Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zagrożone zbiorowiska łąkowe i murawowe o dużych walorach estetycznych w regionach niżowych i podgórskich województwa Podkarpackiego

Trąba C., Wolański P., Rogut K.

Topiarius. Studia krajobrazowe

|

2017

|

T. 2

182--193

PL

W niniejszej pracy przedstawiono na mapach rozmieszczenie zagrożonych wyginięciem zbiorowisk roślinnych łąk oraz muraw kserotermicznych psammofilnych i występujących na siedliskach bogatych w wapń, z udziałem gatunków rzadkich, chronionych i o dużych walorach estetycznych w krajobrazie. Uwzględniono ich występowanie w regionach niżowych i podgórskich województwa podkarpackiego. Zagrożone zbiorowiska należały do rzędów Arrhenatheretalia i Molinietalia klasy MolinioArrhenatheretea, rzędu Festucetalia valesiacae klasy Festuco-Brometea oraz rzędu Corynephoretalia canescentis klasy Koelerio glaucae – Corynephoretea canescentis. Zwrócono także uwagę na współczesne zagrożenia analizowanych zbiorowisk oraz sposoby ich ochrony.

EN

The following paper presents in the form of a map, distribution of endangered meadow plant communities, xerothermic grassland communities found on loose sands, as well as grasslands that occur in habitats rich in calcium, with participation of rare, protected species of high aesthetic value of the landscape. The occurrence of the above mentioned communities in lowland and foothill regions of the Podkarpackie region was taken into account. Endangered communities were represented by the orders Arrhenatheretalia and Molinietalia belonging to the MolinioArrhenatheretea class, the Festucetalia valesiacae order of the FestucoBrometea class and the Corynephoretalia canescentis order of the Koelerio glaucae – Corynephoretea canescentis class. Attention was also drawn to contemporary threats to the analyzed communities and solutions to protect them.

2

Impact of habitat conditions on the formation of floristic diversity of Glycerietum maximae Hueck 1831 community

Kaczmarek Z., Grzelak M., Gaweł E., Gajewski P., Janyszek S., Glina B., Owczarzak W.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

163--167

EN

Research on the floristic formation of Glycerietum maximae community under influence of a habitat in the valley of Noteć Leniwa, was conducted in the years 2013 and 2014 on the area of 60 ha. In the community, the following parameters were determined: systematics, botanical composition, distribution of constancy levels in an association and a current state of habitat conditions on the basis of Ellenberg’s indicative numbers, and identification of moisturization conditions with Oświt’s method. Two soil profiles were completed (of a peaty soil and a mucky one). In the samples collected from each genetic horizon, such properties were marked: pH, content of total nitrogen calcination loss, texture, bulk density and particle density, hygroscopic moisture and maximum hygroscopic capacity, soil’s water bonding potential, total and drainage porosities, total and readily available waters and filtration ratio. The investigated soils were rich in organic matter, had a favorable reaction and a satisfactory content of nitrogen. Their water permeability may be considered as optimal and retention values - good. At balanced utilization, natural evolution-degradation processes will proceed with a natural pace. The soils are a very favorable ground for the development of valuable plant communities.

PL

Badania nad kształtowaniem się różnorodności florystycznej zbiorowiska Glycerietum maximae pod wpływem siedliska w dolinie Noteci Leniwej, przeprowadzono w 2013 oraz 2014 roku. Na obszarze o powierzchni 60 ha. W zbiorowisku okre- ślono systematykę, skład botaniczny zespołu, rozkładu stopni stałości w zespole oraz aktualny stan warunków siedliskowych na podstawie wartości liczb wskaźnikowych Ellenberga (F, R, N), a także identyfikację warunków wilgotnościowych metodą Oświta. Wykonano 2 profile glebowe (gleby: torfowa i murszowa). W próbkach, pobranych z poszczególnych poziomów genetycznych oznaczono takie właściwości, jak: pH, zawartość azotu ogólnego, straty prażenia, uziarnienie, gęstość gleby oraz jej fazy stałej, porowatość całkowitą i drenażową, wilgotność higroskopową oraz maksymalną pojemność higroskopową, potencjał wiązania wody przez glebę oraz jej potencjalną i efektywną retencję użyteczną, retencję całkowitą, współczynnik filtracji. Badane gleby wykazywały znaczną zawartość materii organicznej, korzystny odczyn, zadowalającą zawartość azotu. Ich wodoprzepuszczalność można uznać za optymalną a zdolności retencyjne za dobre. Przy zrównoważonym ich użytkowaniu, naturalne procesy ewolucji - degradacji, będą zachodzić w nich w naturalnym tempie. Stanowią one bardzo dobre podłoże dla wykształcania się na nich cennych zbiorowisk roślinnych.

3

Useful plants in grassland communities of river valleys in Wielkopolska

Klarzyńska A., Kryszak A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 3

224--228

EN

Variety of habitats covered by grassland communities and intensity of cultivation are the main factors which influence the diversity of their floral composition which reflects in the cultivation value of green growth. Basis for this paper was composed of 200 phytosociological relevés completed with Braun-Blanquet’s method in the years 2011-2015 in river valleys of Wielkopolska. The paper covers 10 communities from Molinio-Arrhenatheretea class. Detailed analyses of species composition of the communities were conducted in terms of groups of cultivated plants whose share strongly conditions their destiny i.e. their economic significance expressed in a fodder value of meadow sward, apian usefulness, energetic value or as a base of herbal material. Moreover, habitat conditions were determined with the method of phytoindication. According to the analyses, most of utilization possibilities are found in communities developed in dryer, valley meadow-based habitats, whose meadow sward contains a lot of species of the highest fodder value, numerous herbs which positively influence fauna and people, and when blooming - provide pollen and nectar for Apidae and moreover - a lot of grasses of high heat of combustion. The aim of the research was to assess grassland communities from Molinio-Arrhenatheretea class which covers river valleys in Wielkopolska, in terms of presence of valuable herbs, cultivated and energetic plants.

PL

Różnorodność siedlisk zajmowanych przez zbiorowiska łąkowe oraz intensywność gospodarowania to główne czynniki mające wpływ na zróżnicowanie ich składu florystycznego, którego wyrazem jest wartość użytkowa runi. Bazę do pracy stanowiło 200 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych, metodą Braun-Blanqueta, w latach 2011-2015, w dolinach rzecznych Wielkopolski. W pracy uwzględniono 10 zbiorowisk roślinnych należących do klasy Molinio-Arrhenatheretea. Dokonano szczegółowych analiz składu gatunkowego zbiorowisk pod względem grup użytkowych roślin, których udział w głównym stopniu decyduje o ich przeznaczeniu, tj. znaczeniu gospodarczym wyrażonym wartością paszową runi, znaczeniu jako pożytku pszczelego, znaczeniu energetycznym, czy jako baza surowców zielarskich. Określono także warunki siedliskowe metodą fito indykacji. Analizy wykazały, że najwięcej możliwości wykorzystania dają zbiorowiska wykształcone w siedliskach suchszych - grądowych, w których runi notowano wiele gatunków o najwyższej przydatności pastewnej, wiele ziół pozytywnie wpływających na zwierzęta, czy organizm ludzki, a w momencie kwitnienia dostarczających pyłku i nektaru dla pszczołowatych, a ponadto wiele traw o wysokim cieple spalania. Celem badań była ocena zbiorowisk łąkowych z klasy MolinioArrhenatheretea, porastających doliny rzeczne Wielkopolski, pod kątem występowania w nich cennych ziół, roślin użytkowych i energetycznych.

4

Geobotanical conditions of grassland habitats in the Samica Leszczyńska River valley

Gajewski P., Grzelak M., Kaczmarek Z., Glina B., Mocek A., Rybczyński P., Tylman O.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 3

101--104

EN

The paper presents a complex characteristics of grassland communities situated in the valley of the Samica Leszczyńska River, in the village Błotkowo (Wielkopolskie Voivoidship, Leszczyński County). It contains a detailed description and interpretation of soil conditions and phytosociological research, which is connected with it. On the basis of phytosociological relevés, floristic composition of the sward was determined. The following communities were described: Phragmitetum australis, Scirpetum silvatici, Arrhenatheretum elatioris, Caricetum ripariae. Four soil profiles were made. Such soil parameters as pH, content of total carbon, soil texture, bulk density and particle density, total porosity, saturated hydraulic conductivity, maximal hygroscopic capacity, soil potential of binding water and its total and readily available water. The investigated soils represents various soil types. They were formed from peat sediments, moorshiefied in various stage, overlying gyttja (peat and moorsh soil types), as well as from river sediments (Haplic Fluvisol). Their trophism differed. The groundwater level in soils appeared on various depths. A system of basic physical and chemical properties was typical to Polish soils of similar origin, texture and organic matter content.

PL

W pracy przedstawiono kompleksową charakterystykę siedlisk łąkowo-pastwiskowych usytuowanych w obrębie doliny Samicy Leszczyńskiej, na odcinku Murkowo-Błotkowo (województwo wielkopolskie; powiat leszczyński). Zawiera ona szczegółowy opis i interpretację warunków glebowych oraz, powiązanych z nimi, badań fitosocjologicznych. Przeanalizowano 38 zdjęć fitosocjologicznych. Wyróżnione syntaksony zidentyfikowano i zaklasyfikowano do systemu fitosocjologicznego. Sklasyfikowano następujące zbiorowiska: Phragmitetum australis, Scirpetum silvatici, Arrhenatheretum elatioris, Caricetum ripariae. Na badanym terenie wykonano 4 odkrywki glebowe. W pobranym materiale glebowym oznaczono takie właściwości, jak: pH, zawartość węgla ogólnego, skład granulometryczny, gęstość objętościową i fazy stałej gleby, porowatość całkowitą , współczynnik filtracji, maksymalną pojemność higroskopową, potencjał wiązania wody przez glebę oraz jej potencjalną i efektywną retencję użyteczną. Badane gleby reprezentowały różne typy. Wytworzone z osadów torfowych - w różnym stopniu zmurszałych - posadowionych na gytii reprezentowały gleby torfowe i murszowe, natomiast wytworzone z nanosów rzecznych zakwalifikowano jako mady właściwe. Ponadto charakteryzowały się zróżnicowaną troficznością. Zwierciadło wód glebowo-gruntowych występowało w nich na znacznie zróżnicowanych głębokościach. Układ podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych był typowy dla gleb Polski o zbliżonych: genezie, uziarnieniu i zawartości materii organicznej.

5

Floristic and habitat analyses and natural value of the association Potentillo-Festucetum arundinaceae (R.Tx. 1933). Nordh. 1940

Grzelak M., Gaweł E., Mackiewicz D., Murawski M., Knioła A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 3

173--175

EN

Studies on the association Potentillo-Festucetum arundinaceae (R. Tx. 1933) North. 1940 were conducted in the years 2011-2013 at the Bukówka river and the Molita and Czarna canals in the Czarnków-Trzcianka county in the Wielkopolskie province. Based on the floristic analyses of 23 relevés prepared according to Braun-Blanquet the sward of this association a total of 31 species from 14 botanical families were reported. Plant species belonging to the families Poaceae and Polygonaceae were most abundant in the meadow swards. Apophytes and spontaneophytes, native species (over 90%) were predominant in the floristic species composition. This plant association is characterised by an mean Shannon-Wiener index of floristic diversity H’ = 2.2.

PL

Badania zespołu Potentillo-Festucetum arundinaceae (R. Tx. 1933) North. 1940 wykonano w latach 2011-2013 nad rzeką Bukówką oraz kanałem Molita i Czarna w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w woj. wielkopolskim. Na podstawie analizy florystycznej 23 zdjęć fitosocjologicznych, wykonanych metodą Braun-Blanqueta, w runi zbiorowiska zanotowano występowanie 31 gatunki pochodzących z 14 rodzin botanicznych. Najliczniej w runi łąk reprezentowane były gatunki roślin należące do rodziny Poaceae i Polygonaceae. W składzie florystycznym przeważały apofity i spontaneofity, gatunki rodzimego pochodzenia (ponad 90%). Zespół cechuje się średnim wskaźnikiem różnorodności florystycznej Shannona-Wienera, H’ = 2,2.

6

Natural and utility values of meadow communities of the order Arrhenatheretalia in Wałbrzych County in relation to habitat conditions

Paszkiewicz-Jasińska A., Steinhoff-Wrześniewska A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 4

55--60

EN

The aim of this study was to estimate natural and utility values of meadow communities of the order Arrhenatheretalia situated in Wałbrzych County in relation to habitat conditions. Moisture and trophic status were selected for analyses from among many habitat conditions. Plants of fresh habitats dominated (57-62% of the total number of species) in all described communities (Arrhenatheretum elatioris, Poa pratensis-Festuca rubra, Agrostis capillaris-Festuca rubra, Trisetum flavescens). Phytocoenoses of the order Arrhenatheretalia showed a high species richness amounting from 83 to 115 species. Depending on community, diversity index varied from 2.99 to 3.40. Comparative analysis of natural valorisation showed that studied communities had small to medium natural values. The share of plant functional groups differed among studied phytocoenoses. Grasses constituted 14.8 to 17.7% of the sward and legumes - from 8.9 to 14.5%. Herbs and weeds were the most numerous groups in meadow communities and contributed in more than 60% to the sward composition. Depending on phytocoenoses, the number of utility value (Lwu) of the sward varied between 5.4 and 6.4 which placed the meadows in the group of mean to good fodder quality (Lwu>6.0). Performed evaluation allowed to distinguish Trisetum flavescens community, which showed the highest natural and utility value.

PL

Celem pracy było określenie wartości przyrodniczo-użytkowej zbiorowisk łąkowych z rzędu Arrhenatheretalia zlokalizowanych w powiecie wałbrzyskim, na tle warunków siedliskowych. Sposród wszystkich czynników siedliskowych do analizy wybrano uwilgotnienie i trofizm. We wszystkich omawianych zbiorowiskach występujących na badanym terenie (Arrhenatheretum elatioris, Poa pratensis-Festuca rubra, Agrostis capillaris-Festuca rubra, Trisetum flavescens) dominowały rośliny siedlisk swieżych z udziałem od 57 do 62% ogółu gatunków. Fitocenozy badanego terenu z rzędu Arrhenatheretalia charakteryzowały się dużym bogactwem gatunkowym - od 83 do 115 gatunków. Obliczony na podstawie badań wskaźnik różnorodności H’ przyjmował wartość, w zależności od zbiorowiska, od 2,99 do 3,40. Analiza porównawcza waloryzacji przyrodniczej wykazała, że badane zbiorowiska charakteryzowały się małymi i średnio małymi walorami przyrodniczymi. Udział poszczególnych grup funkcjonalnych roślin w badanych fitocenozach był zróżnicowany. Trawy stanowiły od 14,8 do 17,7% składu runi, a rośliny bobowate od 8,9 do 14,5%. We wszystkich badanych zbiorowiskach łąkowych najliczniejszą grupę stanowiły zioła i chwasty, a ich udział w runi wynosił ponad 60%. W zależności od badanej fitocenozy liczba wartości użytkowej runi (Lwu) wahała sie od 5,4 do 6,4, co charakteryzuje je jako łąki o miernej i dobrej (Lwu>6.0) wartości paszowej. W przeprowadzonej ocenie wartości przyrodniczo-użytkowej wyróżniało się zbiorowisko z Trisetum flavescens, które charakteryzowało się najwiekszą wartością przyrodniczą i użytkową runi.

7

Soil and habitat conditions of the selected ecological grasslands in „Nature 2000” region located nearby Koźmin brown coal pit

Kaczmarek Z., Gajewski P., Klarzyńska A., Owczarzak W., Mocek A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 3

98--102

EN

The paper presents the results of soil and floristic research conducted in the valley of the central course of Warta River in the “Nature 2000” area, which is located nearby KWB Adamów brown coal pit. The state of grasslands’ vegetation was characterized on the basis of its floristic composition, and such soil properties as texture, specific density, bulk density, porosity, maximal hygroscopic capacity, saturated hydraulic conductivity, the potential of water bonding and total and readily available water were analyzed. Grasslands located in the detention basin were diverse and the diversion depended mostly on their location and utilization. Foxtail, oatgrass, and fescue-poa grasslands were dominant, whose new growth is rich in species of economically useful herbs and weeds. Examined soils showed great variation in their physical and water properties. It stems out from their specific origin which was strongly conditioned by the fact that are much more influenced by geological than soil-formation processes. These changes were caused mainly by different texture of each genetic level and the character of sludge accumulation which influences the content of total carbon. The presented results did not differ significantly from typical values found in alluvial soils of Polish river valleys. The conducted pedological characteristics of habitats suggests that the examined area is not undergoing degradation due to the activities of an opencast mine located nearby. It has also been confirmed by the high level of soil and ground waters.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań gleboznawczych i florystycznych przeprowadzonych w Dolinie Środkowej Warty na terenie obszaru „Natura 2000”, sąsiadującego z działającą odkrywką węgla brunatnego KWB Adamów. Scharakteryzowano stan pokrywy roślinnej użytków zielonych na podstawie ich składu florystycznego oraz przeanalizowano takie właściwości gleb, jak: skład granulometryczny, gęstość fazy stałej, gęstość gleby, porowatość, maksymalną pojemność higroskopową, filtrację, potencjały wiązania wody przez glebę, potencjalną i efektywną retencję użyteczną. Zbiorowiska łąkowe zlokalizowane na polderze zalewowym wykazały zróżnicowanie, uzależnione w głównej mierze od ich usytuowania i użytkowania. Dominowały łąki wyczyńcowe, rajgrasowe i kostrzewowo-wiechlinowe, w runi których stwierdzono duży udział gatunków z grupy użytkowej ziół i chwastów. Badane gleby wykazywały silne zróżnicowanie w obrębie ich właściwości fizycznych i wodnych. Wynikało ono z ich specyficznej genezy, warunkowanej zdecydowaną przewagą wpływu na nie procesów geologicznych nad glebotwórczymi. Opisane różnice powodowane były głównie przez odmienne uziarnienie poszczególnych poziomów genetycznych oraz charakter zamulenia, wpływające na zawartość węgla ogólnego. Zaprezentowane wyniki nie odbiegały od typowych wartości, stwierdzanych w madach dolin rzecznych Polski. Przeprowadzona charakterystyka pedologiczna siedlisk sugeruje, iż teren badań w chwili obecnej nie ulega degradacji wskutek działalności zlokalizowanej w pobliżu kopalni odkrywkowej. Potwierdza to również wysoki stan wód glebowo-gruntowych.

8

Zbiorowiska łąkowe w powiecie wałbrzyskim – możliwości ich ochrony w ramach pakietów przyrodniczych programu rolnośrodowiskowego

Paszkiewicz-Jasińska A., Nadolna L.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2013

|

T. 13, z. 1

115--129

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę zbiorowisk łąkowych położonych w powiecie wałbrzyskim oraz oceniono je pod kątem możliwości włączenia do pakietów przyrodniczych Programu rolno środowiskowego 2007–2013. Na podstawie 242 zdjęć fitosocjologicznych, wykonanych w latach 2009–2011 metodą Brauna-Blanqueta, wyróżniono zbiorowiska łąkowe należące do klasy Molinio-Arrhenatheretea i dwóch rzędów: Molinietalia – zbiorowisko z Alopecurus pratensis oraz Arrhenatheretalia – zespół Arrhenatheretum elatioris, zbiorowisko Poa pratensis-Festuca rubra, zbiorowisko Agrostis capillaris-Festuca rubra, zbiorowisko Trisetum flavescens. Zbiorowiska te charakteryzują się zróżnicowanym bogactwem gatunkowym (78–118 gatunków ogółem), największym – zbiorowisko Trisetum flavescens. Większość wyróżnionych zbiorowisk może zostać objęta ochroną Programem rolno środowiskowym w ramach pakietów przyrodniczych: Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 (pakiet 4.) i na obszarach 2000 (pakiet 5.), w wariantach siedliskowych: „Półnaturalne łąki wilgotne” oraz „Półnaturalne łąki świeże”. Warunkiem włączenia badanych powierzchni do poszczególnych wariantów jest wykonanie ekspertyzy zgodnie z wymogami obowiązującej metodyki.

EN

This paper presents the characteristics of meadow communities located in the Wałbrzych County and evaluates them in terms of possibilities of their inclusion into natural packages of agrienvironmental scheme in years 2007–2013. 242 phytosociological relevés made in 2009–2011 with the Braun-Blanquet method, revealed the presence of meadow communities from the Molinio-Arrhenatheretea class and two orders: Molinietalia (the community of Alopecurus pratensis) and Arrhenatheretalia (Arrhenatheretum elatioris association, the Poa pratensis-Festuca rubra community, the Agrostis capillaris-Festuca rubra community, the Trisetum flavescens community). The above mentioned communities are characterized by diverse species richness (78–118 species in total), the largest noted in the Trisetum flavescens community. Most of the featured communities can be protected by the agri-environmental scheme, within the following natural packages: Protection of endangered bird species and habitats outside the Natura 2000 areas (package 4) and within the Natura 2000 areas (package 5), in the habitat variants: “Seminatural wet meadows” and “Seminatural fresh meadows”. The condition of inclusion of the studiem area to various variants is to perform their professional expertise in accordance with the current methodology.

9

Przekształcanie się zbiorowisk łąkowych w wyniku zmian uwilgotnienia siedlisk łąkowych

Kozłowska T., Burs W.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 4

7--11

PL

Badania prowadzono w latach 1991-2010 w woj. łódzkim na łąkach pobagiennych, zmeliorowanych w latach 60. XX w. Melioracje uruchomiły i przyspieszyły procesy przeobrażenia materii organicznej. Większość zmeliorowanych łąk zagospodarowano i poprawnie użytkowano. Wykształciły się na nich rolniczo wartościowe zbiorowiska z klasy Molinio- Arrhenathereteae. Na początku lat 90. XX w. nastąpiło zwiększanie uwilgotnienia łąk pobagiennych w wyniku zaniechania konserwacji szczegółowych urządzeń melioracyjnych oraz obniżenia poziomu pratotechniki. Z runi ustępowały lub zmniejszały swój udział rolniczo wartościowe gatunki z klasy Molinio-Arrhenatheretea, a zwiększał się udział ziół i chwastów oraz/lub turzyc siedlisk mokrych i bagiennych. Zwiększanie uwilgotnienia siedlisk łąkowych spowodowało przekształcanie siedlisk mokrych w siedliska zabagniające lub bagienne, należące już do łęgu zastoiskowego lub bielawy właściwej.

EN

During the years 1991-2010 the study was conducted in Łódź province, on post-bog meadows reclaimed in the 60s of twentieth century. Reclamation launched and accelerated the processes of organic matter transformation. Most of the drained meadows were utilized and properly used. Agriculturally valuable communities of class Molinio-Arrhenathereteae have developed there. In the early 90s of twentieth century, in result of failure of maintaining the detailed drainage system and the reduction of meadow technology level, the moisture of post-bog meadows increased. The valuable species of the class Molinio-Arrhenatheretea disappeared or decreased their share in sward. The share of herbs and weeds and/or sedges from wet and marsh habitats increased. Increase of meadow habitats moisture resulted in transformation of wet habitats to reswamped or swamped habitats.

10

Walory krajobrazowe i wartość przyrodnicza zbiorowisk łąkowych obszaru natura 2000 "Ostoja Nietoperzy Gór Sowich"

Paszkiewicz-Jasińska A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2013

|

Nr 33

96--103

PL

W pracy przedstawiono walory krajobrazowe i wartość przyrodniczą zbiorowisk łąkowych położonych w granicach obszaru objętego programem ochrony Natura 2000 „Ostoja Nietoperzy Gór Sowich”. Na podstawie przeprowadzonych badań wyróżniono 6 zbiorowisk roślinnych, które charakteryzowały się dużym bogactwem gatunkowym (od 64 do 109 gatunków w zbiorowisku) i średnimi wartościami wskaźnika różnorodności florystycznej (H’= 2,1-2,4). Największą wartością przyrodniczą charakteryzowało się zbiorowisko łąkowe ze związku Polygono-Trtisetion, wyróżniające się w krajobrazie badanego terenu bogactwem kolorów, dzięki obecności w runi 109 gatunków roślin, w tym wielu barwnie kwitnących. Jego wartość przyrodniczą i krajobrazową podnosi obecność gatunków objętych ochroną ścisłą, wśród nich należących do zagrożonych wymarciem i rzadkich. Wszystkie badane zbiorowiska użytków zielonych, położone wśród ciemnozielonych, dominujących w krajobrazie tego obszaru lasów, są jednym z ważniejszych elementów decydujących o jego walorach krajobrazowych.

EN

The paper presented landscape and natural values of meadows situated within the Natura 2000 “Ostoja Nietoperzy Gór Sowich” area. Based on the study, 6 plant communities were highlighted. They were characterized by high species richness (from 64 to 109 species in a community) and average values of floristic diversity index H’ (2.1-2.4). The greatest natural value of grassland community was found in Polygono-Trtisetion community - distinctive in its color richness, thanks to the presence in the sward of 109 species of plants, including many colorfully flowering ones. Its natural and landscape value was increased by the presence of species under strict protection (with endangered and rare species among them). All studied grassland communities, located among dark green forests, which dominate in this area, are one the most important element deciding about landscape values.

11

Ekologiczne zbiorowiska łąkowe z udziałem gatunków z rodziny turzyc (Carex)

Grzelak M., Waliszewska B., Sieradzka A., Speak-Dźwigała A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2011

|

Vol. 56, nr 3

122-126

PL

Ekologiczne zbiorowiska łąkowe z udziałem gatunków z rodziny Carex występują dość powszechnie w Wielkopolsce, w dolinach rzecznych o wysokim poziomie wód gruntowych. Należą one do obszarów cennych przyrodniczo i są najbliższe naturalnemu środowisku. Na ogół przedstawiają mierną wartość paszową, lecz posiadają wysokie walory przyrodnicze, a pozyskiwana z nich biomasa wykorzystywana jest jako surowiec energetyczny do produkcji brykietu i peletu. Szczegółowe badania łąk ekologicznych z udziałem turzyc przeprowadzono w sezonie letnim 2009-2010, na terenie województwa wielkopolskiego, w dolinie rzeki Noteć. W udokumentowanych fitocenozach określono siedliska wilgotnościowe, wartość przyrodniczą: średnią liczbę waloryzacyjną, walory przyrodnicze (według liczb waloryzacyjnych) oraz klasę waloryzacyjną i wartość użytkową (Lwu) oraz przeprowadzono badania laboratoryjne podstawowych parametrów dla wybranych gatunków turzyc: ciepła spalania, wartości opałowej mierzonej w MJ/kg oraz wilgotności i popiołu w % s.m. W zbiorowiskach z wyraźną dominacją Carex gracilis i Carex acutiformis stwierdzono średnią liczbę waloryzacyjną wynoszącą odpowiednio 3,9 i 3,4, walory przyrodnicze określono jako duże, a klasa waloryzacyjna równa była w obu przypadkach VIII (C). W fitocenozach zanotowano występowanie gatunków ściśle chronionych: Dactylorhiza majalis, Ophioglossum vulgatum, Listera opata, Viola stagnina oraz Helodium blandowii, a także gatunków będących pod częściową ochroną: Calliergonella cuspidata, Climacium dendroides, Rhytidiadelphus squarrosus.

EN

Ecological meadow communities with participation of species from the Carex family are quite common in the region of Wielkopolska in river valleys characterized by high levels of ground waters. They are considered as naturally valuable areas and remain closest to natural environment. In general, they are of poor fodder value but have high natural value and the biomass obtained from them is utilized as energy raw material for production of briquette and pallets. Detailed investigations of ecological meadows with sedge participation were carried out during the 2009-2010 summer season in Wielkopolska Voivodeship in the Noteć River valley. In the documented phytocenoses, in the course of analyses, the following parameters were determined: moisture sites, natural value, mean valorization number, natural values (according to valorization numbers) as well as valorization class and use value (Lwu). In addition, laboratory analyses of main parameters for selected sedge species such as: heat of combustion, calorific value measured in MJ/kg, moisture content and ash in % dry matter were determined. In the case of communities with a clear domination of Carex gracilis and Carex acutiformis, mean valorization numbers of 3.9 and 3.4, respectively, were recorded, their natural value was evaluated as high, whereas the valorization class was assessed as VIII (C) in both cases. The analysed phytocenoses were found to contain strictly protected species of Dactylorhiza majalis, Ophioglossum vulgatum, Lister Abbot, Viola and Helodium stagnina blandowii, as well as species under partial protection: Calliergonella cuspidata, Climacium dendroides, Rhytidiadelphus squarrosus.

12

Zawartość fosforu w glebach a zróżnicowanie florystyczne zbiorowisk łąkowych

Spychalski W., Kryszak J., Kryszak A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 4

237-247

PL

Celem badań było określenie wpływu zasobności gleb w fosfor na zróżnicowanie florystyczne zbiorowisk łąkowych na przykładzie nadwarciańskich łąk w gminie Brudzew. W próbkach gleby, pobranych z głębokości 0-15 cm, określono odczyn gleby (pH) w H2O oraz w KCl, a także zawartość materii organicznej, fosforu ogólnego i jego przyswajalnych form. Ocenę florystyczną przeprowadzono na podstawie analizy 155 zdjęć fitosocjologicznych, wykonanych metodą Brauna-Blanqueta. Zmienność florystyczną wyróżnionych zbiorowisk oceniono na podstawie: liczby gatunków (ogólnej i średniej) w zdjęciu fitosocjologicznym, spektrum geograficzno-historycznego - wydzielenie gatunków synantropijnych i obcych, określenia udziału gatunków roślin ze względu na stopień ich ekspansywności oraz wskaźnika Shannona-Wienera H'. Dla pełnej charakterystyki aktualnych warunków siedliskowych wykorzystano metodę fitoindykacji Ellenberga, oceniając uwilgotnienie F i trofizm N. Wyniki badań wykazały dodatnią zależność między zawartością fosforu ogólnego i form przyswajalnych a uwilgotnieniem siedlisk zbiorowisk łąkowych. Największe zróżnicowanie liczby gatunków i wartości wskaźnika Shannona-Wienera w zbiorowiskach łąkowych stwierdzono, gdy zawartość form przyswajalnych w glebie była średnia. W tych warunkach w runi dominują gatunki dwuliścienne, w tym rośliny motylkowate.

EN

The objective of the study was to determine the effect of soil phosphorus on floristic diversity of meadow communities as exemplified by the Warta River meadows situated in Brudzew commune. Soil samples collected from the depth of 0-15 cm were used to determine soil pH in H2O and KCl and the content of organic matter, total phosphorus and its available forms. Floristic assessment was carried out based on the analysis of 155 phytosociological relevés made with the Braun-Blanquet method. Floristic variability of distinguished communities was estimated based on the number of species (total and average) in a phytosociological relevé, on geographic-historical spectrum (identification of synanthropic and alien species), on plant expansiveness and on the Shannon-Wiener index (H'). To obtain complete habitat characteristic, the phyto-indication method of ELLENBERG et al., 1992 was used which accounts for moisture conditions (F) and trophic status (N). Obtained results demonstrated a positive correlation between the content of total and available forms of phosphorus in the soil and habitat moisture of meadow communities. The highest species richness and the Shannon-Wiener index in the examined meadow communities was found at medium content of available phosphorus in the soil. Under such conditions, the sward was dominated by dicotyledons, including legume species.

13

Ecological basis of development of meadow ecosystems in the valley of the Southern Canal of the Obra River

Klarzyńska A., Kryszak A., Kryszak J., Musiał M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

195-202

EN

In the course of long-term studies, the impact of site conditions - moisture condition and trophic factors - on meadow plant communities was assessed by determining their physiological structure and Shannon-Wiener floristic diversity index - H'. The obtained results were compared with the site and floristic investigations from 1994. In the case of the Obra River valley, it was moisture level and nitrogen content in the soil that exerted the most important influence on the development of meadow communities as indicated by the occurrence of unstable transitory forms. They differ from one another with regard to floristic diversity and a small proportion of characteristic species. Utilisation and its intensity, alongside site conditions, exert a modifying influence on the floristic composition of communities allowing random species to settle among them and to reduce their stability.

PL

W trakcie badań oceniono wpływ warunków siedliskowych: uwilgotnienia i trofizmu na roślinność zbiorowisk łąkowych poprzez określenie ich struktury fitosocjologicznej oraz wskaźnika różnorodności florystycznej Shannona-Wienera - H'. Otrzymane wyniki odniesiono do badań siedliskowych i florystycznych z roku 1994. W dolinie Obry przede wszystkim uwilgotnienie oraz zawartość azotu w glebie wpłynęły na wykształcenie zbiorowisk łąkowych o czym świadczy występowanie niestabilnych form przejściowych. Różnią się one między sobą różnorodnością florystyczną oraz niewielkim udziałem gatunków charakterystycznych. Użytkowanie oraz jego intensywność obok warunków siedliskowych wpływa modyfikująco na skład florystyczny zbiorowisk, umożliwiając wkraczanie gatunkom przypadkowym obniżającym ich stabilność.

14

Degradacja zbiorowisk łąkowych doliny Samicy

Kryszak A., Kryszak J., Czemko M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

131-132

15

Zbiorowiska łąkowe jako element ochrony krajobrazu w dolinie środkowej Warty

Kryszak A., Budziński M., Czemko M., Cieślak J.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2004

|

nr 131(12)

213-218

PL

Celem badań jest geobotaniczna charakterystyka wyróżnionych zbiorowisk łąkowych występujących w prawobrzeżnej części doliny Warty na wysokości miejscowości Pietrzyków oraz ich rola w ochronie krajobrazu. W opracowaniu wykorzystano ponad 70 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych metodą Braun-Blanqueta. Oceniono także bogactwo florystyczne wyróżnionych zbiorowisk. Na badanym terenie wyróżnione zbiorowiska zaklasyfikowano, głównie do klas: Molinio-Arrhenatheretea, Phragmitetea oraz niewielkie powierzchnie zajmowały płaty należące do Nardo-Callunetea i Epilobietea. Analiza zdjęć florystycznych wskazuje na zmiany zachodzące w szacie roślinnej zbiorowisk trawiastych jako skutkek zmieniających się warunków siedliska. Zmiany te prowadzą do zanikania zbiorowisk naturalnych, ale jednocześnie sprzyjają różnorodności zbiorowisk.

EN

The objective of the performed investigations was the geobotanical characterization of individual meadow communities occurring on the right-hand side part of the Warta River valley in the area of Pietrzyków and their role in the landscape protection. Over 70 phytosociological surveys taken with the assistance of the Braun-Blanquet method were utilized in the study. Floristic wealth of the examined communities was also assessed. The isolated communities in the examined area were allocated, primarily to Molinio-Arrhenatheretea, Phragmitetea classes, while small areas were occupied by patches belonging to Nardo-Callunetea and Epilobietea. The performed analysis of floristic surveys indicates changes occurring in the plant cover of grass communities in the wake of changing site conditions. These changes lead to the disappearance of natural communities but, at the same time, favour plant community diversification.

16

Wpływ wypasu na zbiorowiska roślinne oraz awifaunę trwałych użytków zielonych Basenu Czarnocińskiego

Bahonko M., Palacz R., Rogalski M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2004

|

nr 131(12)

27-30

PL

W pracy przedstawiono aktualny stan łąk Basenu Czarnocińskiego nad Zalewem Szczecińskim. Te trwałe użytki zielone, w chwili obecnej zaniedbane, zdominowane są przez zbiorowiska szuwarowe z Glyceria maxima (Hartman) Holmb, oraz turzycowiska z Carex gracilis (Curt.), C. riparia (Curtis) i C. acutiformis (Ehrh.), a więc posiadają niską wartość przyrodniczą i gospodarczą. Na terenach tych w ostatnim okresie zaczęto wprowadzać ekstensywne formy użytkowania rolniczego, przede wszystkim wypas koników polskich oraz bydła ras mięsnych. Ten rodzaj gospodarowania winien poprawić bioróżnorodność florystyczną łąk oraz stworzyć korzystniejsze warunki dla bytowania awifauny.

EN

The paper present current state of meadows of Czarnocin Basin over Szczecin Lagoon. At this time described permanent grasslands are predominated by plant communities with Glyceria maxima,Carex gracilis, C. riparia and C. acutiformis, with low natural and economical value. In this area extensive forms of grassland utilization were introduced. First of all, the pasturing of polish horses and beef cattle. This kind of management improve floristic biodiversity of meadows and makes advantageous conditions to living avifauna.