Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Europejskie praktyki w zakresie wykorzystania planowania przestrzennego jako narzędzia ochrony złóż kopalin

Kot-Niewiadomska Alicja

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2022

|

nr 2

26--33

PL

Planowanie przestrzenne ma za zadanie chronić środowisko naturalne sensu largo, a więc właściwe miejsce powinny w nim zająć również złoża kopalin. W tym kontekście jednak ochrona złóż odbiega od tradycyjnego pojmowania ochrony środowiska. Zarówno w Polsce, jak i krajach omówionych w artykule, ochrona ta traktowana jest niemalże identycznie i oznacza właściwe zagospodarowanie terenów nad złożem i terenów przylegających.

2

Krajowa baza zasobowa kruszyw łamanych dla kolejnictwa

Radwanek-Bąk Barbara

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2019

|

nr 1

50--53

PL

W Polsce od kilku lat trwa intensywna modernizacja infrastruktury i sieci kolejowej. Obecnie, w ramach Krajowego Programu Kolejowego, do roku 2023 przewiduje się modernizację 9000 km torów, z czego aż 8500 km zostanie dostosowanych do większych prędkości pociągów. Te gigantyczne inwestycje wymagają stabilnych dostaw surowców, głównie kruszyw łamanych. W tym kontekście wydaje się zasadnym zaprezentować aktualny stan naszej krajowej bazy zasobowej i możliwość jej wykorzystania, uaktualniając wcześniej publikowane dane (Radwanek-Bąk B., Miśkiewicz W„ Brzeziński D., 2014, 2015).

3

Gospodarka złożem Bełchatów z wykorzystaniem geologicznych modeli komputerowych

Silarska E., Frankowski R., Kapusta J.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2011

|

R. 35, z. 3

317-330

PL

Posiadanie cyfrowych modeli złoża dla Pola Bełchatów i Pola Szczerców, ich bieżąca aktualizacja oraz nabyte umiejętności pozwalają na wykorzystanie zawartych w nich informacji w szerokim zakresie działań. Model daje możliwość tworzenia map, przekrojów geologicznych przez całe złoże, jego część lub projektowaną zabierkę z uwidocznieniem litologii, stratygrafii bądź jakości węgla w zależności od potrzeb. Użytkownik oprogramowania w sposób szybki i zdecydowanie dokładniejszy może dokonać stosownych obliczeń dla krótko- i długoterminowego planowania robót górniczych. Wygenerowane dane charakteryzują się dobrą jakością, zgodną z rzeczywistością stwierdzoną w wyniku prowadzonej eksploatacji.

EN

The usage of continuously updated digital models of the Pole Bełchatów and Pole Szczerców fields as well as the know-how acquired allow for applying the information provided by them within a broad scope of activities. The model makes it possible to create maps, geological sections of the entire field, its part or the planned shortwall. It provides information concerning lithology, stratigraphy or coal quality - depending on the needs. The software user may calculate the necessary data for short- or long-term mining operations quickly and much more precisely. The generated data are of good quality and reflect the actual characteristics confirmed by the ongoing exploitation.

4

Ocena stopnia rozpoznania i bazy zasobów surowcowych niezagospodarowanych złóż rud cynku i ołowiu obszaru górnośląskiego według nowych zasad dokumentowania

Blajda R.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 439 (2)

281--287

PL

Krajowe górnictwo rud cynku i ołowiu znalazło się z początkiem XXI wieku w schyłkowym okresie swej działalności. Jedynym czynnym zakładem górniczym w obszarze górnośląskim jest obecnie kopalnia Olkusz-Pomorzany. Za możliwe do przyszłego zagospodarowania uważa się rozpoznane wierceniami peryferyjnej części rejonu olkuskiego oraz złoża rejonu zawierciańskiego. Dla oceny potencjału zasobowego złóż rezerwowych opracowano w 2006 r. nowe zasady ich dokumentowania, dostosowane do przewidywanego, gniazdowego modelu złóż. W dotychczasowych opracowaniach dokumentacyjnych zasoby złóż rud Zn–Pb liczono metodą wieloboków Bołdyriewa, a kategorię ich rozpoznania ustalano na podstawie zagęszczenia sieci otworów badawczych. Metoda ta powodowała znaczne zawyżanie zasobów nieciągłych złóż peryferyjnych. W wykonanych w latach 2007–2008 dodatkach do pierwotnych dokumentacji złóż niezagospodarowanych granice ciał rudnych wyznaczano na zasadzie ekstrapolacji informacji z otworów pozytywnych do odległości wynikającej z promienia autokorelacji (zasięgu wpływu informacji). Określono go na podstawie wyników badań nad geostatystycznym modelem zmienności rozpoznanych górniczo złóż Pomorzany i Balin-Trzebionka. Za granice ciał rudnych przyjęto okręgi o promieniach 37,5 i 75,0 m. Kategorie oszacowania zasobów ustalano w zależności od usytuowania interwałów rudnych w profilu litostratygraficznym utworów złożowych. Za zasadniczy poziom dokumentowania (DK1) uznano dolomity kruszconośne w przedziale odpowiadającym warstwom górażdżańskim. Zasoby w granicach okręgu o promieniu 37,5 m kwalifikowano w nim do kategorii C1, w promieniu do 75,0 m do kategorii C2. Zasoby usytuowane poza podstawowym poziomem rudonośnym kwalifikowano do kategorii C2 lub D, przyjmując zasięg wpływu informacji na 37,5 m. Zweryfikowane w ten sposób bilansowe zasoby rud Zn–Pb oszacowano w złożach niezagospodarowanych na ok. 66 mln Mg, co stanowi zaledwie 37% zasobów pierwotnie udokumentowanych. W analizowanych rejonach tylko złoża Gołuchowice i Laski uznać można za dostatecznie rozpoznane. W pozostałych obszarach wskazane jest wykonanie uzupełniających badań geofizycznych i wiertniczych dla uściślenia modelu budowy złóż i oceny ich wartości gospodarczej.

EN

At the beginning of the XXIst century the domestic Zn–Pn ore mining industry has reached its final stage of existence. Recently, the only operating Zn–Pb ore mine in the Upper Silesia region is the Olkusz-Pomorzany enterprise. The perspective areas for future development are peripherial parts of the Olkusz ore clusters and the Zawiercie ore cluster, where assessment drillings have already been completed. In order to evaluate the ore potential of these areas the new assessment principles were implemented in 2006, which took into consideration the predicted, nest-like geometry of the orebodies. In the existing assessment reports the reserves of Zn–Pb ores were calculated with the Boldyriev polygonal method and the assessment category depended on the density of drilling grid. However, such an attempt caused significant overestimation of the reserves of uncontinuous peripherial orebodies. Thus, in the supplements to assessment reports for undeveloped deposits completed in the years 2007–2008 the boundaries of orebodies were drawn using the extrapolation of data obtained from the positive wells. Precisely, the particular distances were calculated from the autocorrelation radii (the range of influence of given information) based upon the geostatistical variability models of exploited Pomorzany and Balin-Trzebionka ore deposits. From these models the boundaries of orebodies were taken as circles of radii 37.5 and 75.0 meters. The assessment categories of the reserves were dependent on the positions of orebodies in the lithostratigraphic column of the ore series. The main ore zone = the main assessment level (DK1) was a part of the Ore-bearing Dolomite corresponding to the Górażdże Beds. Within this horizon the ore reserves accumulated within the 37.5 meters circles were ascribed to the C1 assessment category and those within the 75.0 meters circles – to the C2 category. The reserves accumulated outside the main ore zone, were identified as C2 or D category if the 37.5 meters circles were considered. The ore reserves of undeveloped deposits estimated with this new methodology amounted some 66 Mt, which constitutes only 37%of reserves assessed with the old methodology. Consequently, in both the considered ore clusters only two undeveloped deposits: Gołuchowice and Laski can be regarded as adequately assessed. The remaining deposits require supplementary geophysical survey and additional drillings in order to improve data for their models and to evaluate their economic significance.

5

Sensitivity analysis of thermodynamic parameters in gas-condensate systems for reserve estimation by means of probabilistic modeling

Nagy S., Siemek J.

Archives of Mining Sciences

|

2009

|

Vol. 54, no 4

709-723

EN

An improper sampling (non-representative) of reservoir fluid may introduce significant errors in reserve estimation. The process of verification and correction of PVT properties has been described, as well as, estimation of uncertainty of evaluation reserves based upon real geologic information. An analysis of vertical change of gas-condensate system composition in the thick geologic structures has been done. Compositional gradients influence saturation pressure (dew or bubble) and other fluid properties. This paper describes the complex phenomena related to mixing and segregation processes occurring during secondary migration and post-filling time of oil and gas-condensate system. The paper discusses the classical and non-equilibrium phenomena in the porous medium in presence of thermal gradient. The verification of PVT properties is based upon the reverse simulation processes using Tsai-Chen version of Peng-Robinson Equation of State. The regression procedure for correction of uncertain parameters in which density of stabilized condensate is the most important convergence criterion - has been applied. The sensitivity of other parameters (e.g. pay thickness, area, porosity, initial saturation of fluids) is included in the general procedure of global uncertainty reserves estimation. The analysis of typical parameter distribution has been made, based on a literature review. The Latin Hypercube Sampling has been used to final probabilistic simulation. Several examples of reserve estimations and their uncertainty have been done. The large impact of improper PVT on the condensate phase reserve estimation has been observed.

PL

Niewłaściwa procedura poboru próbki płynu złożowego dla układu gazo-kondensatowego i układu lekkiej ropy naftowej może powodować duże błędy w ocenie zasobów złoża. Pokazano proces weryfikacji obliczeń zasobów i sposoby korekty własności PVT, jak również niepewność szacowania zasobów złoża na podstawie niepełnych rzeczywistych danych. Wykonana została analiza wpływu zmian własności PVT w pionie na wielkość zasobów. Pokazano wpływ gradientów kompozycyjnych na położenie kontaktu gaz-kondensat (ciśnienie nasycenia). Artykuł opisuje również problemy związane z mieszaniem się i segregacją węglowodorów podczas wtórnej migracji i napełnianiu pułapki złożowej. Opisane są klasyczne i nie-równowagowe zjawiska w ośrodku porowatym w obecności gradientu geotermicznego. Weryfikacja własności PVT jest wykonywana na podstawie odwrotnej symulacji procesu równowagi wg równania Penga-Robinsona (wersja Tsai-Chen). Procedura regresji celem korekcji niedokładnych parametrów z wykorzystaniem gęstości stabilizowanego kondensatu została wykorzystana w obliczeniach. Wrażliwości równania opisującego zasoby w odniesieniu do innych parametrów (np. miąższości efektywnej, powierzchni złoża, porowatości, początkowego nasycenia fazą węglowodorową). Została wykonana analiza rozkładu badanego parametru I oszacowany został jego wpływ na wielkość szacowanych zasobów. Metoda próbkowania Latin Hypercube została wykorzystana do modelowania probabilistycznego. Pokazano przykłady szacowani a zasobów oraz niepewności takich oszacowań. Zaobserwowano znaczny wpływ niereprezentatywnej próbki płynu złożowego na wyniki obliczeń zasobów kondensatu w złożu.

6

Zastosowanie metody Monte-Carlo do stochastycznego szacowania zasobów geologicznych

Łętkowski P.

Nafta-Gaz

|

2007

|

R. 63, nr 3

170-174

PL

W pracy została przedstawiona metoda oraz procedura stochastycznego szacowania zasobów z wykorzystaniem metody Monte-Carlo. Powodem korzystania z metod stochastycznych w obliczeniach naftowych są: niedokładność pomiarów (np. własności płynów złożowych) oraz pseudostochastyczny charakter wielkości złożowych (ograniczona liczba pomiarów dla nieskończonych rozkładów, np. porowatość). Stosowana obecnie metoda objętościowa nie uwzględnia tego faktu, traktując parametry wpływające na wielkość zasobów w sposób deterministyczny, tzn. z podaniem pojedynczych wartości. Wśród różnych rodzajów danych źródłowych stanowiących podstawę do wyznaczenia zasobów, oprócz danych deterministycznych istnieją jednak dane przypadkowe oraz stochastyczne, co w pełni uzasadnia stosowanie analizy statystycznej danych obserwacyjnych oraz tworzenie prognoz w oparciu o prawa statystyczne, a nie fizyczne.

EN

This work presents the method as well as procedure of stochastic resource estimation by means of Monte-Carlo simulation method. There are several reasons for using a stochastic method in oil calculations such as inaccurate measurements (e.g characteristics of reservoir fluids) or pseudo-stochastic characteristics of reservoir parameters (limited number of measurements for infinite distributions, e.g porosity). The volumetric method used today seems to neglect these facts, treating the reservoir parameters as deterministic, that is giving particular values. Among a variety of sources which provide the basis for resource estimation, there are both random and stochastic data, which fully justifies using the statistic analysis of observational data as well as formulating forecasts based on the laws of statistics rather than physics.

7

Zastosowanie metody Monte Carlo do stochastycznego szacowania zasobów geologicznych

Łętkowski P.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2006

|

nr 137

1073-1079

PL

W pracy została przedstawiona metoda oraz procedura stochastycznego szacowania zasobów z wykorzystaniem metody Monte Carlo. Powodem korzystania z metod stochastycznych w obliczeniach naftowych są: niedokładność pomiarów (np. własności płynów złożowych) oraz pseudo - stochastyczny charakter wielkości złożowych (ograniczona liczba pomiarów dla nieskończonych rozkładów np. porowatość). Stosowana obecnie metoda objętościowa nie uwzględnia tego faktu, traktując parametry wpływające na wielkość zasobów w sposób deterministyczny tzn. z podaniem pojedynczych wartości. Wśród różnych rodzajów danych źródłowych stanowiących podstawę do wyznaczenia zasobów, oprócz danych deterministycznych istnieją jednak dane przypadkowe oraz stochastyczne, co w pełni uzasadnia stosowanie analizy statystycznej danych obserwacyjnych oraz tworzenie prognoz w oparciu o prawa statystyczne, a nie fizyczne.

EN

This work presents the method as well as procedure of stochastic resource estimation by means of Monte Carlo method. There are several reasons for using a stochastic method in oil calculations such as inacurate measurements (e.g characteristics of reservoir fluids) or pseudo-stochastic characteristics of reservoir parameters (limited number of measurements for infinite distributions, e.g porosity). The volumetric method used today seems to neglect these facts, treating the reservoir parameters as deterministic, that is giving particular values. Among a variety of sources which provide the basis for resource estimation, there are both accidental and stochastic data, which fully justify using the analysis of observational data as well as formulating prognoses based on the laws of statistics rather than physics.