Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Problemy ekologiczne zbiorników małej retencji na Podlasiu

Siemieniuk A., Szczykowska J., Wiater J.

Ekonomia i Środowisko

|

2013

|

nr 4

234--244

PL

Jednym z podstawowych elementów infrastruktury związanej z właściwą regulacją stosunków wodnych są zbiorniki małej retencji. Większość z nich budowana jest jako obiekty wielofunkcyjne łączące szereg zadań - od zapewnienia niezbędnej ilości wody na potrzeby gospodarcze i hodowlę ryb, przez ochronę przeciwpowodziową, do wzrostu atrakcyjności przylegających terenów. Na Podlasiu zbiorniki małej retencji wykonuje się jako podpiętrzenia cieków wodnych, przy czym obszar spiętrzenia obejmuje jak największą część naturalnego terenu zalewowego cieku.

EN

Accumulation of water in low-retention reservoirs is an important element for water conditions especially in countries with small water resources. The study included three low-retention reservoirs in Korycin, Otapy-Kiersnówek and Jasionówka (typically agricultural catchment) localized fully in Podlasie region. This article applies to results of physical-chemical researches with particular regard to biogenic compounds. Water quality surveys took place during the period of time from November 2011 to October 2012. The analysis of achieved results revealed that organic nitrogen was dominating form among nitrogen compounds in water from all reservoirs. During the research it is found that storage reservoirs characterized by a quite small area and storage cubic content are much more exposed on eutrophication than larger reservoirs. Agricultural use of the area and quality of the soils in drainage area affect on deterioration of the trophic state of small retention reservoirs.

2

Zamulenie jako czynnik ograniczający zasoby wodne zbiorników małej retencji

Michalec B., Tarnawski M., Koniarz T.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2013

|

z. 60, nr 3

129--142

PL

Zarządzanie zasobami wodnymi w małych zlewniach opierać się musi na informacjach hydrologicznych a także eksploatacyjnych obiektów hydrotechnicznych. Informacja o stanie zamulenia zbiorników wodnych a często i rozmieszczenia osadów w ich czaszy jest istotna dla właściwego funkcjonowania obiektów. Pomiarami zamulenia objęto dwa zbiorniki: zbiornik Cierpisz, na rzece Tuszymce i zbiornik Brzóza Królewska na potoku Tarlaka. Obydwa zbiorniki zlokalizowane są w małych zlewniach rolniczych. Przedstawione w pracy wyniki pomiarów zamulania, umożliwiły podjęcie próby oceny zastosowania metod Christofano, Ortha-Šamova i Rooseboom-Annandale i opracowania prognozy zamulania. Obliczona na podstawie przeprowadzonych pomiarów objętość sedymentu zdeponowana w zbiorniku wodnym Cierpisz w latach 2009 i 2011 wynosiła odpowiednio 8,75 i 9,47 tys. m3, a w zbiorniku Brzóza Królewska w latach 2010 i 2012 jest odpowiednio równa 3,36 i 3,55 tys. m3. Przyrost odkładów między pomiarami w zbiornikach wyniósł 2,1% w Cierpiszu i 0,35% w Brzózie Królewskiej. Obliczona prognoza wykazała zmniejszenie pojemności zbiorników Cierpisz i Brzóza Królewska o 50% co nastąpi odpowiednio po upływie 40 i 110 lat. Stwierdzono, że metoda Christofano umożliwia jedynie określenie ogólnego trendu rozmieszczenia rumowiska w małym zbiorniku wodnym, a rozbieżności wyników wykluczają stosowanie metody Ortha-Shamova. Wykazano, że istnieje możliwość zastosowania metody Roseboom–Annadale’a do prognozowania rozmieszczenia osadów w małych zbiornikach wodnych, lecz określenie warunków jej stosowania wymaga dodatkowych badań.

EN

The management of water resources in small water reservoirs has to be based on hydrological information as well as information obtained from exploitation of hydrotechnical objects. The information concerning silting and sediment distribution is important to both the water reservoir and the hydrotechnical objects, including the way they work and are utilized. The measurements of silting were carried out in two reservoirs: Cierpisz on the Tuszymka river and Brzóza Królewska on the Tarlaka stream. The results of silting measurements presented in the paper, enabled the attempt to evaluate the applicability of Christofano, Orth-Šamov and Rooseboom-Annandale methods and to develop silting forecasts. Based on the calculated forecast it was demonstrated that the capacity of Cierpisz and Brzóza Królewska reservoirs will be reduced by 50% after 40 and 110 years, respectively. It was found that the Christofano method enables only the identification of a general trend of sediment deposition in a small reservoir and the discrepancies between results exclude the application of the Orth-Shamov method. It has been demonstrated that it is possible to apply the Roseboom–Annadale method to forecast the sediment distribution in small reservoirs, but additional research is required to define the conditions of its application. The measurements of silting were carried out in two reservoirs: Cierpisz on the Tuszymka river and Brzóza Królewska on the Tarlaka stream. This reservoir is characterized by agricultural character of the river basin.

3

Przyczyny i skutki poziomu czystości wód zbiorników małej retencji na Podlasiu

Siemieniuk A., Szczykowska J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2011

|

Nr 26

68-74

PL

Działania mające na celu retencjonowanie wody należy rozpatrywać w powiązaniu z jej jakością i realizacją zadań mających na celu poprawę stanu czystości wód. Jednym z celów małej retencji jest wydłużenie drogi obiegu zanieczyszczeń. Spiętrzenie wód płynących i powstanie zbiorników wodnych w istotny sposób wpływa na procesy chemiczne, biochemiczne i biologiczne w wodzie. W wyniku piętrzenia zwiększa się powierzchnia wody, głębokość, czas przepływu, a zmniejsza prędkość przepływu. Spadek zawartości zanieczyszczeń organicznych w zbiorniku jest na ogół większy niż na tym samym odcinku rzeki przed spiętrzeniem. W zbiorniku następuje bowiem zwiększona sedymentacja zawiesin i wydłuża się czas rozkładu zanieczyszczeń organicznych. W efekcie może to poprawić jakość wody, jednak dotyczy to tylko czystych wód. W przypadku wód zanieczyszczonych spiętrzenie zwykle pogarsza jakość wody. Zmiany jakości wód w zbiornikach są uwarunkowane w dużym stopniu sytuacją lokalną i są różnokierunkowe. Jakość wody dopływającej do zbiornika ma podstawowe znaczenie. Dopływ do zbiornika wód zanieczyszczonych może powodować, że będą w nim zachodziły niekorzystne procesy powodujące pogorszenie jakości wód. Celem niniejszego opracowania jest analiza przyczyn i skutków poziomu zanieczyszczenia wód zbiorników małej retencji oraz ich dopływów na terenie województwa podlaskiego pod kątem obecności wybranych zanieczyszczeń fizyko - chemicznych. Badania wód prowadzono od grudnia 2008 do grudnia 2009 roku na dwóch wybranych obiektach zlokalizowanych na Podlasiu. Są to zbiorniki małej retencji w Sokółce i Czarnej Białostockiej.

EN

Action which are taken in order to retent water should be considered in connection with its quality and with realization of tasks in order to improve level of water purity One of the aims of small retention is to lengthen the distance of pollution circulation. The accumulation of flowing water andbuilding of water reservoir influences importantly on chemical, biochemical and biological processes in water. As a result of accumulation of water- the surface of water, its depth and the time of flowing are increasing and the flowing speed is decreasing. Decrease of content of organic pollution in a water reservoir is usually bigger than at the same river segment before the accumulation of water. In the water of reservoir takes place increased sediment of suspensions and the period of organic pollution degradatio is increasing. Obviously, it can improve water quality, but it only deals with clean waters. If we talk of polluted waters, accumulation of water mainly declines water quality. Changes of water quality in reservoirs are conditioned remarkably by local situation and they are multidirectional. The quality of water flowing into the reservoir has basic meaning. Flowing of polluted water into the reservoir may cause the appearing of many disadvantageous processes causing the decline of water quality.The subject of this study work is the analysis of reasons and effects of water pollution level in the reservoirs of low- retention and their influxes in the area of Podlasie district by taking into the consideration the presence of selected physico - chemical pollutions. Analysis of water were held from december 2008 to december 2009 in two selected objects located in Podlasie region. They are two low- retention reservoirs: in Sokółka and in Czarna Białostocka.

4

Influence of Low Retention Reservoir on Water Quality of Suprasl River

Wiater J., Siemieniuk A., Szczykowska J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 9-10

1363-1372

EN

Present research was aimed at evaluating the water quality in small retention reservoir localized within the agricultural catchment in Wasilkow. Three measurement points were selected during the study; their spatial distribution resulted from a possibility to record changes in physicochemical properties of water occurring in analyzed reservoir. Point No. 1 was localized near the inflow, No. 2 in the middle part, No. 3 at the water outflow of the reservoir. Physicochemical analyses of water included following determinations: apparent and real color, turbidity, oxidizability, (specific electrolytic) conductivity, acidity, Kjeldahl’s organic nitrogen, ammonia, nitrates(III), nitrates(V), phosphates, total iron, and manganese. Analyses of water samples collected from the surface layer of the littoral were carried out once a month since May 2008 till March 2009. Determinations of water physicochemical parameters were made in accordance with obligatory methods and statistical processing of all achieved data was performed applying two-factorial variance analysis for particular dates and sampling points. Differences were verified using Tukey test. A prominent seasonality of all examined parameters was observed when analyzing achieved results. Two-factorial variance analysis of mean values of apparent and real color, turbidity, oxidizability, (electrolytic) conductivity, acidity, phosphates, and manganese revealed significant differences between sampling dates, while sampling points had no considerable importance. The Tukey test also verified that significant differences between sampling dates and points were present in the case of nitrates(V), while for nitrates(III) no factor was significant. Only in the case of iron the sampling point appeared to be the most significant, whereas sampling dates were insignificant. Waters supplying Wasilkow reservoir had more often much lower values of examined physicochemical parameters than those flowing into it, hence the quality of river water below the reservoir became much worse. Observations upon a spatial distribution of studied indicators revealed that reservoir in Wasilkow had no abilities to self-purification.

PL

Celem prowadzonych badań była ocena jakości wód małego zbiornika retencyjnego, położonego w zlewni rolniczej w miejscowości Wasilków. Podczas badań wybrano trzy punkty pomiarowo-kontrolne. Wybór i rozmieszczenie punktów badawczych podyktowany był możliwością uchwycenia zmian właściwości fizykochemicznych wody, zachodzących w analizowanym zbiorniku. Pierwszy punkt usytuowany był na dopływie wód, drugi w środkowej części, zaś trzeci na odpływie wody ze zbiornika. Zakres pracy obejmował analizę fizykochemiczną obejmującą następujące oznaczenia: barwa pozorna i rzeczywista, mętność, utlenialność, konduktywność (przewodność elektrolityczną), odczyn oraz zawartości TKN (azotu organicznego metodą Kjeldahla), azotu amonowego, azotanów(III), azotanów(V), fosforanów, żelaza ogólnego i manganu. Badania próbek wody, pobieranych z warstwy powierzchniowej strefy brzegowej, przeprowadzono co miesiąc, w okresie od maja 2008 r. do marca 2009 r. Analizy właściwości fizykochemicznych wody wykonano zgodnie z obowiązującą metodyką, zaś obliczeń statystycznych na podstawie wszystkich uzyskanych wyników badań dokonano, stosując dwuczynnikową analizę wariancji dla poszczególnych miesięcy i punktów pobrania. Różnice oceniono testem Tukey'a. Analizując uzyskane wyniki badań, stwierdzono wyraźną sezonowość zmienność wszystkich badanych wskaźników. Na podstawie dwuczynnikowej analizy wariancji wartości średnich barwy pozornej, barwy rzeczywistej, mętności, utlenialności, przewodności, odczynu oraz zawartości TKN, azotu amonowego, fosforanów i manganu udowodniono istotne różnice tych parametrów pomiędzy terminami poboru próbek, natomiast punkty ich pobrania nie miały istotnego znaczenia. Testem Tukey'a oceniono również, że istotne różnice wartości ocenianych parametrów pomiędzy terminami i punktami pobrania stwierdzono w przypadku azotanów(V), natomiast w przypadku azotanów(III) żaden z tych czynników nie miał znaczenia. Jedynie w przypadku żelaza istotny okazał się wpływ punktu pobrania, zaś terminy okazały się nieistotne. Wody zasilające zbiornik "Wasilków" miały najczęściej dużo niższe wartości badanych wskaźników fizykochemicznych, niż wartości wód opuszczających akwen, dlatego też jakość rzeki poniżej zbiornika uległa znacznemu pogorszeniu. Obserwacje przestrzennego rozkładu badanych wskaźników wykazały, że zbiornik w Wasilkowie nie ma zdolności do samooczyszczania.

5

Ocena przydatności wody potoku Rygliczanka do magazynowania w zbiorniku małej retencji

Bogdał A., Ostrowski K.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2008

|

Nr 9

43-46