Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badanie wpływu zawartości minerałów ciężkich na naturalną promieniotwórczość skał miocenu zapadliska przedkarpackiego

Zagórska Urszula, Sikora Aleksandra, Łykowska Grażyna

Nafta-Gaz

|

2019

|

R. 75, nr 2

77--82

PL

W skałach miocenu zapadliska przedkarpackiego zauważono zjawisko zawyżania pomiarów promieniotwórczości naturalnej rejestrowanych w otworze wiertniczym dla mułowców. To zjawisko powoduje problemy w rozróżnianiu na podstawie profilowania naturalnej promieniotwórczości tych skał od iłowców, które charakteryzują się gorszymi parametrami petrofizycznymi. W niniejszej pracy badano kolejne możliwe źródło podwyższonej radioaktywności skał mułowcowych, to jest zawartość minerałów ciężkich, które wykazują tendencję do gromadzenia pierwiastków promieniotwórczych – uranu i toru. Minerały ciężkie, należące do grupy minerałów akcesorycznych, takie jak cyrkon, apatyt, monacyt, rutyl, granat i tytanit, charakteryzują się podwyższoną promieniotwórczością ze względu na podstawienia w sieci krystalicznej U i Th. Na testowych próbkach wykonano pomiar naturalnej promieniotwórczości metodą spektrometrii gamma, przy wykorzystaniu aparatu RT-50 firmy Georadis. Następnie z próbek skał wydzielono minerały ciężkie, przy użyciu cieczy ciężkiej, uprzednio rozdzielając próbki na frakcje ziarnowe, w celu ułatwienia separacji frakcji ciężkiej. Poszczególne frakcje ziarnowe pozbawione minerałów ciężkich złączono z powrotem i wykonano ponowny pomiar zawartości uranu, toru i potasu. Wykonano także obserwacje mikroskopowe w celu jakościowej analizy składu mineralogicznego wydzielonej frakcji ciężkiej. W badanych próbkach zidentyfikowano między innymi ziarna cyrkonu, turmalinu, granatu, rutylu, apatytu, chlorytu czy tytanitu. Przeprowadzone wyniki pomiarów naturalnej promieniotwórczości, przed i po wydzieleniu minerałów ciężkich, nie dają jednoznacznej odpowiedzi na postawiony problem zawyżonych wskazań sondy gamma. Konieczne jest zwiększenie ilości analizowanych próbek. Zaobserwowano trend spadku ilości U i Th w próbkach, z których wydzielono frakcję ciężką. Jednak zmiany promieniotwórczości są na tyle niewielkie, że nie pozwalają na wyciągnięcie ostatecznych wniosków. Dodatkowe analizy są potrzebne, aby ocenić wpływ pozostałych źródeł uranu i toru w badanych skałach, takie jak zawartość materii organicznej czy udział toru we frakcji ilastej.

EN

In the Miocene rocks of the Carpathian Foredeep, the occurrence of overestimating the measurements of natural radioactivity logs for mudstones was noticed. This phenomenon causes problems with recognition on the basis of natural radioactivity profiling of these rocks from claystones, characterized by inferior petrophysical parameters. In this study, another possible source of increased radioactivity of mudstone rocks, i.e. the content of heavy minerals that tend to accumulate radioactive elements - uranium and thorium - was investigated. Heavy minerals, belonging to the accessory minerals, such as zircon, apatite, monazite, rutile, garnet and titanite, are characterized by increased radioactivity due to substitutions of U and Th in the crystal lattice. Natural radioactivity of the test samples was measured using the gamma spectrometry method with the RT-50 device from the Georadis company. The heavy minerals were then removed from the rock samples using a heavy liquid, previously separating the samples into grain fractions to facilitate the separation of the heavy fraction. The individual grain fractions deprived of heavy minerals were put back together and the uranium, thorium (and potassium) content was remeasured. Microscopic observations were also made to qualitatively analyze the mineralogical structure of the separated heavy fraction. In the tested samples, among others: zircon, tourmaline, garnet, rutile, apatite, chlorite or titanite grains were identified. The results of the measurements of natural radioactivity, before and after the separation of heavy minerals, do not give a clear answer to the problem of excessive indications of the gamma logs. It is necessary to increase the number of analyzed samples. The trend of decreasing amounts of U and Th in the samples from which the heavy fraction was isolated was observed. However, changes in radioactivity are so small that they do not allow to draw final conclusions. Additional analyzes are needed to assess the impact of other sources of uranium and thorium in analyzed rocks, such as the content of organic matter or Th content in clays.

2

Poszukiwania złóż gazu ziemnego przedkarpackiego na podstawie interpretacji anomalii sejsmicznych

Myśliwiec M.

Przegląd Geologiczny

|

2004

|

Vol. 52, nr 4

299-306

EN

During last 50 years of exploration more than 120 gas and oil fields were discovered in the Carpathian Foredeep. The bulk of produced hydrocarbons (97%, mainly gas), were contained in the Miocene deposits, with a further 3% in the Miocene basement. The Miocene contains only gas, while both oil and gas were found in the basement rocks. The Miocene gas reservoirs are typically multi-horizon and saturated by the gas of very high methane content, usually 95 - 99%. About 90 billion cubic meters of this kind of gas were already produced. The Przemyoel Gas Fields Group is the largest one in Poland with GIIP of the near 71 billion cubic meters and the cumulative field production, as of December 31, 2002, amounted to 55 billion cubic meters. Better prospecting methods, particularly the direct hydrocarbons indicators (DHI) methods, opened a new stage of the exploration of gas accumulations in the Miocene deposits. Only during last 8 years near 20 new gas fields were discovered with these methods. The history and the physical background of the DHI methods were presented.

3

Budowa geologiczna podłoża trzeciorzędu w północno-wschodniej części zapadliska przedkarpackiego w rejonie Lubaczów-Biszcza

Kowalska S., Kranc A., Maksym A., Śmist P.

Nafta-Gaz

|

2000

|

R. 56, nr 3

158-173

PL

Artykuł powstał w oparciu o wyniki prac wykonanych w ramach tematu zrealizowanego w Instytucie Górnictwa Naftowego i Gazownictwa w Krakowie [13], na zlecenie PGNiG O/BG Geonafta w Jaśle. Celem badań było sporządzenie aktualnej mapy geologicznej podłoża utworów trzeciorzędowych dla północno-wschodniej części zapadliska przedkarpackiego (rys. 1). Pod osadami trzeciorzędowymi występują utwory kambru, ordowiku, syluru, jury i kredy. Dotychczas za najstarszą nawierconą w tym rejonie jednostkę stratygraficzną przyjmowano prekambr. Jednak dzięki najnowszym oznaczeniom mikroskamieniałości akritarcha przeprowadzonym przez M. Jachowicz, wiek tych utworów określono na kambr dolny, poziom holmia. Skały prekambryjskie, wykazujące znacznie wyższy stopień zaawansowania diagenezy, stwierdzono w otworach Kańczuga-27, Gubernia-7 oraz Grzęska-l, które znajdują się bardziej na południc, poza omawianym rejonem. Odrębne kompleksy sedymentacyjnostrukturalne stanowią utwory ordowicko-sylurskie oraz jurajsko-kredowe. Na szczególną uwagę zasługują zmiany zasięgu utworów ;ornej jury i dolnej kredy, dokonane na podstawie nowych badań mikropaleontologicznych, wykonanych przez B. Olszewską oraz przeprowadzonych korelacji karotażowych (rys. 3). Długa i złożona historia tektoniczna spowodowała powstanie na tym obszarze skomplikowanej sieci uskoków. Większość form tektonicznych ma charakter blokowy. Na linii Basznia-LubliniecKsiężpol stwierdzono obecność szeroko rozbudowanej strefy uskokowej o charakterze przesuwczym, gdzie głównemu uskokowi towarzyszy gęsta sieć uskoków kulisowych. Być może strefa ta stanowi przedłużenie rozłamu świętokrzyskiego.

EN

The aim of the presented study was to prepare an up-to-date geological map of the northeastern part of the Carpathian Foredeep basement. Cambrian, Ordovician, Silurian, Jurassic and Cretaceous rocks are found here under the Tertiary sediments. Up to the present the oldest recognized sediments have been described as Precambrian, but the latest micropalaeontological investigations (M. Jachowicz) show that they are of Lower Cambrian age (Holmia Stage). The Cambrian sediments are divided into three series: Upper, Middle and Lower Cambrian. Precambrian rocks displaying much more advanced degree of diagenetic changes were found in the boreholes Kańczuga-27, Gubernia-7 and Grzęska1 situated to the south from the investigated region. Distinct Ordovician-Silurian and JurrsicCretaceous sedimentary-structural complexes can be distinguished. Especially interesting are the Upper Jurassic nad Lower Cretaceous sediments range changes, established on the base of the latest micropalaeontological investigations (B. 0lszewska) and new log correlations. The tectonics of this region is characterized by a complex fault system. A widely extended zone of strike-slip faults accompanied by an echelon faults pattern appears on the Basznia-Lubliniec-Księżpol line.The investigated region may be interpreted as a continuation of the Świętokrzyski fault, but such hypothesis would have to be confirmed by a further tectonical study.