Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ochrona i zarządzanie ekspozycją zamków i ruin zamkowych

Pałubska Katarzyna

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 15

169--192

PL

Zamki i ruiny historyczne zamków są niewątpliwym świadectwem współdziałania człowieka z przyrodą. Wartość zabytkową podkreśla ich malowniczość, która jednocześnie wskazuje na dużą atrakcyjność krajobrazu kulturowego. Dawne relacje przestrzenne budowały tożsamość lokalną i regionalną - stare trakty komunikacyjne łączące znaczniki w postaci wież zamków i kościołów dawały poczucie bezpieczeństwa ówczesnym podróżnym, były wyróżnikami zunifikowanego krajobrazu. Jednocześnie dalekie kilku- i kilkunastokilometrowe otwarcia widokowe z zamku wychodzące daleko w krajobraz otaczający, poza granice wzniesienia/obszaru, na którym zlokalizowano sam zamek, miały charakter regionalny, zapewniały bezpieczeństwo i kontrolę, dając wgląd w dalekie relacje przestrzenne, wynikające z historycznych zależności politycznych, relacji gospodarczych, społecznych i komunikacyjnych. W artykule wskazano możliwości i konieczne analizy w celu ochrony widoku, panoram czy dalekiej ekspozycji zabytkowych zamków, ruin zamkowych i ich otoczenia.

EN

Castles and historical ruins of castles are undoubted evidence of the interaction between man and nature. Their historic value is emphasized by their picturesqueness, which at the same time indicates the great attractiveness of the cultural landscape. Old spatial relations built local and regional identity - old communication routes connecting markers in the form of castle and church towers gave a sense of security to travelers of that time and were distinguishing features of a unified landscape. At the same time, long-distance viewing openings from the castle, several or several kilometers long, extending far into the surrounding landscape, beyond the boundaries of the hill/area where the castle itself was located, were of a regional nature, ensured security and control, giving insight into long-range spatial relations resulting from historical political dependencies, economic, social and communication relations. The article indicates the possibilities and necessary analyzes to protect the view, panoramas and long-distance exposure of historic castles, castle ruins and their surroundings.

2

Eye tracker jako prospołeczne narzędzie zarządzania dziedzictwem urbanistycznym i architektonicznym

Rusnak Marta Alina

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2020

|

Nr 9

97--115

PL

Subiektywny punkt widzenia ekspertów często znajduje przełożenie na próby swobodnej reinterpretacji zapisów aktów prawnych. Uczestnikami „sporu o zabytek” mogą być zarówno inwestor, architekt, konserwatorzy, politycy, urzędnicy, jak i osoby trzecie - obywatele. W celu umożliwienia obiektywizacji podejmowanych decyzji, nawiazania dialogu opartego o wspólny punkt odniesienia lub danie społeczeństwu możliwości sprzeciwu, proponuję wykonywanie badań okulograficznych. Eye tracking (czyli okulografia) pozwala na śledzenie tego, w jaki sposób ludzie zapoznają się z prezentowanymi im przedmiotami. Dzięki rejestracji ruchów gałek ocznych dużej grupy obserwatorów możliwe jest zbadanie preferencji rządzących tym procesem jak i zaobserwowanie zmian wynikających z modyfikacji wprowadzanych w obrębie prezentowanego obiektu. W artykule zwięźle omówiono możliwe zastosowanie okulografów dla potrzeb różnorodnej, prawnej ochrony zabytków oraz wielowątkowego umożliwienia społeczeństwu uczestnictwa w tym procesie. W tekście umieszczono również argumenty za i przeciw wprowadzeniu takiej metody do powszechnego użytku. Dla czytelności wywodu zjawisko opisano w oparciu o przykład biblioteki wzniesionej w obrębie wrocławskiego Ostrowa Tumskiego. Celem artykułu nie jest podjęcie jednostkowej krytyki wspomnianej realizacji, a jedynie wyliczenie problemów, które mogłyby być sprawnie rozwiązane dzięki zupełnie nowemu podejściu badawczemu.

EN

The subjective point of view of experts is often translated into attempts at free reinterpretation of legal acts. The participants of the " dispute about a monument" may include the investor, architect, conservators, politicians, officials, as well as third parties - citizens. In order to make it possible to objectivize the decisions made, to establish a dialogue based on a common point of reference or to give the public the opportunity to object, I suggest performing oculographic examinations. Eye tracking (or oculography) allows to track how people become visually familiar with the objects presented to them. By registering the movements of eyeballs of a large group of observers, it is possible to examine the preferences governing this process as well as to observe the changes resulting from modifications introduced within the presented object. The article briefly discusses the possible use of eye trackers for the purposes of diverse legal protection of historical monuments and a multifaceted opportunity for the society to participate in this process. The text also includes arguments for and against the introduction of such a method to common use. For the legibility of the argument, the phenomenon is described based on the example of the library erected in Ostrów Tumski in Wrocław. The aim of the article is not to undertake an individual criticism of the mentioned realization, but only to list the problems that could be efficiently solved thanks to a completely new research approach.

3

Kultur Büro Elisabeth w Berlinie – kościoły do wynajęcia

Rusnak M. A.

Budownictwo i Architektura

|

2017

|

Vol. 16, nr 2

65--80

PL

Po II Wojnie Światowej w Berlinie, tak jak w całych Niemczech i Europie, postępowało zjawisko laicyzacji społeczeństwa. W wielu miejscach skala zeświecczenia skutkowała koniecznością poszukiwania nie tylko rozwiązań w celu ratowania kurczących się budżetów wspólnot religijnych, ale także sposobów na pożyteczne i atrakcyjne ożywienie coraz rzadziej wykorzystywanych obiektów będących w posiadaniu Kościoła. Opuszczone świątynie oznaczały również fragmentaryczną utratę spójności miasta, częściowo utracone zostały bowiem niegdyś istotne związki społeczne podtrzymywane przez spotkania religijne. W Berlinie, a w szczególności w dzielnicy Mitte, problem ekonomicznej eksploatacji przestrzeni religijnych stopniowo zyskiwał na znaczeniu, a pomysły na rozwiązanie sytuacji ewoluowały przez niemal 50 lat. W wyniku stopniowych transformacji powstało Kultur Büro Elisabeth. Organizację powołano, aby ocalić światowej klasy zabytek architektury, autorstwa K.F. Schinkla, a także, by odtworzyć dawne relacje przestrzenne i społeczne. W efekcie prowadzonego przez wiele lat dialogu stworzono także warunki do wieloaspektowej rewitalizacji wszystkich ewangelickich obiektów religijnych w tej części miasta oraz kreowania współczesnych wartości kulturowych dzięki, którym wskrzeszane lub reinterpretowane są ich cechy. Co istotne, organizacja od 2014 roku funkcjonuje bez dotacji – oznacza to, że wypracowano tam model postępowania, który jest satysfakcjonujący także pod względem ekonomicznym. Z tego powodu należałoby dobrze poznać ten mechanizm i zastanowić się nad możliwością jego adaptacji na gruncie Polskim.

EN

After the end of World War II, Berlin – just like other parts of Germany and Europe – witnessed the phenomenon of growing secularization of society. In many regions the extent of this trend resulted in a dire need of ideas that would not only solve the problem of the shrinking budgets of religious communities, but also revive those buildings in possession of the Church that had become less and less often used. Forsaken temples equaled a decline in the town’s coherence, since a part of what had been lost were the once significant social bonds that religious meetings had long helped keep alive. In Berlin, and in the Mitte district in particular, the issue of economic exploitation of religious objects gradually gained importance and the various ideas of what use to make of those buildings evolved over the course of nearly 50 years. Kultur Büro Elisabeth was formed in 2014 as a result of many transformations. It has been brought to life not only to save the world-class historical monument by K.F.Schinkel but also to restore past spatial and social relations. A dialogue that had carried out for years between the religious authorities, various experts, entrepreneurs and simple city dwellers made it possible to begin a multifaceted process thanks to which all the buildings of the Protestant Church in that part of Berlin are now given a new life – in terms of both their looks and use. Moreover, the buildings take part in creating modern cultural values, which contributes to the revival and/or reinterpretation of their past character. What is important, Kultur Büro Elisabeth has operated as a non-profit institution without funding from the authorities since 2014. This suggests that a model of operation has been worked out that is satisfactory from the economic perspective, too. Therefore it appears beneficial to take a closer look at the mechanism applied in Berlin and consider its possible adaptation in Poland.