Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Hydrological conditions in small-scale retention basins restored in rural areas

Sobczyńska-Wójcik K., Rafałowska M., Szymczyk S.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

Vol. 20, nr 4-5

491--502

EN

This paper discusses the results of a hydrological survey of small-scale retention basins, including three lakes in a cascade system which were created by a dam on the Setal Stream and three smaller basins which were filled due to a rise in groundwater levels after the construction of weirs. All basins occupy an agricultural catchment in the municipality of Dywity (Olsztyn Lakeland). They are characterized by a small surface area (1–41 ha) and a shallow depth (1.6–3.6 m). The objective of this study was to analyze water level variability and determine the retention capacities of the examined basins. The survey covered three hydrological years between 2005 and 2007. Water levels were monitored on a weekly basis. Retention capacities were determined from bathygraphic curves for average water levels (based on bathymetric maps which were developed for the needs of the study). An analysis of the retention capacities of the studied basins during winter and summer points to higher levels of water accumulation in winter in all reservoirs. Lower retention in summer can be attributed to high ambient temperatures which speed up water evaporation and actual evapotranspiration from aquatic vegetation. The differences observed between the summer seasons in the analyzed hydrological years (other than evaporation which lowers retention) indicate that summer precipitation levels significantly affect retention capacity. The difference in the overall volume of water retained in all basins between the “dry” year of 2005 and the “wet” year of 2007 reached 104,600 m3. Total winter retention during the three-year survey was determined at 1,511,600 m3, and it was 69,700 m3 higher in comparison with summer retention. The greatest fluctuations in the volume of retained water were noted in closed basins. In one of the studied reservoirs, a nine-fold difference was observed between the minimum and maximum retention levels.

PL

W pracy zaprezentowano wyniki badań hydrologicznych dotyczących zbiorników małej retencji – trzech powstałych w wyniku podpiętrzenia wody na Strudze Sętal i stanowiących układ kaskadowy oraz trzech mniejszych obiektów, które w wyniku zastosowanych zastawek napełniły się na skutek podniesienia poziomu wód gruntowych. Wszystkie akweny położone są na terenie gminy Dywity (Pojezierze Olsztyńskie), w zlewni o wyraźnym ukierunkowaniu rolniczym. Cechą charakterystyczną jest ich niewielka powierzchnia (1–41 ha) oraz głębokość (1,6–3,6 m). Celem pracy była analiza zmienności stanów wód badanych zbiorników oraz określenie ich zdolności retencyjnych. Wyniki są efektem trzyletnich badań, przeprowadzonych w latach hydrologicznych 2005–2007. Stany wód odczytywane były w cyklach cotygodniowych. Możliwości retencyjne zbiorników odczytywano z krzywych batygraficznych przy średnich stanach wód (sporządzonych na podstawie planów batymetrycznych, które również zostały wykonane w ramach prac badawczych). Rozpatrując retencję zbiorników wodnych w okresie zimowym i letnim, zaobserwowano tendencję do gromadzenia większych zapasów wody we wszystkich zbiornikach – w półroczu zimowym. Niższe wartości w półroczu letnim wynikają z wysokich temperatur powietrza, co zwiększa procesy parowania wody, ale także ewapotranspiracji rzeczywistej roślinności pokrywającej zbiornik. Analizując różnice występujące w półroczach letnich w latach hydrologicznych, zaznacza się (oprócz parowania, kształtującego niższą retencję wody) ogromne znaczenie opadów letnich. Różnica między rokiem „suchym” (2005) a „mokrym” (2007) w sumie wody zgromadzonej we wszystkich akwenach wyniosła 104,6 tys. m3. Podczas trzech lat obserwacji w półroczu zimowym zbiorniki wodne zgromadziły średnio 1511,6 tys. m3, czyli więcej o 69,7 tys. m3 niż w półroczu letnim. Wykazano, że najwyższe wahania w retencji wód wystąpiły w obiektach bez odpływu wody. W przypadku jednego z badanych akwenów, różnica między minimalną a maksymalną retencją była aż 9-krotna.

2

Dynamika stężeń fosforu w wodach zbiorników odtworzonych na obszarach wiejskich

Sobczyńska-Wójcik K.

Proceedings of ECOpole

|

2007

|

Vol. 1, No. 1/2

233--237

PL

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie sezonowych zmian wartości stężeń fosforu oraz określenie obecnego stanu troficznego w wodach zrenaturyzowanych zbiorników wodnych, po 25 latach od ich odtworzenia. Koncentracja fosforu w analizowanym okresie badawczym w wodach wszystkich akwenów wskazuje wg kryteriów Numbcrga (1996) na ich politroficzny charakter. Stan badanych niewielkich jezior, funkcjonujących samoistnie w zlewniach rolniczych, po 25 latach po ich odtworzeniu można zatem ocenić jako niekorzystny.

EN

The aim of this work is to present seasonal changes of phosphorus concentration values and what is the trophic condition in the waters of renaturised reservoirs, after 25 years since their restoration. The phosphorus concentration in the analysed research period in the waters of all reservoirs according to Nurenberg's criteria (1996) indicates their polytrophic character. The condition of the researched small lakes, functioning independently in agricultural catchments, 25 years after their restoration can be evaluated as unfavourable.

3

Dynamics of phosphorus concentrations in the waters of recreated reservoirs in rural areas

Sobczyńska-Wójcik K., Skwierawski A.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 12

1261-1270

EN

The aim of this work is to present seasonal changes of phosphorus concentration values in the waters of renaturised reservoirs and in the same time to attempt at finding what is the trophic condition of the waters of the reservoirs after 25 years since their restoration. The researched reservoirs are located in the vicinity of Sętal in the commune of Dywity, situated in the centre of the Olsztyn Lakeland. The research covered three smali drainless basins marked with numbers 442, 443, 444, whose depth does not exceed 2.5 m, located in catchments of various sizes and ways of exploitation. Water samples for laboratory analyses were collected once a month in the years 2005-2006 and analyzed for general phosphorus (after mineralization) and P-PO4 using colorimetry with ammonium molybdate and tin chloride(II) as a reductor. Research conducted in the renaturised bodies of water indicated that they had developed as strongly eutrophied (polytrophic) ones. Their state of eutrophication resulted from high phosphorus concentrations (on average 0.268 mgP - dm-3). The highest concentration was noted in the reservoir no. 443, which was 0.342 mgP o drr-3, which could be a result of the character of its catchment area. Of all researched objects, only the catchment of this one contains farm buildings. An important factor is that the catchment area of this reservoir is the largest (with agricultural lands constituting 60 %), which increases the potential risk of the flow of biogenic substances into the waters. The phosphorus concentration in the analyzed research period in the waters of all reservoirs according to the Nurenberg's criteria (1996) indicates their polytrophic character. The condition of the researched small lakes, functioning independently in agricultural catchments, 25 years after their restoration can be evaluated as unfavourable. It results from the way of exploiting the surrounding areas and their polymictic limnological type connected with their morphometrics.

PL

W niniejszej pracy przedstawiono sezonowe zmiany wartości stężenia fosforu w wodach zrenaturyzowanych zbiorników wodnych, a tym samym próbę uzyskania odpowiedzi, jaki jest aktualny stan troficzny wód zbiorników wodnych po 25 latach od ich odtworzenia. Badane zbiorniki znajdują się w sąsiedztwie miejscowości Sętal w gminie Dywity, usytuowanej w centralnej części Pojezierza Olsztyńskiego. Badaniami objęto 3 małe, bezodpływowe zbiorniki wodne oznaczone numerami 442, 443, 444, których głębokość nie przekracza 2,5 m, położone na terenie zlewni o różnym sposobie użytkowania i powierzchni. Próbki wody do analiz laboratoryjnych pobierano raz w miesiącu w latach 2005 -2006 i oznaczano w nich Pog (po mineralizacji) i P-PO4 kolorymetrycznie z molibdenianem amonu i chlorkiem cyny(II) jako reduktorem. Przeprowadzone badania wykazały, że wykształciły się one jako zbiorniki silnie zeutrofizowane (politroficzne). Ich stan przeżyźnienia wynikał z dużych stężeń fosforu (średnio 0,268 mgP o dm 3). Największe stężenie odnotowano w zbiorniku 443 wynoszące 0,342 mgP - dm3, co może być spowodowane charakterem jego zlewni. Wśród badanych obiektów jedynie w zlewni tego zbiornika występują zabudowania gospodarcze. Ważnym aspektem jest fakt, że powierzchnia zlewni tego zbiornika jest największa (gdzie udział gruntów rolnych wynosi 60 %), co zwiększa potencjalne zagrożenie spływów biogenów do wód. Stężenie fosforu w analizowanym okresie badawczym w wodach wszystkich akwenów wskazuje wg kryteriów Nurnberga (1996) na ich politroficzny charakter. Stan badanych niewielkich jezior, funkcjonujących samoistnie w zlewniach rolniczych, po 25 latach po ich odtworzeniu można zatem ocenić jako niekorzystny. Wynika to ze sposobu użytkowania terenów otaczających i polimiktycznego typu limnologicznego związanego z ich morfometrią.