Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Prognozowane zmiany wybranych elementów krajobrazu kulturowego Polski do roku 2050. Szkic geograficzny – część 2

Plit Joanna, Myga-Piątek Urszula, Plit Florian

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2019

|

nr 42 (2)

81--106

PL

W artykule przedstawiono prawdopodobną ewolucję i prognozowany stan elementów/składników krajobrazu kulturowego Polski w 2050 r. Ekstrapolując obserwowane procesy przyrodnicze, trendy społeczno-gospodarcze i kulturowe, omówiono: uwarunkowane antropogenicznie efekty zmian szaty roślinnej i wód powierzchniowych, przewidywane krajobrazowe zmiany w strukturze upraw i własności w rolnictwie, efekty rozwoju osadnictwa, i alternatywnych źródeł energii. Przedstawiony scenariusz obejmuje także krajobrazowe skutki: globalizacji, oczekiwanego napływu imigrantów, multikulturowości i przeciwstawnych tendencji historycyzmu. Postuluje się wykonanie regionalnych i lokalnych prognoz zmian krajobrazowych oraz dalsze prace metodyczne, co pozwoli na lepszą ochronę walorów krajobrazu kulturowego Polski. Założenia teoretyczne i czynniki krajobrazotwórcze omówiono w poprzednim artykule Myga-Piątek, Plit, Plit 2019. Poniższy tekst jest jego kontynuacją.

EN

This article presents the possible evolution and the expected state of elements/components of the Polish cultural landscape in the year 2050. By extrapolating the observed natural processes, and socio-economic and cultural trends, the authors have discussed the following issues: the anthropogenically determined effects of changes in plant cover and surface waters, predicted landscape changes in the structure of crops and agricultural property ownership, the results of settlement development and alternative sources of energy. The presented forecast also includes the effects of globalization, the expected inflow of immigrants, multiculturalism and opposing trends of historicism on the landscape. The authors suggest that regional and local forecasts of landscape changes be made, and further methodological work be carried out, which will allow for better protection of the values of the Polish cultural landscape. The previous article (Myga-Piątek, Plit, Plit 2019) discussed theoretical assumptions and landscape-forming factors. This article is its continuation.

2

Ocena wpływu zmian użytkowania gruntów na kształtowanie się warunków odpływu z lokalnej mikrozlewni w rejonie arboretum UPwr w Pawłowicach

Kowalczyk T., Dąbek P., Orzepowski W., Pęczkowski G., Pokładek R., Żmuda R.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 44

34--39

PL

W publikacji przeanalizowano wpływ zmian w użytkowaniu gruntów położonych w zlewni zasilającej arboretum Uniwersytetu Przyrodniczego w Pawłowicach pod Wrocławiem na odpływ ze zlewni lokalnej. Wyniki badań wskazują na konieczność wprowadzenia rozwiązań umożliwiających zwiększenie efektywności zagospodarowania wód opadowych odprowadzanych z powierzchni uszczelnionych na teren arboretum. W pracy scharakteryzowano wybrane inwestycje planowane w celu poprawy stosunków wodnych siedlisk leśnych, a także ograniczenia ryzyka występowania podtopień niżej położonych fragmentów obiektu. Obejmują one rozbudowę różnych form małej retencji z uwzględnieniem aspektu polepszenia jakości wody.

EN

In the paper the impact of land use changes localised in catchment of the Wrocław University of Environmental and Life Sciences (WUELS) arboretum in Pawłowice near Wrocław on outflow from local micro-catchment was analysed. The study results show necessity for solutions that allow increasing the efficiency of rainwater management discharged from the sealed surfaces in the arboretum area. In this study the selected investments that are planning to improve water condition of forest habitat and to decrease flood risk of lower localised area were characterised. The planned investments include the development of various forms of small scale retention taking into account the aspect of improving water quality.

3

Zagrożenia dla cennych nieleśnych siedlisk przyrodniczych Ostoi Wigierskiej związane z rozwojem turystyki

Sikorski P., Żołnierczuk M., Sikorska D., Wierzba M.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2013

|

Vol. 22, No. 4

413--425

PL

Aktywna turystyka oraz wprowadzanie zabudowy w obszarach o bardzo dużych walorach przyrodniczych stanowią duże zagrożenie dla cennych siedlisk, w tym siedlisk Natura 2000. W niniejszej pracy oceniano zagrożenia ze strony turystyki dla nieleśnych siedlisk przyrodniczych w Ostoi Wigierskiej. Wyznaczono tereny charakteryzujące się jednocześnie dużymi walorami przyrodniczymi i najwyższą atrakcyjności dla odwiedzającego. Nie stwierdzono dużego zagrożenia ze strony aktywnej turystyki, ponieważ jedynie 0,7 ha obszaru spełniało powyższe kryteria. Problem stanowi jednak powierzchnia nowo powstającej zabudowy wprowadzanej na obszary cennych siedlisk przyrodniczych. Tworzenie map atrakcyjności dla wypoczynku i monitoring zabudowy są podstawą ochrony przed zniszczeniami najcenniejszych siedlisk Ostoi Wigierskiej wywołanymi przez ruch turystyczny.

EN

Active tourism and new dwellings in ecologically valuable areas are reported to be threat to valuable plant communities, including Natura 2000 habitats. In this work authors assessed the effect of tourism on non-forest habitats in the Ostoja Wigierska. Areas of both – the highest ecological value and the most attractive to visitors were distinguished. No substantial threat was affirmed, as only 0.7 ha of area fulfilled both conditions. More alarming is the growth of new built-up areas that are replacing ecologically valuable habitats. Creating attractiveness maps for recreation and monitoring of built-up areas are a tool for degradation of most precious habitats in the Ostoja Wigierska caused by touristic activities.

4

GIS analysis of ecotone variability

Pechanec V., Kilianova H., Vozenilek V.

Roczniki Geomatyki

|

2008

|

T. 6, z. 2

55-64

EN

The term ecotone has larger sense: it comprises the transitional zone between two biomes (taiga - tundra), meadow-forest border and differentiation of forest edge (Falińska, 1996), but ecotones are also generally border zones between adjoining diverse societies. From a spatial perspective, an ecotone is characterized by space and time, which reflects the powers of interaction between boundary elements (ecosystems). Ecotones, like spatial elements, have a diverse inner structure and construction, spatial attributes and other properties conditioned abiotically and biotically (contrast, inner differentiation, width, and shape). Simultaneously, they have properties conditioned by time, development and function: permeability, stability and elasticity (Hansen et al., 1988). To analyze the spatial relation of landscape parts means to identify its components and also systems and the relationships between these parts. In order to understand the landscape and landscape parts, ecotones will be analyzed and typologically distinguished using the concepts of spatial bonds, heterogeneity, elasticity (influence), physical-geographic conditions and spatio-temporal stability.

PL

Termin ekoton posiada szerokie znacznie: jest równocześnie strefą przejściową pomiędzy dwoma biomami (tajga - tundra), granicą pomiędzy lasem a łąką i rozróżnieniem krawędzi lasu (Falińska, 1996), jednakże ekotony są również ogólnie strefami granicznymi pomiędzy rozmaitymi sąsiadującymi społeczeństwami. Z perspektywy przestrzennej, ekoton opisany jest przez przestrzeń i czas, co odzwierciedla siły oddziaływania pomiędzy elementami granicznymi (ekosystemami). Ekotony, jako że są elementami przestrzennymi, mają zróżnicowaną strukturę wewnętrzną oraz budowę, atrybuty i inne właściwości uwarunkowane abiotycznie i biotycznie (kontrast, rozróżnienie wewnętrzne, szerokość i kształt). Jednocześnie posiadają właściwości uwarunkowane przez czas, rozwój oraz funkcję: przepuszczalność, trwałość i elastyczność (Hansen i in., 1988). Analizowanie relacji przestrzennej części krajobrazu jest identyfikowaniem jego składników oraz systemów i związków pomiędzy tymi częściami. Ażeby zrozumieć krajobraz i jego części, ekotony będą analizowane i rozróżniane topologicznie za pomocą pojęć granic przestrzennych, różnorodności, elastyczno.ci (oddziaływania), warunków fizyczno-geograficznych oraz trwałości czaso-przestrzennej.

5

Zmiany zagospodarowania przestrzennego doliny rzeki Czechówki w procesie rozwoju miasta Lublina w latach 1931-2002 i możliwości jej przyrodniczej rewitalizacji

Chmielewski Szymon, Chmielewski Tadeusz

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2005

|

T. 1

183--195

PL

Rzeka Czechówka jest jednym z 3 najważniejszych ciągów ekologicznych Lublina. Celem niniejszego opracowania jest analiza zmian, jakie zaszły w przyrodzie i zagospodarowaniu przestrzennym doliny rzeki Czechówki w procesie rozwoju miasta Lublina od 1931 do 2002 r., wskazanie obszarów (jednostek przyrodniczo-krajobrazowych), które jeszcze kwalifikują się do przyrodniczej rewitalizacji i opracowanie koncepcji przyrodniczej rewitalizacji jednej z tych jednostek. Podstawowe badania przeprowadzono metodą kartometrycznej analizy porównawczej przy użyciu programu komputerowego ArcView oraz dokumentacji fotograficznej, malarskiej i opisowej badanego terenu oraz porównanie ich z aktualnie opracowaną charakterystyką przyrodniczą i wykonaną dokumentacją przyrodniczą. W badanym okresie ponad 70 lat, w dolinie rzeki Czechówki nastąpiły istotne zmiany w sposobie zagospodarowania i użytkowania terenu, niekorzystne dla walorów przyrodniczych miasta. W dolinie rzeki wykazano 4 jednostki przyrodniczo-krajobrazowe, które nadają się jeszcze do przyrodniczej rewitalizacji i dla jednego z nich opracowano koncepcję rewitalizacji. Przewiduje ona przyrodnicze wzbogacenie ekosystemów wodnych, ochronę i rewaloryzację pozostałości łęgów nadrzecznych, a także wprowadzenie funkcji usługowych i wypoczynkowych.

EN

Czechówka River is one of 3 main ecological arteries in Lublin. The purpose of this study is to analyze the changes in nature and spatial arrangement of Czechówka valley in the process of urban development of Lublin in the years 1931-2002, with indicating the areas (nature - landscape units) qualified for ecological revitalization and elaborating the conception of ecological revitalization for one of these units. The basic researches have been pursued by cartometry comparative analysis method with the use of computer programme ArcView. The studies proved that in the mentioned period of more than 70 years, in Czechówka valley took place significant alterations in land arrangement and use, disadvantageous for the natural values of the city. 4 nature - landscape units have been indicated to ecological revitalization - for one of them a revitalization conception has been prepared. It provides ecological enrichment of water ecosystems, conservation and restoration of riparian forest, with introduction of service and rest functions.