Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Enhanced Gas and Condensate Recovery: Review of Published Pilot and Commercial Projects

Burachok Oleksandr

Nafta-Gaz

|

2021

|

R. 77, nr 1

20--25

EN

The majority of the Ukrainian gas condensate fields are in the final stage of development. The high level of reservoir energy depletion has caused significant in situ losses of condensed hydrocarbons. Improving and increasing hydrocarbon production is of great importance to the energy independence of Ukraine. In this paper, a review of the pilot and commercial enhanced gas and condensate recovery (EGR) projects was performed, based on published papers and literature sources, in order to identify those projects which could potentially be applied to the reservoir conditions of Ukrainian gas condensate fields. The EGR methods included the injection of dry gas (methane), hydrocarbon solvents (gas enriched with C2–C4 components), or nitrogen and carbon dioxide. The most commonly used and proven method is dry gas injection, which can be applied at any stage of the field’s development. Dry gas and intra-well cycling was done on five Ukrainian reservoirs, but because of the need to block significant volumes of sales gas they are not being considered for commercial application. Nitrogen has a number of significant advantages, but the fact that it increases the dew point pressure makes it applicable only at the early stage, when the reservoir pressure is above or near the dew point. Carbon dioxide is actively used for enhanced oil recovery (EOR) or for geological storage in depleted gas reservoirs. In light of the growing need to reduce carbon footprints, CO2 capture and sequestration is becoming very favourable, especially due to the low multi-contact miscibility pressure, the high density under reservoir conditions, and the good miscibility with formation water. All of these factors make it a good candidate for depleted gas condensate reservoirs.

PL

Większość ukraińskich złóż gazu kondensatowego znajduje się w końcowej fazie zagospodarowania. Wysoki poziom wyczerpania energii złożowej spowodował znaczne straty in situ skroplonych węglowodorów. Duże znaczenie dla niezależności energetycznej Ukrainy ma usprawnienie i zwiększenie wydobycia węglowodorów. W niniejszym artykule dokonano przeglądu pilotażowych i komercyjnych projektów wspomagania wydobycia gazu ziemnego i kondensatu (EGR) na podstawie opublikowanych artykułów i źródeł literaturowych w celu zidentyfikowania tych, które mogą znaleźć zastosowanie w warunkach występujących w ukraińskich złożach gazowokondensatowych. Metody EGR obejmują zatłaczanie: suchego gazu (metanu), rozpuszczalników węglowodorów (gaz wzbogacony składnikami C2–C4), azotu i dwutlenku węgla. Najpowszechniej używane, sprawdzone i szeroko stosowane jest zatłaczanie suchego gazu, które można wykorzystać na każdym etapie zagospodarowania złoża. Na pięciu ukraińskich złożach zostało wdrożone zatłaczanie suchego gazu i obieg wewnątrz odwiertu, ale ze względu na konieczność zablokowania znacznych wolumenów gazu przeznaczonego do sprzedaży obecnie metoda ta nie jest brana pod uwagę do komercyjnego zastosowania. Azot ma wiele istotnych zalet, ale fakt, że powoduje zwiększenie ciśnieniowego punktu rosy, sprawia, że można go stosować tylko na wczesnym etapie, gdy ciśnienie złożowe jest wyższe od punktu rosy. Dwutlenek węgla jest aktywnie wykorzystywany do wspomagania wydobycia ropy naftowej (EOR) lub do geologicznego składowania w sczerpanych złożach gazu. W świetle rosnących potrzeb w zakresie redukcji śladu węglowego wychwytywanie i sekwestracja CO2 stają się bardzo korzystne, zwłaszcza ze względu na niską wartość ciśnienia mieszalności przy wielokrotnym kontakcie, dużą gęstość w warunkach złożowych oraz dobrą mieszalność z wodą złożową. Wszystko to sprawia, że jest to dobry kandydat do zastosowania w sczerpanych złożach gazu kondensatowego.

2

Badania kompatybilności wód złożowych z utworów cechsztynu i czerwonego spągowca w aspekcie zatłaczania do warstw chłonnych

Kluk Dorota

Nafta-Gaz

|

2020

|

R. 76, nr 7

474--483

PL

W artykule zaprezentowano wybrane problemy dotyczące zjawisk towarzyszących zatłaczaniu wód złożowych do horyzontów chłonnych odpowiadających za kolmatację strefy przyodwiertowej. Materiał badawczy stanowiły wody złożowe wydzielane w instalacjach kopalnianych (separatory odwiertów usytuowane w utworach dolomitowych, wapienia cechsztyńskiego oraz piaskowcach czerwonego spągowca) pracujących na obszarze Niżu Polskiego. Wyniki przeprowadzonych analiz fizycznych i chemicznych materiału badawczego posłużyły do wykonania symulacji mieszania się różnorodnych wód. Symulacje zrealizowano za pomocą programu komputerowego AquaChem. Określono możliwości wytrącania się osadów węglanowych (indeksy: nasycenia Langeliera, stabilności Ryznara) oraz korozyjności (indeks Larsona–Skolda) analizowanych wód i ich mieszanin. Otrzymane wyniki symulacji mieszania wód o różnorodnych parametrach fizycznych i chemicznych zostały skonfrontowane z wynikami testów ich kompatybilności przeprowadzonymi w warunkach laboratoryjnych. Zrealizowane badania kompatybilności wód złożowych, wykonane pod kątem bezpiecznego ich magazynowania w odwiertach chłonnych, wykazały, że wody pochodzące ze złóż w tej samej skale zbiornikowej są ze sobą kompatybilne. W przypadku mieszania wód pochodzących z różnych złóż niejednokrotnie zanotowano brak ich kompatybilności. Konieczne jest zatem wykonanie analiz fizycznych i chemicznych mieszanych wód każdorazowo przed ich zatłoczeniem. Uzyskane wyniki będą pomocne w podejmowaniu działań zmierzających do eliminacji potencjalnych niebezpieczeństw mogących wystąpić podczas zatłaczania wód do horyzontów chłonnych. Na podstawie wniosków z przeprowadzonych badań zaproponowano zestaw technik i technologii pozwalający na przygotowanie wydobytych wód złożowych do zatłoczenia. Wskazane wytyczne w szczególności dotyczą ochrony odwiertu chłonnego przed uszkodzeniem strefy przyodwiertowej.

EN

The research material were reservoir waters separated in mine installations (well separators located in dolomite formations, Zechstein limestone and Rotliegend sandstones) working in the Polish Lowland. The results of physical and chemical analyses of the research material were used to simulate mixing of various waters. The simulations were made using the AquaChem computer program. Possibilities of carbonate precipitation (Langelier saturation index, Ryznar stability index) and corrosivity (Larson-Skold index) of the analysed waters and their mixtures were determined. The obtained simulation results of mixing water with various physical and chemical parameters were confronted with the results of tests of their compatibility carried out in laboratory conditions. The conducted tests of reservoir water compatibility, carried out in terms of their safe storage in absorbent wells, have shown that waters from deposits in the same reservoir rock are compatible with each other. In the case of mixing waters from different deposits, their incompatibility has been noted many times. It is therefore necessary to perform physical and chemical analyses of mixed waters each time before they are injected. The obtained results will be helpful in undertaking actions aimed at elimination of potential dangers that may occur during injection of water into absorbtive horizons. On the basis of the conclusions resulting from the research, a set of techniques and technologies was proposed that would allow the preparation of extracted reservoir waters for injection. Its guidelines in particular relate to the near-wellbore damage protection of injection well.

3

Analiza możliwości zwiększenia chłonności otworów zatłaczających na przykładzie ciepłowni geotermalnej w Pyrzycach

Noga B., Kosma Z., Zieliński J.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2018

|

R. 57, nr 2

135--154

PL

W prezentowanej pracy została przeanalizowana chłonność otworów zatłaczających w ciepłowni geotermalnej w Pyrzycach. Możliwości chłonne dwóch otworów wynosiły 340 m3/h wody przy ciśnieniu około 4 barów. W bardzo krótkim czasie wydajność ta zmniejszyła się do około 60 m3/h przy ciśnieniu zatłaczania nierzadko przekraczającym 12 barów. Taka sytuacja utrzymywała się przez okres około 20 lat. Próby poprawy chłonności były krótkotrwałe i nie miały wpływu na poprawę sprawności działania otworów chłonnych. Dopiero prace przeprowadzone w 2016 roku doprowadziły do uzyskania długotrwałej efektywnej pracy otworu chłonnego Pyrzyce GT-2. W ramach zabiegów rekonstrukcyjnych uzyskano wydajność zatłaczania 130 m3/h do jednego otworu przy ciśnieniu nieprzekraczającym 7 barów. Uzyskany efekt utrzymywany był na niemal stałym poziomie przez ponad dwa lata poprzez stosowanie różnych preparatów chemicznych dozowanych do zatłaczanej wody termalnej. Przeprowadzone badania przyczyniły się do zwiększenia sprawności pracy ciepłowni geotermalnej w Pyrzycach.

EN

As part of the work presented, the absorption capacity of the injection boreholes in the geothermal heat plant in Pyrzyce was analyzed. The absorption capacity of two wells was 340 m3/h at the pressure of about 4 bar. In a very short time this efficiency decreased to around 60 m3/h at the injection pressure frequently exceeding 12 bar. This situation lasted for about 20 years. Attempts to improve the absorbency were short-lived and did not improve the efficiency of the lymphatic openings. It was not until 2016 that the Pyrzyce GT-2 lymphatic bore was effectively drilled for a long time that the reconstructions achieved an injection rate of 130 m3/h into one bore at a pressure not exceeding 7 bar. The effect obtained was kept almost constant for over two years through the use of various chemical preparations dosed into the injected thermal water. The conducted research contributed to increasing the efficiency of the operation of the geothermal heating plant in Pyrzyce.

4

Zabezpieczenie antykorozyjne instalacji napowierzchniowej i uzbrojenia wgłębnego odwiertów przeznaczonych do zatłaczania cieczy odpadowych i wody złożowej

Stachowicz A.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2015

|

R. 18, Nr 7 (207)

4--7

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań mające na celu dobór odpowiedniego zabezpieczenia antykorozyjnego wyposażenia odwiertów przeznaczonych do zatłaczania cieczy odpadowych i wody złożowej. Przed wykonaniem badań zostały wytypowane roztwory korozyjne na podstawie przeglądu rodzajów cieczy odpadowych i wód złożowych przeznaczonych do zatłaczania, określono odmiany wytrzymałościowe stali wchodzących w skład wyposażenia odwiertów do zatłaczania cieczy odpadowych, wytypowano inhibitory korozji oraz ustalono warunki prowadzenia testów. Badania obejmowały ocenę wpływu zatłaczanych cieczy odpadowych na wyposażenie wgłębne i rurociągi napowierzchniowe, testy korozyjne próbek stalowych z użyciem poszczególnych inhibitorów korozji (porównanie skuteczności wytypowanych inhibitorów między sobą) oraz dobór optymalnej dawki dla najbardziej skutecznych inhibitorów.

EN

Results of research to determine adequate corrosion protection for oil wells designed to pumping wastes and reservoir waters are presented in this article. The corrosion solutions after the reviewing types of wastes and reservoir waters designed to pumping were selected. The corrosion inhibitors and the types of steel characterized by different mechanical strength which were belong to well equipment were chosen. Conditions of corrosion tests were determined too. Then estimation of influence of pumping wastes on surface and underground well equipment were done. The corrosion tests of effectiveness corrosion inhibitors (comparison of their performance) on metal coupons determine adequate quantity of the inhibitors for the best corrosion protection were performed.

5

Instalacja w Skierniewicach – poligon badawczy miękkiego kwasowania jako metody poprawy i utrzymywania chłonności w systemach geotermalnych

Bielec B., Kępińska B.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2015

|

R. 54, nr 1

95--114

PL

W artykule przedstawiono testy badawcze miękkiego kwasowania – zabiegu stymulacji służącego poprawie chłonności otworów i skał zbiornikowych w systemach geotermalnych. Wykonano je w warunkach instalacji w Skierniewicach, która była swoistym poligonem badawczym. Testy prowadzono w ramach Projektu „Opracowanie wytycznych projektowych poprawy chłonności skał zbiornikowych w związku z zatłaczaniem wód termalnych w polskich zakładach geotermalnych” (zamawianego przez Ministerstwo Środowiska) realizowanego w 2009–2011 r. przez konsorcjum Geotermii Mazowieckiej S.A. oraz Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. Do badań wykorzystano nieeksploatowane wcześniej otwory Skierniewice GT-1 (produkcyjny) i Skierniewice GT-2 (chłonny). Ujmują one wodę geotermalną, dla której skałami zbiornikowymi są piaskowce dolnej jury. Wykonano osiem testów miękkiego kwasowania. W artykule opisano szczegółowo przebieg jednego z testów. Głównymi przyczynami spadku chłonności otworów są zjawiska korozji i wytrącania wtórnych substancji mineralnych. Z analizy zmienności parametrów hydrodynamicznych wynikało, że zabiegi miękkiego kwasowania udrażniały w pewnym zakresie odwiert i strefę przyodwiertową, powodując wzrost chłonności w trakcie i w ograniczonym czasie po ich zakończeniu. Testowana metoda miękkiego kwasowania, w tym dobrane parametry cieczy kwasującej, okazały się zasadniczo właściwe dla poprawy chłonności otworu i strefy przyodwiertowej w warunkach instalacji w Skierniewicach. Można ją także rekomendować dla innych instalacji w Polsce o podobnym charakterze i problemach. Jednakże, aby utrzymywać chłonność otworu i strefy przyodwiertowej na akceptowalnym poziomie przez wystarczająco długi okres, w praktyce w wielu przypadkach należałoby prowadzić omówione zabiegi stymulacji przy użyciu większej ilości cieczy kwasującej i w dłuższym czasie, z większą częstotliwością lub też nawet stosować ciągłe obniżanie odczynu pH zatłaczanej wody geotermalnej do odpowiedniej wartości. Wyniki i wnioski z testów miękkiego kwasowania, dla których poligonem badawczym była instalacja w Skierniewicach, były przydatne m.in. dla opracowania, po raz pierwszy w Polsce, wytycznych projektowych poprawy chłonności skał zbiornikowych w związku z zatłaczaniem wód geotermalnych w polskich zakładach geotermalnych.

EN

The paper presents the research testing of soft acidizing – a stimulation technique aimed at improving the injectivity of wells and reservoir rocks in geothermal systems. The works were done for installation in Skierniewice which served as a testing ground. They were conducted in the frame-work of the Project entilted “Development of design guidelines to improve the injectivity of reservoir rocks in relation to geothermal waters' injection in Polish geothermal plants” (ordered by the Ministry of Environment). The project was carried out by the consortium of Geotermia Mazowiecka S.A. and Mineral and Energy Economy Research Institute of PAS in 2009–2011. Two earlier unexploited wells Skierniewice GT-1 (production) and Skierniewice GT-2 (injection) served for research testing. They encounter geothermal water hosted by the Lower Jurassic sandstones. A total eight soft acidizing tests were carried out. One selected test was described in the paper. The main reasons for the injectivity drop are corrosion and precipitation of secondary minerals. This results from the analysis of hydrodynamic parameters' variation that soft acidizing treatment increased the injectivity of the borehole and near-borehole zones, to some extent during the treatment itself and for some time after its termination. The tested soft acidizing method, including parameters of applied acidizing fluid, proved to be basically proper to improve the injectivity of borehole and near-borehole zones in case of geothermal installation in Skierniewice. This can be recommended for other installations of similar characteristics and problems in Poland. However, in order to maintain an acceptable level of injectivity over a sufficient period, in many particular cases the soft acidizing technique should be carried out with the use of higher volume of acidizing fluid and over a longer period of time; more frequently; or even as a continuous decrease of pH of the injected geothermal water. The results and conclusions of the soft acidizing research testing (carried out for the case of the Skierniewice installation) contributed to the elaboration, for the first time in Poland, of design guidelines on improvement of reservoir rocks' injectivities in relation to geothermal waters' injection in Polish geothermal plants.

6

Experiences with geothermal water injection into porous aquifers

Szanyi J., Medgyes T., Kóbor B., Tari C., Balinty A.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2014

|

R. 53, nr 2

3--18

EN

Due to certain favourable geological features of Hungary, the utilization of geothermal energy is realized through the availability of a great quantity of geothermal water. Consequently, the disposition of the used geothermal water is a serious challenge, and injection is probably one of the most controversial issues of geothermal energy utilization in Hungary. To date, there is no definitive regulation for this issue. In order for some common system of criteria to be definable for the optimum operation of geothermal projects in the region, and especially for injection into sandstone, this study has compiled the operational experiences of a number of already functioning systems to summarize the best practices of sustainable operation.

PL

Dzięki korzystnym warunkom geologicznym stosowanie energii cieplnej na Węgrzech związane jest z dostępnością dużej ilości wód termalnych. W konsekwencji jednak ich zrzut stanowi poważne wyzwanie, a zatłaczanie należy zapewne do najbardziej kontrowersyjnych zagadnień związanych z wykorzystaniem energii geotermalnej w tym kraju. Do chwili obecnej problem ten nie został uregulowany prawnie. Powinien zostać opracowany system kryteriów umożliwiających optymalne funkcjonowanie projektów, zwłaszcza jeśli wiążą się one z zatłaczaniem zużytych wód do piaskowców. W niniejszym artykule zebrano doświadczenia działających systemów, w których prowadzone jest zatłaczanie, w celu podsumowania najlepszych praktyk zrównoważonej eksploatacji wód termalnych.

7

Successful injection of geothermal water into sandstones – an example from Hungary

Szita G., Vitai Z.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2013

|

R. 52, nr 2

201--206

EN

In 2011 a new geothermal district heating system was established in Orosháza-Gyopárosfürdő (SE Hungary) using one production and two injection wells. This system is one of the few successful re-injection projects in Hungary targeting the problematic Upper Pannonian sandstones. Despite the similarity of the wells, their injectivity differs greatly. This paper presents some recent results and phenomena occurring during the injection of spent geothermal water back into a reservoir via two injection wells.

PL

W 2011 r. oddano do użytku nowy system geotermalnego centralnego ogrzewania w Orosháza-Gyopárosfürdő (SE-Węgry), który użytkuje jeden otwór produkcyjny i dwa otwory chłonne. Jest to jeden z niewielu systemów na Węgrzech, w których z powodzeniem prowadzone jest zatłaczanie wody geotermalnej do piaskowców górnego panonu, sprawiających na ogół problemy w tym zakresie. Pomimo podobieństw otworów chłonnych, ich chłonności różnią się w znacznym stopniu. W tym względzie w artykule przedstawiono niektóre najnowsze wyniki i zjawiska zachodzące podczas zatłaczania dwoma otworami chłonnymi wykorzystanej wody geotermalnej do piaskowców zbiornikowych.

8

Symulacyjne badanie procesów wypierania metanu rozpuszczonego w wodach złożowych poprzez zatłaczanie gazów kwaśnych w ramach ich sekwestracji

Miłek K., Szott W., Gołąbek A.

Nafta-Gaz

|

2013

|

R. 69, nr 2

112--122

PL

Metan rozpuszczony w warstwach wodonośnych może w przyszłości stanowić cenne źródło niekonwencjonalnych zasobów gazu. W celu poznania zjawisk zachodzących w złożu podczas wypierania CH4 przez CO2 modelowano wcześniej wykonany eksperyment laboratoryjny wypierania metanu z solanki na fizycznym modelu złoża. W ramach opracowania odtworzono dane pomiarowe eksperymentu uzyskując bardzo dobre dopasowanie wyników symulacji do pomiarów laboratoryjnych oraz uzyskano dodatkowe szczegóły dotyczące przebiegu eksperymentu. Stworzony i skalibrowany model symulacyjny pozwolił na szczegółową analizę wyników eksperymentu oraz postawienie szeregu wniosków z zakresu rozpuszczalności i migracji gazów w układzie wypełnionym pierwotnie wodą nasyconą CH4.

EN

The methane dissolved in aquifers can be a valuable source of unconventional gas. Investigations of the CH4 displacement by CO2 were based on a laboratory experiment conducted on the physical model of a reservoir. The process of this experiment was analyzed by computer modeling and simulations. The simulation results matched the laboratory measurements and revived additional details of the experiments. The designed and calibrated simulation model allowed for a precise analysis of the experimental results and gave a number of conclusions connected to the phenomena of solubility and migration of gases in a structure initially filled with CH4 saturated water.

9

Wybrane zagadnienia przygotowania wód złożowych do zatłoczenia odwiertami chłonnymi

Kluk D., Jakubowicz P.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2012

|

nr 182 wyd. konferencyjne

859--864

PL

Wydobyciu gazu ziemnego i ropy naftowej prawie zawsze towarzyszy pozyskiwanie wód złożowych, a ich zagospodarowanie stanowi poważny problem dotyczący większości kopalń w Polsce. Jedną z najefektywniejszych, a zarazem najtańszych metod zagospodarowania wód złożowych jest ich zatłoczenie do horyzontów chłonnych. W celu maksymalnego wykorzystania możliwości technicznych odwiertów zatłaczających i pojemności złoża przeznaczonego do magazynowania odpadów płynnych konieczne jest odpowiednie zmodyfikowanie parametrów fizykochemicznych wód przed zatłoczeniem, mające za zadanie ochronę strefy przyodwiertowej przed kolmatacją. W artykule porównano efektywność usuwania jonów żelaza przez napowietrzanie drobnopęcherzykowe z napowietrzaniem standardowym. Zaprezentowano wyniki laboratoryjnych badań procesu filtracji z wykorzystaniem różnorodnych złóż oraz przegród filtracyjnych.

EN

Oil and gas production has been mostly followed by obtaining deposit waters. Their management is a crucial problem faced by most plants in Poland. One of the most effective as well as the most inexpensive methods of reservoir waters management is their injection to absorptive horizons. Correct modification of physical and chemical parameters of deposit waters (to protect a wellbore area against colmatation) is essential in order to use optimum technical possibilities of the injective wells and maximisation of injected brine volume. Effectiveness of iron and manganese ions removal by fine-bubble aeration and standard aeration have been compared in the article. Results of laboratory research on filtration with the use of diversed filter deposits and barriers have been presented in this work.

10

Ocena efektów wspomaganego wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego z wybranych złóż krajowych z zastosowaniem zatłaczania CO2

Szott W., Łętkowski P., Gołąbek A., Miłek K.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2012

|

nr 184

1-161

PL

Praca stanowi pierwszą w Polsce szczegółową ocenę potencjalnych efektów zwiększenia wydobycia zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego dzięki zastosowaniu metody wydobycia wspomaganego zatłaczaniem CO2 do złoża (CO2-E0R/EGR). Ocenę przeprowadzono dla dziesięciu wybranych krajowych złóż: sześciu złóż ropy naftowej i czterech złóż gazu ziemnego. Obliczenia wykonano metodą symulacji procesów złożowych, przy pomocy szczegółowych kompozycyjnych modeli symulacyjnych lub uogólnionych modeli bilansowych uwzględniających zjawiska wypierania mieszającego. Zastosowano strategię maksymalizacji wydobycia zasobów węglowodorów przy jednoczesnej maksymalizacji ilości zatłoczonego CO2 jako elementu szerszego procesu sekwestracji dwutlenku węgla. Uzyskano szczegółowe wyniki dla przyrostu zasobów wydobywalnych oraz współczynniki efektywności zarówno dla procesu wspomaganego wydobycia jak i dla procesu sekwestracji.

EN

The paper includes first detailed assessment of the expected results of EOR/EGR processes by CO2 injection in the production from Polish oil and gas reservoirs. The assessment was performed for 6 oil and 4 gas reservoirs from across the country. The calculations applied simulation methods with full-scaled, compositional reservoir models or material balance methods supplemented with miscible displacement models. The modeling strategy assumed maximum recovery of hydrocarbons together with maximum injection of CO2 as a part of the concomitant CO2 sequestration process. Detailed results of increased recoverable oil and gas due to EOR/EGR processes as well as effectiveness coefficients for both enhanced production and CO2 sequestration are presented.

11

Effects of Acid Gas Reinjection on CO2 Concentration in Natural Gas Produced from Borzęcin Reservoir

Lubaś J., Szott W., Jakubowicz P.

Nafta-Gaz

|

2012

|

R. 68, nr 7

405-410

EN

The program of acid gas reinjection to the Borzęcin gas reservoir has been the first known project of its kind performed on a running reservoir. A similar project also commenced at a later date in the Krechba field in Algeria. The reinjection of the acid gas, containing mostly CO2, avoids its release to the atmosphere, however, the gas may migrate to the producing wells causing the deterioration of the produced gas quality. The paper includes the production history of the Borzęcin project and the monitoring results of the produced gas composition during the period 1998-2011. The measured data are compared with the results of reservoir simulation predictions and positively verifies the reservoir model. It is shown that the acid gas reinjection program can be safely prolonged to 2028 without the risk of producing gas contamination, as both the simulation results and the gas composition monitoring prove the CO2 concentration in produced gas will not exceed 0.5%.

PL

Przedsięwzięcie powrotnego zatłaczania gazów kwaśnych do złoża gazu ziemnego Borzęcin jest pierwszym spośród znanych tego typu procesów przebiegających na wciąż czynnym obiekcie złożowym. Późniejszym przykładem jest realizacja podobnego projektu na złożu gazu ziemnego Krechba w Algierii. Powrotnie zatłaczane gazy kwaśne, których głównym składnikiem jest CO2 nie zanieczyszczają atmosfery, mogą jednak przenikać do strefy złożowej i oddziaływać negatywnie na skład wydobywanego gazu ziemnego. W artykule przedstawiono zarys historii eksploatacji złoża gazu ziemnego Borzęcin oraz wyniki monitoringu składu chemicznego gazu ziemnego wydobywanego w latach 1998-2011. Uzyskane dane porównano z rezultatami symulacji komputerowej wykonanej w roku 2008, uzyskując w efekcie pozytywną weryfikację zastosowanego modelu. Wykazano, że proces powrotnego zatłaczania gazów kwaśnych można bezpiecznie kontynuować nawet do roku 2028, bez negatywnego wpływu zatłaczanych gazów kwaśnych. Zarówno wyniki symulacji jak i monitoringu składu chemicznego wykazały, że zawartość CO2 w wydobywanym gazie nie powinna przekroczyć 0,5%.

12

Analiza możliwości wprowadzania biogazu do sieci przesyłowej

Holewa J., Kukulska-Zając E., Pęgielska M.

Nafta-Gaz

|

2012

|

R. 68, nr 8

523-529

PL

W artykule przedstawiono zagadnienia związane z zatłaczaniem biogazu do sieci gazowych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na sieć przesyłową. Przedstawiono doświadczenia europejskie związane z zatłaczaniem biogazu do sieci. Scharakteryzowano biogaz pod względem składu, parametrów energetycznych, jak i występujących w nim zanieczyszczeń. Przedstawiono wyniki badań kalorycznych wartości opałowej i ciepła spalania oraz liczby Wobbego biogazu wytwarzanego w Polsce.

EN

In the paper issues related to injection of biogas into gas grids, with particular emphasis on the transmission pipelines are presented. European experience related to injection of biogas into gas grids are described as well as the composition of biogas, its calorific value and impurities. Results of analyses of calorific values and the Wobbe Index of biogas manufactured in Poland are also presented.

13

Metodyka wyznaczania parametrów hydrogeologicznych warstw chłonnych

Macuda J., Zawisza L.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2011

|

T. 28, z. 1-2

273-281

PL

Przy eksploatacji złóż ropy i gazu ziemnego występuje problem utylizacji silnie zmineralizowanych wód złożowych, separowanych na powierzchni z eksploatowanych węglowodorów. Aktualnie w praktyce przemysłowej zarówno w kraju, jak i za granicą wody złożowe są najczęściej utylizowane poprzez ich zatłaczanie do górotworu wytypowanymi, odwiertami poeksploatacyjnymi. W artykule przedstawiono kryteria oceny warstw chłonnych pod kątem możliwości zatłaczania do nich wód złożowych oraz podano teoretyczne podstawy procesu zatłaczania.

EN

Oil and natural gas exploitation are connected with the problem of utilization of highly mineralized reservoir waters, separated on the surface of produced hydrocarbons. The recent practice in Poland and in other countries is to inject reservoir waters to the rock mass through pre-selected post-production wells. The evaluation criteria for absorptive of layers in view of their injection abilities are presented in the paper along with theoretical fundamentals of the injection process.

14

Badania procesu mieszania wód zatłaczanych z wodami złożowymi o zróżnicowanych potencjałach elektrochemicznych

Kluk D.

Nafta-Gaz

|

2011

|

R. 67, nr 2

98-106

PL

W artykule opisano i przebadano procesy wywoływane zatłoczeniem niekompatybilnych pod względem potencjału elektrochemicznego (Eh) wód do horyzontów chłonnych. Wykonano analizy fizykochemiczne wód złożowych oraz przeprowadzono badania laboratoryjne procesu mieszania się wód napowietrzonych z wodami rodzimymi o niskim Eh. Rozpatrzono również możliwość skorygowania potencjału elektrochemicznego zatłaczanych wód, poprzez ewentualne dozowanie środków chemicznych.

EN

The paper describes and discuses the results of the processes caused by injection of waters with electrochemical potential (Eh) different from that of reservoir waters. Physico-chemical analysis of reservoir water was done and mixing process of injected and reservoir waters with low Eh was studied. Possibilities of the correction process by chemical additives were discussed.

15

Improved calculations for bottom hole injection pressure versus depth while gas injection for pressure maintenance of Tengiz field

Abdrakhmanova D., Jiyembayeva K., Zhapbasbayev U. K.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2010

|

T. 27, z. 1--2

43-47

EN

The aim of this project is to calculate bottom hole injection pressure versus depth while gas injection for pressure maintenance of Tengiz field in order to determine injectivity of various reservoir layers (Bash, Serp, Okskey).The mail objective is to develop correlations for the 7 active injection wells to predict bottom hole injection pressures at the end of the tubing, middle of Bash, middle of Serp, and middle of Oksky. Each well will have its own individual correlation. These correlations based on factors such as depth, temperature, pressure and rate. As a result, there are some deviations of predicted pressure versus measured pressure. I think, the basic reason is that we have different approximate gas injection rates. So we can't exactly determine its volume.

PL

Celem projektu jest obliczenie ciśnienia zatłaczania na dnie otworu w funkcji głębokości w trakcie zatłaczania gazu w celu utrzymania ciśnienia w złożu Tengiz oraz określenie zdolności iniekcyjnych poszczególnych warstw złoża (Bash, Serp, Okskey). Podstawowym celem jest określenie korelacji dla siedmiu istniejących otworów iniekcyjnych oraz oszacowanie ciśnienia zatłaczania na dnie otworu na końcu rur (środkowy Bash, środkowy Serp, środkowy Okskey). Dla każdego otworu wylicza się indywidualną korelację na podstawie wartości głębokości, temperatury, ciśnienia i wydatku. W wyniku tego powstają odchylenia przewidywanej wartości ciśnienia w funkcji zmierzonego ciśnienia. W opinii autorów podstawowym powodem tego są różne szacowane prędkości zatłaczania, w zawiązku z czym trudne jest precyzyjne oszacowanie zatłaczanych objętości.

16

Problemy związane z eksploatacją ciepłowni geotermalnych wykorzystujących wody termalne z kolektorów porowych

Biernat H., Kulik S., Noga B.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2010

|

R. 49, nr 1-2

17-28

PL

W artykule przedstawione zostały problemy związane z postępującym spadkiem wydajności i efektywności zatłaczania oraz postępującą korozją w otworach zatłaczających. Wydaje się, że procesu inkrustacji obecnie nie da się całkowicie wyeliminować przy zatłaczaniu wód do kolektorów porowych. Po ograniczeniu lub wręcz wyeliminowaniu korozji w Ciepłowni Geotermalnej w Pyrzycach, aby ograniczyć strefy przyodwiertowej związkami chemicznymi, zastosowano miękkie kwasowanie, a obecnie prowadzone są prace związane z wdrożeniem super miękkiego kwasowania.

EN

The article presents the problems associated with progressive loss of productivity and efficiency of the pumping and the progressive corrosion in injection wells. It seems that the process currently inlys can not be completely eliminated by pumping walcr into the porous collectors. After the reduction or even elimination of corrosion in a geothermal plant in Pyrzyce to reduce hint well zone chemicals, used soft acids and work is now underway towards the deployment of super-soft acid treatment.

17

Ochrona naturalnych właściwości zbiornikowych górotworu jako składowiska odpadowych wód złożowych

Lewkiewicz-Małysa A., Konopka E.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2009

|

R. 33, z. 4

177-188

PL

W poszukiwaniu miejsca bezpiecznego składowania odpadowych wód złożowych, towarzyszących eksploatacji gazu ziemnego, zwrócono uwagę na wyeksploatowane gazonośne struktury geologiczne. Na efektywność procesu zatłaczania wody odpadowej istotny wpływ ma przepuszczalność strefy przyodwiertowej oraz stan fizykochemiczny zatłaczanej cieczy, a zwłaszcza obecność w niej składników kolmatogennych. Kolmatacja skał może być spowodowana zarówno obecnością w wodzie złożowej widocznej makroskopowo zawiesiny mineralnej, jak i stałymi produktami powstającymi w wyniku reakcji chemicznych, przebiegających w środowisku utleniającym. Konieczne jest zatem usuwanie z odpadowej wody przeznaczonej do zatłaczania składników kolmatogennych zarówno pochodzenia pierwotnego jak i wtórnego. Przeprowadzone zostały badania laboratoryjne nad wstępnym oczyszczeniem określonej wody złożowej, która mogłaby być już bezpiecznie deponowana w górotworze. Celem badań było określenie i wyeliminowanie składników sprzyjających kolmatacji górotworu, przy wykorzystaniu procesów fizykochemicznych.

EN

In search of a safe storage place for the deposit waste water, accompanying of gass exploatation, attention focused on depleted geological structures of gas accumulation. The effectiveness of the injection process of waste-water is influenced by the permeability of the near-well zone and the physicochemical properties of the injected liquid, especially the presence of colmatogenic components. The colmatation of rocks may be caused either by the presence of macroscopically visible mineral suspended solids in the deposit water, or solid products of chemical reactions in the oxidation environment. Therefore it is necessary to remove primary and secondary colmatogenic components from the waste-water to be disposed in the rock mass. Laboratory research has been done on introductory cleaning of particular deposit water, which could be safely stored in the rock formation. The purpose of the research was to define and to eliminate components, which are conducive to silting-up of the rock mass, by physicochemical processes.

18

Analiza wpływu wytypowanych zanieczyszczeń na proces zatłaczania wód złożowych i ścieków do horyzontów chłonnych

Jakubowicz P., Steliga T., Bąk W.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2008

|

T. 25, z. 2

813-820

PL

Zatłaczanie wydobytych wód złożowych i ścieków eksploatacyjnych do horyzontów chłonnych jest jedną z najefektywniejszych metod zagospodarowania wód odpadowych powstających podczas eksploatacji złóż ropy i gazu. W artykule omówiono wybrane problemy dotyczące zjawisk towarzyszących zatłaczaniu wód złożowych i ścieków do złoża odpowiadających za kolmatację strefy przyodwiertowej. W celu maksymalnego wykorzystania możliwości technicznych odwiertów zatłaczających konieczne jest rozpoznanie zjawisk i procesów fizykochemicznych towarzyszących zatłaczaniu wód. Na podstawie wyników analiz fizykochemicznych oraz symulacji przeprowadzonych z wykorzystaniem specjalistycznego oprogramowania AQUACHEM możliwe jest określenie wpływu zanieczyszczeń na przebieg procesów towarzyszących zatłaczaniu. Na podstawie danych symulacyjnych oraz doświadczeń przemysłowych opracowano zakres modyfikacji instalacji uzdatniającej wody złożowe i ścieki do zatłoczenia. Zastosowanie wprowadzonych zmian i nowych rozwiązań technologicznych pozwoli na ograniczenie zjawiska kolmatacji strefy przyodwiertowej, a co za tym idzie znacznego wydłużenia bezawaryjnej pracy odwiertu chłonnego i lepszego wykorzystania dostępnej pojemności horyzontu chłonnego do magazynowania ścieków.

EN

Injection of brine and liquid wastes to absorptive horizons is one of the most effective methods of waste waters management. The aim of this article is to discuss the problem of waste water injection and the phenomena responsible for near-well area damage. Recognition of physicochemical processes, which accompany water pumping, is needed to the optimum usage of pumping wells. Determination of contamination influence on the processes of water injection is possible due to physicochemical analyses and simulations done with the use of AQUACHEM software. The modification of water treatment installation was prepared due to simulation data and industrial experience. Innovations and new technologies will reduce near-well area damage and an absorptive well will be able to work without break down. Volume of an absorptive horizon will be used more effectively in order to store waste water.

19

Zatłaczanie wykorzystanych wód termalnych (informacja naukowa)

Maliszewski N.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2004

|

R. 43, nr 1-2

69-75

PL

Przedstawiono wyniki statystycznych badań czynników, wpływających na ciśnienie zatłaczania wykorzystanej wody termalnej do górotworu. Przeprowadzono próbę uzasadnienia poglądu, że ciśnienie zatłaczania zależy przede wszystkim od sposobu prowadzenia eksploatacji, podatności na korozję urządzeń prowadzących solankę. Ponadto wykazano przydatność analizy statystycznej dla określania natężenia wpływu czynników- eksploatacyjnych na ciśnienie zatłaczania solanki.

EN

The paper presents the results of statistical investigation of factors which influence the pressure of spent thermal water injected into a rock formation. The opinion that injection pressure depends, first of all, on the method of exploitation, corrosiveness of devices operating in the brine is presented. Moreover, the paper presents the applicability of statistical analysis for determination of the exploitation factors' influence on the brine injection pressure.

20

Technologia powrotnego zatłaczania gazów kwaśnych nowoczesnym sposobem zagospodarowania złóż zasiarczonych

Lubaś J., Krępulec P.

Nafta-Gaz

|

1999

|

R. 55, nr 6

329--333

PL

W artykule przedstawiono nowy sposób zagospodarowania zasiarczonych złóż gazu ziemnego i ropy naftowej, polegający na powrotnym zatłaczaniu składników kwaśnych do stref złożowych. Proces pozwala na selektywne wydobycie węglowodorów ze złoża z pozostawieniem w nim gazów toksycznych w postaci H2S i CO2.

EN

The paper suggests a new way to manage deposits of sour gases and oils on applying reinjection of sour components into reservoirs. The process enables recovering hydrocarbons selectively while toxic gases, as H2S and CO2, are being left in a reservoir.