Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Assessment of groundwater salinity and risk of soil degradation in Quaternary aquifer system. Example: Annaba plain, Algeria N-E

Halimi S., Rechachi H., Bahroun S., Mizane N. E., Daifallah T.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 36

57--65

EN

Quality of water resources in Annaba plain (North East) of Algeria is facing a serious challenge due to industrialisation and excessive exploitation of water. Therefore, 29 groundwater samples were collected from this area to assess their hydrogeochemistry and suitability for irrigation purposes. The groundwater samples were analysed for distribution of chemical elements Ca2+, Mg2+, Na+, K+, HCO3 −, Cl−, and SO4 2−. It also includes pH, electrical conductivity. The hydrochimical study has shown that the facieses are changing between a pole calcium-chloride-sulphate and sodium-chloride types. The results also showed that the salinity is the major problem with water for irrigation use (58% of samples fall into C3S1 class). As a result, the quality of the groundwater is not suitable for sustainable crop production and soil health without appropriate remediation.

PL

Jakość zasobów wodnych na równinie Annaba w północnej Algierii jest poważnie zagrożona wskutek industrializacji i nadmiernej eksploatacji wody. Było to motywem do podjęcia badań prezentowanych w niniejszej pracy. Pobrano 29 próbek wody gruntowej z tego obszaru, aby ocenić jej właściwości hydrogeochemiczne i przydatność do nawodnień. Próbki wody gruntowej analizowano pod kątem stężenia Ca2+, Mg2+, Na+, K+, HCO3−, Cl− i SO4 2− oraz pH i przewodnictwa elektrolitycznego. Badania hydrochemiczne wykazały, że skład wody zmienia się od typu wapniowo-chlorkowo-siarczanowego do sodowo-chlorkowego. Wyniki analiz dowodzą, że zasolenie wód stanowi poważny problem ze względu na ich zastosowanie do nawodnień (58% próbek mieściło się w klasie C3S1). Uznano, że jakość wód gruntowych bez wstępnych zabiegów remediacyjnych nie jest odpowiednia do produkcji roślinnej i utrzymywania właściwego stanu gleb.

2

Wieloletnia analiza wpływu przedsiębiorstwa górniczo-chemicznego Siarka w Jaworowie (Ukraina) na stężenie siarczanów(VI) i chlorków w wodzie transgranicznej rzeki Szkło

Kowalczyk A., Gałczyńska M., Kuźniar A.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 2

310--313

PL

Przedstawiono zmienność zawartości siarczanów(VI) i chlorków w wodzie w granicznym i ujściowym punkcie rzeki Szkło w latach 1990–2013. Wskaźniki zasolenia wód porównano w czterech przedziałach czasowych związanych z oddziaływaniem Państwowego Górniczo-Chemicznego Przedsiębiorstwa Siarka w Jaworowie (Ukraina). Ustalono, że korzystne zmiany jakości wody zostały spowodowane rekultywacją terenów po zlikwidowanym przedsiębiorstwie. Zaobserwowany znaczny spadek średniej zawartości siarczanów(VI) w punkcie ujściowym rzeki Szkło w stosunku do poprzednich okresów może wskazywać na wzrost efektywności samooczyszczania się rzeki na terenie Polski.

EN

The variability of the SO42- and Cl- contents in Szkło River water was detd. At distance of 20 km from the Polish border, there is a former mining-chemical enterprise “Sulfur” in Jaworów. This can have the impact on the water quality in the Polish section of the Szkło River. Long-term water quality data (1990–2013) in two sites were studied. In the last years, some favourable changes of the water quality were obsd. as a result recultivation carried out in 2003–2006 in the former mine. A significant decrease in the av. content si of SO42- took place after reclamation at the estuary point of the Szkło River, compared to previous period, and in relation to the border point. An increase in the efficiency of self-purification of the river on Polish territory was assumed.

3

Wpływ soli do odladzania dróg na środowisko przyrodnicze

Mazur N.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2015

|

T. 18, nr 4

449--458

PL

„Sól drogowa” jest powszechnie stosowana na półkuli północnej do utrzymania czystych dróg w miesiącach zimowych. Najpowszechniej stosuje się chlorek sodu (NaCl), chlorek wapnia (CaCl2) i chlorek magnezu (MgCl2), przy czym NaCl stanowi 98% całkowitego zużycia. Sól kamienna i związki do odladzania mają negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze. Ich wykorzystanie może prowadzić do spadku bioróżnorodności organizmów wodnych, zmian w mikrobiologicznej strukturze oraz zwiększenia toksyczności metali. Płazy są szczególnie narażoną grupą zwierząt, które żyją i rozmnażają się w tych siedliskach. Również ryby zamieszkujące wody w pobliżu dróg mogą być szczególnie narażone na NaCl. Stosowanie środków odladzających prowadzi do rosnącego zasolenia wód powierzchniowych i podziemnych, uszkodzenia nawierzchni drogowej i mostów, korozji rur instalacyjnych oraz degradacji przydrożnych gleb i roślinności. Aby uniknąć negatywnych skutków spowodowanych chlorkiem sodu, badano inne metody odladzania jezdni, takie jak: ciepło geotermalne, sole wytworzone z kwasu lewulinowego, elektryczne przewody grzejne i beton przewodzący prąd elektryczny. Jednakże ich zastosowanie nie ma obecnie większego znaczenia ze względu na stosunkowo niski koszt i łatwą dostępność chlorku sodu.

EN

„Road salt” is widely used in the northern hemisphere to maintain clear roads in the winter months. The most commonly used substances are sodium chloride (NaCl), calcium chloride (CaCl2), and magnesium chloride (MgCl2), wherein NaCl accounts for 98% of all usage. Rock salt and deicing compounds have a negative effect on the environment. Their use may lead to decrease in aquatic biodiversity, changes in microbial community structure and increased toxicity of metals. Amphibians are a particularly vulnerable group of animals that live and breed in these habitats. Also, fish inhabiting waters near roads may be particularly susceptible to NaCl. The use of these chloride deicers leads to the increasing salinization of surface and underground waters, damage to concrete pavements and bridge decks, corrosion of conduit pipes, and degradation of roadside soils and vegetation. To avoid adverse effects caused by sodium chloride, other pavement deicing methods have been explored, such as ground source heat pipes, salts made from levulinic acid, electric heating cables and electrically conductive concrete. However, the application of these methods is not significant, due to the comparatively low cost and high availability of sodium chloride.

4

Zasolenie i agresywność wód kopalnianych z odkrywek węgla

Staniszewski R., Sobczyński T.

Ekologia i Technika

|

2014

|

R. 22, nr 5

256--262

PL

Celem prowadzonych badań było określenie stopnia zasolenia i agresywności wód kopalnianych oraz określenie ich wpływu na wody rzeczne. W artykule przedstawiono wyniki analiz przeprowadzonych w okresie IV-X 2013 r. dla odkrywek Tomisławice i Drzewce. Określono poziom zasolenia posługując się sumą stężeń jonów chlorkowych oraz siarczanów i porównano uzyskane wyniki z danymi dla cieków odbierających te wody. Przeprowadzono również ocenę stopnia agresywności wód kopalnianych dla betonu, na podstawie wskaźników flzyczno-chemicznych oraz prędkości przepływu. Dokonano porównania wielkości analizowanych wskaźników w przekrojach powyżej ł poniżej zrzutu celem stwierdzenia wpływu odkrywek na wody rzeczne. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że wody kopalniane nie wykazywały większego zasolenia niż wody odbiorników, którymi były Noteć i Kanał Grójecki. Zaobserwowano spadek stężenia siarczanów wód Noteci poniżej zrzutów wód kopalnianych z odkrywki Tomisławice. Nie stwierdzono wpływu zrzutów na podwyższenie stężeń fluorków w ciekach. Pod względem fizyczno-chemicznym wody analizowane wody kopalniane nie wykazały właściwości korozyjnych. Najniższy stopień agresywności lal w każdym z przekrojów wynikał wyłącznie z powodu ruchu wody.

EN

The aims of studies were evaluation of the mine waters salinity and aggressiveness and its impact on river waters. In the paper results of studies carried out in period IV-X of the year 2013 on mine waters from brown coal open-pit mines Tomisławice and Drzewce were presented. Level of salinity was evaluated usłng results of conductivity and sum of chloride and sulphates concentrations and obtained results were compared with data for river under the mine waters pressure. Additionally, the level of mine waters aggressiveness on concrete was estimate using physico-chemical data and water velocity. Obtained results showed, that salinity of mine waters was sini lar to salinity of Noteć River and Grójecki Channel waters. Significantly lower concentrations of sulphates in rive waters below Tomisławice mine discharge was found in case of Noteć River and it was related to the contributiol of mine waters in river discharge and process of sedimentation. The impact of mine waters on increase of fluoride in river waters was not observed. According to physico-chemical parameters the studied mine waters were no corrosive for concrete. The lowest level of aggressiveness (lal) in each site was caused only by water flow.

5

Charakterystyki i związki zasolenia wód na polskim wybrzeżu

Girjatowicz J.P.

Inżynieria Morska i Geotechnika

|

2013

|

nr 4

271--278

PL

Średnie miesięczne, sezonowe i roczne charakterystyki zasolenia wód na polskim wybrzeżu. Analiza czasowo-przestrzenna zmienności zasolenia i ich wzajemne relacje. Badanie związków i korelacji zasolenia między wybranymi rejonami wybrzeża.

EN

Mean monthly, seasonal and annual characteristics of water salinity along Polish coast. Spatial and temporal variability analysis of water salinity and its relations. Study of relationships and correlation of water salinity between some of the selected coastal regions.

6

Ochrona hydrotechniczna wód zlewni Małej Wisły – system kontrolowanych zrzutów wód zasolonych z kopalń węgla kamiennego

Janson E.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2013

|

nr 12

3--9

PL

W artykule opisano zastosowanie metody hydrotechnicznej ochrony wód powierzchniowych przed nadmiernym zasoleniem wskutek zrzutów wód pochodzących z odwadniania kopalń węgla kamiennego: „Piast”, „Ziemowit”, „Brzeszcze” i „Silesia”. Metoda hydrotechniczna polega na wykorzystaniu zbiorników retencyjno-dozujących w procesie kontrolowanych zrzutów wód słonych do rzek przy wysokich stanach oraz retencji tych wód przy stanach niskich. System zrzutu i retencji wód słonych umożliwia zachowanie w wytypowanych punktach wodowskazowych akceptowanego stężenia sumy chlorków i siarczanów na poziomie 1 g/l.

EN

Paper presents hydrotechnical method to protect surface water from high salinity due to discharged mine waters from mines: “Piast”, “Ziemowit”, “Brzeszcze” and “Silesia”, Upper Silesia, Southern Poland. Hydrotechnical method bases on using reservoirs in controlled process of discharge waters with high salinity during high level of surface water in Upper Vistula river basin. Controlled operation of the pumping and storing of waters with coordination with the current level of water in Vistula river, allows to increase impact on the water environment and decrease total concentration of chlorides and sulphates within 1 g/l in Vistula River. Application of method depends on hydrological situation in river basin – discharge of saline waters is continued in case high river inflows. Discharging of saline waters from mines is limited or withheld due to low level of surface waters and low river inflows. Coal Company mines initiated remote system “Dyspozytor”, which allows to manage discharging, monitoring and balance of saline waters and concentration of chlorides and sulphates in surface water in Vistula River Basin.

7

Możliwości zastosowania wskaźnika chlorkowobromkowego w badaniach genezy zasolenia i jakości wód

Winid B.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2012

|

Tom 14

898--908

EN

Cl-/Br- ratio is used for petroleum geology in exploration of hydrocarbon deposits. The value of this indicator is a measure of the process of diagenesis and the origin of groundwater salinity. This indicator can also be included in the environment studies - pollution of the waters. Chlorides and bromides origin may be endogenous and anthropogenic. Bromides and chlorides will penetrate into groundwater and surface water due to groundwater inflow. The salinity of these waters may be due to dissolution of evaporates, salt extrusion compaction due to the works of clay or clay and micro pores or dehydration of minerals during recrystallization. Enrichment of active water exchange zone in the chlorine and bromine may also be due to salt intrusion in coastal areas of infiltration of sea water. Anthropogenic origin of the chlorides and bromides may be the result of mining activity. Source of pollution with chlorine and bromine are also fertilizers, plant protection measures, fireproof, pharmaceuticals, industrial solvents, fuel additives and components for water purification and sewage farm, household, landfill leachate, road salt, etc. The paper presents two aspects of the application of Cl-/Br- - ratio: in the genesis of salinity and water quality. The Cl-/Br- ratio for the waters of the salt deposit are within the range of values from a few to tens of thousands. Increased content of bromides (lower index value Cl-/Br-) are characteristic of deposits of potassium salts or presence of potassium salts in the salt deposits. The values of Cl-/Br- ratios due to the variation of bromide content in salt rock being dissolved. Leaks can be a primary brine waters or infiltrations waters from surrounding rock strata, mineralized on the flow path waters. The presented data of Cl-/Br- ratio for wastewater and water pollution under the influence of municipal, livestock, etc. indicate that a wide range of values Cl-/Br- does not allow for unambiguous determination of pollution sources only on the value of this indicator. In Poland due to lack of legislation defining the bromides content standards determination the concentration of these ions were not widely implemented. Hence, in most cases, the characteristics of waters is not possible to calculate the ratio Cl-/Br- can range from several dozen to over a thousand. So the interpretation of its value has been presented against the background of the chloride content, mineralization or water conductivity. Low Cl-/Br- index values in waters with high mineralization is a prerequisite presence of organic matter, and high (several thousand) indicate leaching of salts or her presence. In the case of organic sources of pollution indicator value of Cl-/Br- also may be different by several orders of magnitude. Anthropogenic sources of water pollution can be both organic and inorganic and hence in the case of interference of various factors Cl-/Br- ratio is not clearly defined sources of water pollution. Determining the origin of groundwater salinity on the value of the ratio does not indicate clearly the source of contamination. However, based on initial characterization of the indicator value may set the direction for further research.

8

Wpływ restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego na zasolenie wód powierzchniowych zlewni górnej Wisły

Maksymiak-Lach H., Lach R., Caruk M.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2006

|

nr 2

91-106

PL

W artykule omówiono wpływ restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego na jakość wód powierzchniowych w zlewni Górnej Wisły, wynikających ze zmian w odprowadzaniu słonych wód z odwadniania kopalń. Na podstawie wyników monitoringu przeanalizowano zmiany jakości wód Wisły na 40 km odcinku od ppk. poniżej zbiornika Goczałkowice - przed zrzutem wód kopalnianych - do ppk. Pustynia-Oświęcim - po zrzucie wód kopalnianych z zakładów wydobywczych w zlewni Wisły (bez ZG "Janina"). Przeanalizowano również zmiany jakości wód w dopływach Wisły: Gostyni, Potoku Goławieckim, Przemszy. Stwierdzono, że po roku 1994 nastąpiło zmniejszenie zasolenia wód w Gostyni i Przemszy na odcinku ujściowym do Wisły oraz w Wiśle w przekroju Nowy Bieruń (23,7 km) i Pustynia - Oświęcim (0,5 km). Ponadto, porównano bilanse zrzutu dołowych wód pochodzących z odwadniania kopalń zlokalizowanych w dorzeczu Górnej Wisły w latach 1994-2003 oraz przedstawiono prognozę bilansu na rok 2010. Analiza wykazała, że sumaryczny ładunek chlorków i siarczanów, wprowadzany do Górnej Wisły bezpośrednio i przez jej dopływy, ulegał stopniowo zmniejszaniu (o około 35% w latach 2000-2001 w stosunku do 1994 roku). Spadek ten był wynikiem ograniczania dopływu zasolonych wód do kopalń czynnych (były to tzw. działania "u źródła), o wodach silnie zmineralizowanych. Przewiduje się, że największy efekt ekologiczny w zlewni Górnej Wisły zostanie uzyskany po 2006 roku w wyniku zatopienia kopalni "Piast" Ruch II i przekształcenia wyrobisk tej kopalni w zbiornik retencyjno-dozujący.

EN

The article analyses the impact of hard coal mining restructuring on the quality of surface waters in the Upper Vistula catchment area, resulting from changes relating to salty waters discharge from mine draining. On the basis of monitoring results have been analysed quality changes of Vistula waters at the 40 km of the section from the measuring-control point below the Goczałkowice reservoir - before mine water discharge - to the measuring-control point Pustynia-Oświecim - after mine water discharge from mines in the Vistula catchment area (without "Janina" mine). There have been also analysed water quality changes in the tributaries of the Vistula river: Gostynia, Goławiecki stream, Przemsza. It has been ascertained that after 1994 followed water salinity reduction in the Gostynia and Przemsza rivers in the estuary section to the Vistula river as well as in the Vistula in the cross-section Nowy Bieruń (23.7 km) and Pustynia-Oświęcim (0.5 km). Furthermore, the balances of discharge of mine waters deriving from the drainage of mines located in the Upper Vistula river basin in 1994-2003 were compared and a balance forecast for 2010 was presented. The analysis has pointed out that the summary load of chlorides and sulphates, introduced directly to the Upper Vistula as well as through its tributaries, was subject to gradual reduction (by about 30% in the years 2000-2001 in relation to the year 1994). This decrease was the result of limitation of inflow of salty waters into operating mines (this was the so-called action "at the source"), with highly mineralised waters. We predict that the greatest ecological effect in the Upper Vistula catchment area will be achieved after the year 2006 in consequence of flooding in the "Piast-Part II" mine and transformation of workings of this mine into a storage reservoir.

9

Monitoring wód kopalnianych odprowadzanych do rzek

Lach R., Łabaj P., Bondaruk J., Magdziarz A.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2006

|

nr 1

97-115

PL

Oddziaływanie górnictwa węgla kamiennego na jakość wód powierzchniowych jest postrzegane głównie jako wprowadzanie do środowiska zasolonych wód pochodzących z odwadniania kopalń, które wpływają na biocenozę rzek oraz ograniczają możliwości wykorzystania ich do celów gospodarczych. Istotne znaczenie w ocenie stanu środowiska wodnego w zlewni górnej Wisły i Odry ma monitoring zasolonych wód odprowadzanych z kopalń węgla kamiennego. Stosowane sposoby monitorowania zrzutu zasolonych wód, pochodzących z odwadniania kopalń węgla kamiennego, spełniają wymogi obecnie obowiązującego prawa. W artykule omówiono wady i zalety istniejących systemów monitoringu ilości i jakości wód dopływających do kopalń i odprowadzanych z kopalń do odbiorników powierzchniowych. Na przykładach konkretnych kopalń przeanalizowano najczęściej stosowane sposoby monitorowania zrzutu zasolonych wód do odbiorników powierzchniowych. Zaproponowano, możliwe do zastosowania, systemy monitoringu ilości i jakości zasolonych wód z odwadniania zakładów górniczych oraz sposób udostępniania wyników monitoringu. W konkluzji stwierdzono, że zasadniczą rolę w ograniczaniu zasalania Wisły i Odry oraz ich dopływów będą spełniały proponowane i realizowane systemy hydrotechniczne. Rozwiązania te wymagają opracowania systemów ciągłego monitorowania zarówno ilości, jak i jakości zrzucanych wód, a także monitoringu rzek przed i za zrzutem z kopalń. Prace nad takimi rozwiązaniami są prowadzone w kopalniach nadwiślańskich (system hydrotechniczny "Mała Wisła") i w Rybnicko-Jastrzębskim Okręgu Węglowym (Kolektor "Olza"). Uważa się, że opracowanie dla każdej kopalni z osobna i dla sektora węglowego jako całości, systemu ciągłego monitoringu jakościowo-ilościowego zrzutu zasolonych wód kopalnianych jest przedwczesne. Dotyczy to przede wszystkim ciągłego monitoringu jakościowego, w miejsce analiz fizykochemicznych, dotychczas wykonywanych w laboratoriach.

EN

An impact of coal mining on a quality of surface waters is mainly seen as draining of salt waters, coming from drainage of hard coal mines, which influences biocenosis of rivers and limits possibilities of their use for economic aims. A monitoring of salt waters drained from hard coal mines is of a significant importance for an assessment of the condition of aquatic environment in upper Vistula and Oder basins. Appropriate methods of drain monitoring of salt waters, coming from drainage of hard coal mines, fulfil demands of the law currently in force. In the paper weaknesses and advantages are discussed of existing systems for monitoring of quantity and quality of waters flowing up to mines and drained from mines to surface receivers. On examples of particular mines the most frequently used ways of monitoring of the salt waters drain to surface receivers were analysed. Possible to use systems of monitoring of salt waters quantity and quality from drainage of mining enterprises and ways of dissemination the results of monitoring were proposed. In conclusion, it was stated that essential role in reducing the salinification of Vistula and Oder rivers and their tributaries is to be fulfilled by proposed and realised hydrotechnical systems. These solutions need developing of continuous monitoring systems both in quantity and quality of drained waters, as well as monitoring rivers up and down from the point of mine waters drain. The works on such solutions are realised in mines of the Vistula basin (hydrotechnical system "Little Vistula") and in Rybnik-Jastrzębie Coal Mining Region ("Olza" Collector). It is considered that development, for every mine separately and for coal mining sector as a whole, of a system of continuous quantity-quality monitoring of mine salt waters drain is premature. First of all it concerns continuous quality monitoring in the place of laboratory physico-chemical analyses as realised hitherto.

10

Analiza możliwości ograniczenia zasolenia Bierawki i Odry przez wody kopalniane

Magdziorz A., Lach R.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2002

|

nr 2

69-88

PL

Bierawka, prawobrzeżny dopływ Odry, jest jedną z najbardziej zasolonych rzek na Górnym Śląsku. Istotny wpływ na poziom jej zasolenia mają kopalnie Gliwickiej Spółki Węglowej S.A. (GSW S.A.) oraz KWK Budryk. Problem zasolonych wód, odprowadzanych z tych kopalń, wymaga więc efektywnego i realistycznego rozwiązania. W artykule przedstawiono wielowariantową analizę, realnych ekonomicznie i technicznie, opcji ograniczenia negatywnego wpływu zrzutu słonych wód kopalnianych na rzeki. Analizowano następujące opcje: - działania górniczo-geologiczne prowadzone w kopalniach GSW S.A. i KWK Budryk, - możliwość magazynowania wód słonych w KWK Dębieńsko i ich zrzut w warunkach wysokich przepływów w rzekach, - ewentualną likwidację kopalń zrzucających słone wody do odbiorników powierzchniowych, - możliwości wtłaczania słonych wód do górotworu, - połączenie kopalń kolektorem i przesył wód do rzeki Odry w odpowiednim przekroju - hydrotechniczna metoda ochrony rzeki Bierawki, - kontynuację działania Zakładu Odsalania "Dębieńsko" bez dodatkowych inwestycji usprawniających, - kontynuację działania Zakładu Odsalania "Dębieńsko" uzupełnionego o odzysk soli z ługów pokrystalizacyjnych, - kontynuację działania Zakładu Odsalania "Dębieńsko" uzupełnionego o odzysk soli z ługów pokrystalizacyjnych wraz z odzyskiem bromu i jodu. Aby ocenić przydatność poszczególnych rozwiązań przeprowadzono analizę mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń (analiza SWOT). Stwierdzono, że optymalne, ze względów ekonomicznych i ochrony środowiska, jest: - kontynuowanie i rozszerzanie zakresu stosowania metod górniczo-geologicznych ograniczających dopływ wód słonych do wyrobisk (tzw. redukcja dopływów "u źródła") w kopalniach GSW i KWK Budryk, - odsalanie wszystkich solanek z kopalń: "Knurów", "Budryk", "Szczygłowice" i "Dębieńsko" (w likwidacji) w zmodernizowanym Zakładzie Odsalania "Dębieńsko", umożliwiającym dodatkowy odzysk soli z częściowej utylizacji ługów pokrystalizacyjnych. Ponieważ działalność Zakładu Odsalania znacząco ogranicza zrzut ładunku chlorków i siarczanów do Bierawki i ma zasadniczy wpływ na stan czystości wód w tej rzece, dokonano szczegółowej analizy wpływu pracy Zakładu Odsalania, przy zastosowaniu różnych rozwiązań, na jakość wód Bierawki i Odry. Utrzymanie Zakładu Odsalania w ruchu i jego rozbudowa pozwoli na trwałą eliminację ładunku chlorków i siarczanów ze słonych wód kopalnianych, a wówczas zasolenie Bierawki, przy ujściu do Odry, będzie się mieściło w granicach dopuszczalnych dla III klasy czystości rzek.

EN

The Bierawka river, a right-bank tributary of the Oder river, is one of the most salined rivers in Upper Silesia. Am essential impact on its salinity level have the mines of the Gliwice Coal Company (GSW S.A.) and "Budryk" Colliery. The problem of salined wasters, discharged from these mines, requires thus an efficient and realistic solution. The publication presents a multi-variant analysis of reduction options of the negative impact of discharge of salt mine waters into rivers, real from the view-point of economics and technology. The following options were analysed: - rnining and geological activities conducted in the mines of the Gliwice Coal Company (GWS S.A.) and "Budryk" Colliery, - possibility to storage salty wasters from "Dębieńsko" Colliery and their discharge in conditions of high flows in rivers, - possible closure of mines discharging salty waters into surface receivers, - possibilities of injection of salty waters to the rock mass, - connection of mines by means of a collector and transmission of waters of Oder river in the suitable cross-section - hydrotechnical method of Bierawka river protection, - continuation of activities of the "Dębieńsko" Desalination Plant without additional improving investments, - continuation of activities of the "Dębieńsko" Desalination Plant supplemented by salt recovery from post-crystallsation lyes, - continuation of activities of the "Dębieńsko" Desalination Plant supplemented by salt recovery from post-crystallsation lyes along with bromine and iodine recovery. In order to assess the usefulness of individual solutions, an analysis of strong and weak sides as well as chances and hazards was carried out (SWOT analysis). It has been ascertained, that the optimum solution, from the view-point of economics and environmental protection, is: - continuation and extension of the scope of use of mining and geological methods reducing the inflow of salty waters to mine workings (the so-called reduction of inflows "at the source") in the mines of the Gliwice Coal Company (GSW S.A.) and "Budryk" Colliery, - desalination of all brines from mines: "Knurów", "Budryk", "Szczyglowice" and "Dębieńsko" (under closure procedure) in the modernised Desalination Plant "Dębieńsko", enabling additional salt recovery from partial utilisation of post-crystallsation lyes. Because the activity of the Desalination Plant significantly reduces the discharge of the chloride and sulfate loads into the Bierawka river and has essential influence on the water purity state in this river, a detailed analysis of work impact of the Desalination Plant on the Bierawka and Oder water quality has been performed, using different solutions. Mamtaining of the Desalination Plant in operation and its development will allow a durable elimination of chlorine and sulfate loads from salty mine waters; then the salinity of the Bierawka river at the estuary to the Oder river will be contained within limits admissible in relation to waters of third class purity.

11

Rozprzestrzenianie się metali ciężkich w środowisku wód powierzchniowych wokół wysypiska odpadów komunalnych w Baryczy

Budek L., Wardas M., Kasprzyk A.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2000

|

T. 5, z. 2

397-413

PL

Przeprowadzono badania nad rozprzestrzenianiem się metali ciężkich (Cd, Cr, Cu, Pb, Zn) w środowisku wodnym (woda, zawiesina, osad denny) potoku Malinówka, w którego zlewni usytuowane jest wysypisko odpadów komunalnych w Baryczy. W wodach potoku zbadano również zmienność stężeń wybranych anionów (Cl(-), F(-) NO(-)(3),S(-)(2/4)of, PO(-)(3/4). Stwierdzono, że wysypisko ma niewątpliwy udział w zasilaniu wód potoku zarówno w metale ciężkie, jak i aniony. W jego sąsiedztwie zaobserwowano bowiem istotne podwyższenie stężeń badanych zanieczyszczeń. Stwierdzono jednakże, że na stan środowiska wodnego potoku Malinówka istotny wpływ ma także szereg punktowych źródeł zanieczyszczeń zarejestrowanych wzdłuż biegu potoku. Wody potoku należą do pozaklasowych, głównie ze względu na ponadnormatywne stężenia Cd, Cu, Pb i Zn oraz Cl(-) i F(-). Badania nad zanieczyszczeniem osadów dennych potoku nie wykazały kumulacji metali ciężkich w najbliższym sąsiedztwie wysypiska, lecz w pewnej od niego odległości (kilka kilometrów) w dolnym biegu potoku. Jedną z przyczyn takiej charakterystyki rozmieszczenia metali w osadach dennych jest najprawdopodobniej znaczne zasolenie wód potoku. Powoduje ono tworzenie się połączeń kompleksowych, utrudniających sorpcję metali w osadach dennych. Dobrze rozpuszczalne połączenia kompleksowe są przenoszone w wodzie na znaczne odległości. Biorąc za podstawę wartość środkową stężeń metali, osady potoku można zakwalifikować do silnie zanieczyszczonych przez Cd, średnio przez Pb i Zn i nie zanieczyszczonych przez Cr i Cu. Ustalono, że cząstki zawieszone w wodzie są dużo bardziej zanieczyszczone metalami ciężkimi niż osady denne.

EN

Diffusion of heavy metals (Cd, Cr, Cu, Pb, Zn) in water environment (water, suspended matter, bottom sediments) of Malinówka stream, in the vicinity of Barycz municipal landfill, has been studied. Water of the stream was also tested for the concentration of selected anions (Cl(-), F(-), NO(-)(3), SO(2-/4), PO(3/4)). Municipal landfill effects, undoubtedly, the level of contaminants studied in the Malinówka stream. Their concentrations in water are considerably elevated in the close neighbourhood of the landfill. However, along the stream many other sources of contamination have been found. Because of too high concentrations of Cd, Cu, Pb, Zn and Cl(-) and F(-) Malinówka stream water is classified beyond standards. Near the landfill it has not been found any considerably accumulation of heavy metals in bottom sediments. Elevated concentrations were found far from the landfill (several kilometers), in the lower part of the stream. Probably, the reason of that is, among others, in the high salinity of the stream water. Chlorine complex ions are not easily adsorbed on bottom sediments and are transported for long distances from the landfill. According to the median values of heavy metals concentration, bottom sediments of Malinowka stream may be classified as high contaminated with Cd, medium with Pb and Zn and uncontaminated with Cr and Cu. Suspended matter of Malinówka stream is much more contaminated with heavy metals than bottom sediments.

12

Warunki hydrodynamiczne i zasolenie wód Zalewu Szczecińskiego określone za pomocą modelu ESTURO

Jasińska E., Robakiewicz W.

Inżynieria Morska i Geotechnika

|

2000

|

nr 2

63-71

PL

Warunki hydrodynamiczne i zasolenie wody występujące na Zalewie Szczecińskim w różnych warunkach hydrometeorologicznych w stanie istniejącym. Analizy wpływu proponowanych wariantów przebudowy Cieśniny Świny na warunki hydrodynamiczne i zmiany zasolenia wody w Zalewie Szczecińskim.

EN

Hydrodynamical conditions and water salinity in different meteorological conditions for the existing state of Szczecin Bay. Analysis of the influence of proposed rebuilding variants of the Świna Strait on hydrodynamical conditions and changes in salinity in the Szczecin Bay.

13

Treatment of low-salinity mountainous waters.

Sobczyk M., Gumińska J.

Environment Protection Engineering

|

2000

|

Vol. 26, nr 4

39-49

EN

Low-alkalinity and low-hardness mountain waters are considered to be unsusceptible to coagulation. For many months these waters reveal low turbidity and low temp. This paper evaluates the influence of pH adjustment downwards before coagulant and lime addition on flocculation and the effectiveness of water treatment. The effects of high-turbidity or intense colour on coagulation were also examined.

PL

Miękkie i kwaśne wody górskie nie są podatne na koagulację. Wody te przez wiele miesięcy mają niską temperaturę i małą mętność. Oceniono wpływ wstępnego zmniejszania pH wody przed dozowaniem koagulanta na przebieg procesu flokulacji oraz efekty uzdatniania tych wód. W toku badań określono wpływ zabarwienia i zmętnienia na przebieg procesu.