W procesie projektowania systemów kanalizacji grawitacyjnej, niejednokrotnie występuje konieczność podniesienia zwierciadła ścieków do wyższego poziomu, umożliwiającego dalszy bezciśnieniowy transport ścieków. Koszty energii elektrycznej, generowane przez pompownie ścieków, stanowią znaczną część wydatków eksploatacyjnych ponoszonych przez operatora sieci. Szczególnie uciążliwe w eksploatacji mogą być pompownie zaprojektowane przed trzydziestu laty i wcześniej, zwymiarowane na dużo większy przepływ ścieków niż ma to miejsce obecnie. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie koncepcji modernizacji takiej przykładowej pompowni ścieków bytowo-gospodarczych. Analiza zasadności proponowanych zmian polegała na porówaniu wybranych parametrów stanu istniejącego, względem przewidywanej pracy pompowni po modernizacji. Były to: liczba włączeń pomp oraz koszt pompowania (dobowy i prognozowany roczny) generowany przez poszczególne pompy. Analizę przeprowadzono w oparciu o modele numeryczne (SWMM 5.1) badanej pompowni.
EN
During designing of grawitational sewage systems, there is a repeatedly need to pump sewage to a higher level in order to continue its furher unpressurized outflow. Therefore, the major part of the sewage network operator maintenance expenses are pumping costs generated by wastewater pumping stations. The most onerous in operaton may be wastewater pumping stations designed 30 years ago and earlier - sized for much bigger sewage flow in comparison to current hudraulic conditions. The aim of this paper is to present the concept of modernization of an exemplary wastewater pumping station. In the range of the presented concept selected parameters were compared: number of switching on of pumps and pumping costs (daily and predicted annual) generated by each pump. The analysis was based on numerical models (SWMM 5.1) of the examined wastewater pumping station.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Systematyczny w ostatnich latach wzrost cen za usługi zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków skłania użytkowników do ograniczania poboru wody wodociągowej. Jednym ze stosunkowo mało popularnych w Polsce rozwiązań jest instalacja dualna, umożliwiająca odzysk ścieków szarych lub ścieków opadowych i powtórne ich użycie po oczyszczeniu. Warunkiem umożliwiającym zastosowanie instalacji dualnej jest odpowiedni stopień pokrycia zapotrzebowania na wodę przez wodę szarą oraz wynik przeprowadzonej analizy ekonomicznej opłacalności danego rozwiązania technicznego. W niniejszym artykule przeprowadzono ekonomiczną analizę efektywności wdrożenia instalacji dualnej do odzysku ścieków szarych w dwóch obiektach - schronisku górskim oraz domu jednorodzinnym. W ramach przeprowadzonej oceny wykorzystano dynamiczne metody oceny projektów inwestycyjnych: dynamiczny koszt jednostkowy DGC, wskaźnik zaktualizowanej wartości netto NPV oraz współczynnik korzyści i kosztów BCR. Dodatkowo inwestycje oceniono pod względem prostego czasu zwrotu SPBT. Ocenę przeprowadzono dla aktualnych w Polsce cen dystrybucji wody i odprowadzenia ścieków. Na podstawie wykonanej oceny określono opłacalność realizacji każdego z rozpatrywanych projektów.
EN
The regular prices increase in water and sewage services, provokes water consumers to limit it use over time. One of yet little popular in Poland way to restrain water consumption is a dual system of recycling greywater or rainwater and reusing it. There are two basie conditions which should be fulfilled before investing into dual system: a positive greywater balance and positive economic analysis, confirming profitability of the investment. The exemplary economic analysis of dual systems for two different buildings is presented in this paper. The dynamics methods of project evaluation were used, in particular: Dynamie Generation Cost (DGC), Net Present Value (NPV), Benefit-Cost Ratio (BCR) and Simply Payback Time (SPBT). The economic evaluation was carried for current water services prices for different locations in Poland. Basing on carried analysis.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Water losses occur in every water distribution systems during their overall exploitation time. Losses cause not only additional operating costs but also generate negative social and ecological consequences. Water losses may have multiple possible reasons, differing in accordance to a water supply system. Therefore, there is a high need to individually analyze each water supply distribution system. The aim of this paper is to analyze and compare water losses in selected two group water supply systems, serving 5 000÷10 000 consumers. Water balances, pursued in accordance to the methodology developed by IWA (International Water Association), enabled calculation of water losses indicators for both systems. The obtained results lead to evaluation of the condition of analyzed water supply systems and they suggest potential actions in order to minimize water losses. Moreover, the results indicate the great necessity for working out a reliable method for determination of unavoidable annual real losses in rural water distribution systems with no more than 20 connections per km.
PL
Straty wody występują we wszystkich systemach dystrybucyjnych przez cały okres ich eksploatacji. Pociągają za sobą przede wszystkim dodatkowe koszty, ale wiążą się z nimi również negatywne skutki społeczne czy ekologiczne. Straty wody mogą wynikać z wielu przyczyn, których znaczenie jest inne w różnych systemach wodociągowych. Zachodzi więc potrzeba wnikliwej indywidualnej analizy pracy konkretnych sieci dystrybucyjnych. Celem niniejszego artykułu jest analiza i porównanie strat wody w dwóch wybranych gminnych wodociągach grupowych, obsługujących 5 000÷10 000 odbiorców. W ramach badań sporządzono bilanse wody według metodyki zaproponowanej przez IWA (International Water Association) oraz wyznaczono wskaźniki strat wody. Uzyskane wyniki obliczeń nie tylko pozwoliły ocenić stan sieci oraz zaproponować podjęcie czynności zmierzających do zmniejszenia strat wody w systemie, ale również wykazały potrzebę opracowania miarodajnej metody wyznaczania strat nieuniknionych w wiejskich wodociągach, o gęstości przyłączy nieprzekraczającej 20 szt./km.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Systemy zaopatrzenia w wodę (SZW), zaliczane do elementów infrastruktury krytycznej, powinny charakteryzować się wysoką niezawodnością. Strategicznym elementem systemów wodociągowych są pompownie (I-go i II-go stopnia), których niezawodna praca determinuje pewność dostawy wody do odbiorców. W niniejszym artykule przedstawiono ocenę niezawodności eksploatacyjnej wybranej stacji wodociągowej w celu identyfikacji zagrożeń jej działania. Analizie poddano wszystkie istotne obiekty techniczne stacji wraz z układem zasilania energetycznego i sterowania urządzeniami. Zebrane dane obejmowały okres eksploatacyjny ponad 10 lat. W pracy określono wartości podstawowych wskaźników miar niezawodności poszczególnych elementów oraz wskaźnik gotowości stacji rozpatrywanej jako całości.
EN
Water supply distribution systems (WSDs) should characterize with high reliability. Pump stations which dependable operation determines the water delivery to customers, are strategic elements of WDSs. In this paper, the operational reliability evaluation of a selected water supply station (WSS) is presented in order to identify factors, which threaten its proper operation. During analysis, all important technical elements of WSS were examined, including energy supply installation and control system. The analysis was based on data obtained during over 10-years long maintenance period. As the result, basic reliability factors of particular elements were calculated, as well as the K index value for the whole WDS.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Ze względu na coraz szersze wykorzystywanie systemów komputerowych do zarządzania majątkiem trwałym przedsiębiorstw wodociągowych i kanalizacyjnych, bazy GIS stają się często bezpośrednią podstawą do budowy modeli numerycznych sieci dystrybucyjnych. Istnieje szereg programów umożliwiających automatyczną budowę modelu w oparciu o dane zawarte w bazach GIS. Niestety w większości wypadków tak zbudowane modele wymagają żmudnych prac związanych z uzupełnianiem i korektą danych. W artykule przedstawione zostaną studia przypadku budowy modelu numerycznego sieci wodociągowej (EPANET) i kanalizacyjnej (SWMM). Za podstawę modeli posłużyła zbudowana w przedsiębiorstwie wodociągowym baza GIS. Modele powstały z wykorzystaniem programu Model Manager. Na przykładzie obu modeli Autorzy przedstawiają najczęściej pojawiające się problemy z ich budową, a także wskazują najważniejsze przyczyny ich powstawania.
EN
Due to the increasing use of computer systems for the management of water supply and sewage companies assets, GIS databases often become the direct basis for constructing numerical models of the distribution networks. There is plenty of software allowing automated model building based on GIS data. Unfortunately, in most cases, such models require laborious work on refilling and data correction. In the article case studies of creation numerical models of water network (EPANET) and sewage network (SWMM) have been presented. The GIS database created by the water company was used as the basis of these models. Models were built with the use of Model Man-ager. Using both models as an example, authors presented problems occurring the most frequently during models creation. The authors also indicate the most important reasons of these problems.
W skali światowej, uszkodzenia i awarie nieodłącznie towarzyszą procesowi eksploatacji sieci wodociągowej. W ostatnich latach, minimalizacja strat wody, spowodowanych przeciekami z przewodów, stała się priorytetowym celem przedsiębiorstw zarządzającym systemami dystrybucyjnymi. Stąd też, metody i sposoby wykrywania przecieków przewodów wodociągowych uległy znacznemu rozwojowi. Jednakże, wiele z obecnie proponowanych metod jest niedostępnych dla przedsiębiorstw wodociągowych o ograniczonym budżecie. Obserwacja wypływu wody na powierzchnię terenu wzdłuż trasy wodociągu jest wciąż jedną z najprostszych i najtańszych wykorzystywanych metod. Wypływ wody na powierzchnię może nastąpić bezpośrednio po awarii lub w dużym odstępie czasu. Zdarza się również, że wypływ wody na powierzchnię nie wystąpi nigdy. Poza kosztami finansowymi, awarie przewodów wodociągowych powodują również konsekwencje społeczne, które mogą zagrażać zdrowiu, a nawet życiu, ludzi. Charakterystyka przepływu wody w gruncie jest zagadnieniem złożonym i zależy od wielu, zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych, czynników. Złożoność i różnorodność transportu wody w gruncie czyni obserwacje doświadczalne tego zjawiska trudnymi, zaś wnioski wyciągane na podstawie obserwacji mogą nie mieć charakteru uniwersalnego i ogólnego. Zakres prezentowanego artykułu obejmował analizę numeryczną wypływu wody po awarii przewodu wodociągowego przeprowadzoną w programie FEFLOW v 5.3. Analizę przeprowadzono dla różnych wariantów, różnicując zarówno powierzchnię otworu, jak i jego lokalizację względem osi przewodu wodociągowego. Uzyskane wyniki zostały poddane empirycznej weryfikacji w oparciu o pomiary laboratoryjne czasu pomiędzy awarią przewodu wodociągowego, a momentem wypływu wody na powierzchnię. Wyniki przeprowadzonej analizy sugerują, że zarówno rozmiar otworu jak i jego lokalizacja względem osi przewodu, nie wpływają znacząco na czas wypływu wody na powierzchnię. Jednakże, większe wartości czasu były obserwowane dla mniejszych wielkości otworów. Po przeprowadzeniu empirycznej weryfikacji wyników symulacyjnych, zauważono, że bezpośredni związek pomiędzy zmierzonymi i obliczonymi wartościami czasu był odnotowany jedynie dla pierwszego powtórzenia eksperymentu. Należy podkreślić, że zarówno model numeryczny jak i stanowisko laboratoryjne nie odzwierciedlały rzeczywistych warunków w sposób dokładny, ze względu na niezbędne uproszczenia jakie należało przyjąć celem symulacji komputerowej lub fizycznej doświadczenia.
Czas zatrzymania wody w sieci definiowany jest jako okres jej transportu od źródła do odbiorców i zależy od warunków hydraulicznych pracy całego systemu wodociągowego. Długi czas retencji wody w sieci może skutkować pogorszeniem jej jakości. Wciąż rozwijane metody precyzyjnego określenia czasu zatrzymania wody uzmysławiają zarządcom sieci, jak istotne jest jego minimalizowanie.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Wybór trasy wodociągu jest jednym z podstawowych zadań stawianych przed projektantem. Od decyzji podjętych na tym etapie zależy wiele późniejszych aspektów, takich jak: przebieg procesu budowy, koszty inwestycyjne i eksploatacyjne oraz częściowo proces eksploatacji sieci. Wśród wielu etapów projektowania systemu wodociągowego, wyznaczanie trasy przewodów wodociągowych (proces trasowania) jest stosunkowo najsłabiej wspieranym przez komputerowe narzędzia wspomagania projektowania. Wynika to z faktu, iż każda sieć wodociągowa ma indywidualny charakter, w tym strukturę geometryczną, która determinowana jest przez układ terytorialno-wysokościowy danej jednostki osadniczej oraz punkty lokalizacji źródeł wody, pompowni i największego zapotrzebowania na wodę. Uniwersalny opis takich struktur może być realizowany przez elementy geometrii fraktalnej. Daje to szerokie możliwości proponowania nowych podejść w kontekście ich klasyfikowania, opisywania, odwzorowywania i projektowania. W niniejszym artykule przedstawiono propozycję metody trasowania przewodów wodociągowych, opartą o elementy teorii fraktalnej, teorii grafów, algorytm znajdowania najkrótszej ścieżki i hierarchizację punktów poboru wody. Metodę przetestowano w warunkach modelowej jednostki osadniczej.
EN
The water pipes path design is one of the basic steps during the designing process. Basing on decisions made during this stage depends many further aspects, such as: building process, investment and exploitation costs and partially the exploitation process. Among many steps of water supply system design, the water pipes path design is relatively weakly supported by computer aided designing tools. That is because every water supply network is unique, considering both shape and territory of a municipality, but also a number and localisation of water sources, pumping stations and highest water demand points. The universal description of all water supply structures is available by using elements of a fractal geometry. That gives plural possibilities in new methods of a classification, description and design of water supply networks. This paper presents the method of a water pipes path design method with the use of elements of a fractal geometry, graph theory, shortest path algorithm and classification of water demand points. The method was further applied in model municipality conditions.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Ze względów ekonomicznych zarządcy wodociągów wiejskich realizują ich badania jakościowe w minimalnym możliwym zakresie. Skutkuje to stosunkowo częstymi przerwami dostawy wody. Dotyczy to przede wszystkim skażenia bakteriologicznego. Oddzielnym problemem jest powszechne w warunkach wiejskich występowanie niskich prędkości przepływu wody, co prowadzi do wysokich wartości czasu zatrzymania wody w systemie i tym samym przedłużonego kontaktu woda-materiał przewodów. W artykule na bazie przeprowadzonych badań terenowych i laboratoryjnych przedstawiono efekty tego oddziaływania. Badaniami objęto skład pierwiastkowy przesyłanej wody, ze szczególnym uwzględnieniem zawartości ołowiu. Dodatkowo przeprowadzono także analizy osadu znajdującego się w wodzie i na wewnętrznej powierzchni rur. Miejsca pomiaru próbek wody wytypowano w oparciu o zbudowany i wstępnie skalibrowany model badanej sieci wodociągowej.
EN
The problem of secondary contamination of water transmitted in rural water networks is relatively rarely discussed in the literature. Managers of these water companies perform qualitative research in the minimum extent possible. Most often we learn about the poor quality of water supplied to the consumers in crisis situations that require interruption of a water supply. This applies in particular of a bacterial contamination. Another problem is the impact of the pipe material on the water quality. In rural conditions the water velocity is very low, which leads to high water retention time in the system and thus prolonged contact between water and pipe material. In the article, on the basis of field and laboratory tests effects of this interaction has been tested. The study included tests of elemental composition of water samples, with particular emphasis on the content of lead. Measurement points of the water samples were selected on the basis of a preliminary calibrated model of the tested water supply system. In addition, analyses of deposit accumulated on the inner surface of the pipe were also carried out.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem niniejszego artykułu jest analiza pracy wybranego wodociągu grupowego w latach 2003-2012 w aspekcie strat wody. Badany wodociąg zasilany jest z czerech ujęć zlokalizowanych w sąsiadujących z sobą miejscowościach. Łączna długość sieci wraz z przyłączami wynosi 489 km. Przewody wykonane są głównie z polichlorku winylu oraz polietylenu dużej gęstości. Obciążenie poszczególnych stref jest nierównomierne i waha się od 5,63 m3/(d•km) w strefie B do 16,45 m3/(d•km) w strefie A. Średnia produkcja wody w latach 2003-2012 wynosiła 598794,2 m3/rok. W pracy zastosowano standardowe metody badawcze – bilansowanie według International Water Association oraz metodę wskaźnikową. Wyznaczono procentowy wskaźnik strat wody (S), jednostkową objętość strat przypadającą na jednego mieszkańca (qSTR), jednostkowy wskaźnik strat wody (qsj), wskaźnik jednostkowych strat rzeczywistych, przy co najmniej 20 przyłączach przypadających na 1 km sieci (RLB), wskaźnik przecieków infrastruktury (ILI) oraz wskaźnik objętości wody niedochodowej (NRWB). Badania przeprowadzono na podstawie danych uzyskanych z przedsiębiorstwa wodociągowego. Najwyższą wartość większości wskaźników strat wody zaobserwowano w 2005 roku, później nastąpił spadek ich wartości i w 2010 roku ponowny wzrost. Niska wartość ILI, we wszystkich strefach poniżej 1,5, świadczy o bardzo dobrym stanie technicznym sieci. Najwyższe straty wody zaobserwowano w strefie zasilanej z ujęcia B. Również dla tej strefy wartość wskaźnika RLB i NRWB jest najwyższa. Wyznaczone wskaźniki start wody są porównywalne do opublikowanych wartości, uzyskanych dla innych systemów wodociągowych i wskazują na zadowalający stan badanej sieci.
EN
The aim of the article is analysis of the selected water supply system operation in the years 2003-2012 with regard to water losses. The investigated system consists of four adjoining water intake zones (A, B, C, D). The total length of pipes including connections equals 489 km. The network is made of PVC-U and PE-HD pipes mainly. Water intensity indicator values are different in respective zones – from 5.63 m3/(d•km) in the zone B to 16.45 m3/(d•km) in the zone A. In the period of 2003-2012 the average water volume of 598794.2 m3/yr was produced. Investigations were conducted using the standard International Water Association (IWA) balance and indicators methods. Percentile water losses index (S), unit water losses volume per person (qSTR), unit index of water losses (qsj), real losses level for system with density of connections greater than 20 per km of mains (RLB), infrastructure leakage index (ILI) and non-revenue water basic (NRWB) were calculated. Investigations were conducted on the basis of data obtained from the water corporation. The highest value of the most analyzed indicators was observed in 2005. After this year the values of the indicators were lower and increased again in 2010. ILI< 1.5 for each zone indicates very good technical condition of the network. The greatest losses were observed in the B zone. All the obtained indicators appeared to be comparable with literature data for similar water systems.
Czas zatrzymania wody może być pośrednio używany jako wskaźnik potencjalnych zmian jakości przesyłanej wody. Ze względu na jego stosunkowo łatwe obliczanie, jest coraz częściej wykorzystywany przez przedsiębiorstwa wodociągowe do planowania działań eksploatacyjnych, ukierunkowanych szczególnie na zapobieganie zjawisku wtórnego zanieczyszczenia.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Dopuszczalna maksymalna głębokość montażu studzienki kanalizacyjnej poniżej zwierciadła wody gruntowej wynosi 5 m. Połączenia przewodów ze studzienką powyżej kinety realizuje się za pomocą uszczelek elastomerowych, które powinny być na tyle elastyczne, by możliwa była nierównomierność osiadania studzienki i kanału bez utraty szczelności połączenia. Uszczelki, w odniesieniu do studzienek wykonanych z tworzyw sztucznych, zwyczajowo określa się mianem uszczelek in-situ lub wkładek in-situ, z uwagi na ich montaż bezpośrednio na placu budowy. Przejście kanału przez ścianę studzienki powinno gwarantować odpowiednią szczelność względem infiltrującej wody gruntowej i eksfiltrujących ścieków. Producenci systemów z tworzyw sztucznych z przeznaczeniem do sieci kanalizacji zewnętrznej deklarują szczelność połączeń wkładek „in-situ” przy ciśnieniu 0,5 bara. Napór działający na uszczelkę „in-situ” umieszczoną w nawodnionym gruncie jest wypadkową: parcia gruntu, siły wyporu i parcia wody gruntowej oraz obciążeń pochodzących od środków transportu, gdy studzienka zlokalizowana jest w pasie drogowym. W niniejszym artykule przeprowadzono obliczenia parcia całkowitego oddziaływującego na ścianę studzienki kanalizacyjnej umieszczonej w nawodnionym gruncie. Obliczenia zróżnicowano względem zagłębienia miejsca montażu wkładki „in-situ”, wysokości zwierciadła wody gruntowej, rodzaju parcia gruntu działającego na studzienkę oraz lokalizacji studzienki w pasie lub poza pasem drogowym. Na podstawie opracowanych wyników w formie tabelarycznej i graficznej, określono zakresy stosowania wkładek „in-situ” w zależności od ww. czynników.
EN
The maximum acceptable instalment depth of a sewage manhole is 5 m below the soil water level. Connections between pipes and manholes above manhole base units are realised by elastomer gaskets, which should be elastic enough to ensure a possibility of an irregular manhole and sewer pipe subsidence without losing the connection tightness. Gaskets used in plastic manholes are commonly named as in-situ gaskets or in-situ inserts due to their instalment at the building-site. Connections between a sewer pipe and a manhole wall should guarantee adequate tightness before infiltrating soil water and exfiltrating sewer. Producers of plastic sewage system elements declare the connection tightness of an “in-situ” gasket by 0,5 bar pressure. The pressure for an “in-situ” gasket located in saturated ground is a resultant of a ground pressure, buoyancy, soil water pressure and optionally transport loads (when a manhole is located in a carriageway). In this paper, total values of pressure at manhole walls in the saturated ground were calculated. Calculations differentiated by a depth of an “in-situ” gasket instalment place, height of a soil water level, type of ground pressure and localisation of a manhole (in or out the carriageway). Basing on results presented in tables and graphs, rules of “in-situ” gaskets applications were defined in accordance to mentioned factors.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Studzienki kanalizacyjne stanowią ważny element sieci kanalizacyjnej i od ich prawidłowego działania zależy prawidłowa eksploatacja całego systemu kanalizacyjnego. Stąd, przed wprowadzeniem elementów studzienek kanalizacyjnych na rynek wykonuje się szereg badań sprawdzających ich jakość. Jednym z badanych parametrów jest szczelność stosowanych połączeń. Jednak, w chwili obecnej, brakuje normy określającej wymagania związane z przydatnością do stosowania w zakresie montażu rur dopływu i odpływu powyżej kinety studzienki kanalizacyjnej. Ponadto, praktyka budowlana dowodzi, że stosowane do uszczelnienia połączeń rur dopływu i odpływu ze studzienkami wkładki "in-situ" nie wykazują wymaganej szczelności. Dzieje się tak na skutek działania wypadkowych sił: parcia gruntu, siły wyporu i parcia wody gruntowej oraz ewentualnych obciążeń pochodzących od środków transportu. Potwierdzając praktyczne obserwacje obliczeniami, wykazano, że na uszczelki "in-situ" w skrajnych przypadkach działa ciśnienie dwukrotnie wyższe niż zadawane podczas próby szczelności. W niniejszym artykule zaproponowano koncepcję nowej metody badania szczelności wkładek "in-situ" pomiędzy rurami dopływu i odpływu a trzonem studzienki kanalizacyjnej wykonanej z tworzywa sztucznego. W proponowanej metodzie zaadaptowano większość wymagań z norm obowiązujących, uwzględniono jednak wyższe zewnętrzne nadciśnienie próbne. Trzywariantowa nowa metoda może mieć zastosowanie do jednościennych karbowanych rur trzonowych, litych jednościennych rur trzonowych oraz może uwzględniać odkształcenia rur trzonowych na skutek rozciągania. Dodatkowo może być adaptowana do przejść szczelnych montowanych w studzienkach betonowych i żelbetowych.
EN
Sewer manholes are an important element of sewage networks, therefore on their proper functioning depends the correct exploitation of the whole sewage system. That is way the quality of all elements of sewage manholes is tested before market. One of tested parameters is a connection tightness. However, currently there are no engineering standard which specifies use requirements of an instalment of inflow and outflow pipes above the manhole base unit. Moreover, the building experience demonstrates that "in-situ" gaskets used to connect inflow and outflow pipes with sewage manholes does not ensure the require tightness. That is because of resultant forces: ground pressure, buoyancy, soil water pressure and optional transport loads. Confirming practical observations by executed calculations, it was proved that in extreme cases on "in-situ" gasket acts a pressure twice higher that during the pressure tightness tests. In this paper, a new method of testing connection tightness between inflow and outflow pipes and sewer plastic manhole is proposed. In this method, most of the requirements were adopted from binding standards, but additionally higher outside test overpressure was taken into account. Three variant new method can be applied for testing single-wall corrugated rising pipes, solid single-wall corrugated rising pipes and can include deformation of rising pipes due to extension forces. Additionally, the method can be adopted for connection tightness tests for concrete and reinforced concrete sewage manholes.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem artykułu jest przedstawienie problemów, które pojawiły się na etapie opracowania koncepcji projektowej dotyczącej budowy wodociągu grupowego w wybranej gminie. Na jej terenie funkcjonuje obecnie 6 oddzielnych systemów wodociągowych obsługujących kilkanaście małych wsi i jedno dziesięciotysięczne miasto. Zarząd gminy rozważa koncepcję połączenia wszystkich systemów w jeden. Autorzy artykułu opracowali i wstępnie skalibrowali zbiorczy model numeryczny funkcjonujących wodociągów. Na podstawie przeprowadzonych analiz wskazali wady i zalety powyższego rozwiązania. Przeprowadzone analizy wykazały istnienie szerszej klasy problemów związanych z tego typu inwestycjami, szczególnie obejmujących współpracę pompowni, spełnienie wymagań ochrony ppoż., wysokości ciśnienia i prędkości przepływu.
EN
The goal of this paper is to present problems experienced during the elaborating on a conceptual project of a grouped water supply system in a selected commune. Currently, in this commune exist 6 individual water supply systems delivering water to several small villages and to a city of 10 thousand inhabitants. The Commune Board considers a conception of combining all systems into a group one. Authors of this paper developed and preliminary calibrated a numerical collective model of functioning water supply networks. Basing on pursued analyses, authors pointed advantages and drawbacks of a considered solution. Performed case analyses showed an existence of more extensive problem’s class connected with such investments, especially concerning cooperation of pump stations, fulfilment of fire protection requirements, pressure head and water velocity.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Poziom sanitacji obszarów wiejskich ulega w ostatnich latach znacznej poprawie. Związane jest to ze wzrostem inwestycji w zbiorcze systemy kanalizacyjne. Jednakże, w warunkach polskich, tereny wiejskie charakteryzują się nizinnym ukształtowaniem i rozproszoną zabudową. Warunki takie nie sprzyjają budowie tradycyjnej kanalizacji grawitacyjnej, co powoduje konieczność stosowania systemów niekonwencjonalnych. Przed realizacją wybranego systemu, każda inwestycja powinna być poddana ocenie efektywności ekonomicznej celem określenia jej opłacalności finansowej. Ponadto, w ocenie należy uwzględnić także czynniki nieekonomiczne, jak podniesienie standardu życia. Do metod oceny projektów inwestycyjnych zalicza się metody statyczne i dynamiczne. W niniejszym artykule przedstawiono przykład analizy ekonomicznej inwestycyjno-eksploatacyjnej wybranych rodzajów kanalizacji sanitarnej dla wiejskiej jednostki osadniczej. Przeanalizowano rozwiązania grawitacyjnego, ciśnieniowego oraz podciśnieniowego odprowadzania ścieków bytowych. Trasy poszczególnych projektowanych sieci kanalizacyjnych były analogiczne, z uwzględnieniem rozwiązań charakterystycznych dla danych systemów. W ocenie pominięto budowę przykanalików od budynków, jako odcinków jednakowych we wszystkich analizowanych rozwiązaniach. Ocenę efektywności ekonomicznej przeprowadzono w oparciu o dyskontowe (dynamiczne) metody oceny projektów inwestycyjnych: dynamiczny koszt jednostkowy DGC, wskaźnik zaktualizowanej wartości netto NPV oraz współczynnik korzyści i kosztów BCR. Zastosowane wskaźniki oceny projektów uwzględniały koszty inwestycyjne oraz, często pomijane, koszty eksploatacyjne. Na podstawie przeprowadzonej analizy ekonomicznej określono opłacalność realizacji każdego z rozpatrywanych systemów kanalizacyjnych, zasugerowano alternatywne do proponowanych rozwiązania oraz wskazano dalsze kierunki oceny projektów inwestycyjnych.
EN
The sanitation of rural areas is remarkably improving over last few years due to the investment’s increase into collective sewerage systems. However, Polish rural areas characterise by lowland terrains and scattered buildings. These conditions do not favour traditional, gravitational sanitary system, what cause a need of implementing unconventional systems. Before an implementation, each investment should be assessed by its economical effectiveness in order to define its financial profitability. Moreover, uneconomical factors, as improving standard of living, should be included in the assessment. To evaluate an investment project, static and dynamic methods are applied. In this paper, an exemplary economic investment-exploitative analysis of selected sewerage systems for rural locality is presented. Gravitational, pressure and vacuum sewage systems were analysed. Localisations of design sewerage pipes were analogical, including special characteristics of each system. Building’s connections were ignored as identical in all analysed conceptions. The valuation of economical effectiveness was pursued in accordance to discount (dynamic) methods of a assessing investment project: dynamic generation cost DGC, net present value NPCV, and benefit-cost ratio BCR. Applied factors of project’s evaluation included investment’s costs and, often ignored, exploitative costs. Basing on pursued analysis, a profitability of each analysed sewerage system was specified, alternative solutions were suggested, and further methods of project assessment were recommended.
Jednym z ze środków wykorzystywanych do zabezpieczenia przed powodzią są rękawy przeciwpowodziowe. Ich główne zalety, takie jak krótki czas sprawiania i mała pracochłonność przy budowie zapór, powodują, że pracownicy PSP coraz częściej sięgają po nie w trakcie akcji przeciwpowodziowych. Dlatego ważnym m aspektem jest prowadzenie szkoleń i warsztatów z obsługi rękawów. Szkolenia te kierowane są do PSP oraz do administracji publicznej zajmującej się zarządzaniem kryzysowym. Szkolenie obejmuje wiedzę teoretyczną z zakresu budowy rękawa przeciwpowodziowego, ukompletowania i obsługi Wyspecjalizowanego Zestawu Przeciw powodziowego (WZP) oraz zajęcia praktyczne z wykorzystaniem WZP. Program warsztatów szkoleniowych został opracowany w ramach projektu: „Optymalizacja procedur, dyslokacji baz i doskonalenie rozwiązań technicznych sprzętu stosowanego przez polskie służby ratownicze w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom naturalnym ze szczególnym uwzględnieniem powodzi (rękawy przeciwpowodziowe)”.
EN
One of the measures used to protect against flood are sleeves flood. Their main advantages, such as short period of time to putting, and a little labor intensity in the construction of dams cause that State Fire Service employees are increasingly using with the service sleeves. These courses are directed to the State Fire Service employees and public administration dealing with crisis management. Training in its scope includes theoretical knowledge in the construction of flood protection sleeve, manning and operation Specialized Set Flood (SSF) and practical classes using SSF. The program of training workshops has been developed within the project "Optimization of procedures, dislocation bases and improving technical equipment used by the Polish emergency services in dealing with natural hazards with particular emphasis on flooding (flood sleeves)".
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Rozlewy substancji ropopochodnych likwiduje się poprzez zebranie oleju ze środowiska. Zadanie to spełniają metody mechaniczne, w których za pomocą specjalnie skonstruowanych urządzeń zbiera się rozlany olej z mieszaniną wodno-olejową z powierzchni wody czy gruntu, lub materiały pochłaniające nazywane sorbentami. Celem badań było pokazanie różnic pomiędzy charakterystycznymi cechami wybranych sorbentów mineralnych, dostępnych na polskim rynku. Sorbenty wybrane do badań różniły się między sobą składem chemicznym i wielkością ziarna. Wykonano obserwacje przy użyciu mikroskopu, które pozwoliły na ocenę mikrostruktury i porowatości poszczególnych próbek. Wykonano badania zdolności pochłaniania oleju badanych sorbentów.
EN
Spills of petroleum substances are neutralized by collecting oil from the environment. This task is realized by using both mechanical methods and absorbent materials called sorbents; the mechanical methods use specially designed devices that collect the spilled oil from the surface of water or soil as appropriate mixtures. The aim of this study was to show differences in characteristics of selected mineral sorbents available on the Polish market. The sorbents selected for the study had different chemical compositions and grain sizes. The observations had been taken from optical microscopy, which permitted to evaluate the microstructure and porosity of samples to some extent. Oil absorption capacity of sorbents had been measured.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.