Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: zasady harmonii

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Szkło w architekturze organicznej

Szmuryło K.

Świat Szkła

2011

R. 16, nr 12

8-13

Główne kierunki interpretacji idei harmonii w myśli starożytnych Od Pitagorasa do Witruwiusza

Baborska-Narożny M.

Architectus

2004

Nr 2(16)

29--36

Przedstawiono różne znaczenia, istotnego dla architektury, pojęcia hatmonia oraz rozwój idei harmonii w ramach różnych pojęć w myśli starożytnych Greków i Rzymian. Pojęcie oraz idea harmonii powstały w V w. p.n.e. Od tego czasu idea harmonii kryła się pod różnymi terminami, a i termin harmonia nabierał różnych znaczeń. Dzisiejsze, ogólne rozumienie słowa harmonia słownik wyrazów obcych wywodzi od greckiego har-mos "spojenie, przegub" i podaje jako "spojenie, łącze, związek, zgoda, zgodność, dopełnianie się, ład, odpo-wiedniość, właściwy dobór, porządek elementów, przedmiotów, cech" [11, s. 205]. Można by też powiedzieć: dostrzeżenie związku, zgody, ładu itd. W odniesieniu do architektury kontrowersje dotyczą kwestii, czy w architekturze harmonia oznacza zgodność i dopełnianie się części w ramach obiektu, czy też spojenie oraz zgodę w relacji obiekt - obserwator. W historii architektury dominował pogląd pierwszy, czego wyrazem są niezliczone próby ustalenia szczegółowych kryteriów czym jest ład, odpowiedniość, zgodność itd., w kompozycji dzieł architektury. Idea harmonii początkowo wyrażała nierozerwalny związek piękna, jako obiektywnej własności rzeczy, z ludzkim upodobaniem, a więc odczuciem wobec rzeczy pięknej. Związek ten dostrzegł Pitagoras, który dał jednocześnie początek omówionej w dalszej części artykułu teorii o liczbowej naturze wszelkiego piękna. Teoria ta, nazwana Wielką Teorią, ze względu na jej uniwersalność, aż do XVII w. wywierała duży wpływ na sztukę i naukę, choć pierwsi jej krytycy oraz oponenci pojawili się już w starożytności. Popularność Wielkiej Teorii wpłynęła na losy kluczowego dla niej pojęcia harmonii, które zaczęto utożsamiać z liczbowymi kryteriami piękna rzeczy, co na długo oddaliło harmonię od zagadnień związanych z postrzeganiem. Łączenie pojęcia haimonii niekoniecznie z proporcją, lecz koniecznie z postrzeganiem, odzyskuje znaczenie w literaturze współczesnej [17]. Upadek Wielkiej Teorii spowodował utratę popularności łączonego z nią pojęcia harmonii w upowszechnionym znaczeniu: piękno jako prawidłowość, ład, miara. Pod różnymi nazwami rozwijała się natomiast pierwotna idea, kryjąca się za tym terminem, tj. wiara w istnienie mechanizmu ludzkiego odczuwania piękna. Rozwój ten polegał na próbach uchwycenia zasad tego mechanizmu, który pierwotnie wydawał się prosty, ale komplikował się w miarę dostrzegania złożoności składających się nań czynników, takich jak np. wiedza i doświadczenie w danej dziedzinie czy otwartość na nowość.

The article examines different meanings of the architecturally important term of harmony and shows the growth of complexity of the idea of harmony, from Pythagoras to Vitruvius. The Pythagorean harmony linked and submitted the human sensation of pleasure (as a reaction to certain consonances) to the inevitable rules of mathematics and cosmology. The necessity encompassed in this idea was opposed to sophists who claimed the subjectiveness of beauty and human reactions to it and rejected harmony. They in turn were opposed by Plato. Plato did not find pleasure a criterion of beauty. He proclaimed the existence of objective beauty and believed humans to be able to sense it and derive pleasure from it. He agreed with Pythagoras on the mathematical basis of harmony and searched for its geometrical expression. To Aristotle the term harmony meant an objective feature of an object and was devoid of the "pleasure" component. For Heraklit harmony was a rare state of balance and coexistence of antagonistic forces. Searching for an architectural expression of the idea of harmony Vitruvius picked some elements of all the above thoughts. He used the term harmony in the Aristotlean meaning, to define objective symmetry that depended on the introduction of clear mathematical rules into the architectural composition. However, to derive pleasure from the contact with architecture he advised some deviations from these rules as compulsory. Moreover, he regarded the pleasure of the observer as a more important goal for architecture than its objective beauty.