Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Szkodliwe czynniki biologiczne - ocena ryzyka zawodowego

Gołofit-Szymczak M., Górny R. L.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2018

|

nr 1

8-12

PL

Kryteria dokonywania oceny ryzyka zostały zamieszczone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. Zgodnie z nim, ocena ryzyka powinna być przeprowadzona na podstawie wszelkich dostępnych informacji z uwzględnieniem klasyfikacji czynników biologicznych, według skali 2-4, rodzaju wykonywanych przez pracownika czynności, czasu i stopnia spodziewanego narażenia, potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwych czynników biologicznych, choroby, która może wystąpić w następstwie wykonywanej pracy, stwierdzonej choroby, która ma bezpośredni związek z wykonywaną pracą lub wskazówek organów właściwej inspekcji sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy oraz jednostek służby medycyny pracy.

EN

Criteria for risk assessment are listed in the ordinance of the Minister of Health on harmful biological agents in the workplace and the protection of workers exposed to those agents. Accordingly, risk assessment should be based on all available information including classification of biological agents, risk groups 2-4, information on diseases which may be contracted as a result of work; information on diseases from which workers are found to be suffering and which have a direct connection with their work, recommendations from competent sanitary authorities National Labour Inspectorate, and occupational medicine services.

2

Pyły mąki – frakcja wdychana : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

Stobnicka-Kupiec A., Górny R. L.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2017

|

Nr 3 (93)

95--120

PL

Termin „pyły mąki” odnosi się do cząstek pochodzących z drobno zmielonych ziaren roślin zbożowych i niezbożowych. Pyły mąki zawierają także takie składniki poprawiające jakość ciasta, jak: enzymy, drożdże piekarnicze, aromaty, przyprawy, składniki chemiczne (np. konserwanty). Mąka jest jednym z podstawowych surowców stosowanych w przemyśle spożywczym oraz w produkcji karmy dla zwierząt. Biorąc pod uwagę charakter czynności produkcyjnych w tych gałęziach przemysłu, największe narażenie zawodowe na działanie pyłów mąki występuje najczęściej w piekarniach i młynach zbożowych. Znaczące narażenie na pyły mąki odnotowano również w wytwórniach: makaronu, pizzeriach, cukierniach, kuchniach restauracji, fabrykach słodu, wytwórniach pasz dla zwierząt oraz w rolnictwie. Głównymi drogami narażenia na pyły mąki w warunkach pracy zawodowej jest układ oddechowy i skóra. Głównym skutkiem powtarzanego lub przewlekłego narażenia ludzi na pyły mąki jest działanie uczulające. Na podstawie wyników badań epidemiologicznych wykazano, że następujące jednostki chorobowe: astma, zapalenie spojówek, nieżyt nosa i reakcje skórne są głównymi niekorzystnymi skutkami zdrowotnymi narażenia na pyły mąki. W Polsce dla pyłów mąki obowiązują wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) ustalone dla pyłów organicznych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Wartość NDS dla frakcji wdychalnej pyłów mąki wynosi 2 mg/m³, a dla frakcji respirabilnej – 1 mg/m³. Dla zawartości krzemionki mniejszej niż 10% wartość NDS dla frakcji wdychalnej wynosi 4 mg/m3, natomiast dla frakcji respirabilnej – 2 mg/m³. Za podjęciem prac nad opracowaniem dokumentacji NDS dla pyłów mąki zadecydowało brak w istniejącej dokumentacji odniesienia do pyłów mąki, dla których skutkiem krytycznym jest działanie uczulające. W dokumentacji wartości dopuszczalne NDS dotyczą głównie skutków narażenia rolników na pyły organiczne pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Podstawowym mechanizmem działania pyłów mąki na organizm jest reakcja nadwrażliwości z pobudzeniem przeciwciał typu E (IgE), rozwijająca się w krótkim czasie po narażeniu na antygen. W Polsce nie ustalono wartości normatywów higienicznych dla pyłów mąki. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono informacji dotyczących doświadczeń na zwierzętach i badań w warunkach in vitro z udziałem pyłów mąki. Na podstawie wyników badań epidemiologicznych stwierdzono, że ryzyko wystąpienia objawów w postaci nieżytu nosa i kataru zaczyna wzrastać, gdy stężenie pyłu mąki wynosi 1 mg/m³, a ryzyko wystąpienia astmy wzrasta, gdy stężenie wynosi powyżej 3 mg/m³. W SCOEL przyjęto, że narażenie na frakcję wdychalną pyłów mąki ≤ 1 mg/m³ chroni większość narażonych pracowników przed wystąpieniem zapalenia błony śluzowej nosa, a przewidywane objawy narażenia powinny być łagodne. Pyły mąki o stężeniach < 1 mg/m³ w dalszym ciągu mogą powodować wystąpienie objawów narażenia u pracowników już uczulonych. Z wyników przeprowadzonych badań wynika, że pełna ochrona przed uczuleniem na alergeny obecne w pyłach mąki w powietrzu (przy narażeniu na małe stężenia) jest trudna do osiągnięcia. Jednocześnie zalecana przez ACGIH wartość TLV dla frakcji wdychalnej pyłów mąki wynosi 0,5 mg/m³ (8 h TWA). Na podstawie analizy dostępnych danych „dawkaodpowiedź” stwierdzono, że objawy narażenia na pyły mąki ze strony dolnych dróg oddechowych, występowanie astmy, jak również ryzyko uczulenia są rzadkie w zakresie stężeń frakcji wdychalnej pyłu 0,5 - 1 mg/m³. Międzyresortowa Komisja ds. NDS i NDN na 84. posiedzeniu w dniu 4.11.2016 r. przyjęła wartość NDS dla frakcji wdychalnej pyłów mąki na poziomie 2 mg/m³ (na poziomie obecnie obowiązującej wartości NDS dla frakcji wdychalnej pyłów zawierających > 10% krzemionki krystalicznej) bez ustalenia wartości chwilowej (NDSCh) oraz wartości dopuszczalnej w materiale biologicznym (DSB), a także oznakowanie literą „A” – substancja o działaniu uczulającym.

EN

The term "flour dust" refers to particles derived from finely milled ground cereal grains and noncereal grains. Flour dust usually contains components which play an important role in dough improvement, such as enzymes, baker's yeast, flavors, spices and chemical ingredients such as preservatives. Flour is one of the basic raw materials used in the food industry and in animal feed production. Taking into account the nature of the production activities in mentioned industries, the highest occupational exposure to flour dust is usually observed in bakeries and grain mills. A significant exposure to flour dust occurs also in pasta factories, pizza and pastry bakeries, restaurant kitchens, malt factories, animal feed factories and in agriculture. The main route of exposure to flour dust in occupational conditions is respiratory and skin. The main effect of repeated or long-lasting human exposure to flour dust is irritation and allergy. Epidemiological reports have shown that asthma, conjunctivitis, rhinitis and skin reactions are the main adverse health effects of flour dust exposure. In Poland, the maximum admissible value (MAC, NDS) for flour dust is the same as for organic dust (plant and animal origin). The MAC values are: for inhalable fraction 2 mg/m³ and for respirable fraction 1 mg/m3 when dust contains 10% or more crystalline silica and when dust contains less than 10% of crystalline silica, 4 mg/m3 for inhalable fraction and 2 mg/m³ for respirable fraction. The need to prepare documentation for flour dust resulted from the fact that existing documentation and MAC values mainly concern the effects of farmers' exposure to organic dust of plant and animal origin. It did not refer to flour dust for which the sensitization effect is critical. The basic mechanism of action of the flour dust on the body is the reaction of hypersensitivity with stimulation of antibodies type E (IgE) developing shortly after exposure to an antigen. The value of hygienic norms for flour dust in Poland has not been established yet. There is no data regarding animal experiments and in vitro studies with flour dust. On the basis of epidemiological studies, the risk of nasal symptoms has been found to increase with dust concentrations of 1 mg/m³ and the risk of asthma at concentrations above 3 mg/m³. The SCOEL assumes that exposure to the inhalable fraction of flour at a concentration of ≤1 mg/m3 protects most exposed workers from nasal mucositis and that the predicted symptoms, if present, are mild. However, the concentration of flour dust <1 mg/m³ may cause symptoms in already sensitized workers.The results of the study show that the full protection against allergens present in the flour dust in the air at low concentrations is difficult to achieve. At the same time, ACGIH's recommended TLV value for the inhalable flour dust fraction at 0.5 mg/m³ (8 h TWA). The "dose-response" results suggest that the symptoms of exposure to flour, especially from the lower respiratory tract, asthma, as well as the risk of sensitization, are rare in the inhalable fraction concentration in the range 0.5 – 1 mg/m³. Considering the above, the Interdepartmental Commission for MAC and MAI at the 84thmeeting (November 4, 2016) adopted the TLV value for the inhalable fraction of flour dust at the level of 2 mg/m³, that is, at the level of the current MAC value for inhalable fraction of dust containing >10% of the crystalline silica. No grounds for determining the short-term limit MAC (STEL) and the limit value in biological material. The standard is marked with "A" (sensitizing substance).

3

Wirusy jako szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy biurowej

Stobnicka A., Górny R. L.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2017

|

nr 4

12-15

PL

Jednym z ważnych, choć często bagatelizowanych zagrożeń zawodowych pracowników biurowych jest kontakt z wirusami. Źródłem emisji tej grupy czynników szkodliwych może być zarówno system wentylacyjny, instalacja klimatyzacyjna, zanieczyszczone powierzchnie, jak i kontakt z chorymi współpracownikami. Ze względu na niewielką ilość danych dotyczących narażenia na wirusy w pomieszczeniach biurowych, przeprowadzana na jego podstawie ocena ryzyka zawodowego, dotyczącego narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne, obejmuje zazwyczaj wyłącznie bakterie i grzyby. Takie podejście jest jednak niepełne i powinno być uzupełnione o ocenę narażenia również na wirusy.

EN

Exposure to viruses is an important, but often neglected, occupational hazard of office workers. Ventilation (including air-conditioning) systems, contaminated surfaces as well as direct contact with sick workmates are some of the major emission sources of these harmful biological agents. Due to the small amount of data on exposure to viruses in the offices, the risk assessment in this occupational environment, if carried out at all, usually neglects this group of microbiological agents, focusing on bacterial and fungal contaminants only. This approach seems to be incomplete and should be supplemented by an assessment of exposure to viruses too.

4

Zagrożenie środowiskowe powodowane przez włókna szklane

Górny R. L., Gołofit-Szymczak M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

336--350

EN

Due to their prevalence, the hazards posed by glass fibers are an important health problem. In this article, in a synthetic way, the types of glass fibers are characterized as well as the most important physical properties and applications are described. This paper analyzed the scale of the threat that glass fibers posed in occupational and non-occupational environments, including forms of their occurrence and ways to control the size of exposure. The adverse health effects caused by glass fiber exposures, including the results of in vivo, in vitro and epidemiological studies in human populations are also discussed. Finally, the modern material solutions applied to eliminate the hazards posed by glass fibers are presented as well.

5

Charakterystyka zagrożeń biologicznych występujących przy przetwarzaniu biomasy do celów energetycznych

Gołofit-Szymczak M., Ławniczek-Wałczyk A., Górny R. L., Cyprowski M., Stobnicka A.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

193--204

EN

One of the main biohazard for the employees working in processing of biomass for energy purposes is organic dust. The bioaerosol sampling was carried out at two power plants and three combined heat and power plants in Poland which co-combusted the agricultural and forest biomass with coal dust. The bacterial and fungal aerosol was collected stationary by a single-stage MAS-100 impactor. Fourteen different types of biomass samples used in the co-combustion process were also analyzed: conifer chips, alder chips, bark, sawdust, sunflower hull pellet, olive pellet, straw pellet, oat hull pellet, biofuel mix pellet, olive pomace, straw waste, corn pomace, dried fruit and straw with coal. The concentrations of bacterial and fungal aerosol ranged from 0.9×103 to 2.3×106 CFU/m3 and from 0.2×103 to 1.5×105 CFU/m3, respectively. The highest concentrations of bacterial and fungal aerosols were determined at workplaces related to screening, reloading and biomass transport via conveyor belts. The most prevalent in the air were fungi from Aspergillus genus and Gram-negative rods. Bacterial and fungal concentrations in biomass samples ranged from 1.8×103 CFU/g to 3.9×106 CFU/g and from 0.1×103 CFU/g to 22.7×106 CFU/g, respectively. Their highest concentrations were recorded in the samples of straw mixed with coal. This study showed that employees working at a power plant, both in the technological lines and in the laboratories, are associated with the exposure to high concentrations of potentially pathogenic microorganisms. Hence, to reduce such exposure, both hermetization of biomass processing and regular control of work environment should be applied.

6

Exposure to flour dust in the occupational environment

Stobnicka A, Górny R. L.

International Journal of Occupational Safety and Ergonomics

|

2015

|

Vol. 21, No. 3

241--249

EN

Exposure to flour dust can be found in the food industry and animal feed production. It may result in various adverse health outcomes from conjunctivitis to baker's asthma. In this paper, flour dust exposure in the above-mentioned occupational environments is characterized and its health effects are discussed. A peer-reviewed literature search was carried out and all available published materials were included if they provided information on the above-mentioned elements. The hitherto conducted studies show that different components of flour dust like enzymes, proteins and baker's additives can cause both non-allergic and allergic reactions among exposed workers. Moreover, the problem of exposure to cereal allergens present in flour dust can also be a concern for bakers’ family members. Appreciating the importance of all these issues, the exposure assessment methods, hygienic standards and preventive measures are also addressed in this paper.

7

Szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy personelu odprawy biletowo-bagażowej w portach lotniczych

Stobnicka A, Górny R. L., Gołofit-Szymczak M., Cyprowski M., Ławniczek-Wałczyk A.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2015

|

nr 3

16-18

PL

Do zagrożeń zawodowych pracowników odprawy biletowo-bagażowej w portach lotniczych należy kontakt z czynnikami biologicznymi i transportowanymi jako bioaerozol emitowany z systemu wentylacji, jak również tymi pochodzącymi z organizmów pasażerów, przewożonego bagażu oraz zwierząt. Pracownicy punktu odprawy biletowo-bagażowej w trakcie wykonywanych czynności zawodowych są narażeni na bezpośredni kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, takimi jak bakterie, grzyby i wirusy, które mogą być przyczyną różnych dolegliwości i chorób. W związku z tym, w prewencji zagrożeń zawodowych dotyczących tej grupy pracowników należy uwzględnić przede wszystkim rzetelną ocenę ryzyka oraz stosowanie odpowiednich środków profilaktycznych.

EN

Occupational hazards to which airport check-in staff are exposed result from contact with bioaerosols emitted from ventilation systems, and biological agents derived from passengers' bodies, luggage and possibly animals. Airport check-in staff can be exposed to contact with harmful biological agents such as bacteria, fungi and viruses, which are responsible for numerous adverse health outcomes and diseases. Therefore, reliable risk assessment are the use of appropriate preventive measures are key aspects of occupational hazard prevention among workers in this group.

8

Zanieczyszczenia mikrobiologiczne w instalacjach klimatyzacyjnych budynków

Gołofit-Szymczak M., Cyprowski M., Ławniczek-Wałczyk A., Stobnicka A, Górny R. L.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2014

|

nr 4

24-26

PL

Instalacje klimatyzacyjne są rozwiązaniem technicznym służącym poprawie jakości powierza wewnętrznego. W miarę wydłużenia się okresu eksploatacji, instalacje klimatyzacyjne mogą ulegać zanieczyszczeniu i stanowić źródło mikrobiologicznego skażenia powietrza. Zarówno w nowych budynkach jak i tych od wielu lat eksploatowanych powinno być prowadzone monitorowanie stanu instalacji klimatyzacyjnych pod kątem ich sprawności technicznej i jakości higienicznej oraz okresowe ich czyszczenie i ewentualna dezynfekcja.

EN

Air conditioning systems are technical solution for improvement of indoor air quality. With the passage of time, ventilation systems may be contaminated and become one of the most active emission sources of microbial contaminants. In new buildings as well as in those already exploited for many years. a detailed monitoring of air conditioning systems including periodic cleaning and prospective disinfection should be carried out as an immanent part of technical performance and hygienic purity checking.

9

Zagrożenia biologiczne związane z produkcją zwierzęcą

Ławniczek-Wałczyk A., Górny R. L., Gołofit-Szymczak M., Cyprowski M., Stobnicka A

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2014

|

nr 4

14-17

PL

Praca w sektorze produkcji zwierzęcej związana jest z codziennym narażeniem na różnorodne szkodliwe czynniki biologiczne, w tym bakterie, grzyby, ich fragmenty i metabolity, a także alergeny i toksyny pochodzenia roślinnego i zwierzęcego Czynniki te mogą powodować u osób eksponowanych zoonozy (np. ptasia grypa, borelioza) oraz choroby o podłożu alergizującym i immunotoksycznym (np. alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych i zespół toksyczny wywołany pyłem organicznym). W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia tych niekorzystnych efektów zdrowotnych, niezbędne jest podjęcie przez pracodawców odpowiednich działań prewencyjnych i profilaktycznych.

EN

Working in the animal production sector is associated with daily exposure to a variety of harmful biological agents including bacteria, fungi, their fragments and metabolites, viruses, allergens and toxins of plant and animal origin. All these agents may cause zoonoses (e. g. avian influenca, borreliosis) as well as allergic and immunotoxic diseases (e.g. allergic alveolitis, organic dust toxic syndrome) in exposed individuals. To decrease a risk of such adverse health outcomes, both a proper prevention and control measures should be introduced by employers m each occupational environment.

10

Szkodliwe czynniki biologiczne w przedszkolach

Stobnicka A, Górny R. L., Gołofit-Szymczak M.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2014

|

nr 2

16-20

PL

Głównym zagrożeniem zawodowym dla wychowawców nauczania przedszkolnego jest kontakt z wydzielinami i wydalinami organizmów dzieci oraz bioaerozolem emitowanym przez nie w trakcie zabawy. Nauczyciele w przedszkolu w trakcie czynności zawodowych są narażeni na bezpośredni kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi (bakteriami, wirusami, grzybami), które mogą być przyczyną wielu dolegliwości i chorób. W związku z tym kluczowym aspektem zapobiegania zagrożeniom zawodowym w tej grupie pracowników jest zarówno prowadzenie rzetelnej oceny ryzyka, jak również zastosowanie odpowiednich środków profilaktycznych.

EN

Contact with body secretions and excretions of children as well as with bioaerosol emitted by them is the main occupational hazard for preschool teachers. During their professional activities, teachers can be exposed to direct contact with harmful biological agents (bacteria, viruses, fungi) that are responsible for numerous adverse health outcomes and diseases. Therefore, reliable risk assessment and the use of appropriate preventive measures are key aspects of occupational hazard prevention among workers in this group.

11

Szkodliwe czynniki biologiczne – ochrona zdrowia pracowników

Górny R. L., Stobnicka A

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2014

|

nr 4

6-10

PL

Szkodliwe czynniki biologiczne (SCB) stanowią poważne, choć często bagatelizowane zanieczyszczenie środowiska pracy. Brak rutynowej kontroli jakości higienicznej środowiska pracy uwzględniającej obecność czynników biologicznych i wciąż niska świadomość istnienia tego problemu może stworzyć realne i poważne zagrożenie dla zdrowia pracowników. W artykule podano definicję SCB, omówiono powszechność występowania zagrożeń biologicznych, rolę bioaerozoli jako najpowszechniejszej formy ich transportu w środowisku, scharakteryzowano źródła SCB w środowisku pracy, przedstawiono wymogi prawne oraz metody kontroli, oceny narażenia i ryzyka. Przedstawiono też bieżące i nowe wyzwania, jakie stoją dziś przed nauką i techniką, a które mają lub będą miały wpływ na kontrolę i zapobieganie skutkom niekorzystnego oddziaływania SCB na człowieka w środowisku pracy i poza nim.

EN

Harmful biological agents (HBA) are serious, however quite frequently underestimated, contaminants of occupational settings. A lack of routine control of hygienic quality in working environment regarding the presence of biological agents together with a low awareness of contamination problems may create a real and considerable danger for workers' health. In this paper definition of HMA is given, widespread of biohazards in the environment is discussed, role of bioaerosols as the most common way if transport is described, sources of HMA in working environment are characterized and legal measures applied in control, exposure and risk assessments are presented. The problems of current and future scientific and technical challenges related to control and prevention of adverse health outcomes caused by HMA in exposed individuals in both occupational and non-occupational environments are also discussed in this paper.

12

Markery mikrobiologicznego zanieczyszczenia środowiska pracy przy zagospodarowaniu odpadów komunalnych

Cyprowski M., Ławniczek-Wałczyk A., Gołofit-Szymczak M., Stobnicka A, Górny R. L.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2014

|

nr 4

35-37

PL

Praca omawia problem narażenia na endotoksyny, peptydoglikany (1→3) β-D-glukany na stanowiskach pracy przy zagospodarowaniu odpadów komunalnych. Te immunoreaktywne związki pochodzenia mikrobiologicznego są uznawane za markery zanieczyszczenia Środowiska pracy przez bakterie i grzyby. Przedstawiono krótką charakterystykę tych związków, ich pochodzenie, sposoby rozprzestrzeniania się. zalecane metody analityczne konieczne do ich identyfikacji oraz kryteria oceny higienicznej. W analizie piśmiennictwa opisano stwierdzane w różnych badaniach zakresy stężeń, które wykazują dużą zmienność w zależności od typu procesu technologicznego. Najwyższe stężenia endotoksyn i (1→3)β-D-glukanów najczęściej mogą być obserwowane podczas zbierania i kompostowania odpadów komunalnych, gdzie ma miejsce największa emisja pyłu organicznego. Wskazano na niedostatek danych dotyczących narażenia na peptydoglikany. Ponadto scharakteryzowano najpowszechniejsze skutki zdrowotne wynikające z narażenia na opisywane czynniki, a także możliwe do zastosowania środki zapobiegawcze.

EN

The paper discusses the problem of exposure to endotoxins, peptidoglycans and (1→3)-β-D-glucans at workplaces in municipal waste management. All these immunoreactive compounds are considered to be markers of microbial contamination in working environment. The article presents brief characteristics of these compounds. their origin. methods of dissemination in the environment, recommended analytical methods used for their qualitative and quantitative assessment Analysis of the scientific literature showed that their concentration ranges in occupational environment varies substantially depending on the type of technological processes. The highest concentrations of endotoxins and (1→3)-β-D-glucans are usually observed during the collection and composting of municipal waste. i.e. are related to the tasks with a high emission of organic dust. The data on exposure to peptidoglycans are still extremely scarce. The most prevalent health effects of exposure to endotxins, peptidoglycans and (1→3) β-D-glucans as well as preventive measures applied to protect workers' health are also discussed in the paper .

13

Ilościowa i jakościowa kontrola szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy

Gołofit-Szymczak M., Ławniczek-Wałczyk A., Górny R. L.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2013

|

Nr 2 (76)

5--17

PL

Szkodliwe czynniki biologiczne stanowią istotny problem medycyny pracy i zdrowia środowiskowego. Przy podejrzeniu, że określona grupa pracowników jest narażona na działanie szkodliwych czynników biologicznych, które mogą powodować objawy chorobowe w tej grupie, należy zasadność takiego przypuszczenia potwierdzić przez wykrycie danego czynnika w środowisku pracy i określenie wielkości narażenia, a także przez bezpośrednie lub pośrednie stwierdzenie obecności czynnika biologicznego w organizmie chorego pracownika. Do wykrywania obecności czynników biologicznych w środowisku pracy i określenia rozmiarów narażenia, największe znaczenie ma badanie bioaerozoli. Istotne może być również mikrobiologiczne badanie próbek pyłu osiadłego, materiału biologicznego pracowników oraz surowców. W skali światowej brak jest ustalonych kryteriów oceny narażenia na czynniki biologiczne, jak również uznanych wartości normatywnych oraz zaleceń metodycznych. Warunki pobierania próbek powietrza na stanowiskach pracy w odniesieniu do mikroorganizmów i endotoksyn bakteryjnych zostały określone w normie polskiej PN-EN 13098: „Powietrze na stanowiskach pracy - Wytyczne dotyczące pomiaru mikroorganizmów i endotoksyn zawieszonych w powietrzu". W artykule dokonano przeglądu istniejących w piśmiennictwie przedmiotu sposobów ilościowej i jakościowej kontroli szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy.

EN

Harmful biological agents are an important problem of occupational medicine and environmental health. If there is a suspicion that a particular group of workers is exposed to harmful biological agents, which can cause disease symptoms in this group, the validity of this assumption should be confirmed by detecting a factor in the working environment and determining the level of exposure, directly or indirectly determining the presence of a biological agent in the worker who is ill. To detect the presence of biological agents in the workplace and to determine the magnitude of exposure, it is most important to study the bioaerosols. Microbiological testing of settled dust samples, biological material from workers and process materials may also be relevant. On a global scale, there are no generally accepted criteria for as¬sessing exposure to biological agents or generally accepted threshold limit values and methodological recommendations. In Poland, Standard PN-EN 13098 approved by the Polish Committee for Standardization (PKN) in 2002 (and replaced in 2007) "Workplace atmosphere. Guidelines for measurement of airborne microorganisms and endotoxin" determines the conditions of sampling workplace air in relation to microorganisms and bacterial endotoxins. This article reviews the existing literature on the subject of quantitative and qualitative methods of assessing harmful biological agents in the working environment.

14

Bacterial and Fungal Aerosols in Air-Conditioned Office Buildings in Warsaw, Poland—The Winter Season

Gołofit-Szymczak M., Górny R. L.

International Journal of Occupational Safety and Ergonomics

|

2010

|

Vol. 16, No. 4

465--476

EN

The microbial quality of the working environment was assessed in winter in air-conditioned office buildings in Warsaw. The average indoor concentrations of bacterial and fungal aerosols were low (<103 cfu∙m–3), below Polish proposals for threshold limit values in public service buildings. Even during cold months, if the air-conditioning system works properly, people remain the main source of bacterial aerosol in offices, whereas infiltration of outdoor air remains a major mechanism responsible for their fungal contamination. An analysis of the bioaerosol size distribution showed that microbial propagules that reach both the upper and lower respiratory tract may evoke numerous adverse health effects from irritation and asthmatic reactions to allergic inflammation. A comparative analysis of viable and total airborne microbial counts showed that viable micro-organisms accounted for up to 0.3% of the total number of microbial propagules. Hence, a comprehensive hygienic assessment of office workplaces should include an efficient control of both these elements.

15

Normatywy higieniczne dla szkodliwych czynników mikrobiologicznych w ochronie powietrza wewnętrznego

Górny R. L.

Instal

|

2010

|

nr 4

38-45

PL

Artykuł podsumowuje bieżący stan wiedzy dotyczący normatywów higienicznych dla bioaerozoli. Omówiono w nim rolę normatywów w ochronie powietrza wewnętrznego oraz przedstawiono wartości normatywów i dopuszczalnych stężeń dla szkodliwych czynników mikrobiologicznych dostępne w światowym piśmiennictwie przedmiotu. Scharakteryzowano krótko najważniejsze czynniki powodujące kontaminację powietrza wewnętrznego i akty prawne dotyczące kontroli tego rodzaju zanieczyszczeń. Wyjaśniono też strategię opracowywania tego rodzaju normatywów ze szczególnym uwzględnieniem kryteriów medycznych i środowiskowych stosowanych w procesie ich tworzenia.

EN

This paper summarizes the current state of knowledge regarding hygienic standards for bioaerosols. The role of standards in indoor air protection is discussed and the existing worldwide standards and limit values for airborne microbial agents are presented. The biological agents responsible for indoor contamination as well as an overview of the methods available to control their concentrations in the air are shortly characterized. The strategy of hygienic standard elaboration is explained with a special emphasis to the health-based and environmentally-based creation processes.

16

Biologiczne czynniki szkodliwe: normy, zalecenia i propozycje wartości dopuszczalnych

Górny R. L.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2004

|

Nr 3 (41)

17--39

PL

Ekspozycja na czynniki biologiczne często prowadzi do wystąpienia wielu niekorzystnych skutków zdrowotnych u narażonych osób. Wypracowanie wartości normatywnych i (lub) referencyjnych dla biologicznych czynników szkodliwych obecnych w powietrzu jest warunkiem koniecznym zachowania właściwego stanu środowiska zarówno pracy, jak i pozazawodowego, a także właściwej jego kontroli i oceny. W artykule dokonano przeglądu istniejących w piśmiennictwie przedmiotu standardów, propozycji wartości normatywnych i wartości referencyjnych dla takich biologicznych czynników szkodliwych, jak: bakterie, grzyby, substancje pochodzenia drobnoustrojowego (np. endotoksyny i subtylizyna), alergeny zwierzęce (kota, psa i roztoczy) oraz środowisk specjalnych (szpitali czy pomieszczeń ambulatoryjnych), a także powierzchni w pomieszczeniach, gdzie wymagana jest duża czystość powietrza. Wszechstronnie przedstawiono istniejący stan prawny w tej dziedzinie w Polsce, a ponadto omówiono ograniczenia związane z praktycznym stosowaniem wartości normatywnych i problemy związane z dokonywaniem oceny zagrożeń spowodowanych bioaerozolami, przy braku kryteriów interpretacyjnych wyników pomiarów.

EN

Exposure to biological agents very often leads to adverse health effects in susceptible individuals. Development of values for biologically derived airborne contaminants seems to be necessary to prevent harmful exposure in occupational and non-occupational environments, to ensure reliability of measurement methods and proper interpretation of the results. This paper presents an overview of existing quantitative standards and guidelines for biological agents such as bacteria, fungi, substances derived from microorganisms (endotoxins, subtilisins), animal (mite, cat and dog) allergens, for special environments such as hospitals and related facilities, as well as for microbial contamination of surface in indoor spaces where high air quality is required. This article describes limitations of the available recommendations and discusses decision making and data interpretation issues without limit values for bioaerosols. Moreover, a special emphasis is placed in the paper on existing quantitative Polish standards and proposals for occupational exposure limits and reference limit values for work and other indoor environments.

17

Badanie zależności między pyłem zawieszonym - PM-10, a stężeniem pyłu mierzonym metodami rutynowymi w kilku miastach Polski

Pastuszka J. S., Górny R. L., Pajdo S., Cimander B., Klinik M.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

1999

|

Vol. 33 nr 5

179-182

PL

Celem pracy było porównanie stężeń pyłu zawieszonego (PM-1O) mierzonego przy użyciu impaktora Harvarda z wartościami stężeń wyznaczanymi rutynowo, różnymi metodami, przez Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne w trzech miastach Polski. Badania były wykonywane w ramach projektu PHARE-CESAR w związku z koniecznością dokonania oceny narażenia historycznego. Pomiary przeprowadzono w Kielcach i w Kędzierzynie-Koźlu, gdzie rutynowo mierzy się stężenie metodą reflektometryczną, a także w Pszczynie - gdzie oznacza się stężenie pyłu całkowitego (TSP) metodą grawimetryczną. Analiza porównawcza otrzymanych danych wykazała, że poziomy stężeń pyłu, mierzone przez Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Kędzierzynie-Koźlu, są zaniżone i słabo skorelowane w odniesieniu do stężenia pyłu PM-1O. Wartości stężenia pyłu wyznaczane przez Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Kielcach są również zaniżone w stosunku do stężenia pyłu PM-1O, jednak wykazują dobrą korelację ze stężeniem tego pyłu. Dlatego też, jest możliwe odtworzenie tam historycznych poziomów pyłu PM-1O na podstawie historycznych pomiarów rutynowych. Ze względu na obserwowaną silną korelację stężenia pyłu (TSP) wyznaczanego w Pszczynie ze stężeniem pyłu PM-1O jest możliwe, również i w tym wypadku, wyznaczenie historycznych wartości stężenia pyłu PM-1O.

EN

The goal of that work is a comparison between the concentrations of suspended particulate matter (PM10), measured using Harvard's impactor, and the ones calculated with various routine methods by sanitary-epidemiological stations in three cities in Poland. The studies were conducted within the CESAR-PHARE project because of the necessity of the historical exposure evaluation. Measurements were made in Kielce and Kędzierzyn-Koźle, where the concentration is regularly measured using reflection spectroscopy, and in Pszczyna, where they use gravimetric analysis to this purpose. Comparative analysis of the results showed that the concentration levels measured by sanitary-epidemiological station in Kędzierzyn-Koźle are down-based and poorly correlated in comparison to the PM-1O dust concentration. The dust concentration values from Kielce station are also under-measured but they are quite well correlated with the concentration of PM-IO. That's why it is Kielce where it is possible to reproduce the historical levels of PM-IO on the basis of the routine measurements. The same situation was also observed in Pszczyna, so reproducing the historical concentration levels or PM-1O is also possible.