Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 8

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Badania przeprowadzono na gytiowisku Gązwa, położonym w makroregionie Pojezierze Mazurskie. Od początku XX w. gytiowisko było wykorzystywane rolniczo po uprzednim sztucznym odwodnieniu jeziora Stama. W profilach gleb gytiowo-murszowych użytkowanych ekstensywnie darniowo i leśnie oznaczono zawartość wybranych składników ogólnych i dostępnych dla roślin. Badano przebieg mineralizacji organicznych związków azotu. Zasobność gleb w fosfor ogólny w całym profilu mieściła się w granicach od 1,31 do 1,70 g P·kg-¹. Całkowita zawartość żelaza była stosunkowo mała. Większa zawartość wapnia ogólnego, w warstwach głębszych świadczy o ługowaniu tego składnika w głąb profilu. Zawartość azotu ogólnego, wynosząca od 6,35 do 41,90 mg·kg-¹ s.m. gleby, była ujemnie skorelowana z popielnością. Wyniki oznaczeń składników rozpuszczalnych w 0,5 mol HCl·dm-³ świadczą, że badane gleby są szczególnie ubogie w potas. Także zasobność w dostępny magnez przeważnie była bardzo niska. Zawartość rozpuszczalnych form wapnia była mała. Wyniki oznaczeń dostępnego fosforu dokonywane wiosną, latem, jesienią i zimą wykazały, że zawartość tego składnika była stale bardzo mała, ponieważ tylko raz przekroczyła 40 mg P2O5 · (100 g)-¹ s.m. gleby. Stwierdzono duże zróżnicowanie natężenia procesu mineralizacji azotu. Szczególnie dużo azotu mineralnego uwalniało się podczas wiosny i lata z gleby pod pastwiskiem. Natomiast w glebie leśnej natężenie mineralizacji azotu było dużo mniejsze. W przypadku użytkowania rolniczego potrzebne jest nawożenie badanych gleb fosforem, uzupełnione potasem. W warunkach nasilonej mineralizacji materii organicznej można zrezygnować z nawożenia azotem. Racjonalne użytkowanie rolnicze gytiowisk jest jednak trudne i mało opłacalne. Dlatego obiekty te powinno się przywracać do stanu naturalnego i otaczać ochroną.
EN
Studies were carried out in the Gązwa gyttja object situated in the macroregion of the Mazurian Lake District. This formation has been used for agriculture since the 20th century after Lake Stama was artificially drained. Total content of some components and that available to plants were determined in gyttja-muck soils under grasslands and forests. Mineralization of organic nitrogen compounds was studied. The content of total phosphorus in the soils ranged from 1.31 to 1.70 g P·kg-¹. The content of iron was relatively low. A greater content of total calcium in the deeper layer indicates Ca leaching down the soil profile. The content of total nitrogen, ranging from 6.35 to 41.90 mg·kg-¹ DM of soil, was negatively correlated with the content of ash. Based on the content of components soluble in 0.5 M HCl, the soil under study was found to be particularly deficient in potassium. Moreover, the content of available form of magnesium was generally very low. The content of soluble Ca was also very low. The content of available phosphorus analysed in spring, summer, autumn and winter was found to be permanently very low because it only sporadically exceeded 40 mg P2O5·(100 g)-¹ DM of soil. The intensity of nitrogen mineralization was differentiated. Considerable amounts of mineral ni-trogen were released in spring and summer from the soil from under pasture. On the other hand, nitrogen mineralization rate in the forest soil was significantly lower. When used agriculturally, the soils under study need fertilisation with phosphorus supplemented with potassium. At intensive mineralization of organic matter, nitrogen fertilisation is not necessary. Rational agricultural use of gyttja formations is difficult and cost ineffective. Therefore, these formations should be restored to their natural status and protected.
3
Content available remote Paludologia jako nauka o mokradłach
PL
W ostatnich latach pojawił się w literaturze naukowej termin paludologia rozumiany jako nauka o mokradłach. Na Wydziale Kształtowania Środowiska i Rolnictwa UWM w Olsztynie wykładany jest przedmiot Paludologia. Jest to związane z rosnącym znaczeniem obszarów mokradłowych. Podkreśla się szczególną rolę mokradeł w środowisku przyrodniczym oraz konieczność ich ochrony i zrównoważonego użytkowania. Celem niniejszej pracy jest charakterystyka paludologii.
PL
W artykule scharakteryzowano zasoby gleb makroregionu Pojezierza Mazurskiego i mezoregionu Równiny Sepopolskiej oraz występujące tam zagrożenia gleb i zasady ich ochrony. Na badanym obszarze, typowym dla terenów młodoglacjalnych północno-wschodniej Polski, wyróżniono trzy strefy krajobrazowe, mające zróżnicowaną pokrywę glebową. Dokonane rozpoznanie oraz badania prowadzone na reprezentatywnych powierzchniach wzorcowych wykazały, że żyzne gleby płaskiej strefy równin zastoiskowych na północy regionu są odporne na degradację i nadają się do intensywnej produkcji rolniczej. W cennej przyrodniczo strefie wysoczyzn morenowych wśród gleb mineralnych przeważają dobrej jakości gleby brunatne. Duże znaczenie dla środowiska mają gleby torfowe i gytiowe. Omawiana strefa szczególnie wymaga gospodarowania proekologicznego. Strefa równin sandrowych na południu regionu wyróżnia się występowaniem gleb piaszczystych, głównie bielicoziemnych, oraz dużym areałem gleb torfowych podatnych na niekorzystne przemiany. W tej strefie wskazane jest rozwijanie rolnictwa ekologicznego.
EN
The paper characterises soils of the Masurian Lake District, environmental threats and protection guidelines. The examined area, which is typical of the young glacial areas of north-eastern Poland, involves three landscape zones of different soils. A general overview and detailed examination of selected reference areas indicated that fertile soils of the flat plains of ice-dammed lake origin in the north of the region are resistant to degradation and can be used in intensive agricultural production. Most soils in the zone of morainic uplands are good quality brown soils. Peat and gyttja soils are of great importance for the environment. The examined area needs environmental management. The area of outwash plains in southern part of the region is characterised by the presence of light and very light sandy mineral soils and has a large area vulnerable to adverse changes in peat soils. The development of environmental-friendly agriculture in the area is recommended.
PL
Na Pojezierzu Mazurskim i Równinie Sępopolskiej, reprezentujących obszary młodo glacjalne Polski, mokradła, a zwłaszcza torfowiska, są pospolite i stanowią znaczący element krajobrazu. Rodzaj i miejsce występowania mokradeł zależą od warunków siedliskowych dobrze charakteryzowanych na tym terenie przez dziewięć rodzajów krajobrazu młodoglacjalnego, które można połączyć w rozciągające się równoleżnikowo trzy strefy litologiczne. W strefie równin zastoiskowych torfowiska, zajmujące stosunkowo małą powierzchnię, zostały ukształtowane przez wodę spływającą po nieprzepuszczalnych utworach i gromadzącą się w obniżeniach. W strefie wysoczyzn morenowych występuje około 7 400 torfowisk, zwykle małych, nieregularnie rozmieszczonych w zagłębieniach terenowych. Przeważający poligeniczny typ zasilania hydrologicznego zapewnia dobre uwilgotnienie. W omawianej strefie ujawnia się szczególnie przyrodnicza rola torfowisk w środowisku. W strefie równin sandrowych większość torfowisk wytworzyła się w siedliskach z topogenicznym typem zasilania hydrologicznego. Pozostała część torfowisk powstała w dolinach rzecznych pod wpływem zasilania fluwiogenicznego. Obiekty torfowe zajmują często dużą powierzchnię. Następuje szybkie spłycanie i przekształcanie gleb torfowych. Przeprowadzona analiza zależności między warunkami siedliskowymi Pojezierza Mazurskiego i Równiny Sępopolskiej a rodzajem i miejscem występowania torfowisk umożliwiła ich lepsze poznanie oraz ustalenie zasad prawidłowego użytkowania, ochrony lub restytucji.
EN
The Mazurian Lakeland and the Sępopol Plain represent young-glacial areas of Poland. Marshes, particularly peat-bogs, are common here and are a significant landscape komponent of this area. The type and location of marshes depend on habitat conditions. The conditions can be described by nine types of young-glacial landscape, which are included in the Tyree main parallel lithological zones of ice-dammed lake origin plains, morainic uplands and outwash plains. Peat-bogs cover a relatively small area in the zone of the ice-dammed lake origin plains. They were formed by water that run-off over water impermeable forms and accumulated in depressions. There are approximately 7 400 peat-bogs in the morainic upland zone. They are mainly small and irregularly spread in terrain depressions. The common soligenous type of hydrological feeding ensures sufficient wetting. This zone is an example of the peatbogs playing a natural role in the environment. In the zone of outwash plains, the majority of peat-bogs were formed in habitats with a topogenous type of hydrological feeding. The remaining peat-bogs were formed in river valleys as a result of the fluviogenous type of hydrological feeding. Peat-bogs often cover large areas. Flattening and transformation of peat soils have been occurring recently. The completed comparative analysis between the habitat conditions of the Mazurian Lakeland and the Sępopol Plain and the kind and peat-bog locations provided much information and enabled to establish the principles for adequate utilisation, protection or restitution of the peat-bogs.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.