Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

2 Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

2 Proksa M.

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: ziemia przemyska

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Nowożytne zamki basztowo-bastejowe i bastionowe ziemi przemyskiej i sanockiej

Proksa M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

2008

z. 49 [255]

59-98

Artykuł ten stanowi drugą część poświęconą założeniom zanikowym w ziemi przemyskiej i sanockiej. Zamki te, podobnie jak i średniowieczne założenia, można wiązać z trzema grupami fundatorów: królem, magnatami i bogatą szlachtą oraz duchowieństwem. Podzielono je na zamki basztowo-bastejowe i bastionowe.

Tower-and-half-bastion castles were built by a variety of investors - the monarch, ecclesiasts, and the rich nobility. Drohobycz, Przemysl, and Stryj Castles were royal foundations; while the properties at Straszewice, Walawa, and Wielunice belonged to the Eastemrite clergy. Latin-rite bishops built the residences at Brzozów and Radymno; all that is left of these wooden structures are picturesque heaps of rubble, although in the 19th century they were still being used by the bishops for residential purposes. Private tower-and-half-bastion residences were raised either on new sites (e.g. at Dobromil, Kormanice, Laszki Murowane, Rybotycze and Węgierka) or on extant earlier stone or brickwork foundations (Dąbrówka Starzeńska, Jarosław, Krasiczyn, Lesko and Rzeszów). Bastioned castles were built in the Region of Przemyśl and Sanok by the monarch (at Sambor) or by the magnates (at Dukla, Kormanice, Laszki Murowane, Łańcut, Rzeszów, and Sieniawa). This article discusses the above-listed residences, presenting their origins and an analysis of their spatial programmes. Bastioned castles first appeared in the eastern parts of Poland-Lithuania in the late 16th century, gradually replacing tower-and-half-bastion structures. The introduction of bastions is attributed to the Turks, who made a paramount contribution to the dissemination of this system.

Średniowieczne zamki ziemi przemyskiej i sanockiej

Proksa M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

2007

z. 44 [242]

49-68

Pierwsze zamki pojawiły się na tym terenie w połowie XIV wieku, a ich koniec przypada na wiek XVI (pojawienie się nowego systemu obronnego basztowo-bastejowego). Wiązać je można z trzema grupami inwestorów: królem, grupą rycerską, później magnacko-szlachecką, wreszcie duchowieństwem. Do hierarchów łacińskich należały siedziby w Królikowej, Brzozowie, Krośnie i Radymnie, zaś biskupi ob. wschodniego mieszkali w swoich rezydencjach w Straszewicach, Walawie i Wielunicach. Król w ziemi przemyskiej i sanockiej zbudował zamki murowane w Przemyślu, Sanoku i Uryczu (zamek Tustań), zaś drewniane w Drohobyczu, Medyce i Mościskach. Do obiektów prywatnych powstałych w średniowieczu na omawianym terenie zaliczyć można siedziby w Bolestraszycach, Dynowie, Gorliczynie, Hoczwi, Jarosławiu, Lesku, Łańcucie, Odrzykoniu, Podhorodcach, Rogach, Rzeszowie, Rymanowie, Samborze, Sobieniu, Stubnie i Zboiskach. Niektóre z nich początkowo drewniane, zostały zamienione z czasem na rezydencje murowane. Miały one różną skalę założeń, a zależała ona od potrzeb i zamożności fundatora. W wiekach XVI i XVII część z nich została zamieniona na rezydencje manierystyczne, część uległa zniszczeniu lub została wykorzystana w innych obiektach. Postulat dalszych badań nad tym zagadnieniem wydaje się oczywisty.

The first castles appeared on the discussed territory in the middle of the 14th century, and their end happens in the 16th century (the appearance of the new defensive system with turrets and round bastions). They may be connected with three groups of foundators: the king, chivalry (then magnats and noblemen), as well as the clergy. The seats in Królikowa, Brzozów, Krosno and Radymno belonged to roman-catholic hierarchs, whereas greek-catholic bishops lived in their residences in Straszewice, Walawa and Wielunice. Six castles in the districts of Przemyśl and Sanok were builded by the king: the stone foundations in Przemyśl, Sanok and Urycz, the woodden castles in Drohobycz, Medyka and Mościska. The seats in Bolestraszyce, Dynów, Gorliczyna, Hoczew, Jarosław, Lesko, Łańcut, Odrzykon, Podhorodce, Rogi, Rzeszów, Rymanów, Sambor, Sobień, Stubno and Zboiska may be included into the group of private castles, which were created in the middle ages on the discussed territory. Some of them, firstly made of wood, with time were changed into the stone residences. The scale of that foundations was different and depended on the needs and riches of their foundators. In the 16th and 17th centuries some of them were changed into manneristic residences, others were destroyed or used in new buildings. The postulate of further research on this problem seems to be obvious.