Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Pozycja hydrodynamiczna i znaczenie gospodarcze dewońskich zbiorników wód podziemnych w Górach Świętokrzyskich

Prażak J.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

T. 198

1--74

PL

Góry Świętokrzyskie są położone w południowo-wschodniej części Polski i wyróżniają się skomplikowaną budową geologiczną. Wyodrębnia się w nich waryscyjski trzon paleozoiczny i obrzeżenie mezozoiczne o strukturach alpejskich. Praca obejmuje hydrogeologię trzonu paleozoicznego, ze szczególnym uwzględnieniem środkowo- i górnodewońskich zbiorników wód podziemnych. Są one podstawowymi zbiornikami wody dla ludności, rolnictwa i przemysłu, a zwłaszcza liczących 200 tys. mieszkańców Kielc. W wyniku szczegółowej analizy hydrodynamiki poszczególnych części poziomu środkowo- i górnodewońskiego oraz w nawiązaniu do innych wcześniejszych prac własnych autor wydzielił dwanaście odrębnych zbiorników wód podziemnych i wyznaczył ich obszary bilansowe. Ustalone bądź oszacowane łączne zasoby odnawialne wynoszą 12 131 m3/h, w tym dyspozycyjne 8467 m3/h. Pobór wody na ujęciach komunalnych i przemysłowych kształtuje się w ilości 2437 m3/h, a rezerwa zasobów dyspozycyjnych około 3045 m3/h.

EN

The Holy Cross Mountains are located in southeast Poland and are characterized by a complicated geological structure. The work deals with the hydrogeology of the Paleozoic core, with particular emphasis on Middle and Upper Devonian groundwater reservoirs. They are the primary source of water for public supply agriculture, industry, and especially for the population of 200 thousand inhabitants of Kielce. The geological structure of the folded Paleozoic core clearly shows synclinoria and anticlinoria in which the synclines are composed mainly of limestone and dolomite aquifers of the Middle Devonian and the lower part of the Upper Devonian–Frasnian, forming a fissure-karst groundwater reservoirs. Following a detailed analysis of the hydrodynamics of the individual parts of the Middle and Upper Devonian aquifers and referring to previous papers, the author has separated twelve groundwater reservoirs and their areas of balance. The total area of their occurrence is 504.02 km2. The author estimated their overall renewable resourcesat 12 131 m3/h, and the dispositional resources at 8467 m3/h. Consumption of water from existing approaches amounts to 2437 m3/h, and the disposable resources are about 3045 m3/h.

2

Zagrożenia środowiska wodnego związane z likwidacją górnictwa rud cynku i ołowiu w Małopolsce

Motyka J., Czop M., Syposz-Łuczak B.

Przegląd Górniczy

|

2007

|

T. 63, nr 1

45-53

PL

Podstawowym problemem związanym z likwidacją kopalń rud Zn-Pb w rejonach chrzanowskim i olkuskim będzie pogorszenie jakości wód podziemnych w zasobnych wapieniach i dolomitach triasowych, stanowiących Główne Zbiorniki Wód Podziemnych (GZWP) 452 Chrzanów oraz 454 Olkusz-Zawiercie. Degradacja jakości wód triasowych nastąpi na znacznych obszarach, utrudniając zaopatrzenie w wodę miejscowej ludności. W pracy przedstawiono stan badań w zakresie prognozowania zmian środowiska wodnego związanych z likwidacją kopalń rud cynku i ołowiu w Małopolsce. Praca ma uniwersalny charakter, gdyż jej wyniki można zastosować do likwidowanych kopalń eksploatujących złoża zawierające siarczki żelaza (węgle brunatne i kamienne, rudy miedzi) lub też siarkę rodzimą.

EN

The basic problem connected with liquidation of Zn-Pb ore mines in the region of Chrzanów and Olkusz will be deterioration of Underground waters quality in the rich limestone and dolomites of Trias, being the main Underground accumulations 452 Chrzanów and 454 Olkusz-Zawiercie. Degradation of Trias waters quality will occur on the considerable area making difficult water supply for the local population. The state of studies in the range of forecasting of the water environment changes connected with liquidation of zinc and lead ore mines in Małopolska is presented in the work. The work is of universal character because its results can be applied to liquidated mines exploiting deposits containing ferrous sulfides (Brown and hard coals, copper ores) or native sulfur as well.

3

Protection of groundwater intended for human consumption in the water framework directive: strategies and regulations applied in some European countries

García-García Á., Martínez-Navarrete C.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2005

|

Vol. 18

28-32

EN

Present analysis of treatment of groundwater protection areas in different European countries, existence of specific regulations, considered criteria for delineation and applied or recommended methodology for each case by qualified organisations has been reviewed in the frame of the Water Framework Directive transposition to each country’s regulations. This analysis, made for Germany, France, the United Kingdom, Spain, Italy, Portugal, the Netherlands, Ireland and Switzerland, has revealed a huge disparity of criteria for delineation of groundwater catchment protection areas between the considered countries. The most relevant differentiating aspects of the protection areas treatment, analysed in each country, were as follows: - existence or lack of a specific norm on the delineation of protection areas; - number of zones into which a protection area is divided, and the possibility of their further subdivision; - employed criteria and methods with degree of their definition in the norms; - specific treatment of karst and fissured aquifers; - how the source is protected: quality and/or quantity; - use of vulnerability mapping as a basic criterion in the protection zones delineation.

PL

W artykule przedstawiono analizę ochrony wód podziemnych w różnych krajach europejskich, a także specjalne przepisy, związane z wprowadzaniem do krajowych przepisów Ramowej Dyrektywy Wodnej. Ponadto zapoznano się z kryteriami przyjmowanymi przez wyspecjalizowane organizacje do wyznaczania granic obszarów ochronnych oraz stosowaną przez nie lub rekomendowaną metodologię. Analizą objęto Niemcy, Francję, Wielką Brytanię, Hiszpanię, Włochy, Portugalię, Holandię, Irlandię i Szwajcarię. Stwierdzono bardzo duże rozbieżności w kryteriach przyjmowanych przez różne kraje do określania zasięgu obszarów ochronnych. Do najpoważniejszych różnic w traktowaniu przez poszczególne kraje obszarów ochronnych należą: - istnienie lub brak specjalnych kryteriów wyznaczania granic obszarów chronionych; - liczba stref, na które podzielony jest obszar chroniony i możliwość ich dalszego dzielenia; - zastosowane kryteria i metody badań oraz stopień ich zdefiniowania w normach; - szczególne traktowanie krasowych i szczelinowych zbiorników wód podziemnych; - sposób ochrony obszarów źródłowych wód podziemnych: jakość i/lub ilość wód podziemnych; - wykorzystanie map podatności na zanieczyszczenie jako podstawowego kryterium wyznaczania stref ochronnych.

4

Oddziaływanie wysypiska odpadów komunalnych w Szymiszowie na wody podziemne głownego zbiornika wód podziemnych nr 333 Opole-Zawadzkie

Kryza H., Chudy K.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2003

|

R. 42, nr 1-2

47-53

PL

W artykule przedstawiono oddziaływanie czynnego składowiska odpadów komunalnych na triasowe wody podziemne GZWP-333 Opole-Zawadzkie, stanowiące główne źródło zaopatrzenia w wodę mieszkańców. Zbiornik charakteryzuje się niską odpornością naturalną na zanieczyszczenia ze względu na brak osadów izolujących od wpływu otoczenia w południowej jego części. W tej części zbiornika gdzie w wyrobisku po eksploatacji wapieni zlokalizowane zostało bez odpowiednich zabezpieczeń składowisko. W wyniku przeprowadzonych 2,5 letnich badań stwierdzono silne zanieczyszczenie wód odciekami bezpośrednio pod składowiskiem. Mineralizacja wody osiągała wartości 2700 mg/l, a stężenia m.in. chlorków, siarczanów, azotanów, magnezu i metali ciężkich znacznie przekraczały obowiązujące normy dla wód pitnych. Chlorki przekraczały również normy dla ścieków. Wraz ze wzrostem odleglosci od składowiska maleje jego negatywne oddziaływanie, by w odległości 1000 m zaniknąć. Za obecne tutaj wysokie stężenia azotanów odpowiedzialne jest już rolnictwo, głównie intensywne stosowanie sztucznych nawozów azotowych.

EN

In this article the authors describe the influence of a working refuse-dump on the Triassic groundwater GZWP 333 Opole-Zawadzkie, which is the major water source for many villages and town in the neighbourhood. The area where the refuse dump is located shows low natural resistance to pollution, because of the obsence of isolating cover both between waste and groundwater and from the surface. As a results of 2,5 years observation the authors confirm the intensive water pollution by leachate from a waste deposit. High content of TDS (2700 mg/l) was observed in the water. Concentrations of chlorides, sulphates, nitrogen compounds, magnesium, heavy metals were above the quality standards for drinking water. Chlorides was exceeded also the standards for sewer. The authors noticed also the decrease of the dump's nagative influence with increasing distance. It disappears completely at 1000 m from the dump. High concentration of nitrogen compounds is also a result of agriculture.

5

An overview of three-dimensional geological mapping for groundwater protection and environmental assessment in Illinois, USA

Berg R.C.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2003

|

R. 42, nr 6

7-10

EN

The Illinois State Geological Survey in the United States has been developing three-dimensional (3-D) geologic mapping specifically for the protection of groundwater and for helping to assess the environment of the State for over 20 years. When the geologic framework is well-understood, land-use planning can be effective in preventing contaminants from entering aquifers. A mapping approach and procedure for portraying issue-driven maps for groundwater protection has been done at scales from 1:24,000 to 1:500,000. Because the procedure for developing the 3-D geological information has been accomplished in a consistent manner, the resulting maps are relatively uniform and serve as a practical basis for developing issue-driven maps for aquifer sensitivities and a conceptual model for helping to evaluate the potential for contamination at specific sites. Specifically, maps provide guidance to regulators seeking maximum protection of groundwater resources where they are especially vulnerable, and avoid overprotection where natural environmental protection exists.

PL

Służba Geologiczna stanu Illinois w USA (ryc. 1) rozwijała trójwymiarową kartografię geologiczną, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb ochrony wód podziemnych i naturalnego środowiska (ryc. 2, 3 i 4) . Gdy osnowa geologiczna jest dobrze rozpoznana, wtedy można planować zagospodarowanie przestrzenne terenu (ryc. 5) w taki sposób, żeby zanieczyszczenia nie przedostawały się do warstw wodonośnych (ryc. 6). Jednym z modułów tematycznych jest bowiem mapa wrażliwości zbiorników wód podziemnych [podatności na zanieczyszczenia]. Kartowanie [geologiczne] z uwzględnieniem nowoczesnej metodyki dokumentowania procesów dla potrzeb ochrony wód podziemnych i dla celów inżyniersko-środowiskowych oraz jako podstawa ekspertyz i konsultacji było prowadzone w skalach od 1:24 000 do 500 000 (ryc. 7). Poszczególne tematyczne moduły kartograficznego zdjęcia terenu są wzajemnie spójne dzięki zastosowaniu jednolitej metodyki w procesie przygotowania trójwymiarowej informacji geologicznej. Służą więc one jako podstawa do generowania map pochodnych – koncepcyjnych, przedstawiających modele oraz ocenę warunków powodujących zagrożenia w określonych miejscach lokalizacji [obiektów] (ryc. 8). Takie mapy są też pomocne przy opracowaniu regulacji prawnych zmierzających do zapewnienia maksimum bezpieczeństwa wód podziemnych, w miejscach, gdzie są one szczególnie podatne na zanieczyszczenia, ale także umożliwiają uniknięcie przesady w ochronie [środowiska], tam gdzie istnieją naturalne warunki bezpieczeństwa. W wyniku dobrania zróżnicowanego zestawu wydzieleń i skal, zainteresowani użytkownicy map uzyskują właściwe informacje.