Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena gospodarowania wodą na wybranych obszarach dolinowych Wielkopolski

Kozaczyk P., Przybyła C., Bykowski J., Stachowski P.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

530--542

EN

The paper presents an assessment of changes in water resources in the areas of two polders – Nielęgowo and Zagórów – located in the Wielkopolska region. Changes in water relations of the surveyed valley areas were analyzed on the basis of the position of groundwater table and water supplies in the top layer of soil. Detailed analysis of the results of measurements carried out in two in terms of wet, dry, and growing seasons of 2008 and 2012 showed a difference of stocks in the upper layers of soil moisture of valley areas. Changes of water backup and groundwater levels were associated with the course and distribution of precipitation in the analyzed periods of vegetation. In Zagórów polder the amount of precipitation in the winter half-year, preceding the analyzed vegetation period of 2012, has also affected the size of the water supply and the state of groundwater. Positions located in the upper parts of Zagórów polder were characterized by the greatest amplitude of fluctuations in water table levels. However, in the positions located in the lowest points, the amplitude of the fluctuations in water level amounted to 0.9 m on average. There were also differences in the stocks of water in the upper layers of soil. The largest reserves of water were found in the lowest-lying parts of the polder, where the maximum water supplies ranged from 305 mm to 364 mm. On the basis of statistical analysis, the purpose of which was to determine the relationship between the supply of water in the top layer of soil and groundwater conditions in valley areas found that from 81% to 90% of the total variability in the water supply was dependent on the level of fluctuations in the groundwater table.

2

Ocena funkcjonowania śródleśnych oczek wodnych w zróżnicowanych warunkach meteorologicznych na terenie leśnego kompleksu promocyjnego Lasy Rychtalskie

Korytowski M. T., Stasik R., Liberacki D.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 49

41--49

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w dwóch, różniących się pod względem opadów, latach hydrologicznych 2010/2011 i 2012/2013 w zlewniach śródleśnych oczek wodnych nr 1 i 6 usytuowanych na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, należącego do Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Rychtalskie”, w leśnictwach Wielisławice (oczko nr 1) oraz Laski (oczko nr 6). Zlewnia śródleśnego oczka wodnego nr 1, o powierzchni około 7,5 ha jest w 100% zlewnią leśną. Natomiast zlewnia oczka nr 6, o powierzchni około 37 ha, jest w 40% zlewnią leśną a pozostałe 60% obszaru badanej zlewni stanowią grunty orne. Analizowane w pracy oczka nr 1 i 6 o łagodnych skarpach, mają charakter naturalnych oczek wytopiskowych. Powierzchnia oczka nr 1 wynosi 0,13 ha a oczka nr 6 0,35 ha, przy średnich głębokościach wynoszących odpowiednio 1,0 m i 1,4 m. Przeprowadzone badania potwierdziły, że zmiany stanów i związanych z nimi zapasów wody w śródleśnych oczkach wodnych nr 1 i 6 w dużej mierze uzależnione był również, poza przebiegiem warunków meteorologicznych, od ich cech morfometrycznych. Badania wykazały także silną więź hydrauliczną polegającą na okresowym odpływie wód z oczek do gleb przyległych siedlisk i odwrotnie. Obliczone współczynniki korelacji, dla związków stanów wód w oczkach ze stanami wód gruntowych przyległych siedlisk w omawianych latach hydrologicznych osiągały wartości od 0,43 do 0,96 i zależności te były w większości istotne na poziomie α=0,01.

EN

The paper presents the results of the researches carried out in the catchments of pond No 1 and No 6. The ponds are located in Siemianice Experimental Farm, belonging to “Lasy Rychtalskie” Promotional Forest Complex, in Wielisławice (pond No 1) and Laski forestry (pond No 6). The researches were carried out in two hydrological years 2010/2011 and 2012/2013. The years had different precipitation. The area of catchment of pond No 1 is about 7.5 ha and its forestation totals 100%. Whereas catchment area of pond No 6 is about 37 ha. The forestation of this pond is about 40% and the rest are arable areas. The analyzed pond No 1 and 6, have mild scarps, and they are natural pond melting out. The area of pond No 1 is 0.13 ha, whereas pond No 6 is 0.35 ha, and averages depths of both ponds are 1.0 m and 1.4 m. The results confirmed a connection between water in ponds and groundwater in neighboring areas. In some periods water of ponds supply surrounding areas and in some periods on the contrary – groundwater supply water in ponds. Correlation coefficient (from 0.43 to 0.96) calculated for relation between water levels in ponds and groundwater were statistically significant for the level α=0.01 in analyzed hydrological years.

3

Analiza stosunków wodnych substratów wykorzystywanych w systemach zielonego dachu

Baryła A., Karczmarczyk A., Bus A

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 39

7--14

PL

Zielone dachy, jako odtworzenie powierzchni biologicznie czynnej, należą do dość powszechnych i efektywnych metod gospodarowania wodami opadowymi na terenach zurbanizowanych. W zależnosci od konstrukcji zielonego dachu i rodzaju materiału, z jakiego usypano warstwę wegetacyjną, możliwe jest zatrzymanie 50–90% wody opadowej. Celem pracy było określenie właściwości fizyko-wodnych dwóch substratów wykorzystywanych przy budowie zielonych dachów (intensywny i ekstensywny). Porównano retencyjność obu substratów przy zastosowaniu kruszonego gazobetonu jako warstwy drenażowej. W doświadczeniu, w którym zastosowano gazobeton jako warstwę drenażową, zaobserwowano większe przesuszanie wierzchniej warstwy substratu co może być związane dużą nasiąkliwością tego materiału. Odciek z substratu przy zastosowaniu gazobetonu jako warstwy drenażowej wyniósł średnio od 22–51% objętości dostarczonej wody dla substratu ekstensywnego, natomiast 19–46% objętości dostarczanej wody dla substratu intensywnego. Odciek, z substratu bez warstwy drenażowej wyniósł 40–48% objętości dostarczonej wody.

EN

Green roofs, as the restoration of biologically active area, are fairly common and effective method of storm water management in urban areas. Depend on the design of the green roof and the type of substrate, they are able to retain 50–90% of rainwater. The aim of the study was to determine the physicochemical properties of two substrates used in the construction of green roofs (intensive and extensive). Water retention of substrates was compared to water retention of substrates undelined with the drainage layer made from crushed autoclaved aerated concrete. In the experiment, which uses drainage layer, higher drying the top layer of the substrate was observed, which may be related to high water absorption drainage material. The effluent from the substrate using aerated concrete as a drainage layer amounted to an average of 22–51% of the volume of water supplied to the extensive substrate, whereas 19–46% of the volume of water supplied to the intensive substrate. The effluent from the substrate without the drainage layer amounted 40-48% of the volume of water supplied.

4

Dynamika zmian stanów wód gruntowych i zapasów wody w glebach polderu Zagórów w zasięgu oddziaływania budowli hydrotechnicznych

Przybyła C., Bykowski J., Mrozik K., Napierała M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 1

793--806

EN

The aim of this study was to analyze the dynamics of groundwater level and water reserves changes in the active layer of the soil in the area of compensation activities. The study area covered the range of functioning culverts during the growing season in year of 2012. This paper for the first time presents a real area impact of hydraulic structures which is the surface of the flood footprint that arise as a result of water overflow into the polder from Warta river by culverts. According to the calculation the maximum coverage area of the building is less than 230 ha. It is not so much considering the fact that the whole area of the polder has almost 1200 hectares. Nevertheless, considering the fact of the importance of leading restoration activities in the Central Valley Warta the constant monitoring and verifications of changes are required. At this work relations between underwater level and water supply were presented. For that purpose a statistical relation between above mentioned parameters was determined. Using a simple regression equation the relationship between ground water and water reserves was showed. In addition, the changes of groundwater level and soil moisture of polder Zagorow were assessed against the monthly precipitation and average air temperatures by their own weather station. The results were compared with data from multiple years of 1981–2011 with a weather station in Slupca. On the basis of measurement average daily values of meteorological elements indicate reference evapotranspiration by using method of Penman-Monteith. Climatic water balance was calculated as the difference between the percentage of monthly precipitation P and the sum of the monthly reference evapotranspiration ETo. In addition, the study also monitored the level of water changes on the Warta river. Modeling studies conducted, in most cases gave satisfactory results. In most of the analyzed cases, the coefficient of determination was very high which means that the resulting regression equation significantly explains how the water reserves to groundwater level dependent. Best results are obtained at positions 1, 2 and 9, where more than 90% variation in the regression equation Y explained. Only in sections 4 and 5 shows the model inadequately describes the relationship test. In case of further analysis it is necessary to extend the model to a further independent variables. In this work, we can see that for some positions a major impact on the level of water reserves are influenced by the meteorological and hydrological conditions.

5

Analiza stosunków powietrzno-wodnych gleby torfowo-murszowej w zasięgu działania systemu nawodnień podsiąkowych

Oleszczuk R., Chrzanowski S., Gnatowski T.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 1

93-104

PL

W pracy przedstawiono rozkład stosunków powietrzno-wodnych w profilu gleby torfowomurszowej znajdującej się w zasięgu oddziaływania systemu nawodnień podsiąkowych, na podstawie badań przeprowadzonych w okresie wegetacji w 2006 r. (kwatera Biebrza 29, torfowisko Kuwasy - środkowy basen Biebrzy). Zapasy wody zarówno w strefie korzeniowej (0-30 cm), jak i w całym analizowanym profilu (0-100 cm) wykazywały podobną dynamikę zmian i różniły się między sobą o około 600 mm. Stwierdzono skuteczne działanie systemu melioracyjnego, niemniej w przypadku bardzo niskich (lipiec 2006) lub ekstremalnie wysokich opadów atmosferycznych (sierpień 2006) pojawiły się okresowe przekroczenia stanów granicznych zwierciadeł wody gruntowej, natomiast wartości ciśnień ssących w strefie korzeniowej były jedynie nieco większe od przyjętych norm na początku i końcu rozpatrywanego okresu wegetacji.

EN

The paper presents an assessment of sub-irrigation system operating in peat-muck soil within Biebrza 29 site (Kuwasy peatland located in the Middle Biebrza River Basin). Performed measurements of surface water levels in open ditches and the levels of groundwater showed effective functioning of the existing sub-irrigation system. In extremely dry or wet conditions some too low or too high groundwater levels were observed. Water reserves in both root zone and in the whole soil profile showed similar dynamics and differed between each other by almost 600 mm.

6

Kształtowanie się zapasów wody w zlewni śródleśnego oczka wodnego

Korytowski M., Szafrański C.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2010

|

Tom 12

761-772

PL

Przebieg warunków meteorologicznych, a w szczególności wysokości i rozkłady opadów atmosferycznych w analizowanych półroczach zimowych i letnich omawianych lat w zasadniczym stopniu wpływały na kształtowanie się zapasów wody w zlewni śródleśnego oczka wodnego nr 6. Przeprowadzone badania potwierdziły, że w półroczach zimowych omawianych lat wystąpiły zróżnicowane przyrosty stanów wody gruntowej i zapasów wody w warstwie 0÷100 cm w analizowanych siedliskach leśnych. Przyrosty stanów wód gruntowych wahały się w tych półroczach od 9 cm do 59 cm w siedlisku lasu mieszanego świeżego i od 6 cm do 174 cm w lesie świeżym. Natomiast przyrosty zapasów wody wahały się w badanych siedliskach od 12 mm do 31 mm (LMśw) i od 24 mm do 46 mm (Lśw). W półroczach letnich stwierdzono natomiast zróżnicowane obniżanie się stanów wód gruntowych i ubytki zapasów wody w zlewni oczka nr 6. Maksymalne obniżenie się stanów wód gruntowych w tych półroczach wyniosło 113 cm w siedlisku lasu mieszanego świeżego i 144 cm w lesie świeżym. Natomiast największe ubytki zapasów wody wahały się od 87 mm (Lśw) do 98 mm (LMśw). Przeprowadzone obliczenia wykazały, że tylko w mokrym pod względem sumy opadów roku hydrologicznym 1999/2000 wystąpiły przyrosty retencji w badanych siedliskach zlewni oczka nr 6. Natomiast w normalnym (2001/2002) i suchym (2002/2003) roku hydrologicznym wystąpiły ubytki retencji w warstwie 0÷100 cm. 5) Przyrosty stanów wód gruntowych i zapasów wody w warstwie 0÷100 cm w półroczach zimowych 2001/2002 i 2002/2003 nie wystarczyły na pokrycie ubytków jakie wystąpiły w półroczach letnich.

EN

The paper presents the results of research in catchment of pond No 6, located at Siemianice Experimental Forest Farm (Laski Forestry) of PoznańUniversity of Life Sciences. The forests of this forestry are within range of Nizina Południowo-Wielkopolska, on Wysoczyzna Wieruszowska, which is differential morainic plain, cut with the river Prosna headwaters The research was carried out in three hydrological years - 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003, different considering total precipitation. Hydrological year 2000/2001 was warm and hot. Precipitation was 687 mm and it was 127 mm higher than multiyear average. Another considered period, 2001/2002 was normal - precipitation was 537 mm and it was 23 mm lower, than multiyear average. The last analyzed year, 2002/2003 was dry - precipitation was 56 mm lower than the average multiyear precipitation. Especially winter halfyear was dry and cold and the precipitation was 60 mm lower than multiyear average, while the air temperature was 2.3°C lower than average temperature in this time of the year. Area of the pond's catchment is about 37 ha, and it's an afforested catchment in 40% with predominance of fresh habitats - fresh mixed forest and fresh forest. The other 60% of the catchment is an arable land. The predominant tree species in the catchment of pond no 6 is 95 year old pine. Soil covering the largest area is fawn brown soil, and the most common type of soil is loamy sand, covering silty clay deposits. Area of the pond no 6 is about 0,35 ha, average depth 1.4 m. In XIX century the pond has been drained with the ditch - today only 60 m long segment is left. Two swamps are located in south-eastern and eastern part of the catchment, which have their own micro-catchments, have an important meaning for water balance of the catchment of pond no 6.Measurements of the ground water levels were carried out weekly in 11 wells, located in three cross-sections, in representative forest habitats. In order to determine water content with the drier-gravimetric method, samples of soil were taken with intact structure, in three repetitions from each of the genetic level of the soil's profiles, near to the wells used for ground water measurements.Changes of water reserves in pond's catchment were estimated basing on changes of soil-moisture in layer 0-100 cm in profiles situated in these habitats. Results of the research confirmed, that storage of water in catchment of pond No 6 is influenced significantly by atmospheric conditions, particularly by precipitation and temperature. The calculations show, that income of water reserves in layer 0-100 cm, observed during winter half-years of research period, varied from 12 mm to 31 mm in fresh mixed forest and from 24 mm to 46 mm in fresh forest. Whereas in summer half-years decreases of retention were observed. The highest decreases of water storages, occurred in half-year 2002/2003, and varied from 87 mm in fresh forest to 98 mm in fresh mixed forest. The research indicates, that in hydrological year 1999/2000, which was wet regarding the sum of precipitation, there was an income of retention in analyzed habitats of catchment of pond No 6. In normal (2001/2002) and dry (2002/2003) hydrological years occurred losses in retention in layer 0-100 cm. Increases of ground-water levels and reserves of water in winter half-years of research period were not big enough, to cover losses, which occurred in summer half-years.

7

Zapasy wody w madach średnich w okresie IV-IX 2006 r. W dolinie Odry w rejonie Brzegu Dolnego

Olszewska B.

Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Nr 18

188-189

8

Dynamika uwilgotnienia mad w dolinie rzecznej w latach 1998–2000

Łyczko W., Olszewska B., Pływaczyk L.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2002

|

T. 2, z. 2

47--58

PL

W latach 1998–2000, w dolinie Odry w rejonie Brzegu Dolnego, prowadzono pomiary uwilgotnienia gleb metodą suszarkowo-wagową w comiesięcznych terminach okresu wegetacyjnego. Wybrano charakterystyczne profile (mada średnia) zlokalizowane na gruntach ornych o zbliżonym składzie granulometrycznym, zasilane podobnymi wielkościami opadów atmosferycznych, a różniące się położeniem zwierciadła wody gruntowej. Profile glebowe, znajdujące się w obszarze oddziaływania na dolinę spiętrzonych wód Odry, oprócz opadów atmosferycznych są dodatkowo zasilane wodami podsiąkowymi. W pracy przedstawiono zmiany uwilgotnienia gleb oraz sumy zapasów wody w warstwach 0–50, 0–100 i 0–150 cm w zależności od stanów wody w Odrze, wysokości opadów atmosferycznych oraz głębokości zalegania wód gruntowych.

EN

The paper presents the results of field measurements of soil moisture carried out in the Odra valley near the Brzeg Dolny dam in 1998–2000. The analyses were made with the gravimetric method. Two profiles situated on arable land were chosen, similar in granulometric composition, thermal regime and precipitation but different in the ground water table depth. The alluvial soil situated within the area of lifted Odra waters is supplied by precipitation and by water infiltrating from reservoir, that from the area of free flowing Odra is supplied only by precipitation. The groundwater table is deep there and does not affect water management of the upper soil layer. Soil moisture and sums of water reserves in 0–50 and 0–100 cm layers were analyzed in relation to the groundwater table, water levels in the Odra river and precipitation.