Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Powiadomienia systemowe
  • Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 12

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  zasoby eksploatacyjne
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
W artykule przedstawiono ewolucję przepisów prawa geologicznego i górniczego w zakresie dotyczącym dokumentowania zasobów wód leczniczych, termalnych i solanek. Przez ponad sto lat ustawodawstwo dotyczące dokumentowania zasobów tych wód ulegało znaczącym zmianom, które niosły za sobą konsekwencje formalno-prawne dla procesu dokumentowania. W artykule zwrócono szczególną uwagę na trudności w stosowaniu wybranych przepisów prawa geologicznego i górniczego, wynikające z faktu zaliczenia wód leczniczych, termalnych i solanek do kopalin. Wskazano na konieczność dostosowywania prawa do zmieniających się realiów i sprostaniu nowym wyzwaniom wynikającym z potrzeby racjonalnego gospodarowania zasobami naturalnymi, jak również zaakcentowano przywiązanie do krajowej tradycji stanowienia prawa. Poddano też krytycznej ocenie niektóre z zapisów prawa, mając jednak na uwadze specyficzny charakter wód, nieprzystający do uniwersalnych zasad sprawdzających się w przypadku innych kopalin, wskazując zarazem na dalszą potrzebę zmian przepisów prawa geologicznego i górniczego w zakresie dokumentowania wód podziemnych zaliczonych do kopalin.
EN
The article presents the evolution of the geological and mining law in the scope of documenting the resources of curative, thermal and brine waters. For over a hundred years, the legislation in the field of documenting the resources of these waters has undergone significant changes, which had formal and legal consequences for the process of documenting. The article pays particular attention to the difficulties in applying selected provisions of the geological and mining law, resulting from the fact that curative, thermal and brine waters are included in the minerals. The necessity of adapting the law to the changing realities and meeting new challenges was pointed out, as well as the attachment to the national law-making tradition was emphasized. Some of the provisions of the law were also critically assessed, however, bearing in mind the specific nature of waters, incompatible with the universal principles applicable to other minerals, they also indicate a further need to amend the provisions of the geological and mining law in the field of docum enting groundwater classified as minerals.
EN
The paper discusses some of the legal provisions governing commissioning of groundwater intakes. Well drilling and obtaining official approval of the exploitable resources report submitted, followed by obtaining a decision on environmental conditions and finally a permit for execution of water facilities still does not guarantee the investor shall be granted the desired water exploitation permit in the requested quantities. Therefore, some local governments have added an additional layer of locally-binding procedural requirements on top of the broader regulations in force, with safeguarding the interests of investors in mind. Situation of wells where water exploitation is of a seasonal nature (e.g. for agricultural irrigation) is somewhat peculiar as the issue is under-regulated. Seasonal water exploitation is not fully taken into account in the legal definitions of hydrogeological terms (e.g. exploitable resources of an intake), leading to errors in hydrogeological documentation. Such errors include those due to varied requirements of individual geological administration bodies, for example as concerns ways of determining the impact of intake operation.
PL
System otwartych komȯr (Open Stope) jest najbardziej rozpowszechniony w górnictwie podziemnym w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych i w Australii ze względu na dużą wydajność, niskie koszty górnicze i wysokie bezpieczeństwo pracy. W systemie tym, w samych komorach może dochodzić do niewielkich obwałów, z uwagi na brak konieczności przebywania w nich załogi, ale dobrane wymiary komór powinny zapewnić kontrolę zubożenia eksploatacyjnego na jak najniższym poziomie. W niniejszym artykule omówiono różne warianty tego systemu eksploatacji oraz przedstawiono metodę wymiarowania otwartych komór. Szczególną uwagę zwrócono na konieczność prawidłowego oszacowania strat eksploatacyjnych i zubożenia eksploatacyjnego rudy, które to przy nieodpowiednio dobranych wymiarach komór mogą być znaczne. Zagadnienie to jest szczególnie istotne, gdyż zgodnie z normą kanadyjską 43-101 [2] należy koniecznie, na etapie studiów techniczno-ekonomicznych projektów górniczych, oszacować i uwzględnić w rachunkach zasobów eksploatacyjnych (wydobywanych; mineral reseves) wszystkie źródła zubożenia rudy i strat złoża. Metoda szacowania strat eksploatacyjnych i zubożenia eksploatacyjnego, przedstawiona w niniejszym artykule, jest z tego punktu widzenia szczególnie przydatna, gdyż powinna umożliwić poprawne szacowanie, zwłaszcza zubożenia eksploatacyjnego, w celu poprawy jakości opracowywanych studiów techniczno-ekonomicznych (feasibilty study) projektów górniczych. Symulacje wykonane w różnych warunkach geomechanicznych i technicznych, dotyczące systemu eksploatacji otwartych komór, stosowanych w złożach o dużym upadzie, wykazują bardzo poważny wpływ zubożenia rudy i strat złoża na wielkość i jakość zasobów eksploatacyjnych. Fakt ten uzasadnia i czyni koniecznym podjęcie bardziej systematycznych wysiłków, w celu zagwarantowania, by prace podjęte, by zagospodarować złoża, oraz studia techniczno-ekonomiczne były wykonywane w należyty sposób z myślą o optymalizacji eksploatacji i o zaoferowaniu inwestorom korzystnych zysków nawet w tych okresach, w których ceny metali mogą okazać się niższe od dzisiejszych.
EN
Open stope is the most widespread system in underground mining in Canada, the United States and Australia due to high efficiency, low mining costs and occupational safety. This system allows slight roof falls in the stopes themselves, as the crew is not required to stay inside them. Still, well-selected chamber dimensions should allow mining-related dilution to be kept at the lowest possible level. Different variants of this mining system is discussed and a method of open stope dimensioning is presented in this paper. The attention is especially drawn to the need for correct estimation of mining-related ore impoverishment and losses, as these may be considerable as a result of improper stope dimensioning. This issue is particularly important, as in the light of the Canadian standard 43-101 [3], feasibility studies of mining projects must estimate and take into account in their mineral reserve calculations all sources of ore dilution and deposit loss. The estimation method of mining-related losses and dilution, presented in this paper, is particularly useful in that context, for it should allow a correct estimation of mining-related dilution, in particular, in order to improve the quality of feasibility studies for mining projects. Simulations under various geotechnical and technical conditions, carried out on open stope systems used in deposits with a considerable dip, have pointed to a significant influence of ore dilution and deposit losses on the volume and quality of mineral reserves. This calls for more systematic efforts to ensure that deposit development and feasibility studies are conducted properly to optimise mining and offer investors large profits even at a time when the prices of metals are lower than today.
EN
The south-eastern part of the Košice Depression contains prospective accumulations of geothermal waters having a discharge temperature of 123–129°C at exploration wells. Clastic rocks of the Neogene formation base (Carpathian) and Triassic dolomites of the Čierna hora Mts. Veporic basement form geothermal water aquifers. Using PETREL software for re-evaluation of seismic sounding results and drilled wells data it was possible to make a more accurate determination of the geological boundaries’ spatial positions, and to create a 3D model of the area delimiting four lithologically and stratigraphically different bodies at the most promising locality (i.e. the Ďurkov village area). Heat flowmodelling calculated the geothermal gradient for each aquifer body, e.g. Sarmatian (Gtr »38.1–60.6°C/km), Badenian (Gtr »41–56.1°C/km), Carpathian (Gtr »38.3–51.4°C/km), and Mesozoic (Gtr »22.4–30.6°C/km). Depth temperature distribution fluctuated between 36°C and 138°C on average (from 500 to 3000 m beneath the surface).
PL
W południowo-wschodniej części Depresji Koszyc występują złoża wód geotermalnych o temperaturze na wypływie 123–129°C. Zbiorniki tych wód budują skały klastyczne formacji neogeńskiej (karpatu) oraz dolomity triasowe gór Čiernej hory należące do podłoża weporskiego. Do ponownej oceny wyników badań sejsmicznych oraz badań otworowych wykorzystano oprogramowanie PETREL, co pozwoliło na dokładniejsze przestrzenne określenie granic geologicznych oraz na opracowanie modelu 3D obszaru ograniczonego czterema różnymi pod względem litologicznym i stratygraficznym ośrodkami skalnymi w najbardziej perspektywicznym obszarze miejscowości Ďurkov. W ramach omawianych w artykule prac wykonano modelowanie przepływu ciepła oraz obliczono gradient geotermalny dla każdego ze zbiorników wód, tj.: sarmackiego (Gtr» 38,1–60,6°C/km), badeńskiego (Gtr» 41–56,1°C/km), karpackiego (Gtr» 38,3–51,4°C/km) oraz mezozoicznego (Gtr» 22,4–30,6°C/km). Temperatury na głębokościach od 500 do 3000 m p.p.t. zmieniają się w zakresie od 36 do 138°C.
PL
W artykule przedstawiono wyniki kompleksowych badań hydrogeologicznych w celu oceny sprawności 40-letnich studni, poprawności wyznaczonych w latach 70. XX w. wielkości zasobów eksploatacyjnych „dużego” ujęcia i zasięgu jego oddziaływania. Badania hydrogeologiczne objęły prace terenowe, kartograficzne, pompowania pomiarowe oraz badania modelowe. Prace terenowe przeprowadzono w trakcie normalnej pracy Zakładu, co wiązało się z szeregiem uciążliwości wynikających z ograniczeń poboru wody dla celów technologicznych. W rezultacie przeprowadzonych badań stwierdzono, iż stan techniczny większości badanych studni, w wyniku 40-letniej eksploatacji, uległ znacznej poprawie, na co wskazuje wyraźny wzrost wydatku jednostkowego nawet o 4,5 raza. Według próbnych pompowań i badań modelowych ujęcie może pracować na poziomie zatwierdzonych zasobów (również pozwoleń wodnoprawnych), jednakże obszar zasilania i oddziaływania jest niemal 2–3 razy większy w stosunku do obszaru oszacowanego metodami analitycznymi zaprezentowanymi w dokumentacji hydrogeologicznej wykonanej w latach 70 ubiegłego wieku.
EN
The paper presents the results of comprehensive hydrogeological studies to evaluate the efficiency of 40-years old wells, correctness of the amount of exploitable groundwater resources of a “large” intake, predicted in the 1970s, and to assess the range of its influence zone. Hydrogeological studies included field work, mapping, test pumping and modelling. Field work was carried out during the normal operation of the Department, which was associated with a number of nuisances resulting from water intake limits for technological purposes. The research found that the technical condition of most wells after 40 years of operation has greatly improved, as indicated by a marked increase in the specific well’s discharge as much as 4.5 times. According to test pumping and modelling studies, the intake can still work at the level of approved groundwater resources (including water-legal permits), however the recharge area and influence zone are almost 2–3 times greater compared to the area estimated by analytical methods presented in the hydrogeological documentation compiled in the 1970s.
PL
W artykule opisano ujęcia wód leczniczych w uzdrowisku Wapienne, które jest jedynym karpackim uzdrowiskiem z wodami leczniczymi typu siarczkowego. Istnieją tu ujęcia wód siarczkowych – źródła Kamila i Marta oraz odwierty W-1 i W-2, o sumarycznych zasobach eksploatacyjnych wynoszących 5,67 m3/h. Woda charakteryzuje się mineralizacją w granicach 437–536 mg/dm3 i zawartością siarkowodoru wynoszącą od 1,05 do 12,2 mg/dm3. Została zaliczona do wód swoistych, siarczkowych (H2S – powyżej 1 mg/dm3). Wody lecznicze w Wapiennem są związane z warstwami inoceramowymi wieku kredowego, które zostały wykształcone jako piaskowce średnioławicowe, drobno- lub średnioziarniste, szare, wapniste oraz łupki.
EN
In the paper intakes of sulphide therapeutic waters at Wapienne Spa, the only Carpathians health resort possessing sulphide therapeutic waters are described. There exist water intakes: springs Kamila and Marta and wells W-1 and W-2. Their summary admissible volume amounts 5.67 m3/h. The water mineralization varies from 437 to 536 mg/dm3 and hydrogen sulphide content ranges from 1.05 to 12.2 mg/dm3. Due to the high hydrogen sulphide content (more than 1 mg/dm3) these waters are classified as therapeutic. The therapeutic waters at Wapienne Spa are associated with Inoceramian Beds of Cretaceous age. These beds are developed as fine and medium grained, gray sandstones and shales.
PL
W pracy przedstawiono zakres i rodzaj badań, które należy wykonać w celu prawidłowej charakterystyki zmienności wydajności ujęć wód leczniczych eksploatowanych samowypływem oraz wyboru okresu reprezentatywnego dla szacowania zasobów eksploatacyjnych. Zaproponowano metodę ustalania zasobów eksploatacyjnych polegającą na obliczaniu średnich i gwarantowanych wydajności wraz z oszacowaniem zakresu możliwych zmian wydajności uzyskiwanych z samowypływu.
EN
The scope and type of research done for the characterization of discharge variability of medicinal water intakes exploiting artesian flow and the choice of the representative period for estimating exploitable resources, are presented in this paper. The method of determining admissible volume of extracted medicinal water, consisting of calculating the average and guaranteed discharge, with an estimate of the range of possible changes of discharges, has been proposed.
PL
W artykule przedstawiono analizę warunków hydrogeologicznych, konstrukcję wybranego ujęcia wód podziemnych, stanowiącego otwór studzienny ujmujący czwartorzędowy poziom wodonośny oraz wyniki testu hydrodynamicznego i ich interpretację. Przeprowadzony test polegający na próbnym pompowaniu pomiarowym, umożliwił ocenę zasobów eksploatacyjnych ujęcia. Wielkość obliczonych zasobów eksploatacyjnych ujęcia wody wskazuje, że istnieje możliwość wykorzystania tego ujęcia do zaopatrzenia w wodę dla celów pitnych i sanitarnych z równoczesnym pozyskaniem energii cieplnej z wody podziemnej, za pomocą pompy ciepła.
EN
In the article is presented the analysis of hydrogeological conditions, construction of chosen groundwater capture, which contains an Quarternary water-bearing horizon well and results of hydrodynamical test and its interpretation. This test - pumping test - made an evaluation of admissible volume of extracted groundwater catchment possible. The size of counted admissible volume of water points that there is a possibility of using this groundwater catchment to water supplying for drinking and sanitary purpose, and obtaining of heat energy from groundwater, with the use of a heat pump.
PL
Prognozowanie zasobów przemysłowych i eksploatacyjnych stosuje się najczęściej dla potrzeb projektu zagospodarowania złoża. Jednym z kluczowych parametrów, determinujących wielkość zasobów złóż, jest średnia zawartość składnika użytecznego w rudzie. Graniczny poziom tego wskaźnika jest ściśle powiązany z parametrami ekonomicznymi, geologicznymi i technologicznymi projektu. Artykuł, na przykładzie złoża Głogów Głęboki - Przemysłowy, przedstawia metodykę pozwalającą na dynamiczne określanie wielkości zasobów w zależności od kształtowania się czynników kluczowych: ceny miedzi, ceny srebra, kosztów operacyjnych, stopy dyskontowej "dostosowanej do ryzyka", kursu dolara amerykańskiego, wielkości nakładów inwestycyjnych i wydobycia rudy.
EN
Forecasting of commercial and recoverable reserves is most frequently used for the need of deposit development design. One of the key parameters determining quantity of deposit reserves is the average content of the useful component in ore. The limiting level of this index is closely connected with economic, geologic and technological parameters of the project. On the example of the deposit Głowgów Głęboki-Przemysłowy methodology is presented allowing dynamic determination of reserves quantity in dependence on key factors: copper price, silver price, operation costs, discount rate ("adjusted to risk"), US dollar exchange rate, investment outlay and ore output.
PL
Badania modelowe z wykorzystaniem programu Visual ModFlow zostały wykonane w celu oceny zasobów eksploatacyjnych studni szybowych ujęcia infiltracyjnego wody Grabarów w Jeleniej Górze. Pozwoliły one oszacowć wielkość zasobów eksploatacyjnych dla dziesięciu studni szybowych w wysokości 610m3/h, a wydajności eksploatacyjne poszczególnych studni 30–80m3/h. W zasilaniu studni szybowych zdecydowanie przeważają wody infiltrujące z rzeki Bóbr. Zwiększanie ich wydajności spowoduje wzrost udziału w zasilaniu infiltrujących wód powierzchniowych kosztem wód podziemnych o lepszej jakości. Wody Bobru dopływają do studni szybowych w czasie poniżej 5 dni. Natomiast wody podziemne, w mniejszym stopniu zasilające studnie szybowe, dopływają od granic wyznaczonego obszaru zasilania w czasie 6–10 lat.
EN
The Visual Modflow software was used for estimation of exploitable groundwater resources in the area of Grabarów water intake located in Jelenia Góra. The amount of resources calculated for ten dug wells reaches 610m3/h and exploitable discharges of wells ranges from 30 to 80m3/h. The wells are mainly recharged by surface water of the Bóbr river. Increase in discharge is followed by higher volume of infiltrating surface water at the expense of better quality groundwater. The maximum time of water inflow from the Bóbr river valley to the dug wells is below 5 days, whereas the time of ground water inflow is 6–10 years.
PL
Aglomeracja Trójmiejska obejmuje zróżnicowany geomorfologicznie obszar. Wody podziemne ujmowane są na obszarze wysoczyzny, w strefie zasilania i przepływu wód podziemnych, a także na obszarze nizin nadmorskich, w strefie ich drenażu. W artykule przestawiono wyniki badań modelowych prowadzonych w celu ustalenia zasobów eksploatacyjnych wód z utworów plejstocenu na dwóch ujęciach zlokalizowanych w części wysoczyznowej: Gdynia Wiczlino oraz Gdynia Wielki Kack. Obliczenia przeprowadzono niezależnie dla obu ujęć, uwzględniając pracę innych dużych ujęć wód podziemnych znajdujących się na obszarze badań (Gdynia Sieradzka oraz Gdańsk Osowa). Symulacje modelowe wykazały, że istnieje ich silne współdziałanie. Zaznacza się ono szczególnie w warunkach jednoczesnego poboru wód na wszystkich ujęciach w ilości ich maksymalnych zatwierdzonych zasobów. Eksploatacja prowadzi wówczas do powstania głębokiego na 15 m, regionalnego leja depresji, przy czym w obu skonstruowanych niezależnie modelach uzyskano niemal identyczny wynik. Tak intensywny pobór wód podziemnych jest niekorzystny ze względu na zmianę reżimu przepływu wody w ciekach powierzchniowych. W wyniku eksploatacji zwiększa się infiltracja rzek, a zmniejsza się ich drenaż, lokalnie zanika górna warstwa wodonośna, a cieki płynące na tym terenie mogą okresowo wysychać. W efekcie obliczeń optymalizacyjnych ustalono, że maksymalny pobór wód nie powinien przekraczać na ujęciu Wiczlino 650 m(3)h, a na ujęciu Wielki Kack 410 m(3)/h.
EN
Hydrogeological conditions of the Tricity region are diversified. Its western part, the Kaszubian Lake Upland, is the recharge area, whereas its eastern part, marine lowlands, is the drainage area. There are four large groundwater intakes located in the upland area. The admissible volume of extracted groundwater has been estimated for two of the intakes. For this purpose mathematical models of groundwater flow were developed, and the interactions between groundwater intakes were verified. The model simulations showed an influence of groundwater exploitation on the groundwater, especially with the amount of maximum admissible resources. The exploitation caused the formation of a 15 m deep regional depression cone. Almost the same result was received in both the independently constructed models. Such an intense groundwater abstraction also changes the regime of surface water flows. An infiltration of rivers is increasing and drainage is smaller, locally an upper water-bearing layer dries out and the streams in this area can periodically dry. As an effect of calculations, it was evaluated that the maximum level of exploitation for the Wiczlino intake is 650 m(3)/h, and for the Wielki Kack intake - 410 m(3)/h.
PL
W pracy scharakteryzowano wykorzystanie zasobów wód podziemnych w gminie Środa Śląska (województwo dolnośląskie). Uzyskane wyniki badań pozwoliły na ocenę wielkości rezerw zasobów wód podziemnych poprzez ustalenie aktualnej wielkości eksploatacji istniejących ujęć wody w odniesieniu do rozpoznanych zasobów dyspozycyjnych i eksploatacyjnych. Stwierdzono, że zatwierdzone zasoby eksploatacyjne dla piętra trzeciorzędowego, będącego głównym piętrem użytkowym, przekraczają prawie dwukrotnie wielkość zasobów dyspozycyjnych tego piętra. Niezbędna jest zatem weryfikacja zasobów i pozwoleń wodno-prawnych dla ujęć wód piętra trzeciorzędowego. Aktualny pobór wód z ujęć komunalnych w pełni pokrywa zapotrzebowanie na wodę mieszkańców gminy Środa Śląska, a zatwierdzone zasoby eksploatacyjne znacznie przewyższają obecne zużycie wody. Istniejąca rezerwa zasobów wodnych w gminie (piętra czwartorzędowego 21278,9 m3/d, piętra trzeciorzędowego 2468,6 m3/d) mogłaby z powodzeniem zostać wykorzystana jako źródło zaopatrzenia innych miejscowości w wodę.
EN
The use of groundwater resources in the Środa Śląska commune (Lower Silesia, SW Poland) is discussed. The research results allow to estimate the water resources through the establishment of current groundwater exploitation in relation to the recognized water resources of the area, both disposable resources and admissible volume of extracted groundwater. The approved admissible volume of extracted groundwater of the Tertiary aquifer exceeds almost twice the disposable resources. This means that the water resources of the Środa Śląska commune and water extraction licenses through the Tertiary aquifers have to be verified. The current water extraction from the municipal groundwater intakes completely covers the demands for the residents of the commune. The approved admissible volume of extracted groundwater significantly exceeds the current water consumption. The water resources reserve in the commune (21278,9 m3/d from the Quaternary aquifer and 2468,6 m3/d from the Tertiary) could be used as a source of water supply for adjacent villages.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.