Celem artykułu jest prezentacja wyników oceny realizowania ochrony złóż kopalin wskazanych do ochrony w Planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego (2003) na tle uwarunkowań środowiskowo-przestrzennych. W ocenie uwzględniono strukturę funkcjonalno-przestrzenną gmin, w których te złoża występują. Określono stabilność ekologiczną gmin oraz konfliktowość przyszłego zagospodarowania złóż. W badaniach skoncentrowano się na złożach dotychczas niezagospodarowanych oraz złożach z zaniechaną eksploatacją (31 złóż). Ocenie poddano 23 gminy województwa małopolskiego. Z przeprowadzonych badań wynika, że większość ocenianych gmin uzyskało bardzo niską lub niską ocenę stabilności ekologicznej krajobrazu. Tylko gmina Bystre Sidzina odznacza się średnią stabilnością. Na tak niską ocenę wpływa znaczący udział niestabilnych elementów krajobrazu (uprawy rolne, tereny zabudowane oraz przemysłowe) w strukturze użytkowania gruntów. W badaniu konfliktowości złóż ze środowiskiem, ocenie poddano czynniki związane z użytkowaniem terenu, formami ochrony przyrody oraz planowanym zagospodarowaniem terenu. Zaproponowano 5 klas konfliktu zagospodarowania złóż. Spośród badanych 31 złóż aż 17 znajduje się w klasach charakteryzujących średni (9 złóż) oraz duży (8 złóż) konflikt. W wielu przypadkach konfliktowość ta jest dodatkowo powiększona poprzez ograniczenia zagospodarowania złóż związane z przebiegiem inwestycji drogowych i technicznych oraz z powodu przewidywanego znaczącego wpływu eksploatacji na środowisko. Na możliwość zagospodarowania złóż znaczący wpływ ma także rodzaj przeznaczenia terenu ustalony w dokumentacjach planistycznych gmin. W wielu przypadkach dopatrzono się nieprawidłowości, np.: błędnie naniesionych granic złóż w załącznikach graficznych dokumentacji oraz przeznaczenia obszarów ich występowania na cele niegórnicze, uniemożliwiające późniejsze ich zagospodarowanie. Z 31 złóż tylko dla 12 zapisy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dopuszczają potencjalną działalność górniczą, w przypadku 4 złóż w dokumentach planistycznych gmin brak jest jakiejkolwiek informacji o ich istnieniu.
EN
The aim of this article is to present results of an assessment of conditions of environmental and spatial development of mineral deposits designated for protection according to the of Spatial Development Plan of the Małopolska Province (2003). The assessment takes functional and spatial structures of the communes where the discussed deposits occur into account. Ecological stability of the communes and conflictuality of the future development of the mineral deposits has been determined. The studies have been focused on previously undeveloped min-eral deposits and the deposits where exploitation has been terminated (31 deposits). A total of the 23 communes from the Małopolska Province have been assessed. The study shows that the majority of the assessed communes have a very low or low evaluation of ecological stability of the landscape. Only the Bystre Sidzina commune is characterized by an average stability. Such a low result of the assessment is caused by a significant share of unstable parts of the landscape (agriculture, built-up areas and industrial ones) in the structure of land use. The study of the conflictuality of development of the mineral deposits with the environment included the evaluation of factors related to land use, forms of nature protection and planned land development. Five classes of conflict arising the from development of the deposits have been proposed. Among the 31 deposits as many as 17 are located in the classes of an average (9 deposits) or a large (8 deposits) conflict. In many cases, the conflictuality of the deposits is additionally increased by the hindering development of the deposits by road and technical investments or due to the expected significant impact of the exploitation on the environment. The possibility of development of the deposits is also significantly affected by the type of land use of a particular area determined in the planning documentation of the communes. In the case of many deposits, improprieties in marking the limits of the deposits in graphic attachments to the documentation and designation of the deposits for non-mining purposes were noted and even improprieties preventing the further development of the deposits were also present. Only 12 out of the 31 deposits had provisions in the local spatial development plans which allowed for potential mining activities. In the case of four deposits, there was a lack of any information about their existence in the planning documents of the communes.
The Polish Scientific Expedition has been carrying out research in the Colca Canyon and the Valley of the Volcanoes (South Peru) since 2003. The National Park project, covering the mentioned areas, is the main purpose of the research. The extent and genesis of the Quaternary volcanic Andahua group is the leading theme of the investigation. The study area is surrounded with numerous Pliocene and Pleistocene stratovolcanoes: Ampato (6,288 m a.s.l.), Chachani (6,057 m a.s.l.), multi-cone Coropuna (6,425 m a.s.l.) and others. Some of them are still active, such as Misti (5,822 m a.s.l.) or Sabancaya (5,967 m a.s.l.) and pose a real hazard to the local population. In 2003–2012, the participants of the Polish Scientific Expedition climbed several times on volcanic peaks, gaining new experience and comparative samples for study.
Celem artykułu jest omówienie procesu oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ) w państwach Grupy Wyszehradzkiej (V4) w zakresie drogownictwa. W pierwszej części pracy analizie poddany został rozwój sieci drogowej w państwach V4 a następnie oceniono kryteria etapu screeningu procedury OOŚ wynikające z podziału przedsięwzięć ze względu na wielkość oddziaływania na środowisko. W drugiej części pracy ocenie poddano wyniki ankiety przeprowadzonej w państwach V4 wśród wykonawców OOŚ. W niniejszej pracy analizowano i oceniono odpowiedzi respondentów, którzy deklarowali swój udział w zakresie związanym z transportem. Ukazano różnice w procedurze OOŚ inwestycji drogowych w poszczególnych krajach V4.
EN
The goal of the paper is to discuss the process of the Environmental Impact Assessment (EIA) in the Visegrad Group (V4) member countries in the field of road construction. Development of the road system in V4 countries was analysed in the first part of the paper and then criteria of the screening stage of the EIA resulting from the division of projects due to their environmental impact were estimated. The second part presents results of the survey carried out in V4 countries among people involved in EIA. Responses given by people who declared their activity in the field of transport were used in the paper. Differences in EIA procedures in road investments in particular V4 countries have been pointed out.
Since 2003, the authors are carrying geological surveys in the Andes of southern Peru, with the focus on foundation of a new Colca Canyon and Valley of the Volcanoes national park. The surveys showed unique geodiversity and biodiversity of that sparsely populated mountainous region, which should be protected from growing tourism and investment pressure. In 2006 the Polish Scientific Expedition to Peru was formed with and the present authors were chosen as its leaders. During the succeeding years the team has grown significantly to embrace 30 people from 11 research institutions. The article presents the characteristics of the terrain, the developments in implementation of research projects, the cooperation, achievements and dissemination of the obtained results, organizational problems, andmajor tasks for the future.
The Quaternary Andahua volcanic group in southern Peru has been studied by present author since 2003. The Andahua Group stretches out at intervals within an area, which is 110 km long and 110 km wide. Seven regions bearing centres of volcanic eruptions have been distinguished: the Valley of the Volcanoes, Antapuna, Rio Molloco, Laguna Parihuana, Rio Colca Valley, Jaran, and Huambo. The Valley of the Volcanoes, where the Andahua Group was identified for the first time, contains the biggest variety of volcanic landforms. The valley is covered by a nearly 60 km long, continuous cover of lava flows. 165 individual eruption centres of the Andahua Group were distinguished including apparent pyroclastic cones, 50–300 m high, and usually smaller lava domes and fissure vents. Domes, eruptive vents and lava craters greatly outnumber pyroclastic cones. Most commonly, lava flows start from lava domes or craters. Small domes are often aligned along their feeding fissures. Lava domes and pyroclastic cones of the Andahua Group are aligned mainly along N–S and WNW–ESE trending fault systems. Projection points of the analysed Andahua lavas on the TAS diagram concentrate in the lower part of the trachyandesite field, entering also the basaltic trachyandesite or trachyte/trachydacite fields.
W 2003, 2004 i 2006 roku grupa geologów z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie prowadziła badania terenowe młodej grupy wulkanicznej Andahua, w południowym Peru. Została ona poznana zaledwie 45 lat temu i do chwili obecnej nie określono definitywnie jej zasięgu i genezy. Największym obszarowo i jednocześnie najbogatszym w produkty wulkanizmu grupy Andahua jest rejon Doliny Wulkanów. Lawy zwartą pokrywą wypełniają tę dolinę, między Misahuanca a Ayo na długości około 60 km. W trakcie prac zidentyfikowano około 150 centrów erupcyjnych, w tym: stożki piroklastyczne o wysokości 50-300 m oraz bardziej liczne kopuły i szczeliny lawowe. Morfologia i rozprzestrzenienie skał grupy Andahua wykazują pewne związki z tektoniką i budową geologiczną podłoża.
EN
In 2003,2004 and 2006 small groups of geologists of AGH - The University of Science and Technology in Kraków investigated young Andahua volcanic group of Southern Peru. It was identified first some 45 years ago but its extension is not definitely determined yet. The greatest area of the Andahua group, where at the same time the volcanism products are the most common, is the Valley of Volcanoes. This valley, between the Misahuanca and Ayo, is covered by a dense cover of lava, which is about 60 km long. Field work resulted in discovery of about 150 individual emission centres: apparent pyroclastic cones 50-300 metres high, and usually smaller lava domes and vents controlled by fractures. Morphology of the Andahua lava flows coalescing into composite lava fields as well as criteria for their stratigraphy and tectonic controls are given.
Rozwój turystyki oraz towarzyszący mu rozwój infrastruktury stanowią zagrożenie dla walorów środowiska w Kanionie Colca, który jest najgłębszym kanionem na świecie. Istnieje pilna potrzeba równoważenia tego rozwoju przez ochronę najcenniejszych obszarów i wykazanie ich znaczenia dla światowego dziedzictwa przyrody. Badania Polskiej Wyprawy Naukowej do Peru, prowadzone od 2003 roku, zmierzają do zaprojektowania Parku Narodowego Kanion Colca i Dolina Wulkanów. Park obejmie unikalny w skali świata przekrój pasma górskiego o długości ponad 100 km i wysokości 1-3 km, wspaniałe krajobrazy, zespoły aktywnych uskoków, fałdy, wulkany, gorące źródła oraz specyficzny świat roślin i zwierząt, w tym największe w Andach siedlisko kondorów. Utworzenie parku wzmocniłoby ubogi system obszarów chronionych w departamencie Arequipa, podwyższyło atrakcyjność turystyczną i wyznaczyło ramy rozwoju regionu. Władze regionalne są żywo zainteresowane rozwojem projektu.
EN
Development of tourism and related infrastructure in the Rio Colca Canyon region endangers environment of this deepest canyon worldwide. There is urgent need of balancing landuse development by protection of the most valuable areas and proving their importance to the world heritage of nature. Studies performed by the Polish Scientific Expedition to Peru since 2003 are aimed at project of the Canyon Colca and Valley of Volcanoes National Park. This park should protect a unique section of the orogenic belt 100 km long and 1-3 km high, magnificient landscape, sets of active faults, volcanoes, hot springs and specific wildlife including the largest condor habitat in the Andes. New park would strenghten the state protected areas system in the Arequipa department, increase its tourist attractiveness and determine constraints of regional development. Local authorities show great interest in developing the project.
Istotne znaczenie dla ustanowienia i funkcjonowania obszarów chronionych ma ich otoczenie gospodarcze i klimat społeczny. Na północ od Kanionu Colca i Doliny Wulkanów działają kopalnie rud złota i srebra należące do przedsiębiorstw Buenaventura i Hochschild, napędzające rozwój gospodarczy regionu i spełniające wymagania ochrony środowiska. Tereny koncesji górniczych zajmują ponad 1500 km2. Przedstawiono zarys budowy geologicznej złóż oraz historię, bieżącą produkcję, perspektywy i zaangażowanie tych kopalń na rzecz rozwoju zrównoważonego. Istnieje szansa wykorzystania infrastruktury pogórniczej dla potrzeb projektowanego Parku Narodowego Kanion Colca i Dolina Wulkanów. Tunele projektu irygacyjnego Majes nie kolidują z ochroną przyrody, a zbiornik zaporowy Angostura poprawi walory turystyczne. Linia energetyczna Socabaya - Mantaro wpłynęła negatywnie na krajobraz, a projektowana droga Ayo - Huambo może mieć ujemne skutki. Utworzenie parku wzmocni ubogi system obszarów chronionych w regionie Arequipy.
EN
Economic and social environment of protected areas have crucial importance to their establishing and performance. Several gold and silver mines currently operated by Buenaventura and Hochschild to the north of Rio Colca Canyon and the Valley of the Volcanoes stimulate regional development and fulfill environmental standards. Mining leases cover more than 1500 km2. Geological structure of ore deposits is given along with history, production activity, perspectives and sustainable management input of the mines. Mining camps may be adapted for housing of future visitors of National Park Colca Canyon and Valley of the Volcanoes. Water tunnels of Majes Project are not conflicting with nature protection and future Angostura dam and artificial lake shall enhance touristic assets. Socabaya - Mantaro power line negatively affects landscape and planned road Ayo - Huambo poses some doubts. Creation of geopark shall strengthen poor system of protected areas in Arequipa region.
Na podstawie anomalii geochemicznych wytypowano 4 obszary prognostyczne (I-IV) występowania rud Zn-Pb w dolomicie kruszconośnym między Koszęcinem a Żarkami. W dolomicie diploporowym uwzględniono jedynie te pola, w których mineralizacja cynkowa mieści się w obrębie pól o anomalnej mineralizacji w dolomicie kruszconośnym. Forma ciał rudnych nie jest możliwa do ustalenia na tym etapie rozpoznania. Strefy rudne rozrzucone sąw interwale ponad 100 m. Cynk dominuje w dolomicie kruszconośnym i jest jedynym składnikiem użytecznym w dolomicie diploporowym. Wzrost zawartości Pb następuje z zachodu na wschód i SE. Pola anomalii cynkowych są wydłużone w kierunku WNW-ESE, podobnie do struktur paleozoicznych. Istnieje związek II i IV obszaru prognostycznego z uskokami poprzecznymi do rozciągłości skał dolnego wapienia muszlowego, natomiast w I obszarze - związek z triasowymi uskokami podłużnymi. Obszary II i IV zlokalizowane są w pokrywie bloku górnośląskiego, a obszary I i III znajdująsię w pokrywie bloku małopolskiego. W obszarach I i IV widoczny jest związek z wyniesieniami podłoża paleozoicznego, który nie jest dostrzegalny w złożach udokumentowanych. Po raz pierwszy w Polsce testowano przydatność krigingu indykatorowego do rozwiązywania zagadnień złożowych na etapie rozpoznawania złóż, uzyskując pomyślne wyniki.
EN
Ore prognosis in the region between Koszęcin and Żarki (northern part of the Silesian-Cracow province) is based on zinc and lead anomalies in the Triassic carbonate rocks. Four perspective areas (I-IV) were identified within the Ore-bearing Dolomite, each limited by 90% probability line of at least 0.5% of Zn and Pb content. The Ore-bearing Dolomite appears the main lithological metallotect for Zn-Pb mineralization in all the compared regions. The form of orebodies in the analyzed region cannot be set due to sparse net of drillings. Zones containing above 0.5% of Zn or Pb are scattered in different parts of the profile in more than a 100-metre interval. Zinc is the dominant component in the Ore-bearing Dolomite and the sole one in the Diplopora Dolomite. The lead content increases from the west towards the east and southeast of the region. Zinc anomaly fields are elongated WNW-ESE, as are the Paleozoic structures. Prognostic areas are related to Triassic transverse faults, whereas Triassic longitudinal faults are noticeable in area I. Areas II and IV are situated above the Upper Silesian Block, whereas areas I and III are located above the Małopolska Block. Areas I and IV are situated close to Palaeozoic elevations. Indicator kriging, applied for the first time in Poland to Zn-Pb ore recognition, was successfully tested.
In July 2003 and 2004 small groups of geologists of AGH — The University of Science and Technology in Kraków investigated recent Andahua volcanic formation of Southern Peru. It was identified first some 45 years ago but its extension is not definitely determined yet. Field work resulted in discovery of about 100 individual emission centres: apparent pyroclastic cones 50–300 metres high, and usually smaller lava domes and vents by controlled fractures. Morphology of the Andahua lava flows coalescing into composite lava fields as well as criteria for their stratigraphy and tectonic controls are given.
Many precious metal deposits were recently found and developed within south Peru, adding significantly to the growing position of the country in the world mining. Epither-mal gold and silver mineralization is bound to Central Andean Volcanic Zone, Neogene in age. Precious metals mines are developed at the altitudes of 3200 to 5200 m a.s.l. Structure, host rock alteration, mineral assemblage, grades, metal production and perspectives for Caylloma, Suyckutambo, Madrigal, Arcata, Ares, Orcopampa, and Chipmo districts, as well as for Poracota manto prospect are described. Most of the veins represent low sulphidation type.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zbiornik retencyjny "Świnna Poręba", zlokalizowany w Karpatach, w obrębie jednostek śląskiej i magurskiej, będzie narażony na ruchy masowe. Zasięg strefy podatnej na osuwiska jest większy niż prognozowano. Na wzgórzu Kurczyna położonym w sąsiedztwie zbiornika stwierdzono dwie jaskinie dylatacyjne i rozpadlinowe rowy zboczowe. Wzgórze jest zlokalizowane w obrębie jednostki śląskiej, która jest uważana za mniej podatną na osuwiska niż jednostka magurska. Jednak na przedpolu nasuniętej jednostki magurskiej stwierdzono szereg osuwisk w obrębie jednostki śląskiej, a kolejne mogą się uaktywnić pod wpływem zmiennego piętrzenia wody.
EN
The "Świnna Poręba " water reservoir, currently under construction, will change stability of surrounding slopes. The existing system of faults and crevice caves causes an increasing landslide threat. Two caves of this type and an extensional trench were located on the Kurczyna hill slope. Moreover, older landslide that may turn active when saturated with water were found at the foothill. The rocks exposed on the Kurczyna hill belong to the Silesian unit, which is marked by rather stable slopes, compared to the Magura unit. However, in this part of the Silesian unit, which is exposed in the foreland of the flat napped Magura unit and probably influenced by this nappe, the slopes are apt to landslides.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.