Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 17

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Rozwój i upadek przemysłu naftowego w Galicji
PL
W artykule przedstawiono historię odkryć złóż ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarze Galicji, początki eksploatacji, jej rozwój na przełomie XIX. i XX. wieku i zmierzch w latach 40-tych XX. wieku. Opierając się na literaturze przedmiotu przeanalizowano rozwój przemysłu naftowego w dwóch głównych rejonach, zwracając uwagę na podobieństwa i różnice między nimi. Przedstawiono wpływ rozwoju tego przemysłu na rozwój społeczny regionu, a także główne przyczyny upadku znaczenia eksploatacji i przerobu węglowodorów w Galicji w czasie II wojny światowej.
EN
This paper presents the history of the exploration of crude oil and gas on the area of Galicia, the beginnings of extraction, its development in the turn of the 19th century and decline in the forties of 20th century. Relying on the vast literature the article analyzes the development of the oil industry in its two main areas and pays particular attention to the similarities and differences between them. It also shows the impact of this industry on the social development of the region as well as the main reasons for the decline of the extraction and processing of hydrocarbons in Galicia during the Second World War.
PL
Złoże miedzi eksploatowane w kopalni Rudna występuje w piaskowcach, łupkach i dolomitach powstałych na granicy dolnego i górnego permu. Zawartość miedzi i miąższość warstw złożowych jest zmienna. Decydujący wpływ na wielkość tych parametrów złoża ma występowanie elewacji i depresji stropu piaskowców białego spągowca (dolny perm). Na elewacjach zanikają warstwy łupka, a zwiększa się miąższość złoża w piaskowcach, w depresjach sytuacja zaś sytuacja jest odwrotna. Występowanie zróżnicowanej morfologii stropu piaskowców białego spągowca nie ma wpływu na parametry złoża miedzi w dolomitach.
EN
The copper ore explored in the mine Rudna is located in sandstones, shales and dolomites created on the borderline between Lower and Upper Permian. The content of copper and thickness of layers of the copper ore is diversified. The dominating influence on the magnitude of these parameters is the presence of elevations of a top surface of a weissliegende sandstones (Lower Permian). Layers of shales decay on the elevations, whereas the thickness of the copper ore increases in sandstones. In the depressions the situation is opposite. The presence of elevations does not influence parameters of copper deposits in dolomites.
PL
W artykule przedstawiono zarys historii odkrycia, rozwoju wydobycia i zastosowania trzech wybranych naturalnych surowców mineralnych z obszaru Małopolski Wschodniej. Zdefiniowano zarys obszaru tej części Polski w różnych okresach, opisano odkrycia, rozwój przemysłu wydobywczego i zakresu zastosowań soli, wosku ziemnego (ozokerytu) oraz oleju skalnego (ropy naftowej). Opis zagadnienia ograniczono do roku 1939.
EN
In this article history of prospection, development of exploitation and application of selected natural mineral raw materials in Eastern Małopolska was outlined. History of borders of this part of Poland was decribed as well as development of extractive industry and range of application of salt, ozokerite and rock oil. This description was confined since 1939.
PL
Przedstawiono wyniki badań nad otrzymywaniem kwasów huminowych z polskich węgli brunatnych z kopalń Bełchatów i Konin. Preparatyka kwasów huminowych polegała na doborze stężenia ługu sodowego, czasu i temperatury ekstrakcji oraz stosunku ilości ługu do ilości węgla. Jako optymalne wybrano następujące parametry: 5-proc. ług sodowy, temperatura ekstrakcji 100°C, czas ekstrakcji 1 h, stosunek ilości ługu sodowego do ilości węgla jak 20:1. Otrzymano 3 rodzaje preparatów huminowych: płynne, żele i stałe.
EN
Two Polish lignites (grain size 0.2-1.0 mm) were extd. with aq. soln. of NaOH (1-5% by mass) at 20-100°C for 1-24 h (lignite:NaOH mass ratio 1:40 to 1:5) to sep. the humic acids as Na huminates, pptd. with HCi, demineralized with aq. HCI at 100°C and dried at 80°C. Under the optimum conditions (concn. of NaOH soln. 5% by mass, extn. temp. 100°C, extn. time 1 h, lignite.NaOH ratio 1:20), the yield of humic acids was 69.1-70.9% by mass and ash content or 6.6% by mass. The products were considered as adsorbents.
5
Content available Szansa dla marmuru z Rogóżki ?
PL
W artykule opisano historię eksploatacji i wykorzystania marmurów ze złoża Rogóżka leżącego w Kotlinie Kłodzkiej nieopodal Stronia Śląskiego. Scharakteryzowano jakość tych skał oraz obecny stan zagospodarowania obszaru złoża. Rozpatrzono możliwości i szanse jego ponownej eksploatacji lub innego sposobu zagospodarowania terenu nieczynnych wyrobisk dawnej kopalni.
EN
This article tells about history of exploitation and use of marble from Rogóżka deposit situated in Kłodzka Valley nearby Stronie Śląskie.Specified the quality of these rocks and the current state of development of the deposit area. Examined the possibilities and opportunities of re-operation or different way of development of old mine 's inactive working areas.
6
Content available Bazalt - kamień do różnorodnego wykorzystania
PL
W artykule przedstawiono genezę, charakterystykę petrograficzną, zasoby, wydobycie, występowanie i zastosowanie bazaltów. Pokazano interesujące formy wystąpień tej kopaliny. Zwrócono uwagę na możliwości wykorzystania bazaltu jako leizny kamiennej i wełny bazaltowe, a także w budownictwie i architekturze. Szczególnie bogate nagromadzenie obiektów architektonicznych wykonanych z bazaltu znajduje się w Lubaniu. Zilustrowano jego kamienne budowle i zabytki. Zasygnalizowano również fakt wystąpienia określonych zagrożeń jakie niesie ze sobą eksploatacja odkrywkowa surowców skalnych, w tym również bazaltów.
EN
The paper presents the origin, petrographic characteristics, resources, mining, occurrence and practical application of basalt rocks. An interesting forms of the occurence of this rock material is presented as well as other possibilities of the application of the basalt as a cast basalt or basalt wool are show also in architecture and building trade. Since the especially ample collection of the architectural basalt buildings can be fund in the Lubań City, the paper show and describes those stone buildings and monuments. It also indicates the occurence od specific threats posed by the opencast exploitation of rock materials, including basalts.
PL
W pracy wykazano przydatność badań petrologicznych do oceny jakości węgli brunatnych i kamiennych. Przedstawiono zróżnicowanie makro- i mikropetrograficzne głównych litotypów oraz wpływ ich budowy petrograficznej na własności technologiczne.
EN
Summary. In this paper suitability of petrographic research in lignite and hard coal quality assessment is presented. Micro- and macropetrographic yariability of main lithotypes and influence of their petrography on the coal technological properties was shown.
PL
W niniejszym artykule omówiono charakterystykę petrograficzną węgla brunatnego ze złoża Pątnów V (KWB Konin) na przykładzie prób pobranych z rdzeni dwóch otworów wiertniczych. Jest to węgiel detrytowy z niewielkim udziałem ksylodetrytowego i ksylitowego. Wśród macerałów dominuje grupa huminitu, a spągowe części obu profili są silnie zanieczyszczone substancją mineralną. Na podstawie analizy mikropetrograficznej obliczone zostały wskaźniki facji węglowych TPI, GI, VI i GWI. Wykonano za ich pomocą wstępną próbę rekonstrukcji paleośrodowiska akumulacji torfu, z którego powstał badany węgiel brunatny. W wyniku analizy można stwierdzić, że skład maceralny, a przede wszystkim słabe zachowanie pierwotnych tkanek roślinnych, wyrażające się niskimi wartościami wskaźnika zachowania tkanki (TPI) wskazuje na to, że środowiskiem sedymentacji były obrzeża jeziora, charakteryzujące się wahaniami zwierciadła wód gruntowych, co wyraża się fluktuacjami wartości wskaźnika wpływu wód podziemnych (GWI).
EN
The article presents petrographical characteristics of miocene brown coal from Pątnów V deposit (KWB Konin) on basis of analysis of samples taken from cores from two bore-holes. This coal is mainly detritial with some parts of woody coal. Maceral analysis indicates that huminit group predominates, mainly as humodetrinite subgroup (attrinite and densinite), bottom parts of coal profiles have significant mineral matter content. On maceral analysis basis authors implement coal-facies indices: TPI, GI, VI and GWI. Preliminary reconstruction of paleoenvironment of peat accumulation was made. That reconstruction suggests that peat (as a precursor of coal) might have accumulated in limnic environment with high water table (low tissue preservation and relatively high groundwater index) with significant oscillation.
PL
W artykule przedstawiono wyniki analizy statystycznej wybranych parametrów (miąższość złoża, stosunek N:W, wartość opałowa, zawartość popiołu i siarki całkowitej) złoża węgla brunatnego Bełchatów w zachodniej części pola Szczerców. Dokonano oceny zmienności poszczególnych parametrów decydujących o przemysłowej wartości złoża.
EN
The results of statistical analysis of lignite deposit (thickness of seam, overburden/lignite seam ratio, calorific value, ash content and total sulphur in lignite) are presented in this article. Estimation of the variability of several parameters that determine the commercial value of deposit was carried out on the basis of these results.
10
Content available remote Zmienność mineralizacji ołowiem w złożu rud miedzi kopalni "Rudna"
PL
Przedstawiono wyniki analizy statystycznej zmienności zawartości ołowiu w bilansowo okruszcowanych miedzią seriach litologicznych budujących złoże. Scharakteryzowano rozkłady częstości zawartości Pb w kolejnych seriach. Opisano charakterystyczne cechy mineralizacji ołowiem w płaszczyźnie rozprzestrzenienia pokładu rud miedzi.
EN
The results of statistical analysis of lead content variability within lithologic measurea mineralized with copper were presented in the paper. The distribution of the frequency of lead occurrence in subsequent series was also described. Characteristics of lead mineralization within extention plane of copper ore bank were depicted in detail.
11
Content available remote Zmienność podstawowych parametrów złoża węgla brunatnego PĄTNÓW IV
PL
W artykule przedstawiono wyniki analizy statystycznej wybranych parametrów (możliwości pokładu węgla, miąższości nakładu, wartości opałowej, zawartości popiołu i siarki całkowitej) złoża węgla brunatnego Patnów IV. Dokonano oceny zmienności poszczególnych parametrów decydujących o przemysłowej wartości złoża.
EN
The results of statistical analysis of selected lignite deposit parameters (thickness of overburden, thickness of lignite seam, calorific value of lignite, ash content in lignite, total sulphur in lignite) are presented in this article. Evalution of the variability of several parameters that determine the conunercial value of deposit was carried out on the basis of these results.
EN
Specimens of detritic coal from the brown coal deposits of Turów and Lubsto´w were analysed for mercury content (which was found to range from 0.03 to 0.31 ppm and from 0.13 to 0.49 ppm, respectively). The mercury emission factor for the Lubsto´w brown coals is noticeably higher than the one established for Bełchato´w (0.11 g/Mg). The specific pattern of mercury behaviour in various ecosystems makes it difficult to predict the environmental contamination due to this heavy metal when its concentration falls below 1 mg/kg dry wt.
PL
Zmierzono zawartość rtęci w próbach węgla detrytowego ze złoża Turów (0,03-0,31) i złoża Lubstów (0,13-0,49 ppm). W złożu Lubstów zwracają uwagę większe stężenia rtęci. Wskaźnik emisji rtęci dla węgla brunatnego z Lubstowa jest wyraźnie wyższy niż ustalony dla Bełchatowa.(0,11 g/Mg). Specyficzne zachowanie się rtęci w różnych ekosystemach utrudnia przewidywanie środowiskowych skutków zanieczyszczenia w przypadku stężeń poniżej 1 mg/kg s.m.
PL
W pracy dokonano oceny zmienności petrologicznej II dolnomioceńskiego pokładu węglowego na podstawie jego budowy geologicznej, litologicznej i mikropetrograficznej, na przykładzie 12 złóż miękkich węgla brunatnego. Złoża podzielono na trzy typy: pokładowy, tektoniczny i glacitektoniczny. Zmienność petrograficzną węgla określono dla złóż pokładowych i tektonicznych. Wydzielenia litologiczne wykonano w oparciu o najnowszą polską klasyfikację Kwiecińskiej i Wagnera (1997). W budowie złóż pokładowych dominuje węgiel detrytowy, chociaż w tektonicznym złożu Lubstów ma on również zdecydowaną przewagę nad innymi litotypami. Najbardziej urozmaicony skład litologiczny, a co za tym idzie również mikropetrograficzny, stwierdzono w złożach: Legnica Wschód, Legnica Zachód, Turów i Bełchatów, w których to złożach w składzie litotypów występują obok węgla detrytowego znaczące ilości węgla ksylodetrytowego, detroksylitowego oraz węgla bitumicznego właściwego i półbitumicznego. Zebrano wyniki badań umożliwiające wykonanie charakterystyk petrograficznych węgla opisywanych złóż. Skład mikropetrograficzny badanego węgla zmienia się w szerokich granicach udziału poszczególnych macerałów oraz podgrup i grup macerałów. Na podstawie wyników analizy statystycznej wykonano ocenę zmienności petrograficznej węgla II pokładu. Analizowano podgrupy i grupy macerałów, stwierdzając ich znaczne wahania dla poszczególnych złóż. Na podstawie wskaźników zmienności zawartości badanych składników stwierdzono, że najmniejszą zmienność wykazuje podgrupa humodetrynitu, a największą grupa inertynitu i liptynitu, które w badanym węglu występują w bardzo małej ilości. Jedynie w węglu bitumicznym zawartość liptynitu wynosi do kilkudziesięciu procent. Żelifikację węgla oceniono na podstawie wskaźnika żelifikacji G (wg Peschela i Kołyshkowa, 1989). Najsilniej zżelifikowane są węgle z całego pokładu złoża Rzepin i Gubin-Zasieki-Brody oraz z dolnej części pokładu złoża Lubstów. Na podstawie diagramów paleofacjalnych (wg Diessela 1986), wykonanych w oparciu o wyliczone wskaźniki żelifikacji (GI) i zachowania budowy tkankowej (TPI) określono trend paleośrodowiska sedymentacji węgla brunatnego II pokładu. Zwrócono uwagę na znaczenie parametrów petrograficznych do oceny własności użytkowych węgla, ponieważ skład litologiczny i mikropetrograficzny węgla brunatnego wpływa na jego właściwości technologiczne. Przedstawiono przydatność węgla II pokładu do różnych kierunków użytkowania, zwłaszcza w obecnych zastosowaniach tego surowca: w przemyśle paliwowo-energetycznym, ogrodnictwie i produkcji nawozów organiczno-mineralnych.
EN
The petrological variations of the seam under study were assessed for specimens of 12 different lignite deposits by annalysing their geological, lithological and micropetrographic structure. The deposits were devided into three types: stratified deposits, depression deposits and glacitectonic deposits. Petrographic variations were determined for stratified (bedded) and depresion (tectonic) deposits. In the lithological description, use was made of recent classification proposed by Kwiecinska and Wagner (1997). In the structure of bedded deposits, detritic coal is dominant, and it also dominantes noticeably over other lithotypes in the tectonic deposit of Lubstow. The most diversified lithological and, consequently, micropetrographic composition was detected in the Western Legnica. Eastern Legnica, Turow and Belchatow deposits, which - in addition to detritic coal - contained considerable amounts of xylo-detritic coal, detro-xylitic coal, bituminiferous and semi-bituminiferous lignite. The coals of the deposit under study were characterised petrographically. The contribution of individual macerals, macaral sobgroups and maceral groups to the micropetrographic composition of the investigated coal varies in a wide range. Statistical analysis was used in order to assess petrographic variations in coal of the Second Lower Miocene Seam. The analysis of maceral subgroups and maceral groups revealed considerable differences in their occurrence in particular deposits. As it may be inferred from the analysis of the coeficient of variation, the smallest variations were those in the humodetrinite subgroup, whereas the largest ones were established in the inertinite and liptinite groups, which in the investigated coal occur in very small amounts. Only in bituminiferous the liptinite content was found to vary from one dozen to several dozen per cent. The gelification of the coal was assessed in terms of the gelification index according to Peschel and Kolyshkow (1989). The highest gelification was found in the coal of the entire seams of Rzepin and Gubin-Zasieki-Brody, as well as in the lower part of the Lubstow seam. Making use of paleofacies diagrams (according to Diessel 1986), which had been established in terms of calculated gelification index (GI) and tissue preservation index (TPI) values, the paleoenvironmental trend in the sedimentation of the coal belonging to the Second Seam was determined. The importance of petrographic parameters to the assessment of coal utilization was emphasised. Lithological and micropetrographic composition of lignite contributes markedly to their technological properties. The paper presents a variety of uses of the coal of the Second Lower Miocene seam e.g. fuel and energy source, horticulture, or manufacture of organic and mineral fertilizers.
14
PL
W artykule przeanalizowano problem podjęcia eksploatacji niektórych złóż granitoidów dolnośląskich; zarówno tych, które w przeszłości były eksploatowane jak i tych, których zasoby są rozpoznane, lecz dotychczas nie udostępnione. Wyboru złóż postulowanych do udostępnienia dokonano po przeanalizowaniu obecnej sytuacji na rynku kamieni budowlanych i drogowych w Polsce oraz po rozpatrzeniu ich właściwości technicznych i użytkowych.
EN
In this article problem of re-exploation of some deposit of Lower Silesion granitoides was analysed. Some of deposits were exploited in the past and resources of the another ones were recognized, but none of it make accesible unitil now. Choose of the deposit which would be making accesible was done after analyse of stone market in poland and after examine of technical and utilized proprieties of rock materials.
PL
Przedstawiono charakterystykę odmian ksylitów najczęściej występujących w polskich złożach. Są to ksylity zwyczajne, kruche, rozszczepialne i zżelifikowane. Wykonana analiza QMA jest zgodna z wydzieleniami makroskopowymi. Załączone analizy elementarne wskazują na zróżnicowany stopień żelifikacji i uwęglania, a oznaczenia koncentracji pierwiastków pobocznych i rzadkich na niejednorodności materiału wyjściowego i warunków środowiskowych podczas uwęglania.
EN
Characteristic of xylitic coal varieties most frequently occurenced in Polish deposits was showed. There are common, brittle, splitting and gelified xylite. Results of QMA are consistent with macroscopic characteristic. Results of chemical elementary analyse are indicative of differeent stage of gelification and coalification. Contents of secondary and trace elements is testified to nonhomogeneous if starting material and differentiation of environmental conditions during process of coalification. ‰A‹Eř‹
PL
Wybrane przykłady złóż posłużyły do wykazania związku pomiędzy cechami kopaliny (skład mineralny, struktura, tekstura), formą i budową geologiczna złoża, a rodzajem powstającego w wyniku eksploatacji wyrobiska górniczego. Uwypuklono rolę czynników geologiczno-górnicznych przy ustalaniu kierunku rekultywacji. Zwrócono uwagę no rolę analizy wszystkich elementów środowiska przyrodniczego przy jego podejmwaniu decyzji o sposobie zagospodarowania wyrobisk.
EN
Same examlpes of deposits were the basis to prove connection between features of minerals product (such as mineral composite, sructure, texture), from of deposit, its geological feature and a kind of worked-well as importance of geological and minig foctors before stellment of the way of worked-out open cuts developnemt were set off.
EN
Xylite samples collected from four Polish brown coal deposits were analysed for mercury content, which was found to vary from 0.02 to 1.19 ppm. Samples of conifer wood were taken and analysed for the presence of mercury, as coniferous trees were the principal starting material for the formation of xylite. The species selected for the study have grown within a 1-ha area and are approximately of the same age. Mercury content in the conifer samples varied from 0.03 to 1.10 ppm. Approximate assessments were carried out in order to establish the contribution of xylites to environmental contamination by mercury during brown coal combustion for power generation.
PL
Zmierzona zawartość rtęci w próbkach ksylitów pochodzących z czterech polskich złóż wynosiła od 0.02 do 1.19 ppm. Drewno drzew iglastych pobrano do analizy jako materiał porównawczy do wyjściowego, który zachował się w postaci ksylitów. Drzewa te wyselekcjonowano z obszaru 1 ha i były one w tym samym wieku. Zawartość rtęci w próbkach drewna waha się od 0.03 do 0.10 ppm. Dokonano szacunkowej oceny udziału ksylitów w skażeniu rtęcią środowiska naturalnego podczas spalania węgla brunatnego w elektrowniach (max. 10%
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.