Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Inland Coal Mine Settling Pond as a Habitat for the Brackish-Water Plant Ruppia maritima

Halabowski D., Sowa A., Krodkiewska M.

Polish Journal of Ecology

|

2018

|

Vol. 66, nr 3

301--308

EN

The research conducted in settling ponds located in the coal basin in Upper Silesia (southern Poland), detected in one of them presence of the widgeon grass Ruppia maritima. Currently, it is the only inland site of this species in Poland. The widgeon grass creates underwater meadows in the shore zone of the settling pond and it grows in dense communities together with the common reed Phragmites australis in the coastal zone. Apart from these two plants, no other species were found. The morphological features of the vegetative and generative organs of the studied population of R. maritima is similar to those that have been reported from Europe. The bottom of the pond is atypical for R. maritima – it is covered by mine waste. The water of the settling pond has a high salinity and the water chemistry corresponds to the more natural environments that are inhabited by widgeon grass. This substitute habitat, which imitates the natural environment of R. maritima contributes to the good development of these species. However the studied settling pond offers unstable conditions due to the ongoing mining activity and requires permanent monitoring.

2

Macroinvertebrate communities on various microhabitats of a saline coal mine settling pond

Sowa A., Krodkiewska M., Halabowski D.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2018

|

Vol. 47, No. 1

50--59

EN

To date, no studies have been conducted on macroinvertebrate communities in coal mine settling ponds used for temporary retention of saline mine waters. The objective of the research was to evaluate which habitat – Ruppia maritima, Phragmites australis or sediments without macrophytes – is the most favorable for the abundance and biomass of macroinvertebrate communities. The study was carried out in a hyposaline settling pond located in a mining and urban area in southern Poland. At this time, it is the only inland locality of R. maritima in Poland. In the studied coal mine settling pond, the non-native, euryhaline amphipod Gammarus tigrinus dominated in the communities on all the habitats. The abundance of other taxa was small and similar on each type of substrate; only Corixidae were much more abundant on the widgeongrass beds. The highest abundance and biomass of macroinvertebrates was recorded at the sites with R. maritima. Our study highlights the importance of coal mine settling ponds as a substitute habitat for salt-tolerant invertebrates.

3

First record of Sigara assimilis (Fieber, 1848) (Hemiptera: Heteroptera: Corixidae) in Poland

Sowa A., Tończyk G., Halabowski D., Krodkiewska M.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2018

|

Vol. 47, No. 2

211--217

EN

Sigara assimilis (Fieber, 1848) is an aquatic true bug from the family Corixidae. Our paper is the first report on this species from Poland. Numerous males and females of the species were found in a hypohaline coal mine settling pond in southern Poland.

4

Efektywność wybranych metod tworzenia testów diagnostycznych

Sowa A.

Symulacja w Badaniach i Rozwoju

|

2017

|

Vol. 8, nr 1-2

63--72

PL

Poziom rozwoju współczesnej techniki pomiarowej umożliwia tworzenie automatycznych systemów służących do rozpoznawania stanu technicznego obiektów technicznych. W tym celu należy określić odpowiednie procedury badań diagnostycznych tych obiektów. Wymaga to wybrania adekwatnej metody oceny cech diagnostycznych poszczególnych elementów składowych obiektu badanego, a następnie zbudowania pewnego rodzaju modelu logicznego tego obiektu. Na tej podstawie można określić zbiory sprawdzeń służące do rozpoznania stanu technicznego tego obiektu. Metody do tego użyte mają zróżnicowaną efektywność, co jest przedmiotem niniejszego artykułu.

EN

The level of development of the modern measuring technique enables the creation of automatic systems for the recognition of the technical condition of technical objects. For this purpose it is necessary to determine an appropriate diagnostic procedures for those objects. This requires choosing an appropriate method for evaluating the diagnostic features of the individual components of the tested object, and then constructing some kind of logical model of the object. On this basis, it is possible to determine some check sets to diagnose the technical condition of the object. The methods used for that have diversified effectiveness, what is the subject of this paper.

5

Analiza poprawności użycia wybranych pojęć w Rozporządzeniu Wykonawczym UE nr 402/2013 dotyczącym transportu kolejowego

Sowa A.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport

|

2017

|

z. 116

259--274

PL

Przynależność Polski do Unii Europejskiej spowodowała konieczność przyjęcia całego szeregu dokumentów związanych funkcjonowaniem transportu kolejowego. Jednym z nich jest Rozporządzenie Wykonawcze UE nr 402/2013. Jego polska wersja językowa powinna być nie tylko zgodna pod względem merytorycznym z innymi wersjamijęzykowymi, ale także pożądanymjest, aby zawierała terminy akceptowane i zdefiniowane przez środowiska naukowe, które grupują osoby stanowiące autorytety w danej dziedzinie. Tego ostatniego kryterium nie spełnia w wielu fragmentach wymienione Rozporządzenie. W związku z tym w artykule przedstawiono propozycje zmian szeregu sformułowań w nim zawartych a dotyczących sfery bezpieczeństwa w transporcie kolejowym. Propozycje te wynikły z porównania polskiej i angielskiej wersjijęzykowej tego Rozporządzenia oraz analizy reprezentatywności pewnych użytych tam terminów. Podstawą tej analizy były renomowane publikacje polskich autorów. W przypadku niektórych z rozważanych terminów odniesiono się także do ogólnego ich znaczenia podawanego przez słowniki języka polskiego. Proponowane w artykule pojęcia zastosowano do opisu przebiegu procedur oceny i kwalifikacji ryzyka w transporcie kolejowym.

EN

Polish membership in the European Union will need to adopt a whole range of documents related to the operation of rail transport. One of them is the UE Implementing Regulation No. 402/2013. Its Polish language version should not only be consistent in terms of content with the other language versions, as well as to include the concepts defined and accepted by the scientific community that group together people representing authorities in the field. The latter does not meet the criteria in many parts of the mentioned Regulation. Therefore, the article presents a number of proposals for changes in the wording contained therein and concerning the sphere of railway transport safety. These proposals resulted from the comparison of the Polish and English language versions of the Regulation and analysis of the representativeness of certain terms used. The basis for this analysis were reputable publications by Polish authors. Some of the analyzed concepts, reference was made also to their overall meaning given by Polish language dictionaries. The concepts proposed in the article were used to describe the course of procedures for risk evaluation and assessment in rail transport.

6

Niepoprawność niektórych pojęć w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1302/2014 dotyczącym technicznej specyfikacji interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej

Sowa A.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2017

|

R. 18, nr 6

1767--1769, CD

PL

Artykuł dotyczy problemu stosowania prawidłowych pojęć w dokumentach normatywnych Unii Europejskiej odnoszących się do transportu kolejowego. Analiza jednego z tych dokumentów, a mianowicie Rozporządzenia nr 1302/2014 dotyczącego technicznej specyfikacji interoperacyjności kolei w UE wykazała, że w polskiej wersji językowej tego dokumentu znalazło się szereg określeń, które są nieprecyzyjne, błędne lub przestarzałe. W szczególności chodzi tu o pojęcia dotyczące użytkowania i obsługiwania pojazdów kolejowych, a także nazw niektórych zespołów tych pojazdów.

EN

The article concerns the problem of the use of the correct terms in the normative documents on the European Union rail transport. Analysis of one of these documents, namely Regulation No. 1302/2014 concerning the technical specification for interoperability in the EU showed that in the Polish language version of this document, there were a number of terms that are inaccurate, misleading or outdated. In particular, it is a clue regarding the operation and maintenance of rail vehicles, as well as the names of some assemblies of these vehicles.

7

Występowanie THM-ów w wodach basenowych na terenie województwa opolskiego

Sowa A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Politechnika Opolska

|

2016

|

nr 359, z. 9

71--74

EN

The aim of research is identification THMs in swimming pool waters in the province of Opole. The article include description the swimming pool water, research equipment and measurement methodology THMs. Results of research show high diversity occurrence THMs in swimming pool waters.

8

Skutki zmiany organizacji ruchu na wybranym skrzyżowaniu w Krakowie

Budyn M., Sowa A.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2016

|

R. 17, nr 12

560--565

PL

Artykuł dotyczy wpływu zmian organizacji ruchu na skrzyżowaniu na jego przejezdność. Zagadnienie to przedstawiono na przykładzie skrzyżowania Alei Jana Pawła II z ulicami J. Zachemskiego i Zuchów usytuowanego w krakowskiej dzielnicy Nowa Huta na drodze wyjazdowej w kierunku Buska-Zdroju i Sandomierza. W pracy podano najistotniejsze uwarunkowania organizacji ruchu na tym skrzyżowaniu i w jego szerokim otoczeniu. Najistotniejszą i doniosłą w skutkach zmianą na nim w 2015 roku było przeznaczenie wewnętrznego pasa ruchu jezdni południowej tej Alei wyłącznie do skrętu w lewo i zawracania. Efekty tych zmian były impulsem podjęcia badania natężenia ruchu, które przeprowadzono metodą obserwacyjną rejestrując samochody przejeżdżające przez punkty pomiarowe przypisane dopuszczalnym kierunkom jazdy na pasach ruchu Alei i ulicach podporządkowanych. Rejestrowanie odbywało się w losowych terminach umożliwiających określenie przybliżonego natężenia ruchu w każdym dniu tygodnia w okresie od godziny 7:00 do 19:00. Badania przeprowadzone w okresie dwu miesięcy na wiosnę 2016 roku wykazały, że natężenie ruchu na pasie prawym tej jezdni jest ponad pięciokrotnie większe niż na lewym. Ustalono, że zator powstaje na skutek zbyt małej przepustowości prawego pasa jezdni południowej Alei, która została radykalnie ograniczona przez zmiany opisane w artykule. Na zakończenie przedstawiono propozycje o charakterze doraźnym i długofalowym, które umożliwiłyby rozwiązanie opisanego problemu.

EN

The paper concerns the impact of changes in traffic organization on the capacity of the selected crossroads. The problem was exemplified by the existing intersection of the Avenue of John Paul II and the both, J. Zachemskiego and Zuchów streets situated in Nowa Huta district of Cracow on the exit road in the Busko-Zdroj and Sandomierz direction. The paper presents the most important determinants of traffic organization at this junction and its wide surroundings. The most important and momentous consequences were derived from the reassignment of the inner lane of the south road of the Avenue as a lane only for turning left and turning back. The resulting effects of those changes were an impulse to undertake traffic research carried out by using the observation method involving the registration of cars passing the measuring points assigned to an acceptable driving directions of the Avenue lanes and subsidiary streets. Such recording took place in a random time periods in order to determine the approximate volume of traffic in each day of the week in the period from 7:00 to 19:00. Tests conducted in the last two months of the spring, 2016 have shown that the traffic volume on the right lane of the road is more than five times larger than on the left one. It was found that the congestion arises due to insufficient traffic capacity of the right lane of the Avenue, limited radically by the last traffic organization changes presented in the paper. At the conclusion, proposals of the problem solution of temporary as well as long-term character were presented.

9

Koszty eksploatacji w małej firmie transportowej

Biały H., Sowa A.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2016

|

R. 17, nr 12

1731--1733

PL

W artykuł dotyczy zagadnienia kosztów działalności przedsiębiorstw transportowych. Przedstawiono ogólny podział kosztów transportu znany z literatury, a także podziały wprowadzone przez odpowiednie uregulowania ustawowe. W rozważaniach podjętych w artykule posłużono się rodzajowym podziałem kosztów. Na podstawie dostępnych opracowań przedstawiono proporcje tych kosztów charakterystyczne dla dużych firm transportowych. W pracy zaprezentowano także proporcje kosztów rodzajowych występujące w reprezentatywnej jednoosobowej firmie transportowej będącej obiektem badań. Dokonano porównania obu proporcji. W konkluzji zwrócono uwagę na znacznie słabszą pozycję małych firm transportowych, czego skutkiem jest przede wszystkim większy udział kosztów ponoszonych na rzecz zewnętrznych firm usługowych.

EN

The article deals with the problem of operating costs of transport companies. It presents the overall distribution of transport costs known from the literature, as well as the divisions introduced by the relevant statutory regulations. In the considerations made in the article a generic cost-sharing was used. On the basis of available studies the proportion of those costs typical for large transport companies was shown. The study also shows the proportion of these costs occurring in a representative single-transport company which was the subject of research. A comparison of the both proportions was carried out. In conclusion, attention was drawn to a much weaker position of small transport companies, resulting primarily from higher share of costs of external service companies.

10

Zużycie i uszkodzenia elementów przekładni hamulcowej w wózku wagonu

Sowa A.

Logistyka

|

2015

|

nr 3

4563--4572, CD 1

PL

Praca dotyczy problemu zużycia i uszkodzeń elementów klasycznej przekładni hamulcowej w wózku wagonu. W pracy przedstawiono ogólny schemat budowy przekładni, a także scharakteryzowano źródła obciążeń elementów połączeń przegubowych elementów przekładni. Obciążenia tych połączeń pochodzą od siły hamującej oraz sił bocznych wzbudzanych losowo w czasie jazdy wagonu. Na wielkość tych obciążeń ma wpływ masa elementów przekładni, a także wielkość luzu pomiędzy tulejkami a sworzniami połączeń przegubowych. W pracy przedstawiono etapy zużycia tulejek dźwigni hamulcowych i wieszaków obsady klocków hamulcowych. Początkowe zużycie ścierne tulejek powoduje wykruszanie materiału tych tulejek na brzegu, co prowadzi do ich całkowitego usunięcia z otworu dźwigni lub wieszaka. Prowadzi to do owalizacji otworów, a nawet do rozerwania łba wieszaka. W pracy omówiono także zużycie i uszkodzenia pozostałych elementów przekładni hamulcowej, czyli cięgieł, trójkątów hamulcowych, obsad wstawek hamulcowych, sworzni, wieszaków obsad oraz wsporników dźwigni i wieszaków. Przykłady zużycia i uszkodzeń zilustrowano na fotografiach.

EN

The paper concerns the problem of wear and damage of the classic elements of the brake rigging in the wagon bogie. The paper presents a general scheme for the construction of the brake rigging as well as load forces in brake rigging knucle joint elements. Loads of these joints come from the braking force and lateral forces induced randomly while driving the wagon. The load size of the joints is affected by the mass of brake rigging elements and the size of clearance between the bushings and bolts in articulated joints. The paper presents wear process stages of brake lever bushings and brake block holders. Initial abrasive wear of sleeves causes spalling of material at the edge, which leads to their complete removal of the sleeve from the eye of brake lever or hanger. This leads to the ovalization of the holes, and even opening of the hanger head. The paper also discusses the wear and damage to other components of the brake gear, i.e. brake rods, brake triangles, brake block holders, brake block hangers, bolts, brake lever supports and hangers. Examples of wear and damage are shown in the photographs.

11

Ryzyko i jego miary w transporcie kolejowym

Jedynak M., Młynarski S., Sowa A.

Logistyka

|

2015

|

nr 6

1071--1085, CD

PL

Artykuł poświęcony jest zagadnieniom bezpieczeństwa w transporcie kolejowym, zdefiniowanym w Rozporządzeniu Wykonawczym Komisji Unii Europejskiej, nr 402/2013 w powiązaniu z Dyrektywami 2004/49/We i 2009/149/WE. W dokumentach tych daje się zauważyć mało precyzyjne definicje oraz wykorzystywanie pojęć nie zawsze zgodnych z klasycznym ich rozumieniem przyjętym w polskich publikacjach naukowych z dziedziny eksploatacji technicznej. Rozważania skoncentrowały się w szczególności na porównaniu znaczenia wybranych pojęć w języku oryginału z użytymi odpowiednikami w oficjalnych dokumentach tłumaczonych na język polski. Stwierdzona została niewłaściwa definicja niektórych pojęć jak też brak dostatecznej odpowiedniości znaczeń w obu językach, w wyniku czego zaproponowano wprowadzenie stosownych zmian sformułowań tych pojęć oraz stosowanych miar ryzyka w dokumentach Unii Europejskiej oraz ich polskich odpowiednikach. Niektóre rozważania poparte zostały poszerzoną analizą merytoryczną zagadnienia. Propozycje zmian zawarto w zwięzłych wnioskach końcowych.

EN

The article is devoted to issues of safety in railway transport, as defined in the Regulation of the Executive Committee of the European Union, No. 402/2013 in conjunction with Directives 2004/49 / EC and 2009/149 / EC. In these documents can be seen vague definitions and use of terms which are not always consistent with their classical understanding adopted in Polish scientific publications in the field of technical operation. Considerations focused in particular on a comparison of the meaning of selected terms in the original language equivalents to those used in official documents translated into Polish. It was found incorrect definition of some terms and the lack of sufficient suitability of meaning in both languages, resulting in proposed introduction of appropriate changes to the wording of these terms and risk measures used in the documents of the European Union and their Polish equivalents. Some considerations have been supported by an extended analysis of the substantive issues. Proposed amendments were included in the brief final conclusions.

12

Analiza przydatności głównych cech diagnostycznych zarysu zewnętrznego kół do prognozowania terminów oceny stanu technicznego lokomotyw elektrycznych

Potępa P., Sowa A.

Logistyka

|

2015

|

nr 3

3988--3997, CD 1

PL

Artykuł dotyczy zagadnienia możliwości wykorzystania cech diagnostycznych opisujących zużycie obręczy na powierzchni tocznej oraz zużycie obrzeża koła do prognozowania terminów kolejnych badań stanu technicznego kół pojazdu szynowego. W artykule poddano analizie przebieg zmian wartości czterech cech diagnostycznych zarysu zewnętrznego koła przykładowej lokomotywy, czyli: grubości obręczy oraz grubości, wysokości i stromości obrzeża, podczas eksploatacji tej lokomotywy od zainstalowania nowych obręczy kół aż do ich wymiany. W okresie tym nastąpiła dwukrotna odnowa zarysu zewnętrznego kół, ale żadna z nich nie była spowodowana przekroczeniem wartości granicznych wymienionych i analizowanych cech diagnostycznych. Zgromadzone dane pomiarowe pozwoliły na wyznaczenie równań linii trendów zmian poszczególnych cech diagnostycznych. Umożliwiło to przedstawienie na wspólnym wykresie prognozowanych, rzeczywistych i granicznych wartości każdej z czterech cech diagnostycznych zarysu kół. Z przebiegu tych charakterystyk wynika to, że grubość obręczy, grubość i stromość obrzeża może być wykorzystana do prognozowania terminów kolejnych badań stanu technicznego kół pojazdu tylko wtedy, gdy wartości tych cech zbliżają się do wartości granicznych.

EN

The article deals with the issue of possibility of use of diagnostic features describing the wear of the wheel tread and wheel flange in order to forecast the timing of subsequent technical state tests of rail vehicle. The article analyses the changes of the four diagnostic features of outer wheel contour of a sample locomotive, that is: the thickness of the wheel tyre and the thickness, height and steepness of the wheel flange, during operation period of the locomotive from the moment of installation of new wheels up to replace them. During this period, there was a twice renewal of the outer contour of the wheels but none of them was caused by exceeding the limits of specified and analysed diagnostic features. Measurement data collected allowed determining the equations of lines trends of individual diagnostic features. This made it possible to construct the common chart of forecasted, actual and both boundary values for each of the four diagnostic features of outer wheel contour. Those graphs show that the wheel tyre thickness, the wheel flange thickness and slope can be used to forecast the timing of subsequent testing of the vehicle technical condition of the vehicle only if the values of these feature characteristics are close to their boundary values.

13

Kryteria decyzyjne odnowy zarysu kół kolejowych

Brzeźny A., Marszałek J., Sowa A.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2014

|

R. 21, nr 10

4--7

PL

Artykuł dotyczy zagadnienia stosowania kryteriów, na podstawie których podejmowane są decyzje o odnowie zarysu kół kolejowych. Zwrócono uwagę na to, że dominującym rodzajem zużycia kół kolejowych jest zużycie ścierne obrzeża oraz zewnętrznej części powierzchni tocznej kół. Analiza dokumentów dotyczących wymagań, jakie muszą spełniać zestawy kołowe, pozwala na wyodrębnienie nieprzekraczalnych wartości cech diagnostycznych stanowiących podstawę dopuszczenia pojazdów kolejowych do ruchu. W praktyce decyzje o odnowie zarysu kół podejmuje się nieco wcześniej, przed osiągnięciem wartości granicznych przez cechy diagnostyczne, ze względu na możliwość pojawienia się innych symptomów świadczących o niezdatności kół zestawu kołowego. W pracy przedstawiono wykresy zmian takich cech diagnostycznych, jak grubość obręczy, grubość, wysokość i stromość obrzeża (mierzone podczas przeglądów okresowych czteroosiowych lokomotyw elektrycznych). Na wykresach zaznaczono przypadki podjęcia decyzji o odnowie zarysu kół oraz powody ich podjęcia.

EN

The paper concerns the question of the criteria on which decisions are made about the renovation of railway wheel profile. Attention is drawn to the fact that the dominant railway wheel wear is abrasive wear of wheel flange and running surface of the wheel. Analysis of the documents relating to the requirements to be met by wheel-sets allows to extract value of diagnostic features which could not be exceeding for the admission of vehicles to move. In practice, decisions about the renovation of the wheel profile are taken a little earlier, before reaching the limits of diagnostic feature values, because there is a possibility of the other wheel-set unfitness appearance. This paper presents the curves of diagnostic feature changes such as the thickness of the rim, thickness, height and steepness of the wheel flange which were measured during periodic inspections of electric locomotives. The graphs marked by instances of a decision on the renovation of wheel rim and the symbol of reason for their decision were a/so added.

14

System eksploatacji pojazdów w dużym przedsiębiorstwie komunikacji miejskiej

Młynarski S., Sowa A., Żmuda W.

Logistyka

|

2014

|

nr 4

PL

W artykule omówiony został system eksploatacji pojazdów stosowany w nowoczesnym dużym przedsiębiorstwie komunikacji miejskiej. Scharakteryzowano ogólne cechy systemu z podziałem na użytkowanie i obsługiwanie środków transportu. Skład rzeczowy systemu w postaci komórek funkcjonalnie ze sobą związanych przedstawiony jest na schematach blokowych reprezentujących poszczególne formy działania systemu. Opracowanie zawiera schematy blokowe i opisy struktur systemu użytkowania i systemu obsługiwania pojazdów. Możliwości przejścia środków transportu pomiędzy kolejnymi stanami eksploatacji zaprezentowane zostały przy pomocy grafów ujmujących poszczególne rodzaje obsług technicznych pojazdów. W konsekwencji prowadzonej analizy i porównania specyfikacji obsługowych pojazdów, wskazano na cechy charakterystyczne procesu obsługi, które zostały zdeterminowane ewolucją technologii nowoczesnych pojazdów. Opracowanie stanowi syntezę zagadnień związanych z eksploatacją środków transportu o niewielkim zróżnicowaniu rodzajowym w zakresie charakteru transportu oraz typów pojazdów.

EN

This article deals with the operation and maintenance system of vehicles in a large public transport company. The main features of the system were characterized on the basis of the operations and maintenance of the means of transport. The content of the system including functionally bounded cells is presented on diagram blocks representing particular forms of operating system. The paper includes diagram blocks and description of the operation and maintenance vehicles system structures. The possibilities of the means of transport transitions between the next operational states were presented as graphs including particular kinds of vehicles maintenance. As a result of conducted analysis and comparison of vehicles maintenance specification, characteristic features of maintenance process were indicated. The features were determined as an evolution of technology of modern vehicles. The scientific description is the synthesis of the issues concerning operation and maintenance of the means of transport with a little generic variety in the range of transport features and the types of vehicles.

15

Efekty modernizacji lokomotyw ET22 w świetle badań nacisku kół na szyny

Brzeźny A., Jedynak M., Sowa A., Sowiński M.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

2336--2345

PL

Artykuł dotyczy problemu oceny modernizacji układu biegowego lokomotyw serii ET22 stanowiących liczny zbiór lokomotyw polskich przewoźników. W artykule przedstawiono podstawowe zmiany konstrukcyjne, które polegały na usunięciu resorów piórowych z usprężynowania I stopnia i wyeliminowaniu wahaczy umożliwiających przenoszenie sił pionowych z jednego zestawu kołowego na drugi. Ocena skutków tych zmian była możliwa poprzez badanie rozkładu nacisków poszczególnych kół na szyny w przypadku ruchu tych kół w górę i w dół w stosunku do pozycji wyjściowej. W artykule przedstawiono zasady prowadzenia takich badań na stanowisku TENSAN/PLW oraz kryteria oceny wyników liczbowych tych badań i ich reprezentacji graficznej w postaci pętli histerezy rozkładu nacisków kół na szyny. Porównanie kształtu pętli histerezy przykładowych lokomotyw przed modernizacją i po zmodernizowaniu pozwalana stwierdzenie tego, że wprowadzone zmiany konstrukcyjne układu biegowego eliminują takie niekorzystne działanie tego układu, jak: odrywanie się kół od szyny, skokowa zmiana wartości nacisków w trakcie ruchu kół spowodowana zwiększonym wewnętrznym tarciem w węzłach ruchomych zawieszenia oraz nierównomierne lub zbyt duże naciski kół na szyny. Dlatego badania nacisków kół na szyny, prowadzone na opisanym stanowisku, należy uznać za niezbędne do oceny skutków wprowadzanych zmian konstrukcyjnych w układach biegowych pojazdów szynowych. Zmiany wprowadzone w lokomotywach ET22, oprócz istotnego zwiększenia bezpieczeństwa jazdy, przyczyniają się także do zmniejszenia kosztów eksploatacji poprzez zmniejszenie pracochłonności i materiałochłonności napraw.

EN

This article addresses the problem of assessment of the modernization of the ET22 series locomotives forming a numerous set of Polish carrier’s locomotives . The article presents the basic structural changes, which involved the removal of leaf springs of primary suspension and eliminating an equalizer enabling a transfer of vertical forces of a wheel-set on the other. Assessment of the effects of these changes was made possible through the study of the distribution of pressure on individual wheels on the rails for moving the wheel up and down in relation to the starting position. The article presents the principles of conduct such tests on the TENSAN / PLW test stand as well as criteria for evaluation of the numerical results of these tests and their graphic form as a hysteresis loops of distribution of the wheel-pressure on the rails. Comparison of the shape of the hysteresis loop of sample locomotives before and after their rebuilding leads to the conclusion that structural changes of running system eliminate the adverse effects of this system, such as a detachment of the wheel from the rail, a step change in pressure during wheel movement caused by increased internal friction in the suspension articulated joints, or non-uniform or too high pressures the wheels on the rails. Therefore, investigation the wheel-pressure on the rails carried out in this test stand should be considered necessary to assess the effects of the changes in rail vehicle running system design. Changes made the ET22 series locomotives in addition to a significant increase driving safety also contribute to the reduction of operating costs by reducing repair labor demand and material consumption index.

16

The contemporary classification of rail vehicle technical states

Sowa A.

Journal of Mechanical and Transport Engineering

|

2014

|

Vol. 66, No. 1

69--84

EN

The article presents a variety of the meanings of an object state term (notion), depending on the point of view at which it is discussed. Each of the presented meanings can constitute an identification subject in contemporary operational states. The first of these meanings is a structural state of an object. It refers to the number of the elements active in a given set and the interactions between them. Another equally important meaning is a technical state, which can be identified on the basis of both the evaluation of physical features or the correctness of the functioning of an object’s constituent elements. The operational state of an object depends on both the state of the structure and the technical state. It is the third meaning of the term of an object state. The principles of classification within all three groups of the meaning of the object state term and mutual connections between them are shown in this article.

PL

W artykule przedstawiono znaczenia pojęcia „stan obiektu” w zależności od punktu widzenia, z jakiego jest ono rozważane. Każde z przedstawionych znaczeń może być prze d-miotem identyfikacji we współczesnych systemach eksploatacji. Pierwszym z nich jest stan strukturalny obiektu, odnoszący się do liczby czynnych elementów w danym układzie oraz oddziaływań pomiędzy nimi. Drugim, również bardzo ważnym, znaczeniem jest stan techniczny, który może być identyfikowany na podstawie oceny cech fizykalnych lub poprawności funkcjonowania elementów składowych obiektu. Zarówno od stanu struktury, jak i od stanu technicznego jest uzależniony stan eksploatacyjny obiektu, będący trzecim znaczeniem pojęcia „stan obiektu”. W artykule przedstawiono zasady klasyfikacji w obrębie wszystkich trzech grup znaczeniowych pojęcia „stan obiektu”, a także powiązania między nimi.

17

Formal models of generating checkup sets for the technical condition evaluation of compound objects

Sowa A.

Eksploatacja i Niezawodność

|

2014

|

Vol. 16, no. 1

150--157

PL

Praca dotyczy problemów związanych z budową systemów wspomaganego komputerowo generowania zbiorów sprawdzeń cech niezbędnych do oceny zdatności obiektów złożonych, a także lokalizacji niezdatności ich elementów składowych. Analizowano przydatność do tego celu macierzowej metody określania zbiorów sprawdzeń oraz metody skreśleń. Sformułowano binarne i trójwartościowe modele ocen stanu technicznego elementów obiektu oraz jego cech wejściowych i wyjściowych. Pozwala to wtedy na utworzenie macierzowego modelu obiektu, wykorzystywanego w obu analizowanych metodach. Dla metody macierzowej zdefiniowano także binarne i trójwartościowe modele oceny rozróżnialności stanów technicznych obiektu. Binarne modele wykorzystano w programie generującym zbiory cech testu zdatności i lokalizującego, napisanym przy użyciu pakietu Mathematica. Przy trójwartościowym modelu ocen do generowania zbiorów sprawdzeń cech dla obu testów zaproponowano użycie metody skreśleń i sformułowano dla niej warunki rozróżnialności stanów technicznych. Przedstawiono także przykład użycia tej metody do określenia zbiorów sprawdzeń cech pozwalających na ocenę stanu technicznego części układu pneumatycznego hamulca wagonu.

EN

The paper refers to problems connected with building systems of computer-aided generation of evaluation sets of features necessary for the evaluation of compound objects’ ability, and also the localization of imperfections of their component elements. In order to solve these problems, the usefulness of both the matrix method of determining sets of checkups and the cross-out method was analyzed. Binary and three-valued models of technical condition evaluation of the object’s elements as well as the object’s input and output features were formed. It allows then for the creation of the object matrix model which is used in both analyzed methods. For the matrix method, binary and three-valued evaluation models of distinguishing of the object technical condition were also defined. The binary models were used in a program which generates sets of features of the ability and localizing test. This program was written with the use of a Mathematica package. For a three-valued evaluation model for generating the feature checkup sets, the use of the cross-out method was proposed for both tests, with the technical state distinguishing conditions formed for this method. There was also presented an example of using this method to determine checkup sets of features which allow for the evaluation of the technical condition of part of the carriage brake pneumatic system.

18

Wybrane problemy ochrony przed przepięciami w obwodach sygnałowych

Sowa A.

Automatyka, Elektryka, Zakłócenia

|

2014

|

Vol. 5, Nr 3(17)

8-22

PL

Omówiono zasadnicze problemy techniczne związane z ochrona przed skutkami przepięć w obwodach sygnałowych. Wskazano narażenia przepięciowe - wartości napięć i prądów udarowych rejestrowanych w eksploatacji tych obwodów. Omówiono metody badań i rodzaje stosowanych udarów probierczych do wyznaczania odporności udarowej przyłączy urządzeń elektronicznych. Przedstawiono konstrukcję urządzeń przeciwprzepięciowych i stosowane układy połączeń w ochronie przeciwprzepięciowej.

EN

The paper discusses the fundamental technical problems related to the protection against the effects of surges in signal circuits. Surge exposures have been indicated - the voltage and current values of the surges recorded during operation of that circuits. The research methods and the types of strokes to determine the impulse resistance of the electronics device connectors have been reviewed. The paper presents the design of the surge protection devices and the used circuits in the surge protection.

19

Koordynacja zaleceń ochrony odgromowej z wymaganiami kompatybilności elektromagnetycznej urządzeń

Sowa A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika

|

2013

|

z. 33 [289]

231--248

PL

Cechą charakterystyczną współczesnych urządzeń elektrycznych i elektronicznych jest ich stosunkowo niewielka odporność udarowa. Dotyczy to zarówno odporności na bezpośrednie oddziaływanie impulsowego pola elektromagnetycznego, jak i odporności na działanie napięć i prądów udarowych dochodzących do tych urządzeń z sieci zasilającej oraz z linii przesyłu sygnałów. Zaprojektowanie i wykonanie poprawnego systemu ograniczania przepięć w obwodach sygnałowych wymaga posiadania niezbędnych informacji dotyczących podstawowych parametrów charakteryzujących zagrożenie występujące podczas bezpośrednich wyładowań piorunowych w obiekty budowlane lub w ich bliskim sąsiedztwie oraz wymagań kompatybilności elektromagnetycznej tych urządzeń.

EN

A characteristic feature of modern electrical and electronic devices is their relatively low immunity for surges. This applies both to the immunity for direct impact of the electromagnetic field pulse, as well as immunity to surge voltages and currents coming to these devices from the power supply installation and the signal transmission line. Design and implementation of a proper system overvoltage protection of signal circuits requires the necessary information on the basic parameters characterizing the threat occurring during direct and nearby lightning strikes and requirements of electromagnetic compatibility for these devices.

20

Ochrona odgromowa obiektów budowlanych - przeskoki iskrowe wewnątrz obiektu budowlanego

Sowa A.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2013

|

R. 81, nr 7

14--18

PL

Przedstawiono zasady wyznaczania odstępów izolacyjnych pomiędzy elementami urządzenia piorunochronnego a urządzeniami i instalacjami na dachu oraz wewnątrz obiektu.

EN

The paper presents principles of determination of isolating clearances between components of lightning protection eąuipment and eąuipment and installations on the roof and inside building.