Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ osadu ściekowego i wełny mineralnej na zawartość ogólną i specjację metali ciężkich w glebie lekkiej

Wesołowska Sylwia, Żukowska Grażyna, Bik-Małodzińska Marta, Myszura Magdalena

Przemysł Chemiczny

|

2020

|

T. 99, nr 12

1793--1796

PL

Oceniano wpływ nawozowej (10 Mg/ha) i melioracyjnej (100 Mg/ha) dawki osadu ściekowego oraz poużytkowej wełny mineralnej, zastosowanych do nawożenia gleby lekkiej, na zawartość ogólną i form specjacyjnych ołowiu, miedzi i cynku. Wprowadzenie do gleby lekkiej ocenianych odpadów wpłynęło na zwiększenie zawartości Pb, Cu i Zn w stosunku do kontroli, ale nie spowodowało przekroczenia ich dopuszczalnych zawartości w glebie. Zastosowanie melioracyjnej dawki osadu ściekowego nie stworzyło zagrożenia dla środowiska glebowego ze strony metali ciężkich. Największy udział w całkowitej zawartości ocenianych metali stanowiła frakcja rezydualna (FV), następnie formy Pb związane z materią organiczną oraz formy Cu i Zn związane z wolnymi tlenkami Fe i Al. Osad ściekowy zastosowany samodzielnie i z dodatkiem wełny mineralnej wpłynął na zmniejszenie mobilności ocenianych metali ciężkich.

EN

Eight expts. were carried out in pots filled with light soil and addn. of fertilizing agents, such as NPK fertilizer, sewage sludge and waste mineral wool, used sep. or together. Soil samples were taken for 3 growing seasons and the total Pb, Zn and Cu content as well as their speciation forms were detd. The sewage sludge and its mixts. with waste mineral wool increased the content of Pb, Cu and Zn in relation to the control, but did not result in exceeding the permissible levels in the soil.

2

Wpływ osadu ściekowego i wełny mineralnej na retencję wodną i zawartość metali ciężkich w glebie lekkiej

Bik-Małodzińska M., Żukowska G., Baran S., Wójcikowska-Kapusta A., Myszura M., Wesołowska S., Borowiec T.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 3

442--445

PL

W warunkach doświadczenia laboratoryjnego oceniano wpływ dodatku do gleby lekkiej wełny mineralnej i osadu ściekowego na kształtowanie retencji wodnej oraz kształtowanie w niej zawartości ołowiu, cynku i kadmu. Stwierdzono istotną, ok. 2-krotną poprawę retencji wodnej w glebie pod wpływem badanych odpadów. Sposób aplikacji wełny nie miał znaczącego wpływu na retencję wody w glebie. Badane odpady spowodowały zwiększenie zawartości cynku i kadmu w glebie, ale w zakresie poziomów naturalnych. Intensywność wymywania metali z gleby była niska, z wyjątkiem jonów kadmu z gleby modyfikowanej wełną mineralną.

EN

A degraded soil was reclaimed by addn. of municipal sewage sludge and waste mineral wool mixed with the soil sep. or together. The Cd, Zn and Pb contents were detd. in unmodified and modified soils, wastes and aq. filtrates of soils. In addn., filtrate vols. were detd. for soils to est. the water retentions. The modification of soils resulted in a two-fold increase of the water retention and in a significant increase in the content of Zn and Cd ions in soils. The leaching intensity of the studied ions from soils was low with the exception of Cd ions from soil modified with the mineral wool.

3

Wpływ składników paliw wtórnych stosowanych do produkcji klinkieru portlandzkiego na wartość emisji metali ciężkich z cementu i betonu

Kalarus D., Baran T., Ostrowski M.

Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

|

2016

|

R. 9, nr 25

7--17

PL

W artykule przedstawiono wpływ składników paliw wtórnych stosowanych do produkcji klinkieru portlandzkiego na wartość emisji metali ciężkich z cementu i betonu. Analizę i metody badania emisji substancji niebezpiecznych (metali ciężkich) z cementów i betonów wykonano zgodnie z opracowywanymi normami przez Komitet Techniczny CEN/TC 351. Analizowano zawartość następujących metali ciężkich: Cr, Zn, Cd, Pb, Co, Ni, Mn, Cu, Sr, Ba i P w paliwach wtórnych stosowanych przez przemysł cementowy w Polsce do produkcji klinkieru portlandzkiego. Zbadano zawartość całkowitą metali ciężkich w cementach oraz ich wymywalność z cementów rodzaju CEM I. Z betonów przygotowanych na bazie cementu CEM I badano wymywalność metali ciężkich do środowiska. Wyniki badań uzyskane w pracy świadczą o tym, że zmiana technologii produkcji klinkieru cementowego w kierunku stosowania surowców odpadowych i paliw wtórnych nie prowadzi do zwiększenia emisji metali ciężkich w stopniu, który uzasadniałby zakwalifikowanie cementu jako materiału wymagającego systematycznej kontroli szkodliwości oddziaływania na człowieka i środowisko naturalne.

EN

In this paper the influence of secondary fuel components used in the manufacture of Portland cement clinker on the value of the emissions of heavy metals from cement and concrete. Analysis and test methods for emissions of hazardous substances (heavy metals) from cements and concretes made in accordance with standards being developed by the Technical Committee CEN/TC 351. We analyzed the content of the following heavy metals: Cr, Zn, Cd, Pb, Co, Ni, Mn, Cu, Sr, Ba and P in the secondary fuels used in the cement industry in Poland for the production of Portland cement clinker. Examined the total content of heavy metals in cements and their leachability of cement type CEM I. Concrete prepared on the basis of cement CEM I was examined leachability of heavy metals into the environment. The results obtained in the work stress that the change of cement clinker production technology towards the use of waste materials and secondary fuels does not increase emissions of heavy metals to a degree that would justify the classification of cement, a material that requires systematic monitoring of harmful effects on humans and the environment.

4

Możliwości zastosowania metody ciekłoscyntylacyjnej oraz ICP-MS w kontroli jakości opakowań ekologicznych

Lenkiewicz M., Paprotny W., Ślęzak E.

Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

|

2016

|

R. 9, nr 25

27--34

PL

Coraz więcej produktów na rynku jest znakowanych określeniami, takimi jak: „biodegradowalne”, „nadające się do kompostowania” lub „pochodzenia naturalnego”. Wiele z nich jest przeznaczonych do przechowywania żywności, występując w postaci tzw. opakowań ekologicznych. W ostatniej dekadzie nastąpił gwałtowny wzrost zainteresowania tymi produktami na rynku. Niektóre z przyczyn leżą po stronie konsumenckiej świadomości i przeświadczeniu o pochodzeniu produktów. Toteż niezbędna jest kontrola jakości takich opakowań. W pracy przedstawiono wyniki badań półproduktów i produktów pod kątem zawartości surowców odnawialnych oraz metali ciężkich. Dokonano również porównania uzyskanych wyników z danymi deklarowanymi przez producentów oraz określono zgodność z obowiązującymi danymi normatywnymi.

EN

More and more products in the market is labeled terms such as „biodegradable”, „compostable”, or „natural”. Many of them intended to hold the food appearing in the form of the ecological packaging. In the last decades there has been a sharp rise in interest in the products on the market. Some of the causes lie with the consumer awareness and belief about the origin of the products, in relation to the depletion of fossil resources and climate change. Therefore, it is necessary to control the quality of packaging. This paper presents the results of research semi-finished products and product, in terms of the content of biobased carbon and heavy metals. Also a comparison with the data declared by the manufacturers and determined compliance with the normative data was made.

5

Radioaktywne czy nie? : metale ciężkie i radioaktywność w kruszywach naturalnych Wisłoki i Sanu w świetle wymagań środowiskowych przy produkcji betonu

Karcz P.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2014

|

nr 3

84-90

PL

Dla naturalnych kruszyw mineralnych istotne znaczenie ma zawartość metali ciężkich, szczególnie ważnym zagadnieniem jest poziom ich wymywalności z betonu oraz radioaktywność. Czy kruszywa naturalne eksploatowane z Wisłoki i Sanu stanowią zagrożenie z punktu widzenia ochrony radiologicznej ludzi i zwierząt przebywających w budynkach?

6

Czy Salix viminalis poprawia bilans energetyczny kraju?

Węglarzy K., Skrzyżala I.

Inżynieria Ekologiczna

|

2013

|

Nr 33

164--174

PL

W Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Zootechniki Państwowym Instytucie Badawczym w Grodźcu Śląskim prowadzone są badania nad zagadnieniami źródeł energii odnawialnych pochodzenia rolniczego. Jednym z nich jest uprawa na 18,25 ha wierzby energetycznej Salix viminalis. Badania prowadzone są od siedmiu lat a ich celem było określenie efektów ekologicznych i ekonomicznych. Prowadzono je na ośmiu działkach, w kolejnych 4 latach wzrostu wierzby i określono następujące parametry: przyrost (plonowanie), absorpcję metali ciężkich (Pb, Cd), wartość energetyczną, technologie zbioru. Stwierdzono zróżnicowanie plonowania i wartości energetycznej na poszczególnych działkach. Zróżnicowana była także zawartość metali ciężkich, największą zawartość ołowiu stwierdzono na działkach usytuowanych w sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych (droga ekspresowa S1), natomiast na działce nr II w sąsiedztwie stawów rybnych zawartość zwłaszcza kadmu była śladowa. Porównano dwa sposoby zbioru wierzby: jedno i dwufazowy. Zmienność przepisów dot. upraw energetycznych stawia pod znakiem zapytania ich opłacalność.

EN

In the Experimental Station of National Research Institute of Animal Production in Grodziec Śląski we have conducted the scientific researches about renewable energy sources on agricultural origin. One of them is a cultivation on the area of 18,25 ha energetic willow Salix viminalis. The researches have started seven years ago and their main goal was to determine ecologic and economic effects. The were conducted on eight allotments in next four years of willow growth and following parameters were defined: gain (yielding), heavy metals absorption (Pb, Cd), energetic value, and technology of crops. It was concluded that yielding and energetic values on particular allotments were differentiated. The content of heavy metals was also differentiated, the highest lead content was on the allotments situated near to communications route (highway S1), in turn on allotments no II near to fish ponds cadmium content was insignificant. Two ways of willow crops were compared - one- and two phases. Changeability of regulation regarding energetic crops hang in a balance their profitability.

7

Influence of Bleaching Stages and Dyeing Process on Changes in a Selected Heavy Metal Content in Flax Fibres

Matyjas-Zgondek E., Szynkowska M. I., Pawlaczyk A., Rybicki E.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2012

|

Vol. 20, no. 2 (91)

91-95

EN

Raw flax fibres consist of over 70% cellulose, over 20% hemicelluloses, pectins and lignins, 2.5% wax and fat, and 3% proteins. Non-cellulosic substances constitute a glue connecting elementary fibres. Because of the huge content of hydrophobic substances, raw flax fibres are difficult to wet by water. There is a necessity of removing hydrophobic substances from fibres before further chemical treatments. Classical bleaching of flax woven fabric is a long-running process that includes four stages, each starting from the scouring process in an alkaline bath. In order to obtain full whiteness, there is a necessity of carrying out four full stages of scouring and bleaching. The results of changes in a selected heavy metal content in flax fibres after a particular bleaching stage and dyeing process were shown. The content of heavy metals in flax fibres was determined using the qualitative (ICP-MS) and semi-qualitative (LA-ICP-ToF-MS) methods. Also changes in the content of extractable elements to artificial acid sweat was determined. The content of selected metals in flax fibres fell with a decrease in non-cellulosic polysaccharide content in the fibres. The important influence of dye fixation on the extractable copper content was also shown.

PL

Surowe techniczne włókna lnu składają się w ponad 70% z celulozy, ponad 20% z hemicelulozy, pektyn i ligniny oraz 2,5% z wosków i tłuszczy i 3% z substancji białkowych. Substancje niecelulozowe stanowią spoiwo sklejające ze sobą poszczególne włókienka elementarne. Z uwagi na dużą zawartość substancji hydrofobowych surowe włókna lnu trudno zwilżają się wodą, dlatego przed bieleniem i dalszą obróbką (barwienie, drukowanie) konieczne jest usunięcie z włókna składników hydrofobowych. Klasyczne bielenie tkanin lnianych jest procesem długotrwałym i obejmuje cztery cykle, z których każdy rozpoczyna się od procesu obgotowania w alkalicznej kąpieli. Do uzyskania pełnej bieli tkanin lnianych wymagane są cztery cykle obgotowania i bielenia. W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości wybranych metali ciężkich we włóknach lnu po kolejnych etapach klasycznego bielenia oraz barwienia. Zawartość metali ciężkich we włóknach lnu określono z zastosowaniem metod ilościowych (ICP-MS) oraz półilościowych (LA-ICP-MS). Oznaczono również zawartość metali ciężkich ekstrahowanych do sztucznego potu. Stwierdzono, że zawartość wybranych metali ciężkich we włóknach lnu obniża się wraz z kolejno postępującymi etapami procesu klasycznego bielenia lnu. Zaobserwowano również istotny wpływ procesu kationoczynnego utrwalania wybarwień na obniżenie zawartości miedzi w ekstraktach.

8

Content of selected heavy metals in water and riverbed sediments of the Utrata River

Wojtkowska M.

Environment Protection Engineering

|

2011

|

Vol. 37, nr 3

55-62

EN

The results of study of heavy metals content in water, suspended solids and bottom sediments of the Útrata River have been presented. The highest concentrations were observed for the dissolved form of Pb (0.35 mg/dm 3). All heavy metals under investigation were present in suspended solids (over 90%). Remarkable amount have also been found in sediments [mg/kg] Zn - 174, Cu - 76, Pb - 49, and Cd - 2.5. Water extracts showed lower concentrations, while EDTA extraction was several times more efficient (over 26%).

9

Lime dusts as a source of environmental pollution in Opole Province

Gołuchowska B. J., Kusza G.

Proceedings of ECOpole

|

2010

|

Vol. 4, No. 1

43--47

EN

Until now dusts arising from lime manufacture have been considered harmless to the environment so they have been investigated marginally from the standpoint of environmental protection, especially when it came to magnetic properties and heavy metal content. The aim of the research was filling the gap in this area. The research comprised measurements of magnetic susceptibility, the content of ferrimagnetic minerals, heavy metals, reaction (pH) and conductivity of the dust and also the raw material and fuel used for lime production. The samples were taken from the lime plant located in the Opole province. Similar investigations were also performed for dusts taken from the nearby cement plant using dry method of cement production. It was proven that magnetic susceptibility, heavy metal content and conductivity of the lime dusts was lower in comparison to the cement dusts, which resulted from the fact that the lime plant used neither so called low raw materials (like marl or clay) nor additives. Due to the high atmosphere dust level in the vicinity of the lime plant and extremely basic reaction of lime dusts, they may cause alkalization of soils and contribute to the increase of heavy metal content in soils, posing a threat to the environment.

PL

Pyły powstające przy produkcji wapna uważano za nieszkodliwe dla środowiska i w związku z tym były one badane marginalnie, szczególnie jeśli chodzi o właściwości magnetyczne i zawartość metali ciężkich. Celem prezentowanych badań było uzupełnienie luki w tym zakresie. Badania obejmowały pomiary podatności magnetycznej, zawartości minerałów ferrimagnetycznych, metali ciężkich, pH i konduktywność pyłów wapienniczych, a także surowca i paliwa, używanego do produkcji wapna. Próbki zostały pobrane w jednym z zakładów wapienniczych województwa opolskiego. Podobne badania wykonano także dla pyłów pobranych w pobliskiej cementowni stosującej suchą metodę produkcji cementu. Wykazano, że podatność magnetyczna, zawartość metali ciężkich i konduktywność pyłów wapienniczych są mniejsze w porównaniu do pyłów cementowych, co wynikało z faktu, że zakład wapienniczy nie stosował tzw. surowców niskich, jak margle i iły, ani dodatków. Z powodu dużego opadu pyłu w rejonie badanego zakładu wapienniczego oraz bardzo dużej wartości pH pyłów wapienniczych mogą one powodować alkalizację gleb i przyczyniać się do wzrostu zawartości w nich metali ciężkich, stwarzając zagrożenie dla środowiska.

10

Earthworms (Lumbricidae) as bioindicators : the relationship between in-soil and in-tissue heavy metal content

Tischer S.

Polish Journal of Ecology

|

2009

|

Vol. 57, nr 3

513-523

EN

The heavy metal (Cd, Zn, Cu, Pb, Ni, Cr) accumulation in earthworms was measured and evaluated on 84 differently managed and polluted sites (field, grassland, deciduous forest, coniferous forest, alluvial sites, mine spoil) together with selected soil properties, like pH and C[org]-contents. The uptake of heavy metals by the earthworms was correlated with in-soil metal amounts and it showed a considerable variation between land use types and the individual lumbricid species. An important positive correlation was determined between in-tissue contents of earthworms and in-soil contents for all studied heavy metals: Cd (R[^2] = 0.72), Cu (R[^2] = 0.65), Cr (R[^2] = 0.54), Pb (R[^2] = 0.51), Zn (R[^2] = 0.47), Ni (R[^2] = 0.45). Mostly Cd and Zn are accumulated by earthworms. The uptake of Cd and Zn by epigeic earthworms is stronger than by other endogeic and anecic species. The highest metal amounts of Cd were accumulated in the following species: Aporrectodea caliginosa (Savigny) (18 mg kg[^-1] dw) Lumbricus castaneus (Savigny) (17 mg kg[^-1] dw), Octolasion cyaneum (Savigny) (17 mg kg[^-1] dw), Lumbricus rubellus (Hoffmeister) (14 mg kg[^1] dw). The highest uptake of Zn was found for the species: L. castaneus (623 mg kg[^-1] dw), Lumbricus terrestris (Linnaeus) (433 mg kg[^-1] dw), A. caliginosa (416 mg kg[^-1] dw), and L. rubellus (339 mg kg[^-1] dw). The lowest contents of Cd (3 mg kg[^-1]dw) were calculated for Aporrectodea longa (Ude) and for Zn - Allolobophora chlorotica (Savigny) (168 mg kg[^1-] dw). Transfer ratios (TR) (ratio of in-soil heavy metal content to the in-tissue metal content in earthworms) ranged for Cd - from 6 in alluvial forest sites to 64 in coniferous forest sites and for Zn - from 2 in alluvial grassland to 12 in coniferous forest. Cd and Zn are more strongly taken up by the epigeic species like Dendrobaena octaedra (Savigny) (TR: Cd = 47, Zn = 8), L. rubellus (TR: Cd = 21, Zn = 5), and L. castaneus (TR: Cd = 12, Zn = 5) than by the other endogeic and anecic species, with TR values accounted from 9 to 21 for Cd and 2 to 5 for Zn, respectively. For risk assessment of habitats cadmium is the more important heavy metal due to its high transfer rates into the tissues of earthworms.

11

Lumbricidae communities in soil monitoring sites differently managed and polluted with heavy metals

Tischer S.

Polish Journal of Ecology

|

2008

|

Vol. 56, nr 4

635-646

EN

Species composition, density and biomass of earthworms were studied on 84 differently managed and polluted sites (field, grassland, deciduous forest, coniferous forest, alluvial sites and mine spoil). All these sites are constantly monitored since a decade. In 13 sites amounts of heavy metals increased from: Cd - 3 to 6 mg kg[^-1], Zn - 303 to 606 mg kg[^-1], Pb - 95 to 317 mg kg[^-1], Ni - 31 to 55 mg kg[^-1], Cr - 58 to 80 mg kg[^-1], and Cu - 59 to 114 mg kg[^-1] soil, that is up to 2000, 880, 1090, 295, 320, and 520% higher, respectively, than in unpolluted field sites. Results show that metal pollution is not a dominating factor determining the species diversity and densities of earthworms. Remarkable differences in the distribution of ecological groups were found between biotope types. The endogeic species (Aporrectodea caliginosa Savigny, Aporrectodea rosea Savigny, Allolobophora chlorotica Savigny, Octolasion cyaneum Savigny) dominate in field and grassland habitats. The anecic species (Lumbricus terrestris L., Aporrectodea longa Ude), however, appear mostly in grassland. Epigeic species (Lumbricus rubellus Hoffmeister, Lumbricus castaneus Savigny, Dendrobaena octaedra Savigny) are found exclusively (in addition to the other two life forms) in grassland and the forest habitats. Differences in earthworm biomass between monitoring sites are not related to ecological risk assessment. These differences may be largely dependant on soil properties e.g. pH and organic matter. A matrix with the ecological requirements of earthworm species was developed.

12

Zawartość wybranych metali ciężkich w makrofitach oczyszczalni hydrofitowej

Wojciechowska E., Obarska-Pempkowiak H.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2008

|

Nr 9

49-53

13

Zmiany jakości osadów ściekowych w basenach trzcinowych

Obarska-Pempkowiak H., Kołecka K.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2007

|

T. 10, nr 3

193-204

PL

Metoda hydrofitowa wykorzystująca złoża trzcinowe do unieszkodliwiania osadów ściekowych zyskuje na popularności. Osady ściekowe w wyniku odwadniania i stabilizacji uzyskują skład chemiczny zbliżony do substancji humusowej, co umożliwia ich rolnicze wykorzystanie. Pojawia się jednak problem obecności metali ciężkich, które mogą być niebezpieczne dla środowiska przyrodniczego. W Polsce pojawiły się jedynie pilotowe obiekty trzcinowe, unieszkodliwiające osady ściekowe, natomiast w Danii są one eksploatowane w pełnej skali w dużych oczyszczalniach ścieków. Materiał badawczy pobrano z czterech duńskich obiektów o długim czasie eksploatacji, wynoszącym od 7 do 15 lat. Obiekty te zlokalizowane były na terenie oczyszczalni: Rudkobing, Yallo, Nastaw i Helsinge koło Kopenhagi, obsługujących od 9000 do 40 000 mieszkańców. Przeprowadzono badania zmian zawartości suchej masy, materii organicznej oraz sześciu metali ciężkich: Cd, Cu, Cr, Zn, Ni, Pb wzdłuż profilu podłużnego warstwy osadów ściekowych zgromadzonych w oprzyrządowanych kwaterach analizowanych obiektów. Na podstawie uzyskanych wyników wykazano, że zawartość suchej masy ulegała zwiększeniu, natomiast zawartość materii organicznej obniżała się wraz i głębokością. Stwierdzono również, że zawartości analizowanych metali ciężkich w osadach ściekowych były poniżej wartości dopuszczalnych, co umożliwia ich wykorzystanie w rolnictwie.

EN

In the last years methods using reed basins for the utilization of sewage sludge gain the popularity. This method is similar to traditional sludge beds. A presence of reed and a simulation of conditions characteristic for wetland systems cause that this method is more effective and safe as regards sanitary. Until now it was proved that sewage sludge in reed basins are stabilized. Chemical composition of the obtained product is similar to humus, so it can be used in agriculture. The problem is the presence of heavy metals whose accumulation in sewage sludge can be dangerous for the environment In Poland in the last years reed objects dewatered sludge have only pioneer character. The cooperation with Danish Hadelskabet Company made possible to study of changes in quality of sewage sludge dewatered in reed basins which has been in operation during 7-15 years. The material to investigations was taken from four objects located on WWTPs served from 9000 to 40000 pe: in Rudkobing, in Yallo, in Naskov, and in Helsinge near Kopenhagen, dewatered following amounts of sludge: 232 t d.m./a, 3001 d.m./a, 8701 d.m./a, 6301 d.m./u, respectively. The changes of concentrations of organic substance and heavy metals: Cd, Cu, Cr, Zn, Ni, Pb along to profile of sewage sludge layer from selected basins of analyzed objects were carried out Basing on obtained results it was found that contents of organic matter decreased with depth. Zinc had the highest concentration in sewage sludge in all analyzed objects. Concentrations of Zn changed from 358.91 to 698.67 mg/kg d.m. While in all objects it was observed that cadium had the lowest concentration. The concentration of this metal changed from 0.58 to 1.32 mg/kg d.m. It was found that in object in Helsinge Cd, Cu as well as Ni had higher concentrations than in other objects. Concentrations of Cr, Zn and Pb was the highest in object in Rudkobing in comparison to other objects. It was also found that concentrations of analyzed heavy metals in sewage sludge were below permissible values, so they can be use in agriculture.

14

Ocena zanieczyszczenia powietrza na podstawie analizy stopnia uszkodzenia powierzchni roślinnych bioindykatorów i zawartości w nich metali ciężkich

Szynkowska M. I., Pawlaczyk A., Albińska J., Paryjczak T.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2005

|

R. 10, nr 2

12-15

PL

Polska od wielu lat znajduje się pod silnym wpływem zanieczyszczeń powietrza (głównie SO2, NO2 i metali ciężkich), które stają się przyczyną znaczących uszkodzeń roślinności. Na podstawie występowania bioindykatorów, czyli biologicznych wskaźników jakości i kondycji środowiska można określić rodzaj czynników lub ustalić ewentualnie charakter zmian, jakie dokonały się w danym środowisku. Trzymiesięczne badania zmian stopnia akumulowania metali ciężkich (Al, Cd, Hg i Pb) w igłach różnych drzew iglastych (jodła, sosna, świerk, tuja) na terenie Łodzi wykazały, że obszarem najmniej dotkniętym wpływem oddziaływania zanieczyszczeń powietrza były Łagiewniki (las). Ponadto próbki pozyskane z różnych miejsc Polski pozwoliły na porównanie zmian w poziomach analizowanych pierwiastków na obszarze naszego kraju. Dodatkowo zebrany na terenie Łodzi materiał biologiczny w postaci próbek mchów i plech porostów umożliwił klasyfikację i oszacowanie zdolnosci bioakumulacyjnych poszczególnych rodzajów biowskaźników.

15

Zawartość metali ciężkich w narządach myszy leśnej (apodemus flavicollis) z lasów w pobliżu mogilnika pestycydowego

Sawicka-Kapusta K., Zakrzewska M., Kutrzeba Ł., Skibniewska K. A., Szarek J., Guziur J., Grzybowski M., Zmysłowska I.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

307-308

16

Jakość kompostów polskich w świetle kryteriów Unii Europejskiej oraz innych krajów

Wasiak G., Madej M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Nr 9

122--130

EN

The trend in Europe and other countries goes definitely towards separate collection and compositing waste from households, gardens and parks. In several countries (the Netherlands, Austria, Belgium, Germany, Denmark, Canada, Sweden) there are quality assurance systems for composted products. Many other countries have just started with compost standardization. Quality criteria for this fertilizer include the allowable levels of contaminations with heavy metals, other pollutants (plastic, glass, stones, organic contaminations) and hygienic standards. This paper presents heavy metals limits in EU law regulations and for comparison Polish regulations. In Poland there are 54 compositing plants with different technologies (from the simple windrow method to very complicated ones). The quality of polish compost varies and depends on the quality of raw materials. Composting mixed municipal waste is still popular despite the fact that the quality of this kind of "compost" is poor. Only composts from green and households waste comply with EU requirements. Polish law regulations are not satisfactory for EU requirements of compost quality and must be changed.

17

Content of heavy metals in plants fertilized with granulate made from sewage sludge

Wiater J., Furczak J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 7

673-678

EN

The aim of the research was to evaluate the influence of fertilizer made from municipal sewage sludge by Institute of Chemical Coal Processing in Zabrze, PL on trace element concentrations in plants. Pot experiment was set on lessive soil. The experimental design included five objects in four replications: control with no fertilization, mineral fertilization, granulate object (rate I corresponding to the quantity of NPK introduced along with mineral fertilizers), objects with elevated by 50% and 100% rate of granulate. Granulate and mineral fertilizers were applied once in 2002. Naked oat and white mustard harvested at the flowering stage were test species. In 2003, the same plants were sown in order to evaluate the sequential action of granulate to size and quality of yields. Following macroelements and heavy metals were determined in plants by means of FAAS technique after earlier dry digestion and dissolution of the ash in nitric(V) acid: copper, zinc, manganese, iron, lead, cadmium, nickel and cobalt. It was found that heavy metal contents in test plants depended on granulate rate applied and type of cultivated plants. White mustard was characterized with higher level of heavy metals than oats. Cultivated plants accumulated more heavy metals due to direct the sequential action of granulate. Heavy metal contents in test species have shown that they can be utilized as fodder.

PL

Celem pracy była ocena oddziaływania nawozu wytworzonego z osadów ścieków komunalnych przez Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu na koncentrację pierwiastków śladowych w roślinach. Założono doświadczenie wazonowe na glebie płowej. Schemat doświadczenia obejmował obiekty: kontrolny (bez nawożenia), obiekt z nawożeniem mineralnym, obiekt z granulatem (l dawka odpowiadająca dawce NPK z nawozami mineralnymi), oraz obiekty ze zwiększoną o 50% i podwójną dawką granulatu. Granulat i nawozy mineralne wniesiono jednorazowo w 2002 r. Roślinami wskaźnikowymi były: owies bezplewkowy i gorczyca biała, które zbierano w fazie kwitnienia. W 2003 r. wysiano te same rośliny w celu oceny następczego oddziaływania granulatu na ilość i jakość plonów. W roślinach oznaczono zawartość mikroelementów i metali ciężkich: miedzi, cynku, manganu, żelaza, ołowiu, kadmu, niklu i kobaltu metodą FAAS po uprzedniej mineralizacji na sucho i roztworzeniu popiołu w kwasie azotowym(V). Stwierdzono, że zwartość metali ciężkich w roślinach była zależna od dawki stosowanego granulatu i rodzaju uprawianych roślin. Większą zawartością metali ciężkich charakteryzowała się gorczyca niż owies. Uprawiane rośliny gromadziły więcej metali ciężkich w wyniku bezpośredniego działania granulatu niż w działaniu następczym. Zawartość metali ciężkich w badanych roślinach kwalifikowała je jako rośliny paszowe.

18

Assessment of trace element pollution of soil and root crops

Rogóż A., Grudnik J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 8

775--785

EN

Studies focused on assessment of trace element pollution of soil and root crops designed for consumption or forage (potato and fodder beet). Collected soil material was characterized by various granulation, content of floatable particles, colloidal clay, organic matter, different pH values and trace element content both in form approximate to total and exchangeable. Trace element content in soil, both the form approximate to total and exchangeable was determined mainly the studied soil pH reaction. Mean geometric content of individual elements in form approximate to total were: 10.56 mg Cu, 93.25 mg Zn, 34.61 mg Pb, 1.06 mg Cd and 13.03 mg Ni · kg-1 of soil. Obtained results make possible to assess soil pollution with trace elements according to framework recommendations for agriculture developed by IUNG [8]. Basing on these recommendations natural Cu and Ni content was found in 43 soil samples. With regards Cd content 35 of analysed soils was classified to the soil with this metal elevated content, 7 belonged to weakly contaminated and one was strongly contaminated. Zn content in 10 samples was natural, 31 had elevated content, and two was classified as strongly polluted soil. Degree of root crop pollution with heavy metals was also made on the basis of threshold values of trace metals in crop plants developed by IUNG [8]. The recommendations allow for consumption of crop plants with the highest concentrations < 20 mg Cu, < 50 mg Zn, < 1 mg Pb, < 10 mg Ni and < 0.15 mg Cd · kg-1 d.m. Forage suitability requires at the most: < 100 mg Zn, < 10 mg Pb, < 50 mg Ni and < 0.5 mg Cd · kg-1 d.m. The assessment made according to the suggested criteria revealed no exceeded critical values of copper, zinc, lead or nickel, which means that these crops are suitable for consumption and forage. However, no exceeded values of 0.15 mg Cd · kg-1 d.m. were found in 25 samples of potato tubers, which means that they meet the consumption requirement, whereas in 17 samples this metal concentration ranged between 0.15 and 0.5 mg Cd · kg-1 d.m., which met the forage standard criterion. Concentration of 0.5 mg Cd · kg-1 d.m. was exceeded in one sample. Analysis conducted to assess fodder beet forage standards according to criteria assumed for the investigated elements, demonstrated that one of the tested root samples did not fulfil the forage requirements for zinc content, two for lead content and five for cadmium content. However, concerning forage standards of fodder beet above-ground parts considerably exceeded heavy metal concentrations were detected for zinc, cadmium and lead.

PL

Badania dotyczyły określenia stopnia zanieczyszczenia pierwiastkami śladowymi gleb oraz roślin okopowych, które są przeznaczone na cele konsumpcyjne lub paszowe (ziemniak oraz burak pastewny). Zebrany materiał glebowy charakteryzował się różnym stopniem uziarnienia, zawartością części spławialnych, iłu koloidalnego, materii organicznej, wartością pH oraz zawartością pierwiastków śladowych tak w formie zbliżonej do ogólnej, jak i w formie wymiennej. O zawartości pierwiastków śladowych w glebie w obu formach decydował głównie odczyn (PH) badanych gleb. Średnie geometryczne zawartości poszczególnych pierwiastków w formie zbliżonej do ogólnej wynosiły: 10,56 mg Cu, 93,25 mg Zn, 34,61 mg Pb, 1,06 mg Cd oraz niklu 13,03 mg Ni · kg-1 gleby. Uzyskane wyniki dają możliwość dokonania oceny zanieczyszczenia gleby pierwiastkami śladowymi, przyjmując ramowe wytyczne dla rolnictwa, opracowane przez IUNG [8]. Stwierdzono, że naturalną zawartość Cu i Ni miały 43 próbki gleb. Pod względem zawartości Cd 35 analizowanych próbek zaliczono do gleb o zwiększonej zawartości tego metalu, 7 do gleb słabo zanieczyszczonych, a jedną do silnie zanieczyszczonych. Zawartość Zn w 10 próbkach gleb odpowiadała naturalnej zawartości tego metalu, 31 miało podwyższoną zawartość, natomiast 2 należały do silnie zanieczyszczonych. Dokonano oceny stopnia zanieczyszczenia roślin okopowych metalami ciężkimi, przyjmując progowe zawartości metali śladowych w płodach rolnych opracowane przez IUNG [8]. Ustalenia te zezwalają na konsumpcję płodów rolnych przy zawartości w nich co najwyżej: < 20 mg Cu, < 50 mg Zn, < 1 mg Pb, < 10 mg Ni oraz < 0,15 mg Cd · kg-1 s.m. Dopuszczalne zawartości w ocenie przydatności paszowej wynoszą co najwyżej: < 100 mg Zn, < 10 mg Pb, < 50 mg Ni oraz < 0,5 mg Cd · kg-1 s.m. Ocena jakości bulw ziemniaka według proponowanych kryteriów wykazała, że nie występują przekroczenia krytycznych zawartości miedzią, cynku, ołowiu i niklu, czyli spełniają wymagania przydatności konsumpcyjnej oraz paszowej. W przypadku kadmu stwierdzono, że w 25 próbach bulw ziemniaka nie występuje przekroczenie zawartości 0,15 mg Cd · kg-1 s.m., czyli spełniają wymóg przydatności konsumpcyjnej, natomiast w 17 próbach zawartość tego pierwiastka mieściło się w przedziale od 0,15 do 0,5 mg Cd · kg-1 s.m., spełniając kryterium przydatności paszowej. Przekroczenie zawartości 0,5 mg Cd · kg-1 s.m. wystąpiło w jednej próbce. Ocena przydatności paszowej buraków pastewnych według przyjętych kryteriów dla badanych pierwiastków wykazała, że jedna z badanych próbek korzeni nie spełnia wymagań wartości paszowej pod względem zawartości cynku, dwie w przypadku ołowiu i pięć w przypadku kadmu. Natomiast w przypadku części nadziemnych buraków stwierdzono, że występują znaczne przekroczenia dopuszczalnych zawartości cynku, kadmu oraz ołowiu w płodach rolnych przeznaczonych na cele paszowe.

19

Właściwości gleb w otoczeniu zakładów przemysłowych południowo-wschodniej Polski

Hajduk E., Kaniuczak J., Gąsior J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2002

|

Nr 7

129--135

EN

Analysed alluvial soils were characterised average content of total Pb in range 18.5-34.3 mg/kg4. Entire contents of Pb in examined soils did not exceeded permissible value for arable soils. Solubility of lead in solution 1 mol HChdm3 in relation to his entire quantities was shaped on level 39.5—49.6%. Higher quantities of both examined forms of this element and greater solubility was in the surface layer of soil, in comparison with deeper situated layer. In all investigated regions a positive significant correlation among content of total lead and entire content of Fe, Zn, Cu, and soluble forms of Pb and soluble forms of Zn was obtained Usually the higher correlation among quantity Pb and content of heavy metals (Cu, Cd, Zn) were found in layer 26-50 cm then in layer 0-25 cm.

20

Comparison of Trace Elements Accumulation Ability of Tobacco (Nicotiana tabacum L.) Grown in Natural and Artificial Conditions

Wiśniowska-Kielian B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2002

|

Vol. 9, nr 4

473-481

EN

Results of investigation of trace elements accumulation in tobacco plant grown in vegetation hall and in field conditions on the acid soils with natural trace element contents were presented. Tobacco cultivated in the vegetation hall contained more Zn, Cu, Cd, and Pb than when grown in the field, similar amounts of Fe but less Mn. At both sites tobacco accumulated the most of Fe in roots, Mn, Zn and Cd in leaves and Cu in the inflorescence. In the field conditions the highest content of Pb were found in roots, whereas in the hall in leaves. Bioaccumulation coefficients of Cd, Zn and Mn in tobacco from both sites had the highest values for leaves and Cu for inflorescence, and Fe for roots of field grown tobacco. AIso the Zn and Cu contents in the other parts of the plant and Mn in inflorescence from both sites, Cd in the field grown tobacco and Cd in the inflorescence of plants cultivated in the hall exceeded their soil levels. StaIks of the field grown tobacco also had higher Mn contents than the soil. On the contrary, tobacco tops from both sites contained below 5 and 25 times less Fe, and all plants parts had 2 to 6 times less Pb than the soil. Translocation coefficient shows that the plants from both sites transported Mn, Zn and Cd to a greater degree from roots to leaves and Cu to inflorescence, whereas it is true for Pb only in the plants grown in the hall.

PL

Przedstawiono wyniki badań akumulacji pierwiastków śladowych w roślinie tytoniu uprawianego w hali wegetacyjnej i w warunkach polowych na glebach kwaśnych o naturalnej zawartości pierwiastków śladowych. Tytoń uprawiany w hali wegetacyjnej zawierał więcej Zn, Cu, Cd i Pb niż ten uprawiany w polu, podobną ilość Fe, a mniej Mn. Tytoń z obu miejsc gromadził więcej Fe w korzeniach, Mn, Zn i Cd w liściach, a Cu w kwiatostanach. W warunkach polowych największą zawartość Pb stwierdzono w korzeniach, a w hali - w liściach. Współczynnik bioakumulacji Cd, Zn i Mn w tytoniu z obu miejsc uprawy przybierał najwyższe wartości dla liści oraz Cu dla kwiatostanów, zaś Fe dla korzeni tytoniu uprawianego w polu. Także zawartość Zn i Cu w pozostałych częściach rośliny i Mn w kwiatostanach z obu miejsc uprawy, Cd w tytoniu z uprawy polowej i Cd w kwiatostanach roślin uprawianych w hali przekraczała ich poziomy w glebie. Łodygi tytoniu uprawianego w polu też miały większą zawartość Mn niż gleba. Przeciwnie, części nadziemne tytoniu z obu miejsc zawierały od poniżej 5 do 25 razy mniej Fe, a wszystkie części roślin miały 2 do 6 razy mniej Pb niż gleba. Współczynniki translokacji wskazują, że rośliny z obu miejsc przemieszczają Mn, Zn Cd w większym stopniu z korzeni do liści oraz Cu do kwiatostanów, a w przypadku Pb ma to miejsce tylko dla roślin uprawianych w hali.