Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 19

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  zrównoważone rolnictwo
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
The technological advances seen over the last 250 years led to a radical revaluation of social and economic structures both on the level of individual countries and the world as a whole. One of the basic consequences of these changes, in addition to their obvious benefits, is the accelerated pace of consumption of natural resources, which, in some locations, takes the form of unbridled destruction of nature and the environment. In these conditions, the key question concerns the future model of economic development, including agriculture and rural areas. One idea that has become increasingly important since the 1970s/1980s as the future direction for change is the sustainable development of agriculture and, consequently, rural areas. This study attempts to define the level of sustainability of both agriculture and rural areas in a supranational configuration, and specifically through a comparative analysis of the relevant regions in Poland and Ukraine. The article employs two research methods: the scoring method and the ranking method. In total, the study was based on twenty variables. The studies that were conducted led to a number of conclusions concerning the sustainability of both agriculture and rural areas in the regional (supranational) configuration.
PL
Postęp techniczny ostatnich co najmniej 250 lat doprowadził do gruntownego przewartościowania struktur społecznych i gospodarczych, tak poszczególnych krajów, jak i całego świata. Jedną z podstawowych konsekwencji tych zmian - poza oczywistymi pozytywami - jest przyspieszone tempo zużycia zasobów naturalnych, przybierające miejscami charakter wręcz dewastacji przyrody i środowiska. W tych warunkach powstaje kluczowe pytanie o przyszły model rozwoju gospodarczego w tym także rolnictwa i obszarów wiejskich. Ideą, która od przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX w. zyskuje na znaczeniu jako przyszły kierunek zmian jest zrównoważenie rozwoju rolnictwa oraz konsekwentnie obszarów wiejskich. Celem niniejszych badań jest próba określenia poziomu zrównoważenia rolnictwa i obszarów wiejskich w układzie ponadnarodowym, a konkretnie analiza porównawcza na przykładzie odpowiednich regionów w Polsce i w Ukrainie. W opracowaniu wykorzystano dwie metody badawcze: metodę punktową oraz metodę rangowania (rang). Łącznie badanie zostało oparte na 20 zmiennych. Przeprowadzone badania pozwoliły na szereg ustaleń w zakresie równoważenia rolnictwa i obszarów wiejskich w układzie regionalnym (międzynarodowym).
EN
The aim of this study was to assess the ability of Polish farms to absorb practices within eco-schemes in Poland in the first year of operation of the Common Agricultural Policy (CAP) 2023-2027. The type of practices used, their number and the scale of use were determined, taking into account the natural conditions in which the farms implementing them operate. The assessment was made taking into account the division of farms according to the size of utilised agricultural land (UAA) and their location in communes. The analysis concerned thirteen practices within five area eco-schemes that were available to Polish farms in the first year of the Polish Strategic Plan 2023-2027 within EU CAP 2023-2027 implementation. The data used came from the database of the Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture. A research method was used that involved analysing the distribution and characteristics of the beneficiary farms of eco-schemes in 2023. It was found that 1/3 of farms benefitted from such support. The size of the farm and the natural management conditions played a role in eco-scheme absorption.
PL
Celem badań była ocena zdolności polskich gospodarstw rolnych do absorbcji praktyk w ramach ekoschematów w Polsce w pierwszym roku funkcjonowania Planu Strategicznego na lata 2023-2027 w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) 2023-2027. Ustalono rodzaj stosowanych praktyk, ich liczbę oraz skalę wykorzystania, przy uwzględnieniu warunków naturalnych, w których funkcjonują realizujące je gospodarstwa. Oceny dokonano uwzględniając podział gospodarstw ze względu na wielkość powierzchni użytków rolnych oraz ich lokalizację w ujęciu gmin. Analiza dotyczyła trzynastu praktyk w ramach pięciu ekoschematów obszarowych, które były do dyspozycji polskich gospodarstw rolnych w pierwszym roku funkcjonowania WPR UE 2023-2027. Wykorzystane dane liczbowe pochodziły z bazy danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Stwierdzono, iż 1/3 gospodarstw skorzystała ze wsparcia związanego z wprowadzeniem ekoschematów. Znaczenie miała przy tym wielkość powierzchni gospodarstw oraz przyrodnicze warunki gospodarowania.
3
Content available remote Zrównoważona produkcja zwierzęca wyzwaniem przyszłości
PL
Transformacja dotychczasowych systemów produkcji zwierzęcej jest, z punktu widzenia aktualnego ich wpływu na środowisko, niezbędna. Przedstawione możliwości, chociaż często sprawdzone w praktyce, nie zawsze są możliwe do zastosowania ze względu na różnorodne ograniczenia. Należy jednakże poszukiwać efektywnych rozwiązań, które będą uwzględniały specyfikę gatunku utrzymywanych zwierząt, uwarunkowania socjoekonomiczne i środowiskowe dla zrównoważonej i niskoemisyjnej produkcji zwierzęcej.
EN
The transformation of existing animal production systems is essential, from the point of view of their current environmental impact. The options presented, although often proven in practice, are not always applicable due to various constraints. However, effective solutions that take into account the specifics of the species of animals kept and socioeconomic and environmental conditions for sustainable, low-carbon animal production.
4
Content available remote Wypas koni huculskich jako forma zrównoważonego rolnictwa w rejonie Bieszczadów
PL
Celem badań była ocena prowadzenia wypasu koni huculskich jako elementu zrównoważonego rolnictwa na terenach objętych ochroną w ramach NATURA 2000. Oceniono kondycję koni i obciążenie pastwisk oraz liczbę występujących i żerujących ptaków. Obciążenie do 10 DPJ, wynikające z realizacji programów rolno-środowiskowych, wydaje się być adekwatne zarówno jeśli chodzi o przeciwdziałanie sukcesji, jak i ochronę przed degradacją. Uzyskane wyniki potwierdzają pozytywny wpływ prowadzenia wypasu na różnorodność gatunkową siedlisk, przyczyniając się do zachowania miejsc gniazdowania i żerowania ptaków.
EN
The aim of the study was to analyze the grazing of Hucul horses as an element of sustainable agriculture in NATURA 2000-protected areas. The condition of the horses and the grazing load were assessed, as well as the number of birds present and foraging. A load of up to 10 DPJ, resulting from the implementation of agri-environmental programs, appears to be adequate both in terms of counteracting succession and protecting against degradation. The results confirm the positive impact of grazing on habitat species diversity, contributing to the preservation of nesting and foraging sites for birds.
PL
Jednym z elementów zrealizowania nadrzędnego celu UE, czyli osiągnięcia neutralności klimatycznej, jest wdrażanie gospodarki obiegu zamkniętego. Jej przykładem są biogazownie rolnicze, pozwalające na wydłużenie cyklu życia tych produktów, które w modelu bez biogazowni stanowiłyby odpad.
PL
Strategia „Od pola do stołu” określi warunki funkcjonowania unijnego sektora rolno-spożywczego, w tym także branży mleczarskiej. Polska branża mleczarska jest relatywnie dobrze przygotowana do realizacji strategii, która będzie jednak dużym wyzwaniem, gdyż gospodarstwa rolne i przemysł mleczarski będą zmuszone przeprowadzić głębokie procesy modernizacyjne. Strategia stwarza branży zarówno szanse, jak i zagrożenia rozwojowe. Szansą jest niewątpliwie restrukturyzacja branży w kierunku modelu gospodarki w obiegu zamkniętym, która będzie generowała korzyści społeczne i gospodarcze oraz będzie miała korzystny wpływ na środowisko naturalne. Realizacja strategii będzie wymagała głębokich procesów dostosowawczych i modernizacyjnych, których efektem może być wzrost kosztów produkcji i przetworstwa mleka oraz cen produktów mlecznych. W konsekwencji może wystąpić pogorszenie przystępności cenowej produktów oraz konkurencyjności branży na rynkach wewnętrznym i zewnętrznym.
EN
The „Farm to Fork” strategy defines the conditions for the functioning of the EU agri-food sector, including the dairy industry. The Polish dairy sector is relatively well prepared to implement the strategy, which, however, will be a big challenge, as farms and the dairy industry would have to carry out a substantial modernization processes. The strategy creates opportunities for the sector as well as development threats. The opportunity is undoubtedly the restructuring of the sector towards a circular economy model, which will generate social and economic benefits and will have a positive impact on the environment. The implementation of the strategy will require an adjustment and modernization processes, which may result in an increase in the costs of milk production and processing as well as the prices of dairy products. As a consequence, the affordability of products and the sector’s competitiveness on the foreign markets may deteriorate.
EN
The aim of this paper was to describe the state (as of 2010), structure by type (natural and mineral fertilisation, taking into account doses of nitrogen, potassium and phosphorus) and spatial diversification of fertilisation in the Polish agriculture (16 voivodships and 314 poviats). The studies of these issues concentrated on examining the impact of the external features of agriculture – natural and man-made ones. What has been demonstrated is the presence of a strong spatial diversification of fertilising procedures, mostly due to the impact of man-made conditions: historical and urban. It has transpired that the territorial patterns of fertilisation are bi-polar in nature: on the one hand, there are areas dominated by natural fertilisation (mostly north-eastern Poland); on the other hand, there are places where mineral fertilisation is prevalent (mostly northern and western Poland). Taking into consideration the planned Agricultural Census (2020) as well as the importance of pro-enviormental actions within The Common Agriculture Policy, the used metod of the comprehensive analysis of the feritilization for 2010 year constitutes a good starting point to the evaluation of the occurent changes.
PL
Celem pracy było rozpoznanie stanu (2010 r.), struktury rodzajowej (nawożenie naturalne i mineralne, z wydzieleniem dawek azotu, potasu i fosforu) i zróżnicowania przestrzennego nawożenia w polskim rolnictwie (16 województw i 314 jednostek powiatowych). Podjęto problem kształtowania się wymienionych cech pod wpływem zewnętrznych uwarunkowań rolnictwa – przyrodniczych i pozaprzyrodniczych. Przeprowadzone badania udowodniły silne zróżnicowanie przestrzenne nawożenia, określone przede wszystkim przez oddziaływanie czynnika historycznego i urbanizacyjnego. Wykazano, że układy terytorialne nawożenia mają charakter dwubiegunowy – od obszarów o przewadze nawożenia naturalnego (głównie Polska północno-wschodnia) do dominacji nawożenia mineralnego (głównie Polska północna i zachodnia). Biorąc pod uwagę planowany Powszechny Spis Rolny (2020) oraz rosnącą wagę działań prośrodowiskowych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, wypracowana metoda kompleksowej analizy nawożenia przeprowadzona dla roku 2010, stanowi dobry punkt wyjścia do oceny zachodzących przemian.
8
Content available remote Turystyka kulinarna w świetle koncepcji zrównoważonego rozwoju w Polsce
PL
Podstawową i niezbywalną funkcją rolnictwa jest produkcja żywności, ale poza tym gospodarstwa rolne generują także liczne dobra i usługi innego typu. Z rolnictwem i obszarami wiejskimi jest związana turystyka kulinarna, która może rozwijać się na tych terenach zgodnie z koncepcją rozwoju zrównoważonego. Celem artykułu jest przybliżenie problematyki turystyki kulinarnej w koncepcji zrównoważonego rozwoju rolnictwa.
EN
The food production is the basic and inalienable function of agriculture, but farms also create a number of goods and services of another type. The culinary tourism is related with agriculture and rural areas to, which can develop in these areas in the concept of sustainable development. The aim of the article is to introduce the problems of culinary tourism in the concept of sustainable development.
EN
This study aims to assess global experience on agricultural water management under different scenarios. The results showed that trend of permanent crops to cultivated area, human development index (HDI), irrigation water requirement, and percent of total cultivated area drained is increasing and trend of rural population to total population, total economically active population in agriculture to total economically active population, value added to gross domestic production (GDP) by agriculture, and the difference between national rainfall index (NRI) and irrigation water requirement is decreasing. The estimating of area equipped for irrigation in 2035 and 2060 were studied acc. to the three scenarios: I – the values of the main indices would be changed by the same slope of the past half of century, II and III – the slopes would be decreased by 30% and 50% respectively. The minimum and maximum values of pressure on renewable water resources by irrigation, are related to the third and first scenarios by 2035 (6.1%) and 2060 (9.2%), respectively.
PL
Celem badań była ocena doświadczenia w zarządzaniu wodą w rolnictwie z różnymi scenariuszami. Zaobserwowano rosnący trend trwałych upraw na obszarach rolniczych, zwiększenie indeksu rozwoju społecznego (HDI – ang. human development index), zapotrzebowania na wodę do nawodnień i udziału drenowanych obszarów rolniczych oraz malejący trend udziału ludności wiejskiej, udziału ludności gospodarczo zaangażowanej w rolnictwie w stosunku do całkowitej liczby ludności aktywnej zawodowo, zwiększenie udziału w gospodarce wartości dodanej brutto w rolnictwie oraz zwiększenie różnicy między wskaźnikiem opadu (NRI – ang. national rainfall index) a zapotrzebowaniem na wodę do nawodnień. Powierzchnię do nawodnień planowaną na lata 2035 i 2060 r. oszacowano według trzech scenariuszy: I – wartości głównych wskaźników będą zmieniały się w taki sam sposób przez pół wieku, II i III – zmniejszenie wskaźników będzie następowało odpowiednio z nachyleniem 30 i 50%. Minimalne i maksymalne wartości presji nawodnień na zasoby wodne w odniesieniu do scenariusza trzeciego do 2035 r. i pierwszego do 2060 r. wynosiły odpowiednio 6,1% i 9,2%.
EN
Sustainable development of agriculture differs according to space, time, values and available resources. The development process of the rural communities from the sustainability perspective first implies the awareness of the development planning need, of the correct assessment of strengths and weaknesses of the rural communities, of existing or potential opportunities and risks, which will determine the priority actions on short and long term. In this paper authors singled out area in northeastern Montenegro on the basis of benefits of natural conditions for sustainable agricultural development. As well as so many times before in history, and in these times, studied the space is looking for a new paradigm of economic development, and should not be forgotten, nor marginalize agriculture. Agricultural Development Strategy points to possibility of increasing production and expanding markets since this part of northeastern Montenegro have significant agricultural resources, which are now used in unacceptable the low extent.
PL
Zrównoważony rozwój rolnictwa różni się w zależności od miejsca, czasu, wartości i dostępnych zasobów. Proces rozwoju gmin wiejskich, z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju, po pierwsze oznacza świadomość potrzeby planowania rozwoju, właściwej oceny mocnych i słabych stron gmin wiejskich, istniejących lub potencjalnych szans i zagrożeń, które określą priorytetowe działania krótko- i długoterminowe. W pracy autorzy wydzielili strefę w północno-wschodniej Czarnogórze na podstawie korzyści dla rozwoju zrównoważonego rolnictwa wynikających z warunków naturalnych. Podobnie jak wiele razy w historii, również obecnie, studiowanie przestrzeń to szukanie nowego paradygmatu rozwoju gospodarczego, a przy tym nie wolno zapominać ani marginalizować rolnictwa. Strategia Rozwoju Rolnictwa wskazuje na możliwość zwiększenia produkcji i rozszerzenia rynków, gdyż ta część północno-wschodniej Czarnogóry posiada znaczne zasoby rolne, które obecnie są wykorzystane na niedopuszczalnie niskim poziomie.
EN
Sustainable fertilization is one of the most important treatments of modern agriculture. Organic agriculture with new demands on agricultural practice, seeks to restrict the use of mineral fertilizers in favor of slow-action organic fertilizers. The fertilizers which are made on the farm are particularly valuable due to their quality and the absence of costs of purchase and transport. From this point of view, the new possibilities of using an organic matter which comes from waste of the food industry or biodegradable wastes from households proves to be interesting. Due to the absence of contamination with other types of waste, it can be used for the production of a fertilizer which could be used even in organic crop production. This paper presents the results of the release dynamics of nitrogen forms from the fertilizer tablets made by covering a mixture made of spent coffee grounds (SCG) with membrane, modified by ash from the low-temperature combustion of biomass. Collagen, polyvinyl acetate, polyvinyl alcohol, shellac, and sodium water glass were used as the test membranes, in order to slowdown of elution of the components from fertilizer. Leaching tests were performed in accordance with PN-EN-13266 norm, for 118 days at 25°C. The obtained results indicate high differences in nitrogen and organic matter leaching speed from fertilizer tablets, depending from the used membrane. A strong inhibition of the emission of components through the membrane of shellac and polyvinyl acetate was observed. Other membranes do not inhibit the release of nutrients in a long time period, but they can be used in agricultural practice as well.
PL
Zrównoważona uprawa roślin, stawiająca nowe wymagania praktyce rolniczej, dąży do ograniczania wykorzystania nawozów mineralnych na rzecz długo działających nawozów organicznych. W szczególności cenne są te nawozy, które powstają w obrębie gospodarstwa z uwagi na ich wysoką jakość oraz brak kosztów związanych z zakupem i transportem. Zwłaszcza materia organiczna zawarta w odpadach przemysłu spożywczego lub powstająca w gospodarstwach domowych, przy braku zanieczyszczeń innymi rodzajami odpadów, może służyć do wytwarzania nawozu, który mógłby być wykorzystywany nawet w organicznej produkcji roślin uprawnych. W pracy przedstawiono wyniki badań wiązania organicznych i mineralnych komponentów nawozów wytwarzanych w postaci tabletek. Jako naturalne spoiwa testowe, mające utrzymywać nawóz w pożądanej formie, a także wydłużać czas uwalniania składników pokarmowych dla roślin, zastosowano kolagen, skrobię ryżową oraz żelatynę spożywczą. Test wymywalności przeprowadzono zgodnie z normą PN-Z-15009. Uzyskane wyniki wskazują na zróżnicowanie wymywania biogenów oraz materii organicznej z tabletek w zależności od zastosowanego spoiwa. Zanotowano silną inhibicję emisji składników w przypadku zastosowanego spoiwa kolagenowego i żelatynowego w porównaniu do słabszych właściwości wiążących stwierdzonych w przypadku kostek ze skrobią.
EN
Fertilization is one of the most important treatments of modern agriculture. Sustainable plant cultivation that puts new demands for agricultural practice, seeks to minimization of use of mineral fertilizers in the opposite to long-acting organic fertilizers. Especially valuable are those fertilizers which are produced on the farm, due to their high quality and the absence of additional costs associated with the purchase and transport. In particular, we were focused on the organic matter contain in the waste of the food industry or coming from households, no polluted by other types of waste. Such waste can be used to produce fertilizer that could be used even in organic plant cultivation. In this work, the results of studies of binding properties of organic and mineral fertilizer’s components manufactured in cubes form have been shown. As natural adhesives, designed to keep the fertilizer in the desired form, and provide nutrients to plants, a collagen, rice starch and gelatine have been used. Leaching test was performed in accordance with PN-Z-15009. Obtained results indicate considerable differences in nutrient and organic matter leaching from the tablets, depending on the binder. There was observed a strong inhibition of the elution of biogens in case of collagen and gelatine binder use. The worst results were obtained for rice starch but even this could be use as fertilizer adhesives in sustainable crop production.
13
Content available remote Contemporary agrarian question and alternative ways to its solution
EN
Article presents a complex problem of an agrarian question - its causes, consequences and ways of mitigating the negative effects associated with it. Featured, competing models of agricultural development - industrial and sustainable, are characterized. Also the negative effects of excessive industrialization of agricultural production, leading to the failure of this model, are shown. At the same time, as an alternative, authors indicate sustainable agricultural model, engaging in its account economic, social and environmental costs. As an example of the transition from the industrial model to sustainable development model, the EU common agricultural policy has been described, including its future form in the financial perspective 2014-2020.
PL
Artykuł przybliża złożony problem występowania kwestii agrarnej – jej przyczyny, konsekwencje oraz sposoby niwelowania negatywnych zjawisk z nią związanych. Wyróżnione, konkurencyjne modele rozwoju rolnictwa – industrialny i zrównoważony, zostają przybliżone i scharakteryzowane. Ponadto, ukazane zostają negatywne efekty nadmiernej industrializacji produkcji rolnej, prowadzące do zawodności tego modelu. Jednocześnie, jako alternatywa dla jego stosowania wskazany zostaje model rolnictwa zrównoważonego, ujmujący w swym rachunku kosztów elementy ekonomiczne, społeczne i środowiskowe. Jako przykład przechodzenia z modelu industrialnego do zrównoważonego opisana zostaje dotychczasowa ewolucja wspólnej polityki rolnej, a także jej najbliższa przyszłość w perspektywie finansowej 2014-2020.
14
Content available Możliwości zastosowania biomasy alg w rolnictwie
PL
W przedstawionej pracy opisano algi (mikro- i makroalgi) jako nowy surowiec dla rolnictwa, którego potencjał nie został jeszcze do końca wykorzystany. Algi stanowią wyzwanie dla zrównoważonego rolnictwa. Znane są z bogactwa składników odżywczych i stosowane są jako suplementy diety. W nowoczesnym rolnictwie mogą zostać wykorzystane w żywieniu zwierząt jako nośniki mikroelementów. W pracy przedstawiono przykłady zastosowania alg w żywieniu różnych gatunków zwierząt. Drugim kierunkiem wykorzystania alg w rolnictwie jest ich zastosowanie jako nawozy oraz środki ochrony roślin. W pracy przedyskutowano wpływ alg na glebę oraz rośliny (działanie jako fizjoaktywatory i biostymulatory). Ponadto, interesujące wydaje się być wytwarzanie ekstraktów glonowych, mogących stanowić nawóz dolistny lub doglebowy dla roślin.
EN
The present study describes algae (micro- and macroalgae) as a new raw material for agriculture, whose potential has not been fully exploited yet. Algae are a challenge for sustainable agriculture. They are known for their rich content of nutrients, therefore are used as dietary supplements. In modern agriculture, can be used in animal nutrition as carriers of trace elements. The paper presents examples of the use of algae in the nutrition of different animal species. The second direction of the use of algae in agriculture is their use as fertilizers and plant protection chemicals. The paper discusses the impact of algae on the soil and plants (acting as physioactivators and biostimulants). In addition, the production of algal extracts, which may constitute foliar fertilizer for plants or fertilizer applied to the soil seems to be very interesting.
PL
Artykuł porusza zagadnienia związane z projektowaniem i wdrażaniem zrównoważonego rozwoju w różnych sektorach działalności człowieka. Polskie i niemieckie doświadczenia, mimo różnic sytuacji wyjściowej, są podobne. Naukowcy obu krajów zwracają uwagę na konieczność naukowego podbudowania działań politycznych poprzez wyposażenie polityków w niezbędną informację naukową. Jednak wskazują także, że polityka zrównoważonego rozwoju nie może być jedynie implementacją wiedzy naukowej, ale musi uwzględniać wzajemne oddziaływania nauki i polityki w ciągłych cyklach uczenia się i rezonansu. Nauka dla zrównoważonego rozwoju powinna mieć określone zadania badawcze, w których podstawę stanowią komponenty aksjologiczne, empiryczna weryfikacja, ekstrapolacja wykorzystująca modelowanie i symulację, ewaluacja, interpretacja rezultatów oraz weryfikacja strategii i działań. W dalszej części artykuł porusza zagadnienia zrównoważonego przemysłu, zrównoważonego rolnictwa i edukacji dla zrównoważonego rozwoju, przy czym edukacja staje się głównym czynnikiem budowania świadomości zrównoważonego rozwoju i w związku z tym podstawą działań w pozostałych sektorach.
EN
The article presents issues connected with planning and initiating sustainable development in different sectors. Polish and German experiences, despite the differences of datum-points, don't really vary. The scientists from both countries point at the necessity of building up scientific background to the political acting through providing the politicians with necessary scientific information. They mention also that politics of sustainable development can't be only implementation of scientific knowledge, but it also has to include interplays of science and politics in continuous cycles of learning and resonance. Science for sustainable development should have specified research fields, where the background are axiological components, empirical verifications, extrapolation using modeling and simulation, evaluation, results' interpretation or verification of strategies and actions. In the further part the article we are moving to issues of sustainable industry, sustainable agriculture and education for sustainable development, where education becomes the main initiator for building sustainable development awareness and - in connection with that - the base for actions in other sectors.
16
EN
With the fall of communism, capitalism became the dominant global economic system. However, widespread environmental and social problems are raising fundamental questions regarding the sustainability of today's capitalist economies. In fact, the most basic laws of science indicate that unrestrained capitalism is not sustainable. All economic value is inherently individualistic in nature, thus there is no economic incentive to do anything for the sole benefit of anyone else and certainly not to ensure the sustainability of future generations. Attempts to ensure sustainability by assigning economic values to ecological and social costs and benefits inevitably result in undervaluation and misallocation of social and ecological resources. Economic sustainability requires a fundamentally different economic model based on a paradigm of living systems. Living systems are capable of productivity as well as regeneration, and thus sustainability, because they rely on solar energy. Sustainable agriculture provides a useful metaphor for sustainable economic development. However, a capitalist economy can function sustainably only within the context of an ethical and just society. Lacking ethical and moral restraints, capitalists inevitably degrade and deplete the natural and societal resources from which all economic value is derived. Most nations already have in place the institutional structures needed to restrain unsustainable economic extraction and exploitation. All that is lacking is a moral and social commitment to an ethic of stewardship, a commitment to rightness and goodness in our relationships with each other and with the earth.
PL
Wraz z upadkiem komunizmu, kapitalizm stał się dominującym systemem globalnym. Jednakże szeroko znane problemy ekologiczne i społeczne wywołują podstawowe pytania o zrównoważoności współczesnego kapitalizmu. W rzeczywistości podstawowe prawa nauki wskazują, że nieokiełznany kapitalizm nie jest prozrównoważnościowy. Wszystkie wartości ekonomiczne kapitalizmu są w istocie swej indywidualistyczne, co w konsekwencji prowadzi do tego, że brak jest ekonomicznej inicjatywy czynienia czegokolwiek dla dobra czyjegokolwiek , a tym bardziej zapewnienia zrównoważoności dla przyszłych generacji. Próby zapewnienia zrównoważoności poprzez przypisywanie wartości ekonomicznych wartościom ekologicznym i społecznym prowadzą do zaniżania ich wartości. Ekonomia zrównoważoności wymaga zasadniczo innego modelu ekonomicznego opartego na paradygmacie systemów żyjących. Systemy żyjące są zdolne do produkcji i regeneracji i tym samym są zrównoważone, ponieważ polegają na energii słonecznej. Zrównoważone rolnictwo może być dobrym przykładem zrównoważonego rozwoju ekonomicznego. Natomiast ekonomia kapitalistyczna może funkcjonować zrównoważenie jedynie w kontekście uwarunkowań sprawiedliwości społecznej i etyki. Kapitalizm pozbawiony etycznych i moralnych hamulców, nieuchronnie prowadzi do degradacji i wyczerpywania naturalnych i społecznych zasobów. Większość narodów utworzyło instytucjonalne struktury potrzebne do hamowania niezrównoważonych ekonomii wydobycia i eksploatacji. Wszystkie jednak pozbawione są moralnego i społecznego odniesienia do etyki, dobra i zła w naszych relacjach międzyludzkich i z Ziemią.
EN
Consideration on the rationality in a model of sustainable agricultural and rural areas development which results from global mechanisms is a content of this paper. The characteristic of world globalisation starts the consideration. On this canvas a problem of the assemblage in globalisation process is shown - the contrast of partial rationality and global rationality, that bears natural contradiction, which also takes place in agricultural sector. In microeconomic scale, global processes promote intensive agriculture, set on the benefit maximization of single entity; on the other hand - through approach of macroeconomic, macrosocial and ecological, a requirement of impulsiveness' taming is born, but especially side effects (external costs )of market's mechanism, in order to lean social interest and protect public goods. In the end a topic of the significance coordination of partly rationality in sustainable development of agriculture and rural area is raised. Staging achievement of dynamic balance in those three mentioned spheres is possible only via the institutional mechanism of liquidation of weak links, which disturb harmonious development of food sector in a scale of world, regional and national economy.
PL
Dywagacje na temat racjonalności w modelu zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich wynikające z mechanizmów globalnych stanowią treść niniejszego referatu. Rozważania rozpoczyna charakterystyka światowej globalizacji. Na tej kanwie pokazany zostaje problem złożenia w procesie globalizacji - zderzenie racjonalności cząstkowej z racjonalnością globalną, co owocuje naturalną sprzecznością, która ma miejsce także w sektorze rolnym - w skali mikroekonomicznej, procesy globalne sprzyjają rolnictwu intensywnemu, nastawionemu na maksymalizację korzyści jednostki; z drugiej zaś strony - poprzez podejście mezoekonomiczne, makrospołeczne i ekologiczne rodzi się potrzeba poskromienia żywiołowości, a zwłaszcza skutków ubocznych (kosztów zewnętrznych) działań rynkowych, by jednocześnie wspierać interes społeczny i chronić dobra publiczne. Na zakończenie mowa jest o znaczeniu koordynacji racjonalności cząstkowych w równoważeniu rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Stadialne dochodzenie do równowagi dynamicznej w wymienionych trzech sferach jest możliwe jedynie poprzez instytucjonalny mechanizm likwidacji słabych ogniw, które zaburzają harmonijny rozwój sektora żywnościowego w skali gospodarek: światowej, regionalnych i narodowych.
PL
Jednym z głównych celów zrównoważonego rozwoju jest optymalne utrzymanie równowagi między wzrostem produkcji a czystym, bezpiecznym i zdrowym środowiskiem. Zielona Chemia jest ważnym narzędziem zrównoważonego rozwoju. Dostarcza ona rozwiązań do takich globalnych wyzwań jak zmiana klimatu, zrównoważone rolnictwo, zatrucie środowiska, wyczerpywanie bogactw naturalnych, surowce odnawialne czy ważny przyszłościowo problem energetyczny.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.