Utrzymywanie zieleni wzdłuż pasów drogowych jest od kilku lat tematem niezwykle emocjonalnych dyskusji. Formalnie nie jest to zieleń dzika, ale urządzona, zaprojektowana wraz z funkcjami, które ma spełniać jako wyposażenie pasa drogowego, i regulowana aktami prawnymi.
W artykule przedstawiono analizę przyrodniczą nowo powstałej zieleni dróg i autostrad w Polsce, zakładanej w latach ok. 2000-2020. Opracowanie to ma charakter praktyczno-merytoryczny i poglądowy. Podano również wieloletnie wskazania pielęgnacyjne.
Czy polskie miasta mają standardy określające zasady postępowania z zielenią przyuliczną? Z jakimi problemami z zakresu utrzymania roślin w pasach przydrożnych najczęściej spotykają się osoby i instytucje odpowiedzialne za ten obsar zieleni? Między innymi o te zagadnienia zapytaliśmy przedstawicieli zarządów zieleni i zarządów dróg.
W artykule opisano zagadnienia dotyczące kształtowania i utrzymania zieleni przydrożnej. Przedstawiono m.in. wybrane aspekty formy zieleni przydrożnej, ogólne zagadnienia wprowadzania nowych nasadzeń przydrożnych oraz problematykę sadzenia i pielęgnacji bieżącej zieleni przydrożnej.
EN
The article describes issues related to shaping and maintaining roadside greenery. Selected aspects of the form of roadside greenery, general issues of introducing new roadside plantings and the problems of planting and cultivating the current roadside greenery are presented, among others.
Wykorzystywanie jednorocznych i wieloletnich roślin kwitnących do twoerzenia łąk kwietnych w polskich miastach jest coraz powszechniejszym działaniem, które nie tylko spotyka się z aprobatą mieszkańców, ale też daje wymierne oszczędności.
Zieleń przydrożna stanowi istotny element wyposażenia pasa drogowego i powinna być dostosowana do funkcji drogi - w przeciwnym razie może dojść do obniżenia jej funkcjonalności. Aby utrzymać optymalny poziom utrzymania zieleni przydrożnej, zachodzi potrzeba sezonowego wykorzystania pewnej grupy maszyn drogowych dostosowanych do wykonywania określonych zdań.
Docelowo sieć autostrad i dróg ekspresowych w Polsce ma mieć łączną długość ok. 7650 m. Na znaczeniu zyskuje więc właściwe zaprojektowanie terenów zieleni przydrożnej.
Z roku na rok przybywa w Polsce dróg ekspresowych. Pojawiają się jednak głosy, że zieleń przydrożna, szczególnie niska, jest wyjątkowo monotonna i w żaden sposób niepowiązana z otoczeniem, co wzmacnia fragmentację krajobrazu. Powstaje pytanie, czy tak musi być?
W prasie i na portalach społecznościowych dynamicznie rozwija się dyskusja na temat konieczności oraz zasadności wprowadzenia zmian prawnych w zakresie usuwania zieleni przydrożnej, która zdaniem niektórych osób może generować dodatkowe zagrożenia dla uczestników ruchu drogowego. Aby prawidłowo ocenić konieczność wprowadzenia takich zmian, w pierwszej kolejności należy przypomnieć, co w świetle obowiązujących przepisów prawa należy rozumieć przez pojęcie zieleni przydrożnej oraz jakie rozwiązania prawne obowiązują w tej materii.
W artykule przedstawiony został wpływ zieleni przydrożnej na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Poruszono zagadnienia przepisów prawnych dotyczących zarządzania zielenią, jej funkcjonalności oraz tego, jak nieprzemyślane decyzje mogą powodować niebezpieczne sytuacje.
Zainteresowanie zielenią autostrad rozpoczęło się około 10 lat temu. Są to jedne z największych terenów zieleni do optymalnego i wielofunkcyjnego zagospodarowania. Doświadczenie praktyczne oraz zdobywana wiedza sprawiają, że zieleń przydrożna wygląda coraz lepiej.
EN
The interest in motorway greenery was awakened about 10 years ago. Motorway greenery is one of the largest areas of greenery to be designed to form optimal and multifunctional landscape. Practical experience and expertise make the roadside greenery look better and better.
Obserwowany obecnie w Polsce rozwój sieci drogowej powinien być impulsem do poddania analizie wybranych prawnych aspektów ochrony zieleni przydrożnej. Zdarza się bowiem, niestety, że przy budowie ciągów komunikacyjnych oraz modernizacji dotychczasowych aspekty przyrodnicze i krajobrazowe schodzą na drugi plan.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zieleń na przestrzeni wielu stuleci związana była z układami komunikacyjnymi: wyznaczała widoczny z dużych odległości kierunek przebiegu drogi, dawała podróżnym cień w upalne dni oraz chroniła przed zimnymi wiatrami w okresie chłodów. Stanowiła też ważny element dekoracyjny i kompozycyjny reprezentacyjnych miejskich ulic. Wraz z intensyfikacją ruchu komunikacyjnego i związanych z tym uciążliwości zaczynała także pełnić funkcję izolacyjną. Mimo postępujących zmian społeczno-gospodarczych i cywilizacyjnych, użyteczność zieleni w obrębie dróg i ulic była niepodważalna. Dwudziesty wiek przyniósł motoryzacyjną eksplozję, która zmieniła warunki życia mieszkańców w sąsiedztwie głównych tras komunikacyjnych. W odpowiedzi na te zmiany plany zagospodarowania przestrzennego, opracowywane dla miast i osiedli, sformalizowały izolacyjną funkcję zieleni na obszarach zurbanizowanych, traktując ją jako sposób na utrzymanie akceptowalnego komfortu zamieszkiwania w dużych miastach z rozbudowanymi układami komunikacyjnymi. W ostatnich latach pojawiły się jednak zagrożenia dla zieleni towarzyszącej drogom i ulicom naszych miast. Wymagania formalne, wynikające z nowelizowanych przepisów dotyczących budowy i eksploatacji dróg i ulic, zmieniły sytuację zieleni: walory estetyczne i bioklimatyczna użyteczność roślinności ustępują przed argumentami techniczno-ekonomicznymi. Na terenach otwartych następuje wycinka przydrożnych zadrzewień pod hasłem zwiększenia bezpieczeństwa ruchu, natomiast na terenach zabudowanych krajobraz wzdłuż dróg zaczyna być stopniowo zdominowany przez ekrany ochronne. Określane jako „trwałe i funkcjonalne”, wysokie ściany betonowych lub wykonanych z tworzyw sztucznych ekranów zastępują zielone aleje, które przez wiele lat towarzyszyły drogom i ulicom.
EN
For centuries vegetation has been closely related to transport routes: it defined the direction of a road in a way that was visible from afar, provided shade for the travelers in hot days, and protected from winds during cold ones. Vegetation has also been an important element of decoration and composition of streets and avenues. With the increase and intensification of transport, vegetation gained significance also as insulation. Despite socio-economic changes, the utility of vegetation along transportation routes was undisputed. The twentieth century brought the automotive explosion that changed living conditions along main transport routes. In response to these changes, urban plans developed for cities and housing estates, formalised the insulating function of vegetation, treating it as a way of maintaining acceptable standard of living in cities that grew in extensive transport structures. Recent years mark the emergence of concerns for vegetation in the vicinity of streets and roads. Requirements resulting from changes in regulations regarding the construction and maintenance of roads affect the situation of vegetation along transport routes: bio-active and aesthetic value of vegetation has to step down in front of technically and economically based argumentation. In the open, rows of trees along roads are cut down in attempt to improve road-safety, while more densely populated areas become increasingly defined by noise barriers. Described as ‚durable and effective’, usually made of concrete or plastic, noise barriers begin to replace vegetation, which in various forms has been part of street-scape and landscape for many years.
W artykule poruszono kwestię okaleczania drzew wynikającego z różnych powodów: niewiedzy, błędnej pielęgnacji, czy celowego działania. Przedstawia on najczęstsze przyczyny oraz sposoby zapobiegania zniszczeniom, a także opisuje popularny zabieg ogławiania drzew.
EN
The article raises the issue of tree mutilation resulting by various reasons: ignorance, incorrect care or deliberate action. It presents the most common causes and ways to prevent damage, and also describes a popular treatment - tree pollard.
Droga jako element krajobrazu pełni w nim dwojaką funkcję. Stanowi miejsce obserwacji otoczenia, a także sama staje się elementem widocznym w krajobrazie.
EN
Foliage in the vicinity of the road has decisive influence on the availability of visible landscape surrounding. Its form, density and height serve the user awareness on any given road. By facilitating the use of green on the road surface, the designer has had an impact on the incidence and duration of the view and may decide which selected elements of the landscape should be exhibited while composing their appearance.
Prawidłowo dobrane, umieszczone i ukształtowane nasadzenia roślin w pasach drogowych ułatwiają jazdę i poprawiają bezpieczeństwo ruchu drogowego (prowadzenie optyczne, wpływ na dobór prędkości, eksponowanie węzłów drogowych, ochrona przed olśnieniem, wiatrem i śniegiem oraz wtargnięciem zwierząt na drogę). W przypadku wadliwego doboru roślinności do nasadzeń i braku ich właściwej pielęgnacji zieleń przydrożna stanowić może również zagrożenie dla ruchu drogowego i bezpieczeństwa użytkowników dróg.
Jedną z funkcji zieleni przydrożnej jest ochrona środowiska i zasobów przyrody wokół drogi. Roślinność wokół drogi nie tylko chroni przed hałasem, kurzem i spalinami, umożliwia ochronę wód przed zanieczyszczeniem i poprawia warunki klimatyczne otoczenia, ale także w dużej mierze umożliwia ochronę zwierząt, będąc naturalnym siedliskiem dla wielu gatunków.
Przełom sierpnia i września zwrócił uwagę na otaczającą nas zieleń i to nie tylko z powodu nostalgii po kończących się urlopach, ale także za sprawą wydarzeń na terenie Warszawskiej SGGW. Słoneczna pogoda powitała gości zorganizowanej na zielonych terenach uczelni wystawy, jakby przytakując jej idei przewodniej "Zieleń to Życie". Z gościnności Rektora skorzystali: Związek Szkółkarzy Polskich oraz Agencja Promocji Zieleni. Organizatorzy wystawy jako temat jej VIII edycji wybrali zieleń miejską - temat z jednej strony oczywisty i przez wszystkich znany, z drugiej zaś przez tę oczywistość zapomniany i odsunięty na bok.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.