Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 28

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
Wollastonit (CaSiO3) jest minerałem używanym w wielu gałęziach gospodarki. W Europie Środkowej nie występują ważne gospodarczo złoża wollastonitu, dlatego podjęto próbę syntezy tego materiału na bazie tanich, pospolitych surowców mineralnych. Reakcje przeprowadzono metodą reakcji w stanie stałym w zakresie temperatur 1000-1300°C. Jako surowca wapiennego użyto kredy jeziornej, wapienia i kalcytu żyłowego, jako surowce krzemionkowe zastosowano piasek szklarski i łupek kwarcytowy. Najlepsze wyniki uzyskano dla materiałów na bazie kredy jeziornej i łupku kwarcytowego. Innym ważnym czynnikiem było prasowanie próbek przed syntezą – najlepsze wyniki osiągnięto dla próbek nieprasowanych.
EN
Wollastonite is a mineral used in various industries. Since there is no economically important deposits of wollastonite in Central Europe, groups of experiments were performed to prepare wollastonite based on cheap natural raw materials. The solid state reaction method was selected with interval of temperature in the range of 1000-1300°C. Lacustrine chalk, limestone and calcite veins were sources of calcium, whereas glass sand and quartzite schist were used as a source of silica. Best results were obtained for lacustrine chalk and quartzite schist. Another important factor is pressing before synthesis – better results were obtained for non-pressed samples.
PL
Kopaliny ilaste towarzyszące złożom węgla brunatnego w środkowej Polsce przebadano pod kątem przydatności jako surowiec ceramiki budowlanej. Stwierdzono, że decydujący wpływ na właściwości technologiczne skał ilastych ma ich skład mineralny. Kopaliny zawierające odpowiednie proporcje kaolinitu, smektytów i kwarcu charakteryzują się najlepszymi właściwościami ceramicznymi. Takie skały występują głównie w kopalni "Adamów". Z drugiej strony większość badanych kopalin pochodzących z odkrywki "Szczerców" wykazała zbyt wysoką skurczliwość suszenia i plastyczność. Te właściwości mogą być łatwo skorelowane z bardzo wysoką zawartością smektytów. Nieliczne spośród tych kopalin posiadają korzystne właściwości ceramiczne, ale nawet wtedy zawierają zbyt dużo margla ziarnistego, by móc stosować te kopaliny do produkcji ceramiki budowlanej.
EN
Accompanying clay raw materials from lignite mines located in Central Poland were tested as raw materials for building ceramics industry. It was concluded that mineral composition has a decisive impact on technological properties of clay rocks. Rocks containing mixture of kaolinite, smectites and quartz have the best properties for ceramic uses. Clayey rocks overlie "Adamów" lignite deposit. On the other hand, most of clayey rocks from "Szczerców" deposit showed too high shrinkage and plasticity. This property can be easily correlated with very high content of smectites. Only few samples from "Szczerców" deposit have good ceramic properties, but unfortunately contain too many larger grains of carbonates, which makes them impossible to use in building ceramics industry.
PL
Trwające obecnie prace zdejmowania nadkładu z Pola „Szczerców stworzyły unikalną okazją do wykonania dokładnych surowcowych badań jakościowych i technologicznych odsłanianych w odkrywce kopalin ilastych oraz do ocen porównawczych w stosunku do iłów wyróżnionych na obszarze Pola „Bełchatów". Wykonane analizy uziarnienia, składu mineralnego i chemicznego surowca oraz badania technologiczne mogą pozwolić na ocenę potencjalnego zastosowania badanych kopalin jako surowców surowceramicznych, sorbentów mineralnych, surowców do wytwarzania ceramizowanych kompozytów nawozowych, keramzytu lub materiału do budowy izolacyjnych przesłon mineralnych.
EN
The removing of overlying rocks from "Szczerców" lignite deposit creates unique possibility to obtain clay raw materials and to perform precise studies of their quality and technological properties. The performed analysis of particie size, mineral and chemical composition and tehnological tests can allow to point out potential applications of these clays as a raw materials and compare clays from Szczerców to clay material from rocks overlying neighboring "Bełchatów" lignite deposit. The proposed apllications of Szczerców clays include many fields: traditional ceramic, mineral sorbents, production of ceramic fertilizer composite, production of keramzite and building clay barrier for environmental protection.
PL
Rozpoczęcie udostępniania złoża węgla brunatnego z Pola „Szczerców" stwarza okazję do przeprowadzenie dokładnych badań kopalin towarzyszących, w tym skał ilastych z nadkładu. Podczas wizyt terenowych w latach 2006-2011 pobrano kilkanaście próbek z różnych poziomów tych skał. Wykonano badania mineralogiczne i geochemiczne, w szczególności w odniesieniu do minerałów ilastych. Uzyskane wyniki pozwoliły dokładnie określić skład chemiczny minerałów ilastych, w tym faz uważanych dotychczas za beidellity. Dodatkowo przeprowadzono szczegółowe badania pod kątem przydatności kopalin ilastych z nadkładu Pola "Szczerców" kątem tradycyjnej ceramiki budowlanej. Stwierdzono, że jedynie nieliczne skały, głównie z niższych poziomów zalegających nad serią ilasto-węglową. nadają się do formowania wyrobów ceramicznych. Pozostałe są zbyt wrażliwe na suszenie. Właściwości te łatwo można skorelować ze składem mineralnym próbek składem chemicznym minerałów ilastych z grupy smektytu.
EN
Start of exploitation of lignite in open pit "Szczerców" made possible to perform precise investigation of accompanying raw materials including clay rocks. During field excursions in 2006, 2009 and 2011 over ten samples were taken from different horizons of clay rocks overlying brown coal deposit. Mineralogical and geochemical investigations were performed, especially on clay minerals. Additionally, detailed technological tests concerning traditional ceramic properties were performed. It was confirmed, that only very few clays from Szczerców overlying rocks can be used as a ceramic raw material. The other typically have too high drying sensitivity. These properties can be easy correlated with mineral composition of samples, and with chemical composition of smectites.
PL
Istotną częścią skał nadkładowych zdejmowanych podczas udostępniania złoża węgla brunatnego na Polu "Szczerców" w KWB "Bełchatów" stanowią iły plioceńskie. Wykonane badania miały na celu określenie ich surowcowych właściwości jakościowych, a przede wszystkim zróżnicowania składu mineralnego, chemicznego i uziarnienia. Docelowym zadaniem było określenie na drodze eksperymentalnej ich właściwości sorpcyjnych i ustalenie korelacji pomiędzy tym parametrem a zróżnicowaniem cech petrologiczno-mineralogicznych. Próbki kopalin ilastych pobrano z poziomu III i IV pola "Szczerców", tak by reprezentowały one typową litologię dla ilastych skał nadkładu. Dla porównania pobrano również próbkę iłów podścielających węgiel w polu "Bełchatów". Uzyskane wyniki badań świadczą o ścisłych zależnościach istniejących pomiędzy cechami petrologiczno-mineralogicznymi a właściwościami sorpcyjnymi badanych iłów. Są one tak wyraźne, że mogą być podstawą dla selekcjonowania odmian iłów o najbardziej optymalnych parametrach sorpcyjnych dla praktycznego wykorzystania przy neutralizacji metali ciężkich w wodach i płynnych odpadach.
EN
Clays rocks play important role in the beds overlying "Szczerców" field in brown coal deposit "Bełchatów". Samples of the clay raw materials were taken from III and IV level. The main goal of the research was to determinate mineral and chemical composition of theses rocks and their particle size distribution. Additionally, sorption properties of the raw clays were experimentally investigated. Then, sorption properties were correlated to mineral and chemical composition of investigated clay rocks. It was shown, that there is a strong dependence between the type of clay and its sorption capabilities. Basing on the results of geochemical and mineralogical investigation, clays of best sorption properties can be selected from rocks overlying brown coal deposit. These materials can be used to neutralize heavy metals in water solutions and fluid wastes.
PL
Otrzymane wyniki dalszych badań (II część) iłu pochodzącego z nadkładu złoża węgla brunatnego z KWB Bełchatów - pole Szczerców wskazują, że pod względem frakcji ziarnowych jest to materiał niejednorodny w swojej objętości i wymaga przed dalszymi procesami technologicznymi wstępnego oczyszczenia (proces szlamowania). Celem II etapu badań było określenie wpływu różnych dodatków mineralnych na właściwości mas ceramicznych przygotowanych na bazie tego iłu. Wyniki badań wykazały korzystny wpływ dodatków mineralnych dodanych do mas w zakresie 10-20% wag. na zmniejszenie właściwości plastycznych. Wyjątkiem jest pył dymnicowy, który miał odwrotny wpływ, powodując zwiększenie wielkości badanego parametru.
EN
The aim of this study was to determine the effect of materials as dust from Bełchatów power plant, basalt meal, chalcedony ooze and grog of the plastic properties of clay from the smectite group from overburden in the brown coal mine "Bełchatów". Both the additive and clay material are treated as waste, so their development would bring economic dimension and will also be environmentally friendly. Analysis of the clay material indicated that we are dealing with a heterogeneous material and any attempt to development comes with the purification of harmful components (e.g. coarse grain of sand), and homogenization of it. Tests shows a beneficial effect of mineral additives on the plastic properties of ceramic clay raw material, as manifested by a decrease in the measured values the relative mixing water, drying, firing and total shrinkage. The only exception in dust from "Bełchatów" power plant, which had the opposite effect, causing the increase in test size. This material may not be use as an additive.
PL
Skład mineralny plioceńskich iłów z nadkładu złoża w kopalni węgla brunatnego (KWB) „Bełchatów" jest bardzo zróżnicowany. W latach 1960-1963, wraz z prowadzeniem w rejonie Bełchatowa prac dokumentacyjnych złoża węgla brunatnego, zostały one rozpoznane jako kopaliny towarzyszące. Trwające obecnie w KWB „Bełchatów" prace udostępniania do eksploatacji pola „Szczerców" stwarzają unikalną okazję do wykonania dokładnych surowcowych badań jakościowych i technologicznych odsłanianych w odkrywce kopalin ilastych oraz do ocen porównawczych w stosunku do iłów wyróżnionych wcześniej na obszarze pola „Bełchatów". Na potrzeby wykonania koniecznych do tego celu badań pobrano próbki z poziomu III i IV nadkładu pola „Szczerców". Próbki zostały tak dobrane, by reprezentować dwie typowe, lecz makroskopowo różne skały ilaste z plioceńskich poziomów ilasto-piaszczystych. Dodatkowo, dla celów porównawczych pobrana została próbka z iłów podwęglowych z poła „Bełchatów", ze składowiska kopalin towarzyszących. Wykonane analizy uziarnienia, składu mineralnego i chemicznego surowca mogą pozwolić na ocenę potencjalnego zastosowania badanych kopalin jako sorbentu mineralnego, jako surowców ceramicznych lub surowców do budowy przesłon mineralnych.
EN
The mineral composition of pliocene clays from brown coal mine "Bełchatów" is highly varied. These clay rocks were classified as accompanying raw materials during documentation works on the brown coal deposit. Exploitation of coal deposit through open-pit mine creates an unique possibility to study quality and technological properties of clay materials overlying brown coal beds. Two different samples typical for theses rocks were collected from III and IV overlying rocks levels from the "Szczerców" field. Additionally one sample of clays underlying lignite deposit was taken from "Bełchatów" field to perform comparative study. To study mineral composition an X-Rays diffraction, Electron Microprobe analysis and Laser Diffraction Particle Size Analysis were performed. The results can be used to point out potential application of these material as mineral sorbent, ceramic raw material or clay mineral barrier.
PL
Przedstawiono opracowany sposób otrzymywania ceramizowanych nawozów mineralnych, tzw. agrospieków. Założeniem eksperymentu było uzyskanie produktu o przedłużonym działaniu, który po wysianiu wzbogacałby glebę w bio- i mikroelementy w ciągu kilku lat, działając jednocześnie odkwaszająco i polepszając strukturę gleby. Agrospieki otrzymano przez granulację i wypalenie w temperaturze 700-800°C odpowiednio zestawionej mieszanki surowcowej. Jako materiał wyjściowy posłużyły kopaliny ze złóż krajowych, w tym kopaliny towarzyszące i mineralne surowce odpadowe zalegające na składowiskach przy odkrywkowych zakładach górniczych, superfosfat oraz szkło wodne potasowe. Własności użytkowe otrzymanych agrospieków określono w oparciu o wyniki doświadczeń wegetacyjnych. Wykorzystanie surowców ze składowisk jest działaniem proekologicznym, gdyż zmniejsza powierzchnię nieużytków rolnych zajmowanych przez składowiska i sprzyja ograniczeniu negatywnego oddziaływania na środowisko gromadzonych odpadów.
EN
The work out method of preparation of the ceramic mineral fertilizers, so called "agrosinters" was described. The aim of the experiment was to develop a slow release fertilizing product which would release bio- and microelements throughout several years, deacidificating the soil and improving its structure at the same time. These ceramic mineral fertilizers were obtained from a mixture of raw materials in the granulation and sintering at temp. 650-750oC processes. The starting composition consisted domestic minerals including accompanying minerals and wastes from quarries as well as superphosphate and potassium water glass. The vegetation experiments were used to characterize the effect of "agrosinters" activity and its utility. The results confirmed above described assumptions. Due to the application of quarries waste minerals additional pro-ecological effect can be obtain.
PL
Idea tworzenia antropogenicznych złóż wtórnych kopalin użytecznych wyniknęła z dążenia do ochrony zasobów kopalin towarzyszących i odpadowych w eksploatowanych złożach surowców mineralnych. Problem ten jest szczegółnie widoczny w przypadku kopalń odkrywkowych, w których konieczne jest przemieszczanie dużej ilości materiału mineralnego z nadkładu i przewarstwień w celu udostępnienia i eksploatacji kopaliny głównej. Podstawowym warunkiem efektywności tych działań jest selektywne wybieranie i składowanie odmiennych litologicznie i jakościowo surowców. Obowiązujący obecnie stan prawny dotyczący gospodarki kopalinami nie określa jednak żadnych mechanizmów merytorycznych i finansowych normujących procedur; dokumentowania takich złóż oraz realizację badań technologicznych i wdrożeniowych dla opracowania nowych zastosowań gospodarczych nagromadzonych na składowiskach surowców.
EN
The idea of creating the secondary anthropogenic deposits of the minerals useful has emergedfrom the desire to protect the resources of minerals supporting and waste in operated seams of mineral resources. This problem is particularly visible in the case of mines, in which it is the movement of large quantities of mineral materials from overburden and inter-layered due to making a main deposit accessible for exploitation. Selective excavation and storage oflithologically and qualitatively different raw materials are the first conditions of successful mining operations. A legal status for the economy of the mineral deposits does not specify, however, substantive and financial mechanisms governing the procedures for the documentation of such deposits and the implementation of the technological research and implementation for the new business applications of raw materials that has accumulated at landfills.
10
Content available Perspektywy poszukiwań złóż bursztynu w Polsce
PL
Występowanie bursztynu w Polsce znane jest z utworów trzeciorzędowych (paleogeńskich) i czwartorzędowych. Dotychczas rozpoznanych i udokumentowanych zostało kilka złóż bursztynu, a w wielu miejscach zarejestrowano jego występowanie sugerujące możliwość znalezienia dalszych złóż oraz znaczny potencjał zasobowy. Można wyróżnić trzy typy złóż bursztynu: stratoidalne-pokładowe w osadach paleogeńskich, stratoidalne gniazdowo-soczewowe w osadach holoceńskich i gniazdowe w plejstoceńskich. Przesłanki geologiczne, w szczególności stratygraficzne i litologiczno-facjalne, oraz oznaki występowania bursztynu pozwalają na wskazanie szeregu obszarów perspektywicznych dla jego złóż: w utworach paleogeńskich na zachód od Zatoki Gdańskiej i na północ od Wyżyny Lubelskiej oraz w holoceńskich osadach morskich w pasie pobrzeża Zatoki Gdańskiej na wschód od Gdańska, w zasięgu transgresji morza litorinowego. Różny stan zbadania poszczególnych części tych obszarów powoduje zróżnicowanie ocen stopnia perspektywności i pewności jej oceny, które przedstawione zostały przy zastosowaniu klasyfikacji USGS. Celem prac poszukiwawczych powinno być potwierdzenie lub uściślenie danych o występowaniu utworów potencjalnie bursztynonośnych i stwierdzenie w nich obecności bursztynu. Duża zmienność bursztynonośności, gniazdowe, losowo zróżnicowane formy nagromadzeń bursztynu, nieregularne formy gniazd i zróżnicowane ich rozmiary, nieregularne rozmieszczenie oraz zróżnicowany skład ziarnowy bursztynu i udział ziaren o cechach jubilerskich, powodują, że najlepszym sposobem poszukiwań i rozpoznawania takich złóż (zwłaszcza stratoidalno-gniazdowych i gniazdowych) jest ich prowadzenie równocześnie z eksploatacją. Jako ekwiwalentną można stosować metodę poszukiwania i rozpoznania złoża za pomocą odpowiednio gęstej siatki wierceń z poborem dużych prób.
EN
Occurrences of amber in Poland were recognized in marine Tertiary (Paleogene), and Quaternary (marine and alluvial) deposits. Few deposits were identified and explored. Numerous sites, where amber was found, were registered. They suggest possibilities for finding new deposits with considerable amber resources. Geological, mainly stratigraphic and lithological-facial data allow to demonstrate some promising areas: on the western side of Gdańsk Bay and on the northern part of Lublin region within Paleogene formations, as well as in Holocene marine deposits of Littorina sea transgression within the southern border of Gdańsk Bay. Areas promising for prospecting of amber deposits were classified according to the varied knowledge of geology. USGS classification was applied. The preliminary prospecting target should be confirmation of existence and distribution of potentially amber-bearing sediments, as well as confirmation that they are really amber-bearing. Random amber accumulation in irregular nests or pockets of varied size and location, varied total amber content and share of grains of gem quality, makes detailed prospecting and exploration extremely difficult and risky job. The best mode is prospecting and exploration combined with mining of encountered amber accumulation. Alternatively, the dense grid of boreholes or - in shallow deposits - hydraulic pumping of sites of amber extraction, can be applied.
11
Content available remote Miejsce złóż antropogenicznych w racjonalnej gospodarce surowcami mineralnymi
PL
Praca zawiera, wynikającą z obecnego stanu prawnego, ocenę istniejących zasad i mechanizmów gospodarowania kopc nami towarzyszącymi i surowcami odpadowymi, powstającymi podczas eksploatacji i przeróbki kopaliny głównej. Materiały z reguły odkładane są na składowiska przykopalniane, stanowiące obiekty uciążliwe dla środowiska i jednocześnie " kumulujące" wykorzystane środki finansowe, przeznaczone na ich wydobycie i wstępne zabiegi technologiczne, oddzielające je od koi liny głównej, a także bieżące koszty składowania oraz opłaty środowiskowe. Następuje również przy tym wyłączenie znaczny obszarów powierzchni z gospodarki rolnej. Dyskutowany na forum Sejmu projekt nowej ustawy Prawo geologiczne i górnicze ma na celu dostosowanie przepisów prawnych normujących działalność geologiczną i górniczą w Polsce do obecnych realiów gospodarczych. Jednakże w proponowanych rozwiązaniach ustawowych problem istnienia i zagospodarowania złóż antropogenicznych został całkowicie pominięty.
EN
On the basis of current legał regulations, the authors present a review of the rules and mechanisms applicable to the n nagement of the associated and waste mineral accumulations generated in the course of mining and processing of the ma, mineral commodity of the deposit. These materials are usually disposed of onto storage heaps near the mine and representS sites of environmental nuisance. From the economic point of view, they represent frozen assets that include the capital spent their mining and initial separation from the major commodity as well as the current costs of their storing and paying envin mental charges. Additionally, the land occupied by storage sites is excludedfrom farming. The project of a new bill confining ? Geological and Mining Law discussed in the Sejm is aimed at adjusting the legal regulations ofgeological and mining activit in Poland to the current economic situation. However, the solutions enclosed in the bill in question have completely passed 01 the problem of the existence and management of "anthropogenic deposits".
PL
W artykule zawarto wyniki obserwacji oraz wnioski odnoszące się do eksperymentalnego modelu depozycji bursztynu w strefie brzegowej basenu sedymentacyjnego. Dotyczą one zachowania się bursztynu w środowisku wód płynących, stożka napływowego oraz określono wpływ falowania na procesy redepozycji bursztynu z uformowanych osadów deltowych. Autorzy dokonali próby odniesienia obserwacji z przeprowadzonego eksperymentu do rzeczywistych uwarunkowań geologicznych występowania bursztynu, wskazując, że wyniki badań mogą być wykorzystywane w pracach kartograficzno-poszukiwawczych.
EN
This paper presents observations and conclusions which apply to an experimental model of amber sedimentation in the costal zone of sedimentary basin. Observations of amber behavior in fluvial and deltaic systems are shown. Influence of waving on processes of amber redeposition from deltaic sediments are described. The authors attempted to link the observations from the modelling to real geological conditions of the occurrence of amber-bearing deposits and pointed at implicational nature of the presented examinations on the needs of cartographic and prospecting researches.
PL
Wykonano wstępne badania właściwości ceramicznych iłu typu beidelitowego pochodzącego z nakładów Kopalni Węgla Brunatnego w Bełchatowie w celu rozpoznania możliwości zastosowania do produkcji ceramiki budowlanej. W pierwszym etapie określono właściwości fizykochemiczne poprzez badania termograwimetryczne i analizę chemiczną, oznaczono powierzchnię właściwą oraz skurczliwość suszenia, a także plastyczność. Iły typu beidelitowego wykazują bardzo wysoką plastyczność uniemożliwiającą w zasadzie bezpośrednie stosowanie w produkcji. W związku z tym, wybrano dodatki, tzw. schudzające w postaci mączki bazaltowej i mułku chalcedonitowego. będącego odpadem z płukania skały chalcedonitowej w linii technologicznej w kopalni chalcedonitów w Teofilowie koło Inowłodza. Uzyskano średnie obniżenie plastyczności masy ceramicznej o około 40% po dodaniu mułku chalcedonitowego, a po dodaniu mączki bazaltowej - do 50%.
EN
It was done the basic researches of ceramic properties the clay type beidelite (thermogravimetry analyses, chemical analysis, dried shrinkage and ceramic plasticity). The clay type beidelite was local (naturally occurring) from open-cut mining - Brown Coal Mine - Bełchatów). The clay type beidelite has a very high ceramic plasticity unpossibiliting to thrown the bricks for building. It was proposed the participation mineral additives: basalt powder and chalcedony crushed gravels. It was reduced the ceramic plasticity in range 40%-50%.
14
Content available remote Możliwości otrzymywania tworzywa mullitowego z udziałem nanoproszku Al2O3
PL
Przedstawiono wstępne badania dwuetapowej syntezy mullitu przez otrzymywanie cząstek kompozytowych Al(OH)3/SiO2 - strącanie Al(OH)3 na ziarnach krzemionki, a następnie przerowadzenie procesu kalcynacji do 1300 stopni Celsjusza, w wyniku którego uzyskano mullit już w 1250 stopniach Celsjusza wygrzewając przez 3 godziny.
EN
It was presented the preliminary investigations of two stages syntheses of mullite by synthetic preparation composite particles Al(OH)3/SiO2 in precipitation process Al(OH)3 on silica grains. After that it was carry out the calcination process about 1300 degrees centigrade. In results it was received the grains of mullite in 1250 degrees centigrade by 3 hours.
PL
W pracy wskazano, że podstawowym działaniem służącym realizacji zapisu o konieczności stałego uaktualniania oceny stopnia ryzyka związanego z prowadzeniem prac z użyciem materiałów wybuchowych, wymaganym ustawą z dnia 21 czerwca 2002 r o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (art. 18 ust 1 pkt 7), powinno być dokonywanie przez danego przedsiębiorcę analizy informacji o wypadkach mających miejsce także i u Innych przedsiębiorców działających w danej specjalności. Ogólnie dostępne tego typu dane, np. prasowe, nie zawsze są wiarygodne lub uzyskanie ich wymaga dużego nakładu pracy. Utrudnia to pojedynczemu przedsiębiorcy dotarcie do odpowiednich dla niego Informacji. Z tego powodu uznano za konieczne promowanie rzetelnej i aktualnej wymiany Informacji o wypadkach w produkcji i stosowaniu cywilnych materiałów wybuchowych, analogicznej do rozwiązań międzynarodowych i uwzględniającej szczególne potrzeby rynku krajowego.
EN
In paper, the way which allows to fulfill the requiremerits of permanent actualization of risk assessment in the field of manufactuhng of explosives according to Polish regulations has been shown. The way consists in taking advantage of data on accidents that took place even in the other similar plants. Broadly available such a data may be unreliable. On the other hand, collecting the precise data is a very work consuming process. It makes many difficulties to a single manufacturer of explosives to get and to use data that may be helpful in risk assessment procedure. In conclusion, the promotion of reliable and up-to-date exchange information on accidents in manufacturing and handling of explosives for civil uses should be developed.
PL
Idea tworzenia w składowiskach wtórnych złóż kopalin użytecznych wyniknęła z dążenia do ochrony zasobów kopalin towarzyszących w złożach, z których wykorzystywana jest tylko kopalina główna. Problem ten jest szczególnie widoczny w przypadku kopalń odkrywkowych, w których konieczne jest przemieszczanie dużej ilości materiału nakładowego i przewarstwień w celu udostępnienia kopaliny podstawowej. Ocena ekonomiczna gospodarki surowcami mineralnymi wykazuje, że w skali całego kraju na składowiskach zgromadzona jest duża ilość niewykorzystanych surowców mineralnych, na których wydobycie przeznaczono już znaczne nakłady i które mogą mieć jeszcze znaczenie gospodarcze. Jako przykład nowych technologii umożliwiających wykorzystanie nagromadzonych w składowiskach surowców mineralnych może służyć otrzymywanie ceramizowanych kompozytów nawozowych, opracowanie syntezy wollastonitu, a następnie technologii ceramiki wollastonitowej i trwające obecnie wstępne eksperymenty technologiczne nad otrzymywaniem mullitu.
EN
It's very important problem of correctors forming the secondary deposits of related and waste minerals in exploitation of strip mines. The significance amounts of these materials - in country scale. New and economic directions of application these materials require the new and modification the processing of technology. For example it was presented the new methods of technology ceramic fertilizations, synthesis of wollastonite (CaSiO3) and preliminary results of research synthesis mullite (3Al2O3 x 2SiO2). These materials are very important components in application in ceramics technology.
17
Content available remote Możliwości otrzymywania ceramiki wollastonitowej.
PL
Zbadano możliwości otrzymania ceramiki wollastonitowej z syntetycznego wollastonitu uzyskanego drogą reakcji w fazie stałej z odpadowych surowców pochodzenia mineralnego. Opracowano parametry formowania i spiekania oraz zbadano właściwości fizyczne uzyskanej ceramiki. Wyniki badań wskazują na to, że tworzywo może być odpowiednie do wytwarzania materiałów o charakterze termoizolacyjnym do 1000 stopni Celsjusza.
EN
There were studied the possibilities of receiving the wollastonite ceramics from synthetic wollastonite. The wollastonite was prepared by solid-state reaction from mixture stripping mineral raw materials. There were worked out the throwing and sintering parameters and physical characteristic of obtained ceramics. It was found that these ceramics make full as a heat-resistant materials to temperature 1000 degrees centigrade.
18
Content available remote Złoża antropogeniczne - problemy praktyczne i prawne
PL
Idea tworzenia antropogenicznych złóż wtórnych kopalin użytecznych wynika z dążenia do ochrony zasobów kopalin towarzyszących i odpadowych w eksploatowanych złożach surowców mineralnych. Problem ten jest szczególnie widoczny w przypadku kopalń odkrywkowych, w których konieczne jest przemieszczenie dużej ilości materiału mineralnego z nadkładu i przewarstwień w celu udostępnienia i eksploatacji kopaliny głównej. Podstawowym warunkiem efektywności tych działań jest selektywne wybieranie i składowanie odmiennych litologicznie i jakościowo surowców. Obowiązujące obecnie unormowania prawne dotyczące gospodarki kopalinami nie zawierają jednak żadnych mechanizmów ekonomicznych stymulujących tego typu działania. Brak jest również programów merytorycznych i finansowych planowych badań technologicznych i wdrożeniowych dla opracowania nowych zastosowań gospodarczych nagromadzonych na składowiskach surowców.
EN
An idea of secondary antropogenic deposits exploitation arised from the strategy of related and waste mineral deposits protection in the areas of active mining industry operations. Open pit surface mining gives the most significant difficulties connected with the above mentioned items. In this case, problems are associated with a need of removing of large overburden and inter-layered rocks amount due to making a main deposit accessible for development. Selective excavation and storage of lithologically and qualitatively different raw materials are the first conditions of successful mining operations. Recent law regulations of mineral deposit management do not yield any of the economic tools, which would point out and stimulate above technical activities. The clear procedures of technological, implementational, and financial instruments for modern economically profitable managing of secondary mineral deposits are not still established, too.
PL
Przeprowadzono analizę zawartości niektórych komponentów w rudach darniowych, a następnie określono ich właściwości sorpcyjne. Proces sorpcji kationów metali ciężkich Cu2+, Zn2+, Ni2 oraz form anionowych arsenu (III) przeprowadzono z roztworów wodnych uzyskanych ze stałych odczynników: CuSo4, ZnSo4.H2O, NiSo4.7H2O oraz NaAsO2. Do badań zastosowano próbki dwóch frakcji ziarnowych rudy darniowej: pierwsza 0,088-1,02 mm, drugą<0,063 mm większej powierzchni właściwej. W procesie desorpcji zastosowano 1M oraz 3M roztwór CH3COONH4. W największej ilości zostały zaadsorbowane jony cU2+ (40 mg/g rudy), dwukrotnie mniej zostało unieruchomionych jonów Zn2+ oraz Ni2+. W procesie desorpcji ruda darniowa jest regenerowana w kilkunastu procentach. Proces adsorpcji odbywa się prawdopodobnie na powierzchni medium sorbującego, z którą jony metali są silnie związane. Zaprezentowano możliwość wykorzystania ruda darniowych w charakterze sorbentów metali ciężkich roztworów wodnych na szersza skalę z wykorzystaniem aparatury pracującej pod niewielkim ciśnieniem.
EN
The aim of this study is to test the heavy metals sorption properties of bog iron ores from the callow of Brown Coal Mine "Bełchatów". Metals Cu2+, Zn2+ and Ni2+ were sorbed from water solutions by samples of bog iron ores separated into two grain fractions: 0,088-1,02 mm and <0,063mm. Copper was sorbed in the highest amounts (40 mg/g), zinc and nickel were sorbed in quality of 20 mg/g. Separation of the bog iron ore into finer grain fraction has not improved its sorption properties. The desorption process was tested with the application of CH3COONH4. It is highly probable that the sorption process takes place only on the surface of the bog ore. The research are continued on the apparatus in which the bog iron ore is formed in the sorption column and the flow of the solutions is forced.
PL
Artykuł zawiera analizę porównawczą wyników badań eskperymentalnych, wykonanych z wykorzystaniem mineralnych surowców odpadowych i kopalin towarzyszących nagromadzonych na składowiskach przykopalnianych w trzech regionach Polski: obszarach dolnośląskim, bełchatowskim oraz krzeszowickim koło Krakowa. Założony cel w postaci weryfikacji przydatności tych materiałów mineralnych do produkcji ceramizowanych kompozytów nawozowych został osiągnięty. Uzyskany produkt finalny pozwala domineralizować glebę bio- o mikroelementami w ciągu kilku lat, poprawia strukturę gleb lekkich i glebowy bilans wodny, a dzięki wyraźnemu lub silnemu alkalicznemu odczynowi przesączy, korzystanie oddziaływuje na gleby zakwaszone lub zdegradowane działalnością przemysłową.
EN
The article contains the comparative analysis of the results of the experimental research, in which discarded mineral raw materials and accompanying minerals in mines from Lower Silesia, Bełchatów and Krzeszowice near Cracow were used. The established aim of this study was to verify the use of these minerals in production of the ceramic fertilize composites. The achieved final product allows to mineralize soil with bio- and microelements within few years. The product improves the structure of the light soils and soil water balance. It has also a beneficially influence on acidic and degenerated by industrial activities soils.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.