constant component) –the range of protective zones of EM-field is deter-mined by the spatial distribution of the quasi-static magnetic field (M-field). Because this type of device predominates in Polish physiotherapy centres, to assess electromagnetic hazards in the workspace, it was recommended to use a simplified method of measurement, involving the measurement of the root-mean-square (RMS) value of the M-field strength in sinusoidal operation mode and an evaluation of results, taking into account the limits reflect-ing the measures of exposure specified in the labour law in relation to the equivalent value of the M-field strength, but using an appropriate correction factor reflecting the need to strengthen the exposure evaluation at non-sinusoidal modes of operation (i.e. by the use of limits set for EM-field of 100 Hz frequency). In the case of devices emitting an EM-field with frequencies in the kilohertz (kHz) range or a pulsed EM-field, it was recommended to use more complex measurements, including an individual analysis of the characteristics of the measured EM-field and a determination of correction factors to the interpretation of the measured RMS value (based on the metrological characteristics of measuring devices used). The method also sets out principles for: measurements and measurement devices preparation, locating the measurement points, determining the range of protection zones and documenting the measurement results. The most important sources of uncertainty concerning EM-field measurements in the workspace near magnetotherapy or magnetic stimulation applicators were also discussed.

10

Narażenie na pole elektromagnetyczne w przestrzeni pracy podczas użytkowania systemów elektroenergetycznych i elektrycznych instalacji zasilających prądu przemiennego w energetyce : metoda pomiaru pola elektromagnetycznego in situ – wymagania szczegółowe

Szuba M., Hasiec I., Papliński P., Śmietanka H., Zajdler K, Zmyślony M., Gryz K., Karpowicz J.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2016

|

Nr 4 (90)

91--150

PL

Pole elektromagnetyczne (pole-EM) występuje w otoczeniu wszystkich instalacji i urządzeń zasilanych energią elektryczną, jest więc również nierozerwalnie związane z przesyłaniem energii elektrycznej przez sieć elektroenergetyczną, tworzoną głównie przez linie i rozdzielnie elektroenergetyczne: najwyższych, wysokich, średnich i niskich napięć, w których otoczeniu może występować pole-EM stref ochronnych. Obiekty takie zostały wymienione wśród typowych źródeł pola-EM jako „systemy elektroenergetyczne i elektryczna instalacja zasilająca” w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na pole-EM (DzU 2016, poz. 950, zm. poz. 2284; zał. 1., poz. 2.). W związku z tym, warunki narażenia pracujących w otoczeniu urządzeń lub instalacji sieci elektroenergetycznych wymagają okresowej kontroli, zgodnie z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, w którym określono, że powinna być ona wykonana „zgodnie z metodami określonymi w Polskich Normach, a w przypadku braku takich norm, metodami rekomendowanymi i zwalidowanymi” (DzU 2011, poz. 166). Celem takiej kontroli jest rozpoznanie zagrożeń elektromagnetycznych w przestrzeni pracy i podjęcie odpowiednich środków ochronnych (DzU 2016, poz. 950, zm. 2284). Ponieważ metody pomiarów pola-EM odpowiednie do realizacji tych wymagań prawa pracy nie są obecnie znormalizowane, celem przeprowadzonych badań było opracowanie metody rekomendowanej do pomiaru parametrów pola-EM in situ w przestrzeni pracy, podczas użytkowania sieci elektroenergetycznych. Rekomendowana metoda pomiarów została opracowana na podstawie przeglądu: parametrów konstrukcyjnych i elektrycznych infrastruktury energetycznej użytkowanej w Polsce, przeglądu danych literaturowych oraz wyników badań własnych wykonanych przez autorów w kilkuset obiektach elektroenergetycznych (najwyższych, wysokich, średnich i niskich napięć) o zróżnicowanej strukturze geometrycznej i funkcjonalnej, użytkowanych na terenie całego kraju. Przeprowadzone pomiary obejmowały pomiary wartości skutecznych natężenia pola elektrycznego i natężenia pola magnetycznego w przestrzeni pracy, z wyłączeniem narażeń występujących podczas prac wykonywanych wg procedur określanych jako praca na potencjale. Przeprowadzone badania obejmowały pomiary wartości skutecznej natężenia pola elektrycznego i natężenia pola magnetycznego w przestrzeni pracy, z wyłączeniem narażeń występujących podczas prac wykonywanych według procedur określanych jako praca na potencjale. Pomiary obejmowały następujące obiekty prądu przemiennego użytkowane w ramach krajowego systemu elektroenergetycznego: napowietrzne i wnętrzowe rozdzielnie elektroenergetyczne o napięciach znamionowych (110 ÷ 750) kV oraz linie elektroenergetyczne o napięciach znamionowych (110 ÷ 400) kV, określanych jako wysokie lub najwyższe napięcia (WN lub NN); linie elektroenergetyczne niskiego lub średniego napięcia (nn lub SN) o napięciach znamionowych (0,4 ÷ 110) kV (z wyłączeniem obiektów o napięciu 110 kV, zaliczanym do WN); rozdzielnie i transformatory nn lub SN o napięciach znamionowych (0,4 ÷ 110) kV (z wyłączeniem obiektów o napięciu 110 kV, zaliczanym do WN); generatory prądu wraz z torami prądowymi oraz aparaturą łączeniową i pomiarową o mocach powyżej 1 MW; instalacje potrzeb własnych na stacjach elektroenergetycznych; trójfazowe instalacje przemysłowe. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań wykazano, że podczas użytkowania wspomnianych elementów sieci elektroenergetycznej są wykorzystywane prądy przemienne o częstotliwości 50 Hz i o stabilnym napięciu charakterystycznym dla jej poszczególnych obiektów, a obciążeniach prądowych zmieniających się w znacznym stopniu (o kilkaset procent), zależnie od zapotrzebowania odbiorców na energię elektryczną. W związku z tym, zarekomendowano metodę pomiarów, która obejmuje pomiar wartości skutecznej (RMS) natężenia pola elektrycznego i natężenia pola magnetycznego, których wyniki są oceniane bezpośrednio w odniesieniu do limitów narażenia, które określono w prawie pracy w stosunku do wartości równoważnych takich parametrów narażenia. W metodzie określono również zasady: przygotowania pomiarów i aparatury pomiarowej, wyboru punktów pomiarowych, wyznaczania zasięgu stref ochronnych oraz dokumentowania wyników pomiarów, a także warunki klimatyczne wykonywania pomiarów. Omówiono również najistotniejsze źródła niepewności wyników pomiaru pola-EM przy omawianych urządzeniach elektroenergetycznych.

EN

Electromagnetic field (EMF) occurs around all the installations and equipment powered by electricity, so it is also inextricably linked to the transmission of electricity through the power grid, created mainly by the power lines and switchyards of the highest, high, medium and low voltage. In their vicinity EMF of protection zones may occur. Such installations have been listed among the common sources of EMF as a "power systems and electrical power supply installation" in the Regulation of the Minister of Family, Labour and Social Policy on health and safety at work related to exposure to EMF(OJ 2016 item. 950, est. 1, pos. 2). The refore, the exposure conditions of workers in the vicinity of equipment or installation of power grids require periodic inspections in accordance with the requirements of the Regulation of the Minister of Health on the tests and measurements of health hazard factors in the working environment (Regulation ...., OJ 2011, pos. 166), which should be done "in accordance with the methods set out in Polish standards, in the absence of such standards, using recommended and validated methods". The purpose of such inspection is to identify the electromagnetic hazards in work space and take appropriate protective measures (OJ 2016 pos. 950). Because the methods of EMF measurement adequate to meet the requirements of labour law are currently not standardized, the objective of conducted research was to develop a method recommended for measuring parameters of the EMF in situ in the work space during the use of electricity networks. The recommended method of measurement was developed on the basis of the review of design and electrical parameters of energy infrastructure in Poland, the review of literature and own research performed by the authors in hundreds of power facilities (the highest, high, medium and low voltage)and installations of various geometrical and functional structures used in the whole country. The performed research included measurements of RMS value of electric field and magnetic field strength in the work space, with the exception of exposures occurring during the work performed according to procedures known as live-line work. The measurements included the following objects used in the national electricity grid: electrical switchyards with nominal voltage from 110 kV to 750 kV (outdoor and indoor); power lines of high voltage (HV) with nominal voltage from 110 kV to 400 kV; power lines of low or medium voltage (LV or MV) with rated voltage of 0.4 kV to 110 kV (with the exception of 110 kV); switchyards, LV or MV switchboards and transformers; generators with bus bars, cables etc., current transformers, switchgear and measuring equipment with capacity exceeding 1 MW, installations of own needs on electrical substations, three-phase alternating current industrial installations. On the basis of the results of the research it was demonstrated that during the use of these elements of the power grid alternating currents with a frequency of 50 Hz are used, with a stable voltage characteristic of the individual objects and the load current changing significantly (by several hundred percent), depending on customers’ demand for electricity. The measurement method was recommended which involves measuring the RMS value of electric field strength and magnetic field strength, which results are evaluated immediately with respect to the exposure limits set in the labour law to the equivalent value of such exposure parameters. The method also describes principles: measurements and measurement devices preparation, choice of measurement points, determining the ranges protection zones and document measurement results, as well a climatic conditions of measurements. It also discusses the most important sources of uncertainty of results of EMF measurement near discussed power devices.

11

Promieniowanie elektromagnetyczne przy radiotelefonach zespołów ratownictwa medycznego

Zradziński P., Leszko W., Gryz K., Karpowicz J.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2016

|

Vol. 5, nr 4

217--221

PL

Radiotelefony (przewoźne i przenośne), zapewniające łączność pomiędzy zespołami ratownictwa medycznego (ZRM) a dyspozytorem, stanowią wyposażenie karetek uzupełniające sprzęt medyczny. Z przeprowadzonego rozeznania wynika, że najczęściej stosowanym przez ZRM jest obecnie w Polsce system konwencjonalny, wykorzystujący pasmo częstotliwości (167-169) MHz do emisji promieniowania elektromagnetycznego. Przeprowadzone badania wykazały wewnątrz karetek, podczas pracy radiotelefonów, promieniowanie elektromagnetyczne o zróżnicowanym poziomie, poniżej lub powyżej limitu narażenia ludności (tzw. ekspozycji zawodowej), uzależnionym od wysokości pojazdu i rodzaju materiału, z którego wykonano jego dach. Na zewnątrz karetki promieniowanie o poziomie ekspozycji zawodowej zmierzono w odległości do 130 cm od anten zlokalizowanych na karoserii. Badania wykazały, że przy radiotelefonach przenośnych promieniowanie o poziomie ekspozycji zawodowej sięga do 80 cm od anteny. Nie stwierdzono promieniowania o poziomie przekraczającym limit narażenia pracowników. Omówiono działania profilaktyczne w celu ograniczenia narażenia pracowników podczas eksploatacji radiotelefonów.

EN

Radiophones (transportable and portable) providing communication between medical emergency teams (ZRM) and dispatcher are used in ambulances as equipment supplementing medical devices. It was noticed that conventional system emitting electromagnetic radiation in frequency band (167-169) MHz is the most commonly used by ZRM in Poland. Electromagnetic radiation of different levels, below or over general public exposure limits (so-called occupational exposure) was measured inside ambulances during operating radiophones – depended on vehicle height and the type of material of which its roof is made. Outside ambulance, electromagnetic radiation of occupational exposure level was measured in distances up to approximately 130 cm from antennas mounted to the car body. Investigations showed that in the vicinity of portable radiophones, radiation of occupational exposure level reaches up to 80 cm from antenna. No radiation of level over occupational exposure limit was measured. Preventive measures to minimize workers exposure during radiophones operations, were discussed.

12

Ekspozycja na pole elektromagnetyczne w elektrowniach wiatrowych

Gryz K., Karpowicz J.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2016

|

nr 7

10-13

PL

Odnawialne źródła energii, m.in. elektrownie wiatrowe, odgrywają coraz większą rolę w systemie energetycznym. W Polsce eksploatowanych jest obecnie ponad 1000 elektrowni wiatrowych o łącznej mocy ok 4,6 GW, które rocznie produkują ok 4,5% krajowej energii elektrycznej (tj. niemal 8 TWh w 2015 r.). W artykule scharakteryzowano źródła pola elektromagnetycznego w elektrowniach wiatrowych ( generatory prądowe, przetworniki elektroenergetyczne, okablowanie, transformatory) i parametry wytwarzanego przez nie pola elektromagnetycznego (magnetostatycznego i elektromagnetycznego małej częstotliwości, o dominującej składowej 50 Hz lub 150 Hz. Zaprezentowano wyniki wykonanych w elektrowniach wiatrowych badań pola elektromagnetycznego, obejmujących pomiary rozkładu przestrzennego oraz indywidualny monitoring narażenia pracowników Wykazano, ze narażenie pracowników jest w granicach wymagań prawa pracy (natężenie pola elektrycznego E<500 V/m; należenie pola magnetycznego H<200 A/m, zasięgi stref ochronnych pola elektromagnetycznego nieprzekraczające jednego metra od jego źródeł, a narażenie pracowników podczas dnia pracy jedynie krótkotrwałe). Zidentyfikowano lokalne występowanie zagrożeń elektromagnetycznych istotnych dla pracowników szczególnie chronionych (kobiet w ciąży, pracowników młodocianych i użytkowników implantów medycznych), które powinny być uwzględnione w programie stosowania środków ochronnych.

EN

Renewable sources of energy, i.a. wind power plants, play an increasingly important role in the power system. Over 1000 wind power plants, with a total power of approx 4 6 GW, are in service in Poland. Every year, they produce approx 4.5% of domestic electrical energy( i.e. almost 8 TWh in 2015). This paper characterizes sources of electromagnetic fields in wind power plants. (current generators, power engineering converters, cables, transformers) and the parameters of the electromagnetic field they produce (static magnetic field, time-varying, low frequency electromagnetic field with the fundamental component of 50 Hz or 150 Hz). It presents results of investigations of electromagnetic fields in wind power plants, which covered spatial distribution and individual monitoring of worker exposure. It was found that the exposure of workers may be classified as compliant with provisions of the labour law (electric field strength E< 500V/m, magnetic field strength H<200 V/m, the range of protective zones of electromagnetic fields not exceeding one metre from the above-mentioned sources, temporary exposure of workers during a shift). The only electromagnetic hazards which require the application of protection measures involve localized exposure which exceeds the limits regarding workers at particular risk (pregnant women, young workers and people with medical implants).

13

Środowiskowe pola elektromagnetyczne częstotliwości radiowych w placówkach ochrony zdrowia : badania pilotażowe

Gryz K., Karpowicz J.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2014

|

Vol. 3, nr 3

156--160

PL

Na przykładzie przeprowadzonych badań pilotażowych w dwóch placówkach ochrony zdrowia scharakteryzowano środowiskowe pola elektromagnetyczne będące skutkiem eksploatacji różnych systemów telekomunikacyjnych, a także nową, selektywną częstotliwościowo technikę badań ekspozymetrycznych takich pól. Omówiono również podstawowe zagadnienia odporności aparatury medycznej na zakłócenia spowodowane oddziaływaniem pól elektromagnetycznych, w kontekście prezentowanych wyników badań pilotażowych i wymagań dokumentów normatywnych

14

Niepożądane skutki oddziaływania pola magnetostatycznego podczas poruszania się pracowników przy magnesach skanerów rezonansu magnetycznego – identyfikacja i profilaktyka

Karpowicz J., Gryz K.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2014

|

Vol. 3, nr 5

334--338

PL

Bezpośrednie oddziaływanie pola magnetycznego na człowieka może skutkować pobudzeniem centralnego lub peryferyjnego układu nerwowego wskutek zaindukowania w organizmie prądów elektrycznych, objawiającym się np. zaburzeniami równowagi lub koordynacji wzrokowo-ruchowej. Podczas różnych czynności zawodowych w otoczeniu magnesów skanerów rezonansu magnetycznego zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego u pracowników mogą powodować zagrożenia bezpieczeństwa zarówno pacjentów, jak i samych pracowników, a także utrudniać wykonanie precyzyjnych procedur. W artykule scharakteryzowano względny poziom takich zagrożeń, wynikających z poruszania się pracowników w otoczeniu typowych skanerów rezonansu magnetycznego eksploatowanych w kraju, a także podstawowe zalecenia ich profilaktyki.

15

Praktyczna implementacja międzynarodowych zasad oceny zagrożeń zawodowych związanych z elektrodynamicznym oddziaływaniem pól magnetycznych małej częstotliwości na pracownika

Karpowicz J., Gryz K.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2013

|

Nr 3 (77)

129--149

PL

Pod wpływem oddziaływania poła magnetycznego małej częstotliwości w organizmie człowieka zachodzą procesy biofizyczne, które mogą prowadzić do wywołania odpowiedzi komórek nerwowych - zarówno centralnego układu nerwowego, jak i nerwów obwodowych, takich jak magnetofosfeny lub podrażnienie nerwów obwodowych. Zjawisko to determinuje strukturę wymagań dotyczących ochrony pracowników przed ostrymi skutkami oddziaływania pola magnetycznego o częstotliwości nieprzekraczającej kilkuset kiloherców. Wykorzystując wyniki modelowania numerycznego zależności miar wewnętrznych (indukowanego w organizmie pola elektrycznego) i miar zewnętrznych (indukcji magnetycznej pola od działającego na pracowników) narażenia na pole magnetyczne malej częstotliwości, opracowano zasady oceny zagrożeń związanych z oddziaływaniem elektrodynamicznym na organizm pracownika pól magnetycznych o częstotliwości z pasma 1 ÷ 10000 1-Iz. Przy opracowaniu prezentowanych zasad wykorzystano opublikowane przez International Cominission on Non-lonizing Radiation Protection (ICNIRP) zalecenia dotyczące oceny zagrożeń wynikających z oddziaływania pola magnetycznego sinusoidalnie zmiennego w czasie i jednorodnego w przestrzeni stanowiska pracy. Uwzględniono również charakterystyki warunków narażenia na pola magnetyczne, jakie występują na rzeczywistych stanowiskach pracy, gdzie pola są zarówno niejednorodne przestrzenie, jak i niesinusoidalnie zmienne w czasie, a także uwarunkowania techniczne takich badali. Zaproponowane zasady oceny narażeń definiują m.in.: miary wewnętrzne narażenia na pole magnetyczne, miary zewnętrzne w dziedzinie przestrzeni stanowiska pracy dotyczące narażenia na jednorodne lub niejednorodne pole ma genetyczne, miary zewnętrzne w dziedzinie cza su dotyczące narażenia na harmoniczne lub nieharmoniczne pole magnetyczne oraz kryteria oceny narażenia dotyczące poszczególnych części ciała — głowy, tułowia i kończyn. Prezentowane zasady oceny narażeń nie stanowią wprawdzie projektu rozwiązań formalno prawnych w tym zakresie, ale prezentując rezultaty rozważań naukowych, stanowią wkład do dyskusji merytorycznej dotyczącej potrzeby i ewentualnego zakresu zmian wymagań prawa pracy w Polsce, związanych ze zbliżającym się procesem formalnego wdrożenia wymagań nowej dyrektywy europejskiej 2013/35/UE stanowiącej minimalne wymagania w zakresie ochrony pracowników przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na pola elektromagnetyczne w miejscu pracy.

EN

The influence of a low frequency magnetic field causes biophysical effects in the human body, which may trigger the response of nervous cells, in both the central and peripheral nervous systems, such as magneto-phospfenes or peripheral nervous excitation. This phenomenon determines the structure of requirements regarding the protection of workers against acute effects of the influence of a magnetic field of a frequency not exceeding a few hundreds of kilohertz. Based on the results of numerical simulations of the relation between internal measures (measures of the electric field induced in the human body) and external measures (measures of the magnetic flux density of the field affecting workers) of the exposure to a low frequency magnetic field, the rules were worked out regarding assessment of hazards linked with electrodynanic interaction between a worked body and a magnetic field of a frequency from the range 1-10000 Hz. Guide lines on the assessment of hazards caused by the influence of sinusoidal time-varying and homo geneous in the work space magnetic field, which were published by International Commission on Non-lonizing Radiation Protection (ICNIRP), have been used in developing the rules. The characteristics of exposure to the magnetic field in a real workplace, where fields are both spatial heterogeneous and non-sinusoidal time-varying, have been considered, as well technical conditions of performing such investigations. The proposal for rules on assessing exposure defines, among others, internal measures of exposure to a magnetic field, external measures applicable for exposure to a spatially homogeneous and/or heterogeneous magnetic field regarding the do- main of workplace space, external measures regarding the time domain applicable for exposure to a harmonic or non-harmonic magnetic field, and exposure assessment criteria regarding individual sections of the human body (head, trunk and limbs). However, the rules for exposure assessment this article presents are not a legislative proposal in this field, but referring the outcome of research they are contributing to a discussion on the need and possible range of modifications of requirements of labour law in Poland, related to the coming process of formal implementation of the requirements of European Directive 2013/35/EU, which established the minimum requirements regarding the protection of workers against risks caused by the exposure to electromagnetic fields in the workplace.

16

Profilaktyka zagrożeń elektromagnetycznych podczas korzystania z diatermii chirurgicznych

Karpowicz J., Gryz K., Leszko W., Zradziński P.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2013

|

Vol. 2, nr 5

269--274

PL

Diatermie chirurgiczne, stosowane do cięcia i koagulacji tkanek, wytwarzają pola elektromagnetyczne o częstotliwości przekraczającej 300 kHz. W artykule scharakteryzowano warunki narażenia na pola elektromagnetyczne pracowników przeprowadzających zabiegi chirurgiczne i niepożądane skutki takiego narażenia oraz działania profilaktyczne, służące ochronie pracowników przed takimi zagrożeniami.

17

Znaczenie pozapasmowej czułości aparatury pomiarowej przy ocenie narażenia na radiofalowe pola elektromagnetyczne w sąsiedztwie linii energetycznych wysokiego napięcia

Gryz K., Karpowicz J.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2013

|

nr 9

5-7

PL

W artykule zaprezentowano wyniki laboratoryjnych badań pozapasmowej czułości mierników elektromagnetycznego promieniowania radiofalowego, o pasmach pomiarowych z zakresu częstotliwości 1 kHz ÷ 38 GHz, na oddziaływanie sinusoidalnie zmiennego pola elektrycznego o częstotliwości przemysłowej 50 Hz i natężeniu z zakresu 5 ÷ 30 kV/m. Wyniki badań przeanalizowano w kontekście wymagań ochrony pracowników i ludności przed oddziaływaniem pól elektromagnetycznych oraz charakterystyki złożonych środowiskowych pól, jakie mogą występować w otoczeniu elektroenergetycznych linii przesyłowych wysokiego napięcia. Stwierdzono, że oddziaływanie pól elektrycznych 50 Hz na mierniki radiofalowego pola elektromagnetycznego może w otoczeniu linii wysokiego napięcia spowodować nieuprawnione zidentyfikowanie radiofalowych pól elektrycznych i magnetycznych o natężeniach przekraczających dopuszczalne dla narażenia ludności. W pobliżu linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia, lub w innych miejscach narażonych na silne pola elektryczne częstotliwości przemysłowej, konieczne jest używanie tylko mierników radio falowych o ustalonej czułości na pole elektryczne 50 Hz i rozważenie jej wpływu na wyniki pomiarów, biorąc pod uwagę poziom pola elektrycznego 50 Hz w poszczególnych miejscach.

EN

The following article presents results of laboratory studies of out-of-band sensitivity of radiofrequency electromagnetic radiation measurement devices, of measurement ranges from the 1 kHz – 38 GHz range, to the influence of sinusoidal time varying electric field of power frequency 50 Hz and strength 5 – 30 kV/m. Results of studies were analyzed in the context of requirements on the workers and general public protection against the influence of the electromagnetic fields and the characteristic of environmental complex fields, which may exist in the vicinity of high voltage electric power lines. It was found, that in the vicinity of high voltage electric power lines, the influence of 50 Hz electric fields on the radiofrequency electromagnetic field measurement devices may caused unjustified identification of radiofrequency electric and magnetic fields of the strength exceeding general public exposure limits. Near high voltage power lines, and in other place highly exposed to power frequency electric field, it is required to use only radiofrequency measurement devices of known response to 50 Hz electric field and to consider its influence on the measurement results based on the level of 50 Hz electric field in particular location.

18

Profilaktyka zagrożeń elektromagnetycznych związanych z użytkowaniem radiotelefonów

Zradziński P., Leszko W., Karpowicz J., Gryz K.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2013

|

nr 10

20-23

PL

Artykuł prezentuje dotyczące użytkowników radiotelefonów zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia, wynikające z oddziaływania pola elektromagnetycznego na ludzi i środowisko pracy oraz działania profilaktyczne służące ich ograniczaniu. Urządzenia te są powszechnie używane do realizacji obowiązków zawodowych m.in. przez pracowników pogotowia ratunkowego, straży pożarnej, policji.

EN

This paper shows safety and health hazards related to electromagnetic fields interaction with human body and preventive actions for their limitations among users of radiophones. Such device; are commonly used to perform working activities e g. by workers of Medical Rescue, State Fire Service and Police services.

19

Profilaktyka elektromagnetycznych zagrożeń wypadkowych w placówkach diagnostyki medycznej stosujących technikę rezonansu magnetycznego

Karpowicz J., Gryz K.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2013

|

nr 9

28-29

PL

W artykule zaprezentowano przegląd najpoważniejszych i najpowszechniejszych elektromagnetycznych zagrożeń wypadkowych, jakie występują w placówkach medycznej diagnostyki rezonansu magnetycznego wskutek oddziaływania na obiekty materialne i ludzi, wywieranego przez pole magnetostatyczne wytwarzane nieprzerwanie przez magnes skanera. Należą do nich zagrożenia balistyczne (wynikające z przyciągania do magnesu obiektów ferromagnetycznych), zakłócenia pracy urządzeń elektronicznych (w tym implantów medycznych), wrażenia wynikające z powstawania prądów indukowanych w organizmie człowieka poruszającego się w polu magnetostatycznym. Ponadto nie można wykluczyć zagrożeń zdrowia związanych z przewlekłym narażeniem zawodowym na pola magnetostatyczne.

EN

The paper presents the review of the most serious and the most common accidents caused by electromagnetic interaction, which occur in the medical centers of magnetic resonance diagnostic because of interaction on the objects and humans, attracted by the static magnetic field which is permanently emitted by the magnet of scanner. They include ballistic hazards (caused by ferromagnetic objects attracting to the magnet), electronic devices malfunctions (including medical implants), sensations caused by electric currents induced in the body because of movements in the static magnetic field. The health hazards related to long-term occupational exposure to static magnetic field is also not excluded.

20

Ocena prądu dłoni u pracowników i pół elektromagnetycznych przy fizykoterapeutycznych diatermiach krótkofalowych

Gryz K., Karpowicz J.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2013

|

nr 9

16-18

PL

W pracy scharakteryzowano zagrożenia elektromagnetyczne związane z obsługą fizykoterapeutycznych diatermii krótkofalowych. Wyniki badań wykonanych przy różnego typu 14 diatermiach z aplikatorami indukcyjnymi i 14 diatermiach z aplikatorami pojemnościowymi wskazują, że pola elektryczne i magnetyczne o częstotliwości 27 MHz o natężeniach ze strefy niebezpiecznej, tj. przekraczające granicę narażenia dopuszczalnego dla pracowników mogą występować w czasie typowych zabiegów w odległości: pole elektryczne (E > 200 V/m) - do 60 cm (mediana 45 cm), a pola magnetyczne (H >3 A/m) - do 25 cm (mediana 20 cm) od aplikatorów i zasilających je kabli. Dotykanie do aktywnych aplikatorów i zasilających je kabli powoduje w kończynie górnej przepływ prądu elektrycznego (prądu dłoni) o natężeniu przekraczającym wartość graniczną 40 mA (przy dotykaniu do kabli zasilających aplikatory pojemnościowe badanych urządzeń: maksimum 780 mA; mediana 305 mA; minimum 113 mA). Wyniki badań wskazują, że zarówno ocena pierwotnego pola elektromagnetycznego w otoczeniu aplikatorów (zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy), jak i ocena zagrożeń związanych z prądami dłoni u narażonych pracowników (zgodnie z dyrektywą europejską 2013/35/UE), przemawiają za zakazem zbliżania się bezpośrednio do aktywnych aplikatorów i ich dotykania przez pracowników. Prezentowana ocena zagrożeń elektromagnetycznych nie dotyczy pacjentów poddawanych zabiegom z użyciem diatermii krótkofalowych.

EN

This paper presents electromagnetic hazards while operating physiotherapeutic short-wave diathermies. Results of investigations of 14 diathermies with inductive applicators and 14 diathermies with capacitive applicators of various types show that during typical treatment electric and magnetic fields of the level exceeding workers' permissible exposure can reach the distance: for an electric field (E>200 V/m) up to 60 cm (median 45 cm) and for magnetic fields (H>3 A/m) up to 25 cm (median 20 cm) from applicators and their supplying cables. Touching active capacitive applicators and their supplying cables causes in the upper limbs a flow of electric current exceeding the limit level of 40 mA (touching cables supplying capacitive applicators: maximum 780 mA; median 305 mA; minimum 113 mA). The results indicate that following both the assessment of unperturbed electromagnetic fields near the applicators (according to the occupational safety and health legislation currently in force) or the assessment of currents in the body of exposed workers (according to new European Directive 2013/35/EU), it is necessary to prohibit approaching active applicators and touching them. This assessment of electromagnetic hazards does not concern patients who are under treatment by short-wave diathermy.