Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza warunków rekreacji w zbiorniku Tresna na podstawie oceny stanu żyzności wody zbiornikowej

Jachniak Ewa

Instal

|

2023

|

nr 12

134--139

PL

Celem badań była analiza warunków rekreacji w wodach zbiornika Tresna na podstawie oceny stopnia żyzności i jej zmian w wodach zbiornikowych. Ze względu na wodociągową rolę ostatniego zbiornika kaskady rzeki Soły (zbiornik Czaniec), wyżej położone zbiorniki w kaskadzie (Tresna i Porąbka) powinny mieć dobrą jakość wody. Rekreacyjne wykorzystanie zbiornika Tresna również obliguje do jego ochrony. Stan troficzny wód zbiornikowych oszacowano na podstawie stężeń chlorofilu a oraz wielkości biomasy i składu taksonomicznego glonów planktonowych. Badania prowadzono w 2021 r. w sezonie wegetacyjnym w trzech punktach badawczych (rejonie Zarzecza, rejonie wpływu rzeki Łękawki oraz rejonie zapory). Stężenia chlorofilu a oraz biomasy były większe w rejonie Zarzecza oraz zapory i latem przekraczały wartości graniczne dla eutrofii, najniższe z kolei w rejonie dopływu rzeki Łękawki do zbiornika (w większości okresu badawczego utrzymywały się one w granicach oligotrofii i mezotrofii). Okresowy wzrost żyzności wody do poziomu eutrofii wskazuje, że wody zbiornikowe powinny być kontrolowane, zwłaszcza latem, ze względu na bezpieczeństwo sanitarne osób wypoczywających.

EN

The aim of this research was to analysis of the recreation conditions in the Tresna reservoir water based on the assessment of the degree of fertility and its changes in the reservoir water. Due to the water supply role of the last reservoir in the cascade of the Soła River (the Czaniec Reservoir), the reservoirs situated higher in the cascade (Tresna and Porąbka) should have good water quality. Recreational use of the Tresna Reservoir also obliges to protect it. The trophic state of reservoir water was estimated on the basis of chlorophyll a concentrations and planktonic algae biomass and their taxonomic composition. The research was conducted in 2021 during the growing season at three research points (in the area of Zarzecze, the area of influence of the Łękawka River and the area of the dam). Concentrations of chlorophyll a and phytoplankton biomass were higher in the Zarzecze area and the dam area, and in summer period (mainly in August) they exceeded the limit values for eutrophy. In turn, the lowest values were observed in the area of the Łękawka River tributary to the reservoir. In most of the research period, they remained within the oligotrophy and mesotrophy limits. Periodic increase of water fertility to the eutrophy level indicates that the reservoir water should be controlled, especially in summer, due to the sanitary safety of resting people.

2

Przegląd działań i rozwiązań technicznych wdrażających zasady idei zrównoważonego rozwoju w eksploatacji zapór

Sapryk Julia, Bartoszewicz Konrad, Chałas Karolina, Kaczmarek Karolina, Bernat Kacper, Stańczuk Anna, Antczak Jan, Jarosińska Agatha, Jarońska Małgorzata, Jabłoński Kamil

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 9

7--11

PL

Artykuł nakreśla problematykę zróżnicowania zasobów wodnych oraz przedstawia cele budowania zapór i zbiorników zaporowych. Skupia się na rozwinięciu pojęcia zrównoważonego rozwoju i odniesieniu go do budowli hydrotechnicznych. Przedstawiono przykłady rozwiązań konstrukcyjnych i doświadczeń eksploatacyjnych zapór i zbiorników zaporowych w Polsce, uwzględniając ich wpływ na środowisko, gdzie przez środowisko należy rozumieć nie tylko przyrodę, ale również problematykę społeczno-gospodarczą. Rozważaniu poddaje się celowość budowy nowych przedsięwzięć o podobnej skali oraz sposoby i konieczność wdrażania kompensacji przyrodniczych w istniejących obiektach.

EN

The paper presents the issue of water resources diversification and presents the purposes for building dams and dammed reservoirs. It focuses on explanation of the notion of sustainable development and on how it refers to the construction of hydro-engineering structures. The authors present examples of construction solutions and operational experience with regard to dams and dammed reservoirs in Poland, taking into account their impact on the environment, whereas it should be understood not only as natural, but also as social and economic environment. The article discusses the purposefulness of constructing new facilities of a similar scale, as well as methods and necessity to implement ecological compensations in the existing facilities.

3

Zbiorniki zaporowe - aktualne zagadnienia ich funkcjonowania i oceny stanu bezpieczeństwa

Dmitruk Zbigniew, Sieinski Maciej, Wiatkowski Mirosław

Gospodarka Wodna

|

2022

|

Nr 10

2--10

PL

W pracy przedstawiono klasyfikację zbiorników wodnych i rolę, jaką spełniają w gospodarce wodnej i środowisku przyrodniczym. Scharakteryzowano wybrane zbiorniki zaporowe zlokalizowane w Polsce, przedstawiając ich parametry. Szczególną uwagę poświęcono zagadnieniu dotyczącemu oceny stanu technicznego i bezpieczeństwa zbiorników wodnych. Na podstawie przepisów zawartych w ustawie Prawo wodne i procedurach zawartych w „Wytycznych wykonywania badań, pomiarów, ocen stanu technicznego oraz ocen stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących wodę” IMGW-PIB zaprezentowano ocenę stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących, w tym zbiorników wodnych w Polsce. Przedstawiono wyniki badań, które dostarczają ważnych informacji na temat prowadzenia ocen bezpieczeństwa budowli piętrzących i służą weryfikacji wytycznych w zakresie wykonywania badań, pomiarów i ocen stanu technicznego oraz stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących. Zagadnienia te wpisują się w strategię utrzymania i rozwoju infrastruktury gospodarki wodnej służącej ochronie przeciwpowodziowej i przeciwdziałającej niedoborowi wody.

EN

The article presents the classification of water reservoirs and the role they play in the water management and the natural environment. It provides a characteristic of selected damming reservoirs located in Poland, including their parameters. The authors focused in particular on the assessment of the technical state and safety of water reservoirs. Based on regulations contained in the Water Law Act and procedures included in the "Guidelines for research, measurements, technical state assessment and safety status assessment of damming structures” of the Institute of Meteorology and Water Management, National Research Institute, the article presents the assessment of the safety status of damming structures, including water reservoirs, in Poland. It presents the results of research providing important information on how the safety of damming structures is assessed and used for verification of guidelines for research, measurements, technical state assessment and safety status assessment of damming structures. These issues constitute part of the strategy for maintenance and development of water management infrastructure for the flood protection and water shortages counteracting purposes.

4

Potencjał produkcyjny wód - metody określania stanu troficznego zbiorników zaporowych

Droździk Anna

Gospodarka Wodna

|

2022

|

Nr 1

17--24

PL

Trofia wód wskazuje na ich żyzność, czyli zawartość substancji biogennych decydujących o możliwościach produkcyjnych. Trofia nie oznacza jednego konkretnego parametru, lecz zespół czynników sprzyjających syntezie materii organicznej. Nadmiar biogenów stanowi zanieczyszczenie, a proces eutrofizacji jest tego skutkiem. Artykuł prezentuje najczęściej stosowane kryteria wnioskowania o stanie troficznymi stopniu zaawansowania eutrofizacji w wodach zbiorników zaporowych. Konieczność monitoringu jakości wód, dzięki któremu określa się wskaźniki eutrofizacji, regulują m.in. takie akty prawne, jak: Ustawa Prawo wodne, Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli, Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, a także wydana stosunkowo niedawno i oczekująca jeszcze na implementację do polskiego porządku prawnego Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184 w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Podstawowy podział wskaźników eutrofizacji obejmuje dwie grupy, które w różny sposób uwzględniają parametry jakości wody. Grupami tymi są wskaźniki jednoparametrowe i wskaźniki wieloparametrowe. Wskaźniki wieloparametrowe, nazywane tez zagregowanymi lub indeksami, uwzględniają kilka parametrów jakości wody i występujące między nimi zależności, pozwalając tym samym na wieloaspektowe ujęcie dające miarodajne wyniki.

EN

The trophic state of waters is an indicator of their fertility, i.e. the content of biogenic substances deciding on the production possibilities. The trophic state does not reflect one, single parameter, but a set of factors contributing to the synthesis of organic matter. The excess of biogenic compounds constitutes pollution leading to the eutrophication process. The article presents the criteria most often applied in assessing the trophic state and the eutrophication degree in dam reservoirs. The necessity to monitor the quality of waters, allowing for establishing the eutrophication indicators, is governed by such legal acts as: Water Law Act, Regulation of the Minister of Health on the supervision of the quality of bathing waters and sites occasionally used for bathing, Regulation of the Minister of Health on the quality of water intended for human consumption, as well as the recent Directive (EU) 2020/2184 of the European Parliament and of the Council on the quality of water intended for human consumption, still waiting to be implemented into the Polish legal system. The eutrophication indicators are divided into two main groups, each having a different approach to the quality parameters. One includes single-parameter indicators and the other - multi-parameter indicators. The multi-parameter indicators, also referred to as aggregate indicators or indexes, take into account several water quality parameters and interdependencies between them, allowing for a multi-aspect approach giving the most relevant results.

5

The Water Balance in a Dam Reservoir - a Case Study of the Przebędowo Reservoir

Waligórski Błażej, Korytowski Mariusz, Zydroń Adam, Liberacki Daniel, Fiedler Michał, Stasik Rafał

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2020

|

Tom 22, cz. 1

324--346

EN

This study presents the results of investigations conducted in the hydrological years of 2017 and 2018 in the immediate catchment of the Przebędowo reservoir, located in the Wielkopolskie province 25 km north of Poznań in the Murowana Goślina commune. The immediate catchment of the reservoir is approx. 95 km2 in area, while the direct recharge area of the lake (immediate catchment) covers 1.31 km2. The areas adjacent to the reservoir are arable lands composed of fluvial Quaternary (Pleistocene) deposits, while the analysis of layers covered by piezometers showed a predominance of medium sands deposited to a depth of approx. 3 m. The analysed reservoir was constructed in the valley of the Trojanki river (from 6+915 km to 8+371 km of its course) by the Wielkopolska Land Reclamation and Hydraulic Structure Authority in Poznan and it was commissioned in November 2014. The embankment dam of the reservoir is class IV, it is 334 m in length and 3.30 m in height. The reservoir of 1450 m in length and maximum width of 120 m, at the normal pool elevation of 72.50 m a.s.l. has a mean depth of 0.94 m and the pool area of 12.03 ha. The shoreline length of the reservoir is 2980 m, shoreline density is 248 m·ha-1 and the elongation index is 12. In turn, the flood control capacity derived from the difference between normal and maximum pool level is around 67 000 m3. The conducted analyses confirmed that apart from the weather conditions such as precipitation, air temperatures and evaporation from the reservoir a considerable role for the fluctuations in water levels in the reservoir was played by the anthropogenic factor. It was particularly related with the manner of reservoir operation frequently characteristic to dammed reservoirs and with the artificial control of water circulation. Analysis of the water balance for the Przebędowo reservoir showed that in the winter half-years of the analysed hydrological years of 2017 and 2018 the dominant factor in the case of increments was connected with inflow to the reservoir in the Trojanka watercourse, amounting to 12.9 hm3 and 5.16 hm3, respectively. To a much lesser extent the increments of water in those half-years were determined by the inflow to the reservoir from adjacent areas and by precipitation. In the case of losses the greatest share in the water balance was observed in the discussed half-years for outflow from the reservoir through the watercourse, which amounted to 10.0 hm3 and 3.75 hm3. To a lesser extent losses were determined by the uncontrolled underground outflow and subsurface inflow to the reservoir from adjacent areas. In turn, evaporation from the reservoir surface and water storage losses determined losses only slightly. Whereas in the summer half-years the increments in the water balance to the greatest extent were determined by inflows to the reservoir through the watercourse, which amounted to 10.7 hm3 (2017) and 3.59 hm3 (2018), while in the case of losses it was outflows from the reservoir amounting to 9.06 hm3 and 2.7 hm3. In turn, a lesser role was played in the case of losses by outflow from the reservoir to adjacent areas, which in the discussed half-years was comparable and amounted to a mean 0.66 hm3. Throughout the entire period of the analysed hydrological years of 2017 and 2018 the greatest share in the water balance for the Przebędowo reservoir was recorded for the components related with the horizontal water exchange. Inflows to the reservoir through the Trojanka watercourse and outflows constituted mean 49% and 38%, respectively. In the dry hydrological year of 2018 a significant share, in comparison to the other components, in the water balance was also found for the subsurface outflows from the reservoir to adjacent areas, accounting for 9%. In contrast, no major share in the water balance was found for the factors related with the vertical water exchange, characteristic of reservoirs having no outlets, such as precipitation and evaporation from the reservoir surface.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w latach hydrologicznych 2017 i 2018 w zlewni bezpośredniej zbiornika Przebędowo, zlokalizowanego w województwie wielkopolskim, 25 km na północ od Poznania w gminie Murowana Goślina. Powierzchnia zlewni całkowitej zbiornika wynosi około 95 km2, natomiast obszar bezpośredniej alimentacji jeziora (zlewnia bezpośrednia) zajmuje powierzchnię 1,31 km2. Tereny przyległe do zbiornika to grunty orne zbudowane z osadów czwartorzędowych (plejstocen) fluwialnych, a analiza warstw objętych piezometrami wykazała przewagę piasków średnich zalegających do głębokości około 3 m. Analizowany zbiornik został wykonany w dolinie rzeki Trojanki (od km 6+915 do km 8+371 jej biegu), przez Wielkopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu i został oddany do eksploatacji w listopadzie 2014 roku. Ziemna zapora czołowa na zbiorniku jest klasy IV, jej długość wynosi 334 m, przy wysokości 3,30 m. Zbiornik o długości 1450 m i szerokości maksymalnej 120 m, przy normalnym poziomie piętrzenia (NPP) wynoszącym 72,50 m n.p.m. ma średnią głębokość 0,94 m i powierzchnię zalewu 12,03 ha. Długość linii brzegowej omawianego zbiornika wynosi 2980 m, jej rozwinięcie kształtuje się na poziomie 248 m·ha-1 a wskaźnik wydłużenia wynosi 12. Natomiast rezerwa powodziowa stanowiąca różnicę pomiędzy NPP, a Max. PP osiąga wartość na poziomie około 67000 m3. Przeprowadzone badania potwierdziły, że poza czynnikami meteorologicznymi takimi jak opady atmosferyczne, temperatury powietrza oraz parowanie z powierzchni zbiornika duży wpływ na kształtowanie się stanów wody w zbiorniku miał również czynnik antropogeniczny. W szczególności związany z, często charakterystycznym dla zbiorników zaporowych, sposobem eksploatacji zbiornika i sztucznym sterowaniem obiegiem wody. Analiza bilansu wodnego zbiornika Przebędowo wykazała, że w półroczach zimowych analizowanych lat hydrologicznych 2017 i 2018 czynnikami wiodącymi po stronie przychodów były dopływy do zbiornika ciekiem Trojanka wynoszące odpowiednio 12,9 hm3 i 5,16 hm3. W znacznie mniejszym stopniu o przychodach wody w tych półroczach decydowały dopływ do zbiornika z terenów przyległych oraz opad atmosferyczny. Po stronie rozchodów największy udział w równaniu bilansowym miał, w omawianych półroczach odpływ ze zbiornika ciekiem, który wyniósł 10,0 hm3 i 3,75 hm3. W mniejszym stopniu o rozchodach decydował niekontrolowany odpływ wgłębny oraz dopływ podpowierzchniowy do zbiornika z terenów przyległych. Parowanie z powierzchni zbiornika oraz ubytki retencji decydowały o rozchodach w sposób nieznaczny. Natomiast w półroczach letnich o przychodach w równaniu bilansowym w największym stopniu również decydowały dopływy do zbiornika ciekiem, które wyniosły 10,7 hm3 (2017) oraz 3,59 hm3 (2018), a postronnie ubytków odpływy ze zbiornika kształtujące się na poziomie odpowiednio 9,06 hm3 oraz 2,7 hm3. Natomiast w mniejszym stopniu o rozchodach decydował odpływ ze zbiornika do przyległych terenów, który w omawianych półroczach był zbliżony i kształtował się na średnim poziomie 0,66 hm3. W skali całych analizowanych lat hydrologicznych największy udział w bilansie wodnym zbiornika Przebędowo miały składowe związane z poziomą wymianą wody. Dopływy do zbiornika ciekiem Trojanka oraz odpływy stanowiły średnio około 49% i 38%. W suchym pod względem opadów roku hydrologicznym 2018 istotny, w porównaniu do pozostałych składowych, udział w bilansie miał również odpływ podpowierzchniowy ze zbiornika do przyległych terenów stanowiąc 9%. Natomiast nie stwierdzono w bilansie wodnym znacznego udziału czynników związanych z wymianą pionową wody, charakterystycznego dla zbiorników bezodpływowych, takich jak opady atmosferyczne oraz parowanie z powierzchni zbiornika.

6

Assessment of the Impact of a Dammed Reservoir on Groundwater Levels in Adjacent Areas Based on the Przebędowo Reservoir

Waligórski Błażej, Korytowski Mariusz, Stachowski Piotr, Otremba Krzysztof, Kraczkowska Karolina

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 1

767--788

EN

The article presents the results of investigations carried out in the hydrological years of 2015, 2016 and 2017 in the Przebędowo reservoir basin (in areas adjacent to the reservoir). It is located in the Wielkopolskie province, 25 kilometres north of Poznań in the Murowana Goślina commune. The analysed catchment with an area of approx. 100 km2 is mostly covered by forests, while in the immediate vicinity of the reservoir it also comprises arable land. The entire catchment is covered by postglacial deposits, such as sands and clays. Areas adjacent to the reservoir are composed of quaternary (Pleistocene) fluvial deposits. The analysis of layers contained within piezometers showed the predominance of medium sands, which were deposited up to a depth of about 3 m. The groundwaters in those layers formed a continuous aquifer horizon. The analysed reservoir was constructed in the valley of the Trojanka river, from km 6 + 915 to km 8 + 371 of the river course, by the Greater Poland Provincial Land Drainage and Water Units Board in Poznań. It was put into operation in November 2014. The earth dam of the reservoir is class IV it is 334 meters long and 3.30 meters high. The reservoir with a length of 1450 m and a maximum bed-width of 120 m at a normal damming level has a flooded surface of 12.03 ha. The main purpose of the reservoir is to store water for agricultural purposes, improve climatic and water conditions in the adjacent agricultural areas, provide protect against flooding and fire for areas lying both below the dam and adjacent to the reservoir. Around the reservoir an ecological buffer zone was made in the form of tree and shrub plantings. It reduced runoff of biogenic compounds (nitrogen and phosphorus) and pesticides from adjacent agricultural areas. The conducted analysis of precipitation data according to the criterion developed by Kędziora (1995) (following Kaczorowska, 1962) showed that the water year of 2015 was dry. The precipitation total in that year was 429 mm and was lower than the average of the multi-year period by 131 mm, while temperature was higher than average by 0.5°C. In contrast, the water year of 2016 was wet, as the precipitation total in that year was 682 mm, i.e. by 122 mm higher than the average of the multi-year period, with the air temperature higher than the average by 0.4°C. The last water year analysed (2017) was very wet, because the precipitation total exceeded the multi-year average by 244 mm, with the air temperature close to the average. Results indicated that next to the character of the reservoir, also meteorological conditions had a considerable impact on changes in water levels in the analysed reservoir and groundwater levels in the adjacent area. Research showed a hydraulic connection between the water retained in the reservoir and groundwater in the adjacent areas. It was found that over a greater part of the water years analysed in this paper the water retained in the Przebędowo reservoir fed groundwaters of the adjacent areas. The longest supply time, which ranged from 282 days to 366 days, was recorded for wells P-2 to P-21. They are located within a short distance from the dam. In contrast, in the case of wells 1' to 6', located near the middle part of the reservoir, two-way water flow was found. In the analysed years the water in reservoir was fed by the groundwater from the wells for a period between 7 days (st. 2') to 365 days (st. 5'). The analyses carried out in the winter and summer half-years of the discussed water years indicated mostly strong relations between the elevation of water levels in the reservoir and groundwater elevation in the studied wells. However, it was found that the interrelationships between the discussed values were stronger in the summer half-years. The obtained research results generally showed that the waters accumulated in the Przebędowo reservoir have a positive impact on groundwaters in the adjacent areas and feed them during drought periods.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w latach hydrologicznych 2015, 2016 oraz 2017 w zlewni zbiornika Przebędowo (w terenach bezpośrednio przyległych do zbiornika), zlokalizowanej w województwie wielkopolskim, 25 km na północ od Poznania w gminie Murowana Goślina. W omawianej zlewni, o powierzchni około 100 km2 przeważają lasy, a w mniejszym stopniu w terenie bezpośrednio przyległym do zbiornika występują grunty orne. Na całym obszarze zalegają utwory polodowcowe takie jak piaski i gliny. W ogólnym ujęciu tereny przyległe do zbiornika zbudowane są z osadów czwartorzędowych (plejstocen) fluwialnych, a analiza warstw objętych piezometrami wykazała przewagę piasków średnich zalegających do głębokości około 3m, w których wody gruntowe tworzą ciągły poziom wodonośny. W terenie bezpośrednio przyległym do zbiornika występują grunty orne. Analizowany zbiornik został wykonany w dolinie rzeki Trojanki, od km 6+915 do km 8+371 jej biegu przez Wielkopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu i został oddany do eksploatacji w listopadzie 2014 roku. Ziemna zapora czołowa na zbiorniku jest klasy IV, jej długość wynosi 334 m, przy wysokości 3,30 m. Zbiornik o długości 1450m i szerokości maksymalnej 120m, przy normalnym poziomie piętrzenia (NPP) ma powierzchnię zalewu 12,03ha. Głównym celem zbiornika jest magazynowanie wody dla celów rolniczych, poprawa warunków klimatycznych i wodnych na przyległych użytkach rolnych, oraz ochrona przeciwpowodziowa i przeciwpożarowa terenów leżących poniżej zapory, a także terenów przyległych do zbiornika. Wokół zbiornika wykonano ekologiczną strefę buforową w postaci nasadzeń z drzew i krzewów, redukującą spływy związków biogennych (azot, fosfor) i środków ochrony roślin z przyległych terenów użytkowanych rolniczo. Przeprowadzona analiza wilgotnościowa omawianych w pracy lat według kryterium Kędziory 1995 (za Kaczorowska 1962) pozwoliła stwierdzić, że pierwszy analizowany w pracy rok hydrologiczny 2015 był rokiem suchym, w którym suma opadów wyniosła 429 mm i była niższa od średniej z wielolecia o 131 mm, przy temperaturze powietrza wyższej od średniej o 0,5°C. Natomiast rok hydrologiczny 2016 był rokiem wilgotnym, w którym suma opadów wyniosła 682 mm i była wyższa od średniej z wielolecia o 122 mm, przy temperaturze powietrza wyższej od średniej o 0,4°C. Ostatni analizowany w pracy rok hydrologiczny 2017 był bardzo wilgotny, gdyż suma opadów przekroczyła w tym roku średnią z wielolecia aż o 244 mm, przy zbliżonej do średniej temperaturze powietrza. Uzyskane wyniki badań potwierdziły, że duży wpływ na zmiany stanów wody w analizowanym zbiorniku i wód gruntowych w terenie przyległym, poza charakterem zbiornika, miał przebieg warunków meteorologicznych. Badania wykazały, że pomiędzy wodami retencjonowanymi w zbiorniku a wodami gruntowymi w terenach przyległych istnieje więź hydrauliczna. Stwierdzono, że przez większą część analizowanych w pracy lat hydrologicznych retencjonowane w omawianym zbiorniku wody zasilały wody gruntowe terenów przyległych, przy czym najdłuższy czas zasilania, wynoszący od 282 dni do 366 dni, stwierdzono dla studzienek od P-2 do P-21 zlokalizowanych w niedalekiej odległości od zapory. Natomiast w przypadku studzienek od 1’do 6’ zlokalizowanych w okolicach środkowej części zbiornika stwierdzono dwukierunkowy przepływ wód. W analizowanych latach wody gruntowe zasilały od strony tych studzienek wody zbiornika przez okres od 7 dni (st. 2’) do 365 dni (st. 5’). Przeprowadzone w analizowanych półroczach zimowych i letnich omawianych lat hydrologicznych obliczenia związków pomiędzy rzędnymi stanów wody w zbiorniku, a rzędnymi zwierciadła wód gruntowych w badanych studzienkach wykazały w większości silne zależności. Stwierdzono jednak, że wzajemne powiązania pomiędzy omawianymi wielkościami silniejsze były w półroczach letnich analizowanych lat. W ogólnym ujęciu uzyskane wyniki badań wykazały, że zasoby wodne gromadzone w zbiorniku Przebędowo pozytywnie oddziaływają na wody gruntowe terenów przyległych, zasilając je w okresach posusznych.

7

Kryteria stężeniowe i indeksy troficzne w ocenie stanu troficznego wód na przykładzie zbiorników zaporowych Polski południowo-wschodniej

Bartoszek L., Gruca-Rokosz R., Koszelnik P.

Technologia Wody

|

2017

|

Nr 1 (51)

54--58

PL

W pracy dokonano oceny stanu troficznego wód siedmiu zbiorników zaporowych południowo-wschodniej Polski. Do oceny troficzności wykorzystano kryteria stężeniowe oparte na analizie stężeń fosforu ogólnego (Pog), azotu ogólnego (Nog) oraz chlorofilu a (Chl a). Obliczono również wskaźniki TSI oraz ITS. Trzy spośród analizowanych zbiorników (Rzeszów, Maziarnia i Nielisz) zaklasyfikowano do zbiorników hipertroficznych. Kolejne trzy (Ożanna, Kamionka i Cierpisz) charakteryzowały się poziomem troficzności na pograniczu eutrofii/hypertrofii. Zbiornikowi Besko przyporządkowano zaś najniższy poziom troficzności na pograniczu mezotrofii/eutrofii. Zaobserwowano, że kryteria oceny stanu troficznego wód oparte na analizie substratów procesu eutrofizacji (Pog, Nog) wskazywały na wyższy stan troficzny wód niż kryteria oparte na analizie produktu eutrofizacji w postaci Chl a. Wobec powyższego, uznano, że w przypadku zbiorników zaporowych, ze względu na ich przepływowy charakter i fakt, że spora ilość substancji biogennych może opuszczać zbiornik bez włączenia w łańcuch troficzny; stosowanie wskaźników bazujących na analizie stężenia chlorofilu a jest bardziej zasadne i daje wiarygodniejsze wyniki w ocenie stanu troficzności.

EN

The paper presents an assessment of the trophic status of waters of the seven reservoirs from SE Poland. To evaluate the trophy criteria based on an analysis of the concentration of total phosphorus (TP), total nitrogen (TN) and chlorophyll a (Chi a) were used. Moreover trophic state indexes TSI and ITS were calculated. Three of the analyzed reservoirs (Rzeszow, Maziarnia and Nielisz) were classified as hypertrophic, whereas another three (Ożanna, Kamionka and Cierpisz) were characterized as eutrophic or hypertrophic. The Besko reservoir had the lowest trophic status: mesotrophic eutrophic. It was observed that the criteria for the trophic Plains assessment based on the analysis of the substrates of eutrophication (TP, TN) indicated a higher trophic state than the criteria based on an analysis of the product of eutrophication (Chl a). Accordingly. it is considered that in the case of reservoirs a large amount of nutrients discharge the reservoir. the use of indexes based on concentration of chlorophyll a is more reasonable and gives more reliable results in the assessment of the trophic status.

8

Ocena zmienności stanów wód w zbiorniku Przebędowo i wód gruntowych w terenie bezpośrednio przyległym w pierwszym roku eksploatacji

Korytowski M., Waligórski B.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 1

175--182

PL

W pracy przedstawiono wstępne wyniki badań przeprowadzonych w 2015 roku w zlewni zbiornika Przebędowo (w terenie bezpośrednio przyległym do zbiornika), zlokalizowanej w województwie wielkopolskim, 25 km na północ od Poznania w gminie Murowana Goślina. Zbiornik został wykonany w dolinie rzeki Trojanki, od km 6+915 do km 8+371 jej biegu przez Wielkopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu i został oddany do eksploatacji w listopadzie 2014 roku. Ziemna zapora czołowa na zbiorniku jest klasy IV, jej długość wynosi 334 m, przy wysokości 3,30 m. Zbiornik o długości 1450 m i szerokości maksymalnej 120 m, przy normalnym poziomie piętrzenia (NPP) 72,50 m n.p.m ma powierzchnię zalewu 12,03 ha i pojemność 0,162 mln m3. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że poza warunkami meteorologicznymi istotny wpływ na kształtowanie się stanów wody w samym zbiorniku, ale także w terenie bezpośrednio przyległym miało piętrzenie wody. Badania wykazały także silną więź hydrauliczną pomiędzy wodami retencjonowanymi w zbiorniku, a wodami gruntowymi w terenie przyległym od strony analizowanych studzienek. Przeprowadzone dla 2015 roku obliczenia związków pomiędzy tymi wielkościami wykazały silne zależności. Obliczone współczynniki korelacji (r) wahały się od 0,83 dla studzienki P-16 do 0,92 dla studzienki P-18 i zależności te dla wszystkich analizowanych studzienek były istotne na poziomie α = 0,01.

EN

The paper presents preliminary results of research conducted in 2015 in the Przebędowo catchment (in the area directly adjacent to the reservoir), located in the Wielkopolska province, 25 km north of Poznan in the Murowana Goślina municipality. Analyzed reservoir was created in the valley of the Trojanka river, from km 6+915 to km 8+371 of its course by the Greater Board of Land Reclamation and Water Facilities in Poznan and was put into operation in November 2014. Clay dam leading to the reservoir is a Class IV, its length is 334 m, with a height of 3.30 m. The tank with a length of 1450 m and a maximum width of 120 m, with a normal level of impoundment (NPP) above sea level, has an area of 72.50 m lagoon 12.03 ha and capacity 0.162 million m3. Based on the research, it was found that despite the weather conditions, significant impact on the water levels in the reservoir and also in the area immediately adjacent had impoundment of water. The study found also a strong relationship between retention water in the reservoir and groundwater in the area adjacent on the side of analyzed wells. Conducted for year 2015 relationships calculations between these values showed a strong relationship between them. The calculated correlation coefficients (r) ranged from 0.87 for wells P-16 to 0.92 for P-wells 18 and according to these for all analyzed wells were significant at α = 0.01.

9

Ocena stanu troficznego zbiorników zaporowych południowej Polski będących pod wpływem zróżnicowanej antropopresji

Kasza H.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 1

78--87

PL

Celem badań była ocena stanu troficznego trzech zbiorników zaporowych będących pod różnym wpływem antropopresji, a także zróżnicowanych cechami morfologicznymi, hydrologicznymi i zlewniowymi. Badaniami objęto trzy zbiorniki: Wapienica, Goczałkowice i Łąka. Do oceny stanu troficznego wód zbiorników wykorzystano kryteria oparte o zmierzone stężenia (azotu i fosforu ogólnego, chlorofilu a) i wartości graniczne różnicowania trofii oraz indeks troficzny Carlsona (TSI – Trophic State Index). Stwierdzono występowanie zależności pomiędzy sposobem użytkowania zlewni a stanem troficznym wód zbiornikowych. Stan troficzny wyrażony poprzez wskaźniki TSI oraz kryteria stężeniowe został określony dla wód zbiornika Wapienica jako znajdujący się na pograniczu oligotrofii i mezotrofii, zbiornika Goczałkowice jako kształtujący się pomiędzy mezoeutrofią a eutrofią, zaś zbiornika Łąka jako wykazujący cechy eutrofii bądź hipertrofii.

EN

The aim of this study was to assess a trophic state of reservoirs in southern Poland under diversified human impact with different morphological, hydrological and river basin features. Three reservoirs were studied: Wapienica, Goczałkowice and Łąka. To estimate a trophic state of reservoir waters criteria based on measured total nitrogen, total phosphorous and chlorophyll a concentrations and limiting values of trophies differentiation as well as the Carlson trophic index (TSI) were used. Relationship between river basin operation use and a trophic state of reservoir waters was found. A trophic state described by TSI indices and concentration criteria for the Wapieni-ca reservoir water were encountered between oligothropy and mesotrophy. For the Goczałkowice reservoir the trophic state was described between mesoeutrophy and eutrophy and for the Łąka reservoir it had both eutrophic and hypertrophic features.

10

Assessment of Phosphorus Retention in the Bottom Sediments of the Solina-Myczkowce Complex of Reservoirs

Bartoszek L., Koszelnik P.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 1

213--230

EN

Ex situ research was carried out under aerobic and anoxic conditions, pertaining to the undisturbed cores of the bottom sediments within the Solina and Myczkowce complex of dammed reservoirs, within the scope of assessing their capacities related to retention of phosphates. The sediments, in the examined reservoirs (excluding the sandy littoral deposits) turned out to have a great phosphorus retention capacity, especially under aerobic conditions. Phosphorus retention, under anoxic conditions, was less intense within the sediments of both reservoirs. The sandy littoral deposits, even though the total phosphorus, mobile fractions and organic matter contents were lower, turned out to be in possession of the highest capacity to release the phosphates under anoxic conditions (the highest value of zero equilibrium phosphate concentration EPC-0). At the same time, the capacity of phosphorus retention was insignificant. In case of the Solina and Myczkowce reservoirs, phosphorus deposition in bottom sediments outweighed the processes of phosphorus release. This is proven mainly by the low capacity to release the phosphates, and high level of retention capacity in most of the sediments.

PL

Przeprowadzono badania ex situ w warunkach aerobowych i anoksycznych na niezaburzonych rdzeniach osadów dennych zbiorników zaporowych Solina i Myczkowce w celu oceny ich zdolności do retencji fosforanów. Osady badanych zbiorników (za wyjątkiem piaszczystych depozytów litoralnych) wykazały się bardzo dużą zdolnością zatrzymywania fosforu, zwłaszcza w warunkach aerobowych. Retencja fosforu w warunkach anoksycznych zachodziła w osadach obu zbiorników mniej intensywnie. Piaszczyste osady litoralne, pomimo niższych zawartości fosforu całkowitego, frakcji mobilnych oraz materii organicznej, wykazały najwyższą zdolność wydzielania fosforanów w warunkach anoksycznych (najwyższa wartość równowagowego stężenia fosforanów w punkcie zero EPC-0) i nieznaczne tylko zdolności do zatrzymywania fosforu. W zbiornikach zaporowych Solina i Myczkowce procesy depozycji fosforu w osadach dennych przeważały nad procesami jego uwalniania. Świadczy o tym głównie niska zdolność uwalniania fosforanów i wysoka zdolność retencyjna przeważającej partii osadów.

11

Quantity and quality of organic carbon in bottom sediments of two upland dam reservoirs in Poland

Smal H., Ligęza S., Baran S., Wójcikowska-Kapusta A.

Environment Protection Engineering

|

2015

|

Vol. 41, nr 1

95--110

EN

The quantity and quality of organic carbon were studied in bottom sediments of two small, shallow, polymictic dam reservoirs located in SE Poland: Zalew Zemborzycki (ZZ) and Brody Iłżeckie (BI). Total content of organic carbon (Corg), and its fractions have been determined. The maps of Corg spatial distribution have been compiled. Wide ranges of sedimentary Corg were noted as well as differences between two reservoirs in respect of its content and spatial distribution. The Corg content in the sediments showed a longitudinal zonation pattern in the ZZ and a transverse one in the BI. The composition of sedimentary Corg showed the highest percentage of the insoluble fraction followed by humus acid fraction and the lowest – hemicelluloses fraction. In the humus acid fraction, fulvic acids overbalanced humic acids.

12

Rola wód depresyjnych zasilających zbiornik Goczałkowice w aspekcie bilansu azotu i fosforu

Kostecki M., Kernert J., Janta-Koszuta K.

Instal

|

2014

|

nr 12

96--99

PL

Wykonano bilans związków azotu i fosforu wprowadzanych do zbiornika Goczałkowice z wodami rzeki Wisły i Bajerki oraz wód depresyjnych doprowadzanych do zbiornika za pomocą pięciu przepompowni. Bilans wykazał, że w wodzie odpływającej ze zbiornika całkowity ładunek azotu jest mniejszy od doprowadzonego. Pod tym względem następuje poprawa jakości wody. Sporządzony bilans wykazał również, że w zbiorniku Goczałkowice nie następuje kumulacja związków fosforu. Jest to zjawisko korzystne z punktu widzenia zagrożenia eutrofizacją. Badania zostały wykonane w ramach projektu „Zintegrowany system wspomagający zarządzaniem i ochroną zbiornika zaporowego” współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

EN

Balance of nitrogen and phosphorus entered to the Goczałkowice dam-reservoir with the water of the Bajerka, the Wisła rivers as well as depressing water entered to the reservoir from 5 pumping stations was done. The balance showed that total load of nitrogen under the reservoir is lower than the input. From the nitrogen point of view improvement of water quality is observed. Results of research showed that in the Goczałkowice dam-reservoir accumulation of phosphorus is not observed. It is advantageous from the risk of eutrophication point of view. The study was carried out in the framework of the project „Integrated support system for management and protection of water reservoir” co-financed by the European Regional Development Fund.

13

Wdrożenie metodyki badania i oceny jakości osadów dennych zbiorników wodnych

Tomczuk U., Dmitruk U., Jancewicz A.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2014

|

Nr 11

441--444

PL

W pracy omówiono wdrożenie metodyki badania i oceny jakości osadów dennych zbiorników zaporowych, na przykładzie zbiornika Klimkówka. Wyznaczono lokalizację punktów pobierania próbek osadów dennych, pobrano i przygotowano próbki do analizy oraz oznaczono stężenia wskaźników, w zależności od celu badań, zgodnie z przyjętymi wytycznymi. Następnie dokonano ogólnej oceny jakości osadów dennych zbiornika Klimkówka, na podstawie zaproponowanej klasyfikacji. Osady oceniono jako bardzo zanieczyszczone (klasa IV) ze względu na zawartość niklu oraz p,p’-DDT. Dokonano również oceny osadów dennych jako urobku oraz oceny pod kątem możliwości ich zagospodarowania. Osady jako urobek są niezanieczyszczone i mogą zostać zagospodarowane na terenach przemysłowych, użytkach kopalnych czy terenach komunikacyjnych.

EN

This paper describes the implementation of methodology of study and assessment the bottom sediments quality in the water reservoir, with the bottom sediments samples collected from Klimkówka reservoir. Locations of samples in Klimkówka reservoirs were set out, the bottom sediments samples were collected and prepared, and then the chemical substances were determined, according to methodology. The results of study were assessed according to suggested classification. Collected bottom sediments were very polluted, considering concentration of nickel and p,p’-DDT. Bottom sediments samples were also assessed as a spoil and if they could be management. Bottom sediments are not polluted as a spoil and they can be used on the ground of industrial areas, opencast mining and transport areas.

14

Metodyka badania i oceny jakości osadów dennych zbiorników wodnych

Tomczuk U., Dmitruk U., Jancewicz A.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2014

|

Nr 9

350--355

PL

W pracy przedstawiono schemat i wyniki opracowania metodyki badania i oceny jakości osadów dennych zbiorników zaporowych dla potrzeb ogólnej oceny ich jakości oraz dla oceny możliwości zagospodarowania osadów. Określono kryteria wyboru miejsc pobierania próbek osadów dennych, częstotliwość oraz sposób pobierania osadów, zakres badanych wskaźników, sposób przygotowania próbek do badań oraz metody referencyjne analiz dla przyjętego zakresu wskaźników. Opracowano metodę ogólnej oceny jakości osadów dennych (klasy jakości) oraz ocenę możliwości ich zagospodarowania.

EN

This paper describes the way and results of development the methodology of study the bottom sediments for general assessment their quality and for assessing possibility of bottom sediments management. First of all, the methodology of investigation the bottom sediments from reservoirs was proposed, according as the purpose of investigation. Following parameters were set out: criteria of bottom sediments sample locations, frequency and the way of bottom sediments samples collection, the way of samples preparation and methods of analysis the indicators. The methods of assessment for general monitoring and for assessing possibility of sediments management, were suggested.

15

Zbiorniki zaporowe jako źródło emisji gazów cieplarnianych

Gruca-Rokosz R.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2012

|

T. 15, nr 1

51-65

PL

Obserwowane w ostatnich latach globalne ocieplenie klimatu stymuluje badania dotyczące emisji gazów szklarniowych do atmosfery zarówno ze środowisk wodnych, jak i lądowych. Za główną przyczynę efektu cieplarnianego uważa się nadmierną emisję CO2 i CH4 . Nie ma wątpliwości, że oceany pełnią kluczową rolę w globalnej wymianie gazów, ale istnieją też mocne dowody, że wody śródlądowe (zwłaszcza zbiorniki zaporowe) mogą odgrywać nieproporcjonalną do swej wielkości rolę w globalnej dynamice gazów szklarniowych. Zachodzące w zbiornikach zaporowych procesy rozkładu materii organicznej są bowiem źródłem emisji dwóch głównych gazów szklarniowych: metanu i ditlenku węgla. Oszacowano, że ok. 7% gazów szklarniowych emitowanych ze źródeł antropogenicznych stanowią gazy węglowe emitowane ze zbiorników zaporowych. W pracy zebrano informacje dotyczące emisji węglowych gazów szklarniowych ze zbiorników zaporowych w różnych strefach klimatycznych. Opisano mechanizmy tworzenia, ścieżki transportu oraz główne przemiany tych gazów w ekosystemach słodkowodnych.

EN

In aspect of global warming, scientists conducting intensive research on greenhouse gas emissions into the atmosphere from both aquatic and terrestrial environments. Excessive emissions of CO2 and CH4 are considered as the main cause of the greenhouse effect. There is no doubt that the oceans play a key role in the global exchange of gases, but there are also strong evidences that inland waters (particularly reservoirs) may play a disproportionate to their size role in the global dynamic of greenhouse gases. During the impoundment dam reservoir a certain area of land covered with vegetation is flooded, and in existing reservoir, organic matter is produced in the process of primary production and delivered from the catchment. The collected organic material dies, shall be deposited in the bottom sediments, where it is decomposed by bacteria. Depending on the oxygen conditions, CO2 or CO2 and CH4 are the end product of decomposition. Because during transport of gases to the interface water - atmosphere they are transformed microbiologically, the amount of greenhouse gases released from the sediment is not equal to the size of the emitted into the atmosphere. It was estimated that approximately 7% of greenhouse gas carbon emissions from anthropogenic sources are the gases emitted from reservoirs. The most information in the literature on greenhouse gas emissions from reservoirs, concerns reservoirs which are located in tropical and boreal climatic zone. The few reports on the temperate zone. The results show that both CO2 and CH4 emissions from boreal reservoirs are small compared to the ones in the tropics. This is certainly due to the water temperature. Besides the huge difference of emissions in different climate zones also between reservoirs in the same climatic zone the differences in the greenhouse gas emissions can be significant. This indicates that there are other factors that significantly regulate greenhouse gas emissions from reservoirs into the atmosphere. These are: the content and type of organic matter deposited in the bottom sediments and the reservoir age. Hydroelectric reservoirs have long been considered as "clean" energy source. However, some scientists prove that hydropower is a significant contributor to greenhouse gas emissions and is not "climate-friendly". The results of calculations indicate that the impact of a modern gas plant on the warming is greater than high-emission boreal reservoir, but the tropical reservoir can have tens of times greater impact on the global warming than the gas plant. In this work the information about the carbon greenhouse gases emissions from reservoirs in different climatic zones is collected. The mechanisms of the formation, transport pathways and main transformation of these gases in freshwater ecosystems were described.

16

Odczyn i właściwości sorpcyjne osadów dennych Zalewu Zemborzyckiego i zbiornika Brody Iłżeckie

Smal H., Ligęza S., Baran S.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 29

174-181

PL

Badano osady denne zbiornika Brody Iłżeckie (BI) (N51°00'13" E21°10'01") i Zalewu Zembrzyckiego (ZZ) (N51°10'43" E22°31'25"). Obydwa zbiorniki są podobne pod względem wieku, pełnionych funkcji (rekreacyjne, regulacja przepływu) i powierzchni (260-280 ha). W osadach oznaczono odczyn pH i właściwości sorpcyjne. Osady Zalewu Zemborzyckiego wykazywały odczyn obojętny i alkaliczny, niską kwasowość hydrolityczną i wysokie wysycenie kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi, szczególnie wapniem. Osady BI wykazały niższe wartości pH, większą kwasowość hydrolityczną, mniejszą całkowitą pojemność sorpcyjną i wysycenie kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi niż osady ZZ. Zawartość kationów wymiennych w osadach zbiornika BI była znacznie zróżnicowana i zależała od miejsca ich pobrania, natomiast w osadach ZZ była zbliżona bez względu na miejsce ich czerpania. Zbiorniki różniły się (różnice istotne statystycznie) pod względem wszystkich, z wyjątkiem wymiennego K+, badanych cech sorpcyjnych osadów.

EN

Bottom sediments of Brody Iłżeckie (BI) (N51°00'13" E21°10'01") and Zalew Zemborzycki (ZZ) (N51°10'43" E22°31'25") reservoirs have been investigated. Both reservoirs are similar by the age, main functions (flow regulation, recreation), and area (260-280 ha). Reaction (pH) and sorptive properties of sediments have been determined. Sediments of Zalew Zemborzycki showed neutral and alkaline reaction, low hydrolytic acidity and high saturation of sorptive complex with bases, especially with calcium. Sediments of BI had lower values of pH, larger hydrolytic acidity, lower values of cation exchange capacity, and lower base saturation in comparison with the sediments of ZZ. The content of exchangeable cations in the sediments of BI was differentiated and dependent on the sampling site, whereas in the sediments of ZZ reservoir it was close regardless of sampling points. The reservoirs differed (differences statisticaly signifficant) in all, with the exception of exchangeable K+, the studied sorptive features.

17

Bajkał i kaskada Angary - największy na świecie system gospodarowania zasobami wody słodkiej

Jaguś A., Khak V., Kozyreva E., Rzętała M. A., Rzętała M., Szczypek T.

Gospodarka Wodna

|

2012

|

Nr 9

382-387

PL

Przedstawiono podstawowe parametry zbiorników zaporowych na rzece Angarze. Omówiono warunki zasilania Angary z jeziora Bajkał. Wymieniono podstawowe funkcje zbiorników kaskady. Zasygnalizowano problemy konsekwencji środowiskowych i społeczno-gospodarczych związanych z utworzeniem zbiorników.

EN

The article is an attempt to assess the influence of one, existing polder on raised water stage reduction. It does not analyse the economic, construction and ecological issues, which are equally important while assessing the possibilities to use polders as dry retention reservoirs.

18

Studia nad pochodzeniem materii organicznej zdeponowanej w osadach dennych zalewu Maziarnia, na podstawie analizy elementarnej i izotopowej

Gruca-Rokosz R., Tomaszek J. A., Koszelnik P.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2012

|

Nr 6

257-259

PL

Celem pracy była analiza znaczenia zarówno naturalnych jak i antropogenicznych źródeł materii organicznej (OM) zawartej w osadach dennych zalewu Maziarnia. Obserwowane wartości wskaźników izotopowych i elementarnych sugerują mieszane pochodzenie OM ze źródeł allo- i autochtonicznych w całym zbiorniku. Wykorzystanie modelu mieszanych źródeł w oparciu o wskaźniki 5I5N i C:N wskazują na przewagę materii autochtonicznej (50-80%).

EN

The aim of this study was to investigate the importance of both natural and anthropogenic sources of organic matter (OM) in bottom sediments of the Maziarnia reservoir, Poland. Isotopic and elemental data, within the reservoir, was consistent with relatively efficient mixing of allo- and autochthonic matter. Calculations using the end-member mixing model based on 515N and C:N values shows advantage of autochthonous OM (50-80%).

19

Ocena stanu troficznego trzech nizinnych zbiorników zaporowych Polski

Gruca-Rokosz R., Koszelnik P., Tomaszek J. A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2011

|

Nr 26

196-205

PL

W pracy poddano ocenie stan troficzny trzech niestratyfikowanych, reolimnicznych zbiorników zaporowych zlokalizowanych na pierwszorzędowych dopływach Wisły, w rejonie Polski południowo-wschodniej: zbiornika Wilcza Wola na Łęgu, Chańcza na Czarnej Staszowskiej oraz Nielisz na Wieprzu. W badaniach wykorzystano dostępne w literaturze kryteria pozwalające ustalać stan troficzny na podstawie stężeń związków azotu, fosforu i chl a w wodach, oraz zintegrowane indeksy troficzności, gdzie stan wód wynika ze dostępności substratów oraz zawartości produktów fotosyntezy. Na tej podstawie zbiorniki Wilcza Wola i Nielisz zakwalifikowane zostały do grupy eutroficznych/hipertroficznych, zaś zbiornik Chańcza do mezotroficznych/eutroficznych. Stwierdzono także, że wykorzystane kryteria i indeksy są przydatne do tego typu analiz.

EN

The study assesses the trophic state of three unstratified, reolimnic reservoirs located on tributaries of the Vistula in the SE Poland: Wilcza Wola on the Łęg river, Chańcza on the Czarna Staszowska river and Nielisz on the Wieprz river. For the trophic state identification were used both the literature criteria based on the concentrations of nitrogen and phosphorus in the water, and integrated trophic state indexes (TSI). TSI shows the trophic state of water due to the availability of substrates and the content of the products of photosynthesis. On this basis, Wilcza Wola and Nielisz reservoirs were qualified for group of eutrophic /hypertrophic, while Chańcza reservoir to mesotrophic/eutrophic. It was also stated that the criteria and indices used are suitable for this type of analysis.

20

Zmiany stężenia chromu w wodzie zbiornika zaporowego w Lubachowie w okresie stagnacji letniej i zimowej

Senze M., Kowalska-Góralska M.

Proceedings of ECOpole

|

2010

|

Vol. 4, No. 2

483--487

PL

Przeprowadzono badania zawartości chromu w wodzie zbiornika zaporowego Lubachów w okresie stagnacji letniej i zimowej. Stwierdzono niską zawartość chromu w wodzie, utrzymującą się na poziomie charakterystycznym dla wód powierzchniowych obszaru Polski o średnim stopniu zanieczyszczenia chromem.

EN

Chromium contents in the water of the Lubachow dam reservoir were measured during summer and winter stagnation. Its accumulation was low, the level was like in waters of Polish medium polluted water area.