Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Prognozowanie zasięgu strefy rozrzutu odłamków skalnych dla robót strzałowych w kopalniach odkrywkowych

Pyra J., Dworzak M., Biessikirski A., Twardosz M., Kłósko P.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 101

247--264

PL

Prowadzenie eksploatacji z wykorzystaniem materiałów wybuchowych w odkrywkowych zakładach górniczych wiąże się z szeregiem zagrożeń, które należy uwzględnić w trakcie prowadzenia robót strzałowych oraz na etapie ich projektowania. Odpowiednio zaprojektowane i starannie wykonane roboty zapewniają kontrolę nad tymi zagrożeniami oraz pozwalają na przewidzenie zasięgu i intensywności ich oddziaływania na otoczenie. Jednym z zagrożeń jest rozrzut odłamków skalnych, niebezpieczny dla załogi i maszyn pracujących w zakładzie górniczym, a także otoczenia kopalni. Jest to zagrożenie niezwykle istotne, lecz trudne do jednoznacznego oszacowania. Na przestrzeni lat opracowano wiele sposobów analitycznego wyznaczenia poziomu tego zagrożenia. Część opracowanych zależności opiera się na wynikach badań terenowych, zaś część na teoriach z zakresu fizyki i balistyki. Na wielkość strefy rozrzutu ma wpływ szereg czynników geologiczno-górniczych. Część z nich na chwilę obecną, dzięki coraz szerzej rozpowszechnianym narzędziom geodezyjnym, tj. skaner laserowy, czy urządzenie typu Boretrak, możemy bardzo precyzyjnie zmierzyć (geometria ociosu, dewiacja otworów strzałowych, rzeczywisty zabiór), a niektóre tylko oszacować (m.in. występowanie ukrytych przerostów gliny lub krasów na podstawie raportów z pracy wiertnicy lub zwiercin). W artykule zaprezentowano wybrane czynniki, które wpływają na zasięg strefy oraz sposoby ich minimalizacji. Ponadto opisano wybrane metody i wzory empiryczne do szacowania zasięgu strefy oraz zaprezentowano zmienność wartości szacowanych w zależności od zmiany parametrów siatki otworów strzałowych oraz użytych środków strzałowych. W artykule dokonano również przedstawienia wybranych rozwiązań numerycznych w zakresie szacowania zasięgu rozrzutu odłamków skalnych. Algorytmy te pozwalają na wstępną ocenę dynamiki rozrzutu odłamków dla zadanych warunków brzegowych, co może stanowić perspektywiczny kierunek rozwoju aktualnie stosowanej metodologii.

EN

Conducting exploitation using explosives in open pit mines involves a number of risks that have to be addressed during the designing of blasting operations. Thoroughly designed and carefully executed blasting works provide a control over these hazards and allow for proper assessment of their impact on the nearby environment. One of those dangers is the flyrock dispersion, dangerous for the crew and machines working in the open cast mines, as well as the nearby surroundings. This is an extremely important threat but difficult to unequivocally estimate. Over the years many analytical methods have been developed to determine the level of this threat. Several developed dependence relations are based on the results of field tests, and some are based on the theories of physics and ballistics science. The size of the flyrock zone is affected by a number of geological-mining factors. At the present time, some of these risks, thanks to increasingly popular geodetic instruments such as a laser scanner or a borehole-deviation measurement system (eg Boretrak®), can be measured very precisely (the geometry of the free face, the deviation of the blast hole, the actual burden), and some only estimate (including the occurrence of hidden clay or karst overgrowth on the basis of drilling reports or bore dust). The article presents selected factors influencing the range of the flyrock zone and ways of minimizing them. In addition, selected methods and empirical models have been described for estimating the range of the flyrock zone and the variability of the estimated values based on the variation of the blast-pattern parameters and used blasting units. The article also presents selected numerical solutions for estimating the flyrock range. These algorithms allow for an initial evaluation of shear scatter dynamics for given boundary conditions, which may be a prospective development direction of the currently applied methodology.

2

Perspektywy eksploatacji złóż metali z grupy platynowców z powierzchni asteroid

Kłósko P., Barański K.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 10

1--8

PL

Nieustannie rosnące zapotrzebowanie na surowce metaliczne, w tym metale z grupy platynowców, skłania do poszukiwania nowych, dotychczas niewykorzystywanych źródeł surowców. Potencjalne źródło platynowców stanowią asteroidy znajdujące się w Pasie Planetoid oraz asteroidy z grupy obiektów bliskich ziemi (NEO - ang. Near-Earth Objects). Na podstawie prowadzonych obecnie badań i projektów w dziedzinie eksploracji kosmosu, agencje rządowe i przedsiębiorstwa prywatne opracowują technologie umożliwiające eksploatację złóż platynowców pochodzących z powierzchni asteroid. Biorąc pod uwagę wysokie ceny metali z grupy platynowców oraz ich ograniczone zasoby na Ziemi, pomysł eksploatacji złóż pochodzenia kosmicznego wydaje się uzasadniony ekonomicznie. Istotną kwestią są także aspekty prawne i etyczne, związane z wykorzystywaniem obiektów pozaziemskich w celach gospodarczych.

EN

Constantly growing demand for metallic minerals, including platinum group metals (PGM) stimulates the search for new sources of raw materials, not used yet. The potential sources of PGM are asteroids located in the Asteroid Belt and asteroids from the group of Near-Earth Objects (NEO). On the basis of ongoing researches and projects in the field of space exploration, government agencies and private companies are working on technologies which enable exploitation of PGM from the surface of asteroids. Because of high prices of PGM minerals and their limited resources on Earth, the idea of exploitation of extraterrestrial sources appears to be economically reasonable. Also, the important issue is legal and ethical aspects connected with the use of extraterrestrial objects for economic purposes.

3

Przegląd i charakterystyka wybranych metod strzelania gładkościennego w górnictwie odkrywkowym i podziemnym

Jahn G., Kłósko P., Twardosz M., Pyra J.

Inżynieria Mineralna

|

2017

|

R. 18, nr 2

271--279

PL

W niniejszej pracy przedstawiono wybrane metody strzelania gładkościennego stosowane w odkrywkowych i podziemnych zakładach górniczych na całym świecie. Dla poszczególnych metod opisano sposób wykonywania prac wiertniczo-strzałowych, parametry geometryczne siatek otworów strzałowych, konstrukcję ładunków MW, zakres stosowalności oraz zalety i wady danego rozwiązania. W oparciu o dane zawarte w literaturze oraz informacje pochodzące od firm wykonujących roboty wiertniczo-strzałowe porównano poszczególne metody strzelania gładkościennego pod względem technicznym, technologicznym i ekonomicznym.

EN

This work presents selected methods of smooth blasting for use in surface and underground mines around the world. For each method, a description of drilling and blasting works, and shooting parameters were made, as well as applicability, advantages and disadvantages of a specific solution. Various methods of smooth blasting were compared in technical, technological and economic terms, based on the information contained in the literature and data from companies performing drilling and blasting operations.