Celem artykułu jest ukazanie problematyki pokojowego użytkowania przestrzeni kosmicznej w ujęciu prawa międzynarodowego publicznego oraz wybranych aktów wewnątrz-krajowych. Problemami badawczymi są: zakres obowiązywania fundamentalnych dla międzynarodowego prawa kosmicznego traktatów, ewolucja rozwoju prawa kosmicznego w kontekście nie tylko aktów prawa traktatowego, ale też i wybranych aktów prawa wewnątrz-krajowego, a także kwestia zasady wolności eksploracji przestrzeni kosmicznej w odniesieniu do demilitaryzacji kosmosu, zarówno w aspekcie biernym, jak i czynnym. Autorzy niniejszego artykułu stawiają hipotezę badawczą, wedle której obowiązujące źródła prawa kosmicznego pozwalają na powolną oraz systematyczną erozję zasady pokojowego wykorzystania przestrzeni kosmicznej, co dodatkowo wymuszają działania faktyczne poszczególnych państw. Autorzy przygotowując niniejszy artykuł oparli się przede wszystkim na analizie aktów prawnych - w językach polskim, rosyjskim i angielskim oraz uzupełniająco na literaturze przedmiotu, by następnie móc zweryfikować i ewentualnie poprawić postawioną hipotezę badawczą. Na tej podstawie stwierdzono, iż współczesne prawo kosmiczne tylko w teorii opiera się na pięciu fundamentalnych traktach jako źródłach prawa międzynarodowego publicznego. W praktyce bowiem stronami Układu normującego działalność państw na Księżycu i innych ciałach niebieskich z 18 grudnia 1979 r. nie są i nigdy nie były ani dwa państwa, które rozpoczęły wyścig o eksploracje kosmosu, ani państwa, które następnie przełamały monopol w kosmosie tych dwóch podmiotów i obecnie znacząco inwestują w technologię kosmiczną. Wydaje się to dość zatrważające, gdyż postanowienia umowy księżycowej potwierdzały, rozwijały i uszczegółowiały wiele postanowień układu kosmicznego, w tym postanowień co do absolutnie pokojowego wykorzystania przestrzeni kosmicznej. Jedynym pozytywnym aspektem traktatowego ujęcia wykorzystania przestrzeni kosmicznej pozostaje Układ o zakazie prób broni nuklearnej w atmosferze, w przestrzeni kosmicznej i pod wodą sporządzony w Moskwie dnia 5 sierpnia 1963 r. Akt ten spotkał się ze sporym zrozumieniem pośród wspólnoty międzynarodowej, czego dowodem jest przyjęcie zobowiązań z tego aktu przez wiele państw.
EN
The aim of the article is to present the issue of peaceful use of outer space in terms of public international law and selected domestic acts. The research problems include: the scope of validity of treaties fundamental to international space law, the evolution of the development of space law in the context of not only acts of treaty law, but also selected acts of domestic law, as well as the issue of the principle of freedom of space exploration in relation to the demilitarization of space both in both passive and active aspects. The authors of this article put forward a research hypothesis according to which the applicable sources of space law allow for a slow and systematic erosion of the principle of peaceful use of outer space, which is additionally forced by the actual actions of individual states. When preparing this article, the authors relied primarily on the analysis of legal acts - in Polish, Russian and English, and additionally on the literature on the subject, in order to then be able to verify and possibly improve the research hypothesis. On this basis, it was concluded that modern space law is only theoretically based on five fundamental treaties as sources of public international law. In practice, the parties to the Agreement regulating the activities of states on the Moon and other celestial bodies of December 18, 1979 are not, and never have been, neither the two states that started the race for space exploration, nor the states that subsequently broke the monopoly in space of these two entities and are currently investing significantly in space technology. This seems quite alarming, because the provisions of the Moon Agreement confirmed, developed and specified many provisions of the space treaty, including provisions regarding the absolutely peaceful use of outer space. The only positive aspect of the treaty’s approach to the use of outer space remains the Treaty on the Prohibition of Tests of Nuclear Weapons in the Atmosphere, in Outer Space and Under Water, signed in Moscow on August 5, 1963. This act met with considerable understanding among the international community, as evidenced by the adoption of obligations under this act by many countries.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.