Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zawiesiny twardniejące na bazie odpadów poprocesowych jako materiały uszczelniające obiekty hydrotechniczne

Falaciński Paweł, Szarek Łukasz, Wojtkowska Małgorzata, Bogacki Jan, Drużyński Piotr, Dudzik Mateusz

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 9

2--6

PL

Jednym z materiałów stosowanych do uszczelnień budowli piętrzących są zawiesiny twardniejące, które znalazły szerokie zastosowanie m.in. w przesłonach przeciwfiltracyjnych. W zawiesinach twardniejących od lat stosuje się uboczne produkty spalania węgla, a ostatnio podjęto próby zaimplementowania w składzie zawiesin nowych rodzajów odpadów poprocesowych, takich jak np. popioły z termicznego przekształcania odpadów komunalnych. Stosowanie materiałów odpadowych pożądane z punktu widzenia gospodarowania odpadami może mieć negatywny wpływ na właściwości zawiesin oraz inne aspekty środowiska, np. wody gruntowe. W wyniku kontaktu przesłon przeciwfiltracyjnych z wodami gruntowymi może dojść do ich zanieczyszczenia substancjami znajdującymi się w wykorzystanych odpadach. W pracy podjęto próbę określenia wpływu wybranych odpadów poprocesowych na właściwości zawiesin twardniejących oraz poziomu uwalniania z nich metali ciężkich pochodzących z wykorzystanych materiałów odpadowych. Na bazie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że możliwe jest wykonanie zawiesin twardniejących na bazie odpadów poprocesowych o pożądanych właściwościach technologicznych i użytkowych, jednak intensywność uwalniania z nich ołowiu przekroczyła założone kryteria.

EN

One of the materials used to seal damming structures are hardening suspensions, widely used in such elements as anti-filtration screens. For years, hardening suspensions have been made based on coal combustion byproducts. Recently, attempts have been taken to implement new types of post-processing waste in their composition, such as ashes from municipal waste incineration. The use of waste materials, beneficial from the waste management point of view, may have negative impact on the suspensions properties and other environmental aspects, such as groundwater. The groundwater having contact with anti-filtration screens may become polluted with substances contained in the used waste. The article constitutes an attempt at determining the impact of selected post-processing waste on the hardening suspensions properties and the level of heavy metals discharge from the used waste material. Based on the conducted research, the authors state that it is possible to use hardening suspensions based on the post-processing waste to give them the desired technological and useful properties; however, the intensity of lead discharge exceeded the assumed criteria.

2

Praktyka stosowania przesłon przeciwfiltracyjnych z zawiesin twardniejących w warunkach ekspozycji na agresywne odcieki ze składowisk

Krysiak Łukasz, Szarek Łukasz

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 9

25--31

PL

Składowanie odpadów komunalnych i przemysłowych niesie ze sobą ryzyko emisji zanieczyszczeń w postaci m.in. odcieków. Z tego względu konieczne jest przeciwdziałanie zanieczyszczeniu wód gruntowych wokół składowiska. W tym celu stosuje się pionowe przesłony przeciwfiltracyjne, wykonywane przy użyciu zawiesin cementowo-bentonitowych (zawiesin twardniejących). Związki obecne w odciekach mogą nie tylko zanieczyszczać środowisko, ale także reagować z materiałem, z którego wykonana jest przesłona przeciwfiltracyjna, potencjalnie obniżając jej trwałość i efektywność. W pracy przedstawiono przykładowe składy chemiczne odcieków ze składowisk odpadów różnego typu oraz krótko omówiono ich potencjalną agresywność w stosunku do zawiesin twardniejących - materiału, z którego wykonuje się przesłony przeciwfiltracyjne. W tym kontekście najczęściej ocenia się wpływ roztworów agresywnych na współczynnik filtracji k zawiesiny, parametru materiałowego kluczowego dla szczelności przesłon przeciwfiltracyjnych. W pracy omówiono krótko metody badania odporności korozyjnej zawiesin poddanych działaniu agresywnych roztworów chemicznych. Badania takie pozwalają na odpowiednie dobranie składników materiału oraz ich proporcji, tak aby przesłona przeciwfiltracyjna wykonana z zawiesiny twardniejącej zachowała trwałość w rzeczywistych warunkach pracy. Ponadto przedstawiono zaczerpnięte z literatury przykłady zastosowania zawiesin twardniejących jako przesłon przeciwfiltracyjnych w składowiskach odpadów różnego typu. Opisane realizacje przesłon ilustrują problematykę m.in. od strony projektowania, wykonania oraz oceny skuteczności istniejących budowli. Praktyka dowodzi możliwości trwałego i efektywnego stosowania zawiesin do przeciwdziałania zanieczyszczeniom wód gruntowych przez odcieki ze składowisk odpadów.

EN

Landfilling of municipal and industrial waste carries the risk of pollution emissions in the form of leachate, therefore protection against its uncontrolled migration off the landfill site is necessary. To achieve this, vertical cut-off walls are often used surrounding the landfill site, made using cement-bentonite slurries, replacing the soil in trenches entirely (excavated cut-offs) or mixed with it (in-situ technologies). Compounds present in leachates can not only pollute the environment, but also react with the material of the wall, potentially reducing its durability and effectiveness. This paper outlines the possible compositions of leachates from landfills of various types and briefly discusses their potential aggressiveness toward the self-hardening slurry and its components. In this context, the most commonly used metric of material degradation is the change in the filtration coefficient k, a feature crucial to a properly functioning cut-off. Methods of testing the corrosion resistance of slurries exposed to aggressive solutions are summarized. Such tests make it possible to determine the suitability/compatibility of the material for use in a given case and to adjust the mix composition accordingly. Examples, taken from the literature, of the use of excavated cut-off walls in the presence of aggressive solutions are presented. While the chemical resistance of the material is sometimes considered questionable, especially when exposed to sulfate and low pH solutions, many examples from practice prove the possibility of its safe use around landfill.

3

Possibilities of using ash from thermal treatment of municipal solid waste in hardening slurries

Szarek Łukasz, Falaciński Paweł, Drużyński Piotr

Archives of Environmental Protection

|

2023

|

Vol. 49, no 2

76--84

EN

In recent years, there has been a marked increase in the amount of municipal waste generated in Poland. In 2020, 21.6% of all municipal waste was subjected to a thermal treatment process. Consequently, the amount of ashes generated is significant. Due to their properties, it is difficult to utilize this type of waste within concrete production technology. One of the waste utilization methods is to add it to hardening slurries used in, among others, cut-off walls. The article assesses the possibility of using ashes from municipal waste incineration as an additive to hardening slurries. It also discusses the technological properties of hardening slurries with the addition of the ashes in question. The experiment showed that it is possible to compose a hardening slurry based on tested ashes with technological properties suitable for use as a cut-off wall. Further research directions were proposed.

PL

W ostatnich latach w Polsce nastąpił wyraźny wzrost ilości wytwarzanych odpadów komunalnych. W 2020 roku 21,6% wszystkich odpadów komunalnych zostało poddanych procesowi termicznego przekształcania. W związku z tym ilość wytwarzanych popiołów jest znaczna. Ze względu na ich właściwości trudno jest wykorzystać ten rodzaj odpadów w ramach technologii betonu. Jedną z metod wykorzystania odpadów jest dodawanie ich do zawiesin twardniejących stosowanych m.in. w przesłonach przeciwfiltracyjnych. W artykule oceniono możliwość wykorzystania popiołów ze spalania odpadów komunalnych jako dodatku do zawiesin twardniejących. Omówiono również właściwości technologiczne zawiesin twardniejących z dodatkiem badanych popiołów. Przeprowadzony eksperyment wykazał, że możliwe jest skomponowanie zawiesiny twardniejącej na bazie badanych popiołów o właściwościach technologicznych odpowiednich do zastosowania jako ściana odcinająca. Zaproponowano dalsze kierunki badań.

4

Zawiesiny twardniejące ze spoiwa żużlowego aktywowanego fluidalnym popiołem lotnym z węgla brunatnego

Kledyński Z., Machowska A.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 4

490-497

5

Effect of fibre reinforcement on the properties of ground granulated blast furnace slag-cement-bentonite slurry

Williams M., Ghataora G. S.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2011

|

Vol. 33, nr 4

63-83

EN

Slurry walls are used as cut-off walls and are designed to meet strength and permeability criteria, with the latter often being a governing factor. An investigation was undertaken to explore the use of polypropylene fibres in cement bentonite ground granulated blastfurnace slag slurry walls in order to assess the effect of fibres on permeability in the main. Flow, bleed and both undrained and drained strength were also measured. Fibres reduced both the flow and bleed. They also marginally increased the permeability. Undrained strength together with strain to failure increased. However, under drained conditions strain to failure increased compared to mixes with any fibre.

6

Wpływ warunków termiczno-wilgotnościowych na wytrzymałość zawiesin twardniejących stosowanych do budowy przegród przeciwfiltracyjnych metodą wibracyjną w wałach przeciwpowodziowych

Rycharska J., Borys M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 3

215-227

PL

W artykule omówiono wyniki: laboratoryjnych badań podstawowych parametrów pięciu zawiesin twardniejących, wykonanych według różnych receptur, najczęściej stosowanych do budowy przegród przeciwfiltracyjnych metodą wibracyjną, laboratoryjnych badań wpływu różnych warunków termicznowilgotnościowych na wytrzymałość na ściskanie jednoosiowe wybranej zawiesiny twardniejącej, używanej w ww. metodzie, terenowo-laboratoryjnych badań stanu przegrody przeciwfiltracyjnej, wykonanej metodą wibracyjną, eksploatowanej przez 4 lata. Stwierdzono, że materiał powstały po stwardnieniu zawiesiny twardniejącej i mieszaniny zawiesiny twardniejącej z piaskiem ulega z czasem destrukcji pod wpływem zmian temperatury (przemarzania), czego następstwem jest zmniejszenie jego wytrzymałości na ściskanie. Najbardziej zmniejszyła się wytrzymałość próbek cyklicznie zamrażanych w temperaturze -20°C i odmrażanych w wodzie w temperaturze pokojowej. Ten sam efekt zaobserwowano w przegrodach przeciwfiltracyjnych wykonanych w wałach przeciwpowodziowych po 4 latach eksploatacji.

EN

The paper presents results of laboratory analyses of basic parameters of 5 self-hardening slurries used for making anti-filtration walls by vibratory method, of laboratory tests of the effect of various thermal and moisture conditions on the compressive strength of one such slurry, and of a field study of an anti-filtration wall made with this method and exploited for 4 years. Results of laboratory tests showed that self-hardening slurry mixed with sand and subjected to freezing underwent deformation and destruction, which resulted in decreased strength of slurry walls material. The highest strength reduction was observed after freezing at -20°C and defrosting in full water-saturated conditions at room temperature. After a few cycles many fissures and cracks were observed and the samples totally lost their previous structure. The same effects were observed in anti-filtration barriers in flood embankments after four year of exploitation. The changes of compressive strength in particular parts of anti-filtration barriers occurred at different rate and depended on moisture and temperature conditions.

7

Wpływ zmian wilgotności i przemarzania na wytrzymałość na ściskanie materiału w przegrodach przeciwfiltracyjnych wykonanych z zawiesin twardniejących

Borys M., Rycharska J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

T. 8, z. 1

39-50

PL

Przegrody przeciwfiltracyjne, aby pełnić swoją funkcję, muszą być zbudowane z materiału o odpowiedniej odporności na oddziaływanie czynników zewnętrznych, w tym przemarzanie i zmiany wilgotności. Odporność ta decyduje o zachowaniu przez nie określonej wytrzymałości na obciążenia. Wytrzymałość jest jednym z podstawowych parametrów branych pod uwagę w trakcie obliczeń projektowych i w ocenie stanu już wykonanych budowli. W artykule omówiono laboratoryjne badania wpływu cyklicznych zmian temperatury (przemarzania) i wilgotności (wysychania) na wytrzymałość na ściskanie materiałów wykonanych z zawiesin twardniejących stosowanych do budowy przegród przeciwfiltracyjnych metodami wgłębnego mieszania, wibracyjną i szczelinową. Skład zawiesiny twardniejącej w dużej mierze zależy od metody wykonywania przegrody przeciwfiltracyjnej. Przeprowadzone badania wykazały, że materiał powstały po stwardnieniu zawiesiny twardniejącej i mieszaniny zawiesiny twardniejącej z piaskiem ulega z czasem destrukcji pod wpływem zmian temperatury, czego następstwem jest spadek jego wytrzymałości na ściskanie. Największe spadki wytrzymałości zanotowano w przypadku próbek cyklicznie zamrażanych w temperaturze -20°C i odmrażanych w wodzie w temperaturze pokojowej.

EN

To play their role, anti-filtration barriers should be made of material resistant to external factors like freezing or changes in soil moisture. This resistance is decisive for their compression strength. Resistance is one of basic parameters considered when designing or estimating the status of the already existing constructions. Composition of the self-hardening slurry depends largely on the method of construction of anti-filtration barrier. This paper describes laboratory studies on the effect of cyclic changes of temperature and moisture (drying) on compression strength of materials made of self-hardening slurries used to construct anti-filtration barriers with the deep mixing, vibration and cut-off method. Performed studies showed that material formed after hardening the slurry and a mixture of self -hardening slurry with sand underwent destruction with time under the effect of freezing which consequently led to the decline of its compression strength. The largest decrease of resistance was shown for samples cyclically frozen at a temperature of -20°C and defrosted in water at room temperature.

8

Zawiesiny twardniejące z ubocznych produktów mineralnych przemysłu hutniczego i energetyki

Kledyński Z., Machowska A.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Inżynieria Środowiska

|

2007

|

z. 54

93-100

PL

Ważnym zagadnieniem z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego jest odzysk ubocznych produktów mineralnych. W referacie przedstawiono właściwości mechaniczne (wytrzymałość na ściskanie i rozciąganie przy rozłupywaniu oraz odkształcalność) i filtracyjne (przepuszczalność hydrauliczna) oraz zawiesiny twardniejącej wykonanej ze spoiwa w postaci mielonego żużla wielkopiecowgo aktywowanego popiołem fluidalnym ze spalania węgla brunatnego.

EN

An important problem from the environmental protection point of view is 10 recuperate mineral byproducts. In the article there are presented mechanical properties (compressive and tensile strength and deformabiiity), filtration properties (hydraulic permeability) and microstructure of hardening slum prepared from ground granulated blust furnace slag activated by fluidal fly ash from lignite combustion.

9

Wpływ zastosowania popiołów fluidalnych na wybrane właściwości zawiesin twardniejących wykorzystywanych do realizacji przesłon przeciwfiltracyjnych

Fałaciński P.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Inżynieria Środowiska

|

2007

|

z. 54

235-245

PL

Artykuł przedstawia metodykę badań oraz wyniki podstawowych właściwości zawiesin twardniejących - z dodatkiem fluidalnego lotnego popiołu z węgla kamiennego i brunatnego, wykorzystywanych jako materiał przesłon przeciwfiltracyjnych - tj. przepuszczalności hydraulicznej podczas długotrwałej, kilkumiesięcznej filtracji cieczami agresywnymi chemicznie wobec spoiwa cementowego.

EN

This article presents a testing methodology and results for the basic characteristic of hardening slurries, with the addition of fluidal fly-ash from hard coal and from brown coal, used in cut-off walls, i.e. hydraulic conductivity in the conditions of persistent, filtration over several months with liąuids chemically aggressive to cement binders.

10

Odporność korozyjna zawiesin twardniejących w obiektach ochrony środowiska

Kledyński Z.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Inżynieria Środowiska

|

2000

|

z. 33

3-101

PL

Szybki rozwój technologii ścian szczelinowych w budownictwie podziemnym spowodował wyraźne ożywienie w zakresie znanych dużo wcześniej szczelinowych przesłon przeciwfiltracyjnych. Wprowadzenie do ich technologii zawiesin twardniejących ułatwiło realizację przesłon oraz stworzyło nowe możliwości ich wykorzystania. Aktualnym wyzwaniem stało się uszczelnianie podłoża gruntowego w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń wód gruntowych. Tym samym oprócz znanych już zagadnień pojawiły się nowe problemy, a wśród nich kwestia odporności zawiesin twardniejących na różnorodne oddziaływania korozyjne, m.in. chemiczne, na które narażone są przesłony w środowisku agresywnych wód gruntowych. Praca została poświęcona rozpoznaniu właśnie tej problematyki. Przedstawiono rodzaje uszczelnień nasypów hydrotechnicznych i ich podłoża oraz składowisk odpadów. Szczególną uwagę zwrócono na przesłony przeciwfiltracyjne wykonywane z zawiesin twardniejących. Omówiono właściwości zawiesin twardniejących, metody ich badania oraz trudności metodologiczne w tym zakresie wynikające z charakteru zawiesin i różnorodności ich zastosowań. Przytoczono wyniki niektórych badań właściwości zawiesin twardniejących. Zwrócono uwagę na problemy wymiarowania przesłon przeciwfiltracyjnych z zawiesin twardniejących oraz zagrożenia dla ich bezpiecznej pracy. Omówiono sposoby wykonywania przesłon z zawiesin twardniejących oraz konsekwencje wynikające z przyjętej technologii realizacji. Przedstawiono podstawowe pojęcia związane z korozją materiałów budowlanych i agresywnością środowisk. Sklasyfikowano czynniki mogące destrukcyjnie wpływać na trwałość przesłon przeciwfiltracyjnych z zawiesin twardniejących. Omówiono odporność zawiesin na czynniki destrukcyjne natury fizycznej, mechanicznej i chemicznej. Określono przedmiot i zakres badań własnych dotyczących odporności zawiesin twardniejących na agresję chemiczną środowisk wodnych. Wskazano na oryginalność i komplementamość tych badań względem rezultatów publikowanych przez innych autorów. Przedstawiono wyniki własnych badań zawiesin cementowo-bentonitowo-wodnych sporządzonych z udziałem agresywnych cieczy i przechowywanych w tych cieczach przez l rok. Modelowano agresywność kwasową, magnezową, amonową, siarczanową, kwasowęglową i ługującą w warunkach niefiltracyjnego rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń. Wykonano także próbki zawiesiny z wodą wodociągową i umieszczono je w wyżej wymienionych środowiskach agresywnych. Przedstawiono wyniki badań właściwości płynnych zawiesin oraz rezultaty obserwacji.i badań zawiesin stwardniałych przechowywanych w agresywnych roztworach. Badano zmiany masy i wilgotności zawiesin, wytrzymałości na ściskanie i rozciąganie oraz zmiany w chemiź-mie środowisk przechowywania próbek. Wykonano badania termograficzne zawiesin. Sporządzono zawiesinę cementowo-bentonitowo-popiołowo-wodną i jej próbki umieszczono w środowisku jonów siarczanowych oraz - w celach porównawczych - w wodzie wodociągowej (użytej do zarobu zawiesiny). W ciągu 10 miesięcy obserwacji zrealizowano program badań analogiczny do opisanego przy zawiesinach bez dodatku odpadów paleniskowych. W wyniku analizy uzyskanych wyników badań oraz danych studialnych sformułowano wnioski dotyczące odporności korozyjnej zawiesin twardniejących poddanych różnorodnym oddziaływaniom destrukcyjnym, w tym chemicznym. Przedstawiono wnioski odnośnie kierunków dalszych prac badawczych.

EN

Fast development of slurry walls technology in underground building caused a noticeable growth of interest in the field of (well-known in the past) cut-off walls. Introducing of hardening slurry to their technology makes their realisation easier and creates new possibilities of their application. Subsoil insulation in order to avoid contamination spreading in groundwater tums out to be a topical challenge. Thereby in spite of already well-know problems new ones appeared. Among them important place occupies cut-off wall resistance to different corrosion impacts, especially of chemical nature, on which cut-off walls are exposed in aggressive groundwater environment. The elaboration covers this research area. The paper presents types of insulation of hydrotechnical embankments, their subsoil and waste disposal sites. Special attention was paid to cut-off walls made of hardening slurry. Hardening slurry proprieties, methods of their investigations and methodological difficulties in this range, resulting from hardening slurries feature and variety of their applications were discussed. Chosen research results of hardening slurries were quoted. Attention was paid to cut-off walls dimensioning problems and threats for their safe work. Different methods of cut-off wali execution and consequences resulting from accepted technology of realisation were discussed. Basic notions concerning corrosion of building materials and environment aggressiveness were presented. Factors of potentially destructive influence on hardening slurry cut-off walls permanence were classified. Resistance of hardening slurry to destructive factors of physical, mechanical and chemical nature were discussed. Subject and range of own research study relating hardening slurry resistance on chemical aggressiveness of water environment were defined. Originality and complementarity of these investigations in relation to results published by other authors were pointed out. Results of own investigations of cement-bentonite hardening slurry prepared with addition of aggressive liquids and kept in these liquids through a period of l year were presented. Aggressiveness of different nature (acidic, magnesium, ammonium, sulphate, acid-carbonate and leaching) in non-filtration conditions of contamination spreading was modelled. Hardening slurry samples madę with tap water and placed in above-mentioned aggressive media were also prepared. Paper presents results of investigations of liquid slurries proprieties and results of observation and investigations of hardened slurry kept in aggressive solutions. Changes of mass and moisture of slurries, compressive and tensile strength and changes in samples storage environment chemistry were observed. Thermographic investigations of slurries were conducted as well. Cement-bentonite-ash-water slurry was prepared and its samples were placed in sulphate ion medium and for comparison in tap water (used for slurry preparation). During 10 months of observation an investigation programme of cement-bentonite-ash-water slurry, similar to described in the case of slurries without addition of ash were executed. In result of obtained research results analysis and literature data conclusions relating hardening slurry corrosion resistance to various destructive factors, especially chemical ones, were formulated. Conclusions indicating directions of further investigations were presented.

11

Badania wybranych właściwości zawiesin twardniejących z dodatkiem odpadów paleniskowych

Kledyński Z., Kozyra M.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Inżynieria Środowiska

|

1998

|

z. 24

5-28

PL

Przedstawiono problemy związane z badaniem i wykorzystaniem zawiesin twardniejących jako materiału formującego przesłony przeciwfilltracyjne w budownictwie wodnym i ochronie wód podziemnych. Zaproponowano modyfikację najbardziej typowych zawiesin twardniejących cementowo-bentonitowo--wodnych. przez zastosowanie dodatkowego składnika w postaci odpadów paleniskowych. Celem modyfikacji było uzyskanie nowego materiału, który mógłby stanowić jeden ze sposobów utylizacji odpadów paleniskowych przemysłu energetycznego, a także zmniejszyłby , koszty , materiałowe wykonania przesłony.Przedstawiono wyniki badań doświadczalnych wybranych właściwości zawiesin cementowo-bentonitowo-popiołowo-wodnych. Badano właściwości zawiesin w stanie płynnym (gęstość objętościową, lepkość umowną, odstój wody) oraz zawiesin po stwardnieniu (gęstość objętościową, wytrzymałość na ściskanie jednokierunkowe, wytrzymałość na rozciąganie przy rozłupywaniu, wytrzymałość na ścinanie w aparacie trójosiowego ściskania, współczynnik filltracji i poddatność na rozmakanie). Przebadano 15 zawiesin o różnych składach, przygotowanych z cementu portlandzkiego P-35, bentonitu "Zębiec" oraz odpadów paleniskowych z warszawskiej elektrociepłowni "Żerań" (popioły i żużle powstałe w konwencjonalnych kotłach pyłowych, w wyniku spalania węgla kamiennego pochodzącego z różnych kopalń). Dzięki zaprojektowaniu eksperymentu przy wykorzystaniu statystycznego planowania doświadczeń, mimo ograniczonej liczby zbadanych receptur, zbudowano związki funkcyjne łączące badane właściwości materiału z zawartościami składników zawiesiny cementowo-bentonitowo-popiołowo-wodnej. Przeprowadzono dyskusję wyników badań ilustrując ją planami warstwicowymi określonych zależności funkcyjnych.

EN

The paper presents problems connccted with research on hardening slurries and their application as material in the forming of cut-off walls in the field of hydrotechnics and ground water protection. The modification of most typical cement-bentonite-water hardenining slurries was proposed using fly and bottom ashes. The main aim of the modification was to obtain new material, which on one hand would be a method of waste utilisation, and on the other hand would lower the material cost of the cut-off wall. The paper presents selected properties of cement-bentonite-ash-water hardenining slurries. The properties were tested in a liquid phase slurry density, viscosity, bleeding) and after hardening (density, one direction compressive strength, tensile strength during splitting, shear strength in triaxial aparatus, permeability, soakahility). Fifteen different kinds of slurries prepared from portland cement P-35, bentonite "Zębiec" and HCP "Żerań" ash were tested. The research had been designed using statistical experiment planning. Despite the limited number of recipes examined it was possible to determine the function to find the ideal properties and contents of components of cement-bentonite-ash-water slurries. The obtained results were discussed and illustrated with contour maps of the functions created.