Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza aktualnego stanu zasobów gazu ziemnego znajdujących się w złożach krajowych oraz prognoza krajowego wydobycia gazu do roku 2030

Piesik-Buś Wacława, Filar Bogdan

Nafta-Gaz

|

2021

|

R. 77, nr 6

376--382

PL

Gaz ziemny jest podstawowym paliwem energetycznym w gospodarce światowej. Zgodnie z informacją opublikowaną przez Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA w dokumencie Prezentacja Spółki – zużycie gazu w 2018 roku wyniosło 19,7 mld m3 . W związku z tym, że stopień czerpania krajowych złóż gazu ziemnego jest coraz większy, zapotrzebowanie na gaz ziemny będzie zaspokajane przez rosnący import. Bilansowanie krajowego zapotrzebowania na gaz będzie wymagało precyzyjnej znajomości wielkości krajowej produkcji gazu ziemnego. Z drugiej strony Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy co roku publikuje Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce. Zgodnie z publikacją dotyczącą stanu zasobów na dzień 31.12.2018 r. w Polsce udokumentowano 298 złóż gazu ziemnego, na Bałtyku – 5, w Karpatach – 35, na przedgórzu Karpat (dalej: Przedgórze) – 105 oraz na Niżu Polskim (dalej: Niż) – 153. Bilans przedstawiony przez PIG – BIP za rok 2018 wykazał stan wydobywalnych zasobów gazu ziemnego w wielkości 139,93 mld m3 (łącznie zasoby bilansowe i pozabilansowe). Wielkość zasobów przemysłowych złóż gazu ziemnego na dzień 31.12.2018 r. wyniosła 66,64 mld m3 . Należy podkreślić, że wszystkie dane w Bilansie zasobów złóż i kopalin w Polsce podawane są w normalnych metrach sześciennych. W związku z tym dane publikowane przez PIG – BIP nie uwzględniają rzeczywistej kaloryczności gazu ziemnego wydobywanego z różnych złóż. Począwszy od roku 2014 w Polsce podstawową jednostką rozliczeniową jest jednostka energii (kWh). Wprowadzenie rozliczenia w jednostkach energii spowodowało, że wartość 1 m3 gazu zaazotowanego wydobywanego ze złóż znajdujących się na Niżu jest niższa od wartości gazu wydobywanego ze złóż Przedgórza i Karpat. Średnia kaloryczność gazu wydobywanego ze złóż Niżu wynosi około 8,0 kWh/m3 , natomiast ze złóż Przedgórza – 11,2 kWh/m3 . Głównym celem niniejszej pracy było wykonanie prognozy wydobycia gazu ze złóż krajowych na podstawie publikowanego przez PIG – BIP Bilansu zasobów złóż kopalin w Polsce. Prognozę wydobycia gazu z krajowych złóż przygotowano dla lat 2020–2030, dla każdego rejonu gazonośnego oddzielnie. W celu dostosowania wielkości raportowanych do obowiązujących jednostek energii prognoza wydobycia gazu wykonana dla złóż obszaru Niżu została przeliczona na wydobycie gazu wysokometanowego.

EN

Natural gas is the basic fossil fuel in the global economy. According to the information published by Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA in the document Company Presentation, gas consumption in 2018 amounted to 19.7 billion m3 . Due to the fact that the domestic reserves of natural gas are increasingly depleted, the demand for natural gas will be satisfied by growing imports. Balancing gas demand will require precise knowledge of the volume of domestic natural gas production. On the other hand, every year the Polish Geological Institute – National Research Institute (PIG – BIP) publishes Balance of mine resources in Poland. According to the publication on the state of resources as of December 31, 2018, 298 natural gas fields have been documented in Poland, 5 in the Baltic Sea region, 35 in Carpathians, 105 in Carpathian Foreland and 153 in Polish Lowland. The balance presented by PIG – BIP for 2018 showed the state of natural gas contingent resources in the amount of 139.93 billion m3 (total balance resources). The volume of industrial reserves of natural gas deposits as at December 31, 2018 was 66.64 billion m3 . It should be emphasized that all data published in the Balance of mine resources in Poland are given in normal cubic meters. Therefore, the data published by PIG – BIP do not take into account the actual calorific value of natural gas produced from various fields. Starting from 2014, the basic accounting unit in Poland is the energy unit (kWh). Due to the introduction of the settlement in energy units, the value of 1 m3 of nitrogen-rich gas produced from the fields located in the Lowland region is lower than the value of gas produced from the Carpathian Foreland fields and the Carpathians. The average calorific value of gas produced from the Lowland fields is about 8.0 kWh/m3 , while the average calorific value of gas produced from the rest of the Foreland is about 11.2 kWh/m3 . The main goal of this article was to make a forecast of gas production from domestic deposits based on the Balance of mine resources in Poland published by the Polish Geological Institute –National Research Institute. The forecast of gas extraction from domestic deposits was made for the years 2020–2030. The production forecast was prepared for each gas-bearing region separately. In order to adjust the reported volumes to the applicable energy units, the gas production forecast for the Lowland fields was converted into high-methane gas production.

2

Przyszłość gazu ziemnego jako substytutu węgla w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego Polski

Rybak A., Manowska A.

Wiadomości Górnicze

|

2017

|

R. 68, nr 3

144--152

PL

W artykule przedstawiono wartości gazu ziemnego jako nośnika energii pierwotnej będącego w stanie zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne. Pod uwagę wzięto i poddano analizie głównie takie czynniki, jak: poziom rodzimych zasobów, cena gazu ziemnego, aspekt ekologiczny jego użytkowania. W analizie posłużono się modelami matematycznymi: ARIMA, ekonometrycznym modelem wahań sezonowych.

EN

The article presents the values of natural gas as a primary energy carrier capable of providing energy security for Poland. The main factors that have been taken into consideration and have been analyzed included: the level of indigenous resources, the price of natural gas, the ecological aspect of its use. The mathematical models: AR1MA and econometric model of seasonal fluctuations were used for the analysis.

3

The state policy for natural gas sector

Szurlej A.

Archives of Mining Sciences

|

2013

|

Vol. 58, no. 3

925--940

EN

This article reviews the state policy for natural gas sector. A particular attention has been given to how the assumptions of gas demand, import volumes and gas production from domestic reserves have developed in strategic documents. The restructuring of natural gas sector has been brought closer on the example of PGNiG S.A. (Polish Oil and Gas Company), and changes in the domestic gas market resulting from the implementation of EU law have been discussed as well. Major changes in the domestic gas market in the period of 1990-2011 have been presented along with the cooperation between Poland and Russia regarding the natural gas supply for the Polish market.

PL

W artykule dokonano przeglądu polityki państwa wobec sektora gazu ziemnego. W sposób szczególny przeanalizowano jak kształtowały się w dokumentach strategicznych prognozy w zakresie zapotrzebowania na gaz, wielkości importu i wydobycia gazu ze złóż krajowych. Przybliżono także restrukturyzację sektora gazu ziemnego na przykładzie PGNiG oraz zmiany na krajowym rynku gazu wynikające z implementacji prawa UE. Wskazano najważniejsze zmiany na krajowym rynku gazu ziemnego w latach 1990-2011 oraz scharakteryzowano współpracę polsko - rosyjską w zakresie dostaw gazu do Polski.

4

Shale gas in Europe: the state of the technology - challenges and opportunities

Nagy S., Siemek J.

Archives of Mining Sciences

|

2011

|

Vol. 56, no 4

727-760

EN

The paper outlined the problem of development of gas production from unconventional plays in Europe in the context of the evolution of the global energy market. The possible scenarios of development of this industry in various regions of the world under the assumption driving low-carbon economy of the world (e.g. also in the wake of the crisis -induced departure from the development of nuclear power in some countries) are presented. The key elements associated with the extraction technology have been discussed, and also the key issues related to the environmental problems accompanying gas extraction have been presented. The paper presents the state of research and development progress of the probable gas basins in Poland. The key elements associated with gas extraction competitiveness in relation to other mineral resources used in power generation have been indicated.

PL

W artykule przedstawiono problem rozwoju produkcji gazu z niekonwencjonalnych złóż w Europie w kontekście zmian globalnego rynku energetycznego. Zostały przedstawione możliwe scenariusze rozwoju tej branży w różnych regionach świata, przy założeniu prowadzenia gospodarki niskoemisyjnej świata (np. również w związku z kryzysem wywołanym odejściem od rozwoju energetyki jądrowej w niektórych krajach). Kluczowe elementy związane z technologią wydobycia zostały omówione w artykule, zarysowano także najważniejsze kwestie związane z problematyką ekologiczną towarzyszącą wydobyciu gazu. W pracy przedstawiono wyniki badań naukowych i rozwoju poszukiwań w niekonwencjonalnych basenach złóż gazu w Polsce. Omówiono możliwe badania poszukiwawcze w Europie. Pokazano kluczowe elementy związane z konkurencyjnością wydobycia gazu w stosunku do innych surowców energetycznych stosowanych w produkcji energii elektrycznej.

5

Materlal balance in a pseudo-steady state of natural gas flow

Gacek Z., Olajossy A.

Archives of Mining Sciences

|

2007

|

Vol. 52, no 2

171-193

EN

Determining gas resourees is a basic calculation problem for reservoir engineering. The knowledge of resourees is crucial for managing the reservoir, creating production strategies, planning equipment, ceontracts and evaluating resources. The paper presents a material balance method for determining the amount of resources with the use of dynamic pressure, without cIosing the wells and interrupting exploitation of the reservoir. This circumstance may be of great practical 'significance. The only assumption of this method is aequiring stabilized gas flow in the reservoir, i.e. pseudo-steady state of flow (Mattar & MeNeil, 1988). Therefore, this method can be used for evaluating resourees of medium and highly permeable natural gas fields and underground gas storages, which achieves the pseudo-steady state very quickly. The model relies on the analysis of stabilization of derivative dp/dt in a pseudo-steady state of reservoir. In this ease the gas material balance is calculated in a very similar was as in the classic material balance method. The only difference is the way in which the pressure data have been used. The classic method makes use of average reservoir pressure obtained after closing the wells and waiting till the pressure stabilizes. In the proposed method the dynamic pressure is used without closing the wells and so without interrupting the exploitation of the reservoir. It follows from the assumption of the pseudo-steady state that the material balance plot employing the dynamic downhole pressure (Pdd/Z vs. Gp) will be paralleI to the material balance plot employing the average static reservoir pressure (fi/Z vs. Gp)' By drawing a straight line linking points Pdd/Z for the eumulated gas yield and then extrapolating a parallel line from the initial pressure, it will be possible to assess the initial resources (OGIP), and determining present magnitude of resources. It was indicated that resources can be assessed for a steady gas flow on a basis of the available data, available during exploitation of the reservoir, i.e. gas composition, temperature, wellhead pressure, reservoir temperature, parameters of the wells and production installment. This method can be used for reservoirs without active water, and for reservoirs and gas storages with active water. The balance verified on an example of the reservoir "Brzostowo" confirms the practieability of the proposed method of a pseudo-steady material balance method.

PL

Określenie zasobów gazu jest podstawowym problemem obliczeniowym dla inżynierii złożowej. Znajomość zasobów ma ważne znaczenie dla zagospodarowania złoża, strategii produkcji, projektowania wyposażenia, kontraktów i oszacowania wartości rezerw. W pracy przedstawiono metodę bilansu masowego pozwalającą na określenie ilości zasobów, posługując się ciśnieniem dynamicznym bez konieczności zamykania odwiertów i przerywania eksploatacji złoża. Okoliczność ta może mieć istotne znaczenie praktyczne. Jedynym założeniem ww. metody jest osiągnięcie ustabilizowanego przepływu gazu w złożu, czyli stan pseudoustalony przepływu (Mattar & McNeil, 1988), więc może być zastosowana do szacowania zasobów dla średnio oraz wysokoprzepuszczalnych złóż gazu ziemnego a także podziemnych magazynów gazu, które stan pseudoustalony osiągają bardzo szybko. Model opiera się na analizie stabilizacji pochodnej d/ldt w stanie pseudoustalonym w złożu. Bilans masowy gazu w tym przypadku oblicza się w sposób bardzo podobny do tradycyjnej metody bilansu masowego. Wprowadzoną różnicą jest sposób użycia danych dotyczących ciśnienia. W tradycyjnej metodzie wykorzystuje się ciśnienie średnie złożowe uzyskane po zamknięciu odwiertów i odczekaniu odpowiedniego czasu do ustabilizowania się ciśnienia, natomiast w proponowanej metodzie używa się ciśnienia dynamicznego bez konieczności zamykania odwiertów a tym samym bez przerw w eksploatacji złoża. Z założeń stanu pseudoustalonego wynika, że wykres bilansu masowego z użyciem ciśnienia dynamicznego na dnie odwiertu (Pd,/Z vs Gp) będzie równoległy do wykresu bilansu masowego używającego statycznego średniego ciśnienia złożowego ([...]) Wykreślenie linii prostej łączącej punkty Pdd/Z dla skumulowanego wydatku gazu a następnie ekstrapolowanie linii równoległej do niej począwszy od ciśnienia początkowego, pozwoli na oszacowanie zasobów początkowych (OGIP), oraz na określenie aktualnych zasobów złoża. Wykazano, iż dla ustabilizowanego przepływu gazu w złożu można oszacować zasoby złoża na podstawie posiadanych danych, dostępnych podczas eksploatacji złoża, tj. składu gazu, temperatury i ciśnienia na głowicy, temperatury złożowej oraz parametrów odwiertów i instalacji wydobywczej. Metoda ta może być stosowana dla złóż bez ruchomej wody, oraz dla złóż i magazynów z ruchomą wodą. Przeprowadzona weryfikacja bilansu na przykładzie złoża ,,Brzostowo" potwierdza przydatność zaproponowanej metody pseudoustalonego bilansu masowego.

6

Handel gazem ziemnym w świecie i Europie - stan aktualny i prognozy

Rychlicki S., Siemek J.

Polityka Energetyczna

|

2006

|

T. 9, z. spec.

249-263

PL

W artykule przedstawiono aktualną i przyszłą sytuację w handlu gazem ziemnym w różnych regionach świata. Autorzy wskazują na różnice pomiędzy producentami i konsumentami gazu, które są związane z infrastrukturą systemów gazowniczych. Przedstawiają oni także prognozy w zakresie zarówno dostaw jak i przyszłego wydobycia, w rozbiciu na regiony, w okresie do roku 2030.

EN

Will gas supply increase inline with gas demand, regionally and globally? Or could parts of the world experience supply shortfalls, pushing up prices or prompting governments to take steps to force demand into line with available supply? Or could productive potential grow faster than demand, with gas bubbles, price declines and investment downturns paving the way for future gas supply shortages as results? In the paper are presented actual and future tendency in gas trade in the different region in the world. The authors indicate at the differences between the producers and the consumers of gas, which are connected with infrastructure of gas systems. They give also information about world gas reserves, natural gas production by region and regional gas supply potential by 2030.