Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Dedicated type-2 fuzzy logic systems: a novel approach to DeNOx filtration systems

Niewiadomski A., Kacprowicz M.

Journal of Applied Computer Science

|

2018

|

Vol. 26, nr 2

117--130

EN

The paper presents some novel research on applications of Type-2 Fuzzy Logic Systems to support the Selective Catalytic Reduction process (SCR). The aim of the research is to design and test higher order fuzzy logic systems and their genuine modifications to manage data in DeNOx systems responsible for controlling emission of nitrogen oxides (NO, NO2). Since in real applications, it is still performed under the supervision of a human expert, the scope is to replace, at least partially, his/her participation with dedicated type-2 fuzzy logic systems. As the result, it is shown that the proposed systems with new means of learning fuzzy IF-THEN rules allow us to compute parameters much closer to those determined by experts, even in a comparison to some earlier approaches based on traditional fuzzy logic.

2

Koncepcja instalacji demonstracyjnej usuwania CO2 ze spalin bloku węglowego

Tatarczuk A., Stec M., Ściążko M., Więcław-Solny L., Krótki A.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 11

2322--2325

PL

Dogłębna analiza tematyki usuwania CO2 ze strumieni gazowych oraz uzyskane wyniki różnoskalowych badań eksperymentalnych przeprowadzonych przez zespół Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla pozwoliły na opracowanie założeń procesowych dla instalacji demonstracyjnej wychwytu CO2 ze spalin z bloku o mocy 250 MWe opalanego węglem kamiennym. Przedstawiona technologia jest zaawansowanym rozwiązaniem wykorzystującym technologię absorpcji chemicznej w roztworze amin. W technologii przewidziano modyfikacje procesowe i aparaturowe mające na celu obniżenie zapotrzebowania na energię procesu wychwytu CO2 ze spalin, dzięki czemu strata sprawności elektrowni wyposażonej w instalacje usuwania CO2 została ograniczona.

EN

A process for CO2 absorption in an amine soln. was used as a base for designing of demonstration plant for CO2 removal from flue gases of a coal-fired power unit (250 MWe). Mass and energy balances as well as economic evaluations of the plant were given.

3

Badanie zależności zapachowej jakości powietrza od zawartości zanieczyszczeń siarkowych z użyciem przystawki odorymetrycznej INiG – PIB

Lisman S., Huszał A.

Nafta-Gaz

|

2016

|

R. 72, nr 7

539--544

PL

W artykule poruszono zagadnienia związane z badaniami jakości zapachowej powietrza atmosferycznego. Dokonano niezbędnego przeglądu literatury dotyczącej źródeł emisji zanieczyszczeń zapachowych powietrza atmosferycznego, metod poboru jego próbek, a także metod badania zapachu. W toku badań eksperymentalnych opracowano krzywe kalibracyjne wybranych zanieczyszczeń siarkowych powietrza dla analizatora chromatograficznego z detektorem elektrochemicznym. Przeprowadzono badania oznaczania intensywności zapachowej syntetycznych próbek powietrza atmosferycznego oraz zawartości zanieczyszczeń zapachowych w tych próbkach.

EN

The article presents recent research on the scent quality of atmospheric air. The necessary review of literature concerning sources of emissions of scented air, methods of air sampling and methods for testing odor was made. In the experimental research, calibration curves for sulfur pollutants of air were developed by using a chromatographic analyzer with electrochemical detector. Studies were conducted for determining the intensity of synthetic air samples and the scent impurity content in these samples.

4

Metodologia analizy oddziaływania zintegrowanych systemów gospodarki odpadami na środowisko naturalne

Gaska K., Generowicz A.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2014

|

Nr 10

407--413

PL

Artykuł przedstawia metodologię analizy oddziaływania systemów gospodarki odpadami na środowisko naturalne opartej na definicji wskaźnika jakości środowiska, wyznaczanego w oparciu o analizę rozkładu stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu atmosferycznym i wodach podziemnych z procesów technologicznych przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów, zintegrowanych systemów gospodarki odpadami. Wartości składowych macierzy reprezentującej dany wskaźnik determinują wybór optymalnego rozwiązania wariantu systemu przy uwzględnieniu skumulowanego oddziaływania źródła/zespołu źródeł na wybrane komponenty środowiska naturalnego (powietrze atmosferyczne, wody powierzchniowe i gruntowe).

EN

The article presents the methodology for the analysis of waste management systems impact on the environment based on the definition of environmental quality index, which is determined, based on the analysis of the distribution of pollutant concentrations in ambient air and groundwater of the technological processes of processing and disposal of waste, integrated waste management systems. The values of the components of the matrix representing the ratio determines the choice of the optimal solution variant of the system taking into account the cumulative impact of the source/sources on the team selected components of the environment (ambient air, surface water and groundwater).

5

Gaseous Pollutants – a Case Study of Land-Use Change “Before-After” on the Example of a New Road with Medium Traffic. Part II

Olszowski T.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

Vol. 20, nr 3

415--425

EN

The article showed the continuation of tests on the impact of road traffic on the air quality. The paper presents results of studies on the concentration of light hydrocarbons (BTEX) and SO2, as well as NO2 in the vicinity of a medium traffic road. The presented approach differs from the previous ones with the method of obtaining results for the reference state, which previously were set out in the same sites, in which later were investigated the effect of motor traffic on the qualities of the air. As absorbents – BTEX and SO2, as well as NO2, passive samplers, respectively with activated carbon and a triethanolamine-impregnated filter were used in the research study. The samplers were exposed twice at the same area for a period of 30 days, in April 2004 (an area without human intervention) and in 2012 (an area of operation). The study was conducted on the area of 3.5 km of the current section of the northern ring road of Opole (PL). Qualitative and quantitative indications were performed using gas chromatography. It was shown that the change of land-use, which is the exploitation of new road, will increase concentrations of BTEX and NO2 in the air. It was found that the road transport plays a marginal role as a source of SO2. It was indicated that the speed of vehicles is one of the key factors influencing the degree of air degradation.

PL

Artykuł przedstawia kontynuację badań nad wpływem ruchu drogowego na jakość powietrza atmosferycznego. Praca przedstawia wyniki badań dotyczących stężenia lekkich węglowodorów aromatycznych (BTEX) oraz SO2 i NO2 w sąsiedztwie drogi o średnim natężeniu ruchu. Zaprezentowane podejście różni się od dotychczasowych sposobem uzyskania wyników dla stanu odniesienia, które wcześniej określono w tych samych miejscach, w których później badano wpływ ruchu pojazdów silnikowych na walory powietrza. Do badań, jako absorbery BTEX oraz SO2 i NO2, wykorzystano mierniki pasywne, odpowiednio z węglem aktywnym i filtrem nasączonym trietanoalaminą. Mierniki eksponowano dwukrotnie w tym samym terenie przez okres 30 dni w miesiącu kwietniu, w 2004 (teren pozbawiony ingerencji ludzkiej) i 2012 roku (teren eksploatowany). Badania prowadzono na obszarze 3.5 km obecnego odcinka północnej obwodnicy Opola (PL). Oznaczenia jakościowe i ilościowe wykonano przy użyciu chromatografii gazowej. Wykazano, że zmiana sposobu użytkowania terenu, jakim jest eksploatacja nowej drogi, powoduje przyrost stężeń BTEX i NO2 w powietrzu. Stwierdzono, że transport drogowy odgrywa marginalną rolę jako źródło SO2. Wykazano, że prędkość pojazdów jest jednym z kluczowych czynników wpływających na stopień degradacji powietrza.

6

Porównanie własności gaussowskich modeli smugi i obłoku

Kaleta D., Żeliński J.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2011

|

Vol. 45, nr 4

125-129

PL

W artykule przedstawiono krótki przegląd modeli rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu, a także opisano, scharakteryzowano i dokonano porównania gaussowskich modeli smugi i obłoku. Na podstawie przeprowadzonej analizy zestawiono własności użytkowe, a także dziedzinę i zakres stosowalności omawianych modeli.

EN

In the article a brief general overview of the air pollutants dispersion models has been presented as well as a description and characteristics of the gaussian models together with a comparison of trajectory and puff models. Based on this analysis the properties of the discussed models were presented taking into account the scope and range of their applicability.

7

Zawartość arsenu, kadmu i niklu w pyle PM10 na obszarach o różnym stopniu antropopresji

Cenowski M.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2009

|

Vol. 43 nr 3

94-103

PL

Artykuł dotyczy problemu zawartości arsenu, kadmu i niklu w pyle zawieszonym PM10 pobieranym z powietrza atmosferycznego oraz w pyłach emitowanych do powietrza ze źródeł na obszarze Polski. Analizę przeprowadzono w odniesieniu do punktów o różnym stopniu antropopresji, oddzielnie w sezonie grzewczym i niegrzewczym. Przedstawiono możliwe przyczyny dużego zróżnicowania zawartości analizowanych metali w pyłach emitowanych do powietrza i pyłach pobieranych na stacjach monitorujących jakość powietrza atmosferycznego.

EN

The article concerns on the problem of content of arsenic, cadmium and the nickel in dust PM10 taken from atmospheric air as well as in introduced to air from sources on area of Poland. Analysis were conducted in reference to points of different degree of antropogenic stress, taking into account division on seasons. Possible reasons which introduced large differentiation of analyzed metals content in dust samples emitted to the air are also discussed.

8

Wpływ natężenia ruchu pojazdów na poziom stężenia tlenu w powietrzu na obszarach skrzyżowań i traktów drogowych

Janka R. M.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2009

|

Vol. 43 nr 1

12-23

PL

Zbadano wpływ natężenia ruchu drogowego na zmiany stężenia tlenu w powietrzu na obszarach czterech standardowych skrzyżowań w tym jednego ronda drogowego, a także wzdłuż ulic zbiegających się na rondzie. Wykazano, że występuje zmniejszanie się ilości tlenu w powietrzu wraz ze wzrostem natężenia ruchu pojazdów na danym skrzyżowaniu czy ulicy. Poziom tego obniżenia waha się średnio od 0,14% do 3,5% objętości w odniesieniu do stężenia tła tlenu. Stopień obniżenia się stężenia tlenu w powietrzu jest tym większy im większy jest udziału samochodów ciężarowych w ogólnej ilości pojazdów przejeżdżających przez skrzyżowanie. Zależy on także od rodzaju skrzyżowania, po którym przemieszczają się pojazdy, jego usytuowania, elementów infrastruktury, zabudowy i warunków atmosferycznych. Wykazano ponadto, iż w odległości do 100 m od skrzyżowania występuje także znaczny spadek stężenia tlenu w powietrzu.

EN

The influence of traffic density was examine in relays concentrations in air oxygen on area three standard cross-way as well as one road roundabout. It was show that the wane in air of the quantity of oxygen steps out together with growth of intensity of movements vehicles. Level of this lowering has fluctuate from 0,14% to 3,54 % volume in comparison to background. The more cars or especially trucks use the cross-ways, the more is decrease of grade of oxygen level. It was showed was moreover that the also considerable fall of concentration in air oxygen in distance to 100 m from crossing steps out.

9

Weryfikacja prognozy zapachowej uciążliwości Przykład fermy trzody chlewnej

Friedrich M., Kośmider J.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2009

|

Vol. 43 nr 4

128-136

PL

Przeprowadzono modelowanie rozprzestrzeniania się odorantów w otoczeniu fenny trzody chlewnej w pięciu sytuacjach meteorologicznych (model referencyjny). Wykorzystano wskaźnik emisji zapachowej 30ou/sźtucznik, oszacowany na podstawie danych Brytyjskiej Agencji Ochrony Środowiska. Obliczono średnie i maksymalne wartości stężenia zapachowego cod,6Dm'n [ou/m]]. Zespołowe pomiary terenowe wykonano w smudze zanieczyszczeń z użyciem terenowych olfaktometrów Nasal Ranger oraz metodą skalowania intensywności zapachu. Potwierdzono zgodność wyników pomiarów olfaktometrycznych z prognozowanymi wartościami stężenia średniego.

EN

The odour dispersion modeling from a pig farm at five meteorological situations (reference model) was carried out. The odour emission factor 30ouE/s'pig, estimated on the basis of data published by the British Environment Protection Agency was used. Mean and maximum values of odour concentration cod,6Dm'n [ou/m'] were caIculated. Panel field measurements were conducted under pollution plume with the use ofthe Nasal Ranger Field Olfactometer as well as the odour intensity evaluation method. The correlation ofthe olfactometry results with the predicted mean concentration values was confirmed.

10

Sezonowe zmiany odczynu opadów atmosferycznych na terenie Katowic w latach 1990-2008

Hławiczka S., Dyduch B., Korszun K.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2009

|

Vol. 43 nr 4

143-150

PL

W pracy zamieszczono analizę wyników pomiarów odczynu opadów atmosferycznych (deszcz i śnieg), uzyskanych na stacji pomiarowej Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach, w latach 1990-2008, z podziałem na okres letni (niegrzewczy) i zimowy (grzewczy). Z danych wynika, że między rokiem 1990 a 1991 wystąpił bardzo znaczący spadek wartości pH z poziomu ok. 5,5 do pH = 4,5 w sezonie niegrzewczym i pH = 4,0 w sezonie grzewczym. W kolejnych latach średnioroczna wartość pH opadów utrzymywała się na poziomie około 4,4. Wzrost wartości pH pojawił się w roku 2001, podwyższając się do roku 2006. W 2007 zaobserwowano obniżenie pH, z wartości 4,94 do 3,95 w sezonie grzewczym i spadek wartości pH z 4,98 do 4,0 w sezonie niegrzewczym. W 2008 r. nastąpił powrót do wartości pH z roku 2005. Analiza regresji wykazała istotną statystyczną zależność pomiędzy pH opadów a liczbą dni suchych poprzedzających opad i wysokością opadu. Im większa przerwa pomiędzy opadami, tym pH opadu było wyższe. Natomiast wraz z wyższymi sumami dobowymi opadu jego odczyn stawał się bardziej kwaśny.

EN

Measurement results conceming atmospheric precipitation (rainfall and snow) acidity in the period of 1990-2008 are presented and discussed. The atmospheric precipitation sampIes were collected at the monitoring station of the Institute for Ecology of Industrial Areas in Katowice in summer and winter seasons. In the period of 1990-1991 a signif'icant decrease ofthe precipitation pH from ca. 5,5 to 4,5 (in summer season) and to ca. 4,0 (in winter season) was observed. In the following decade i.e. unti1 the year 2000, the average annua1 va1ue ofpH was on the 1eve1 of ca. 4,4. Between 2001 and 2006 an increase of the pH va1ue was observed (pH = 4,94). In 2007 an increase of acidity was recorded up to pH= 3,95 in winter and 4,0 in summertime. In 2008 a decline ofthe pH va1ue to the 20051eve1 was noted. A regression ana1ysis of the measurement data showed that there was a statistically significant relationship between the number of days preceding the atmospheric precipitation and the precipitation acidity. The relationship was also observed in the case of the atmospheric precipitation acidity and precipitation rate. The pH ofthe precipitation was higher when the intervals between the days without atmospheric precipitation were longer. The acidity of the precipitation increased also with the precipitation rate.

11

Podobieństwo zmienności stężeń zanieczyszczeń jako identyfikator epizodów smogu zimowego

Cichoń D., Hławiczka S., Kliś C.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2009

|

Vol. 43 nr 3

80-94

PL

W Polsce nie ma procedur postępowania administracyjnego na wypadek zaistnienia epizodów niebezpiecznie wysokich stężeń zanieczyszczeń powietrza, wywołanych utrudnionymi warunkami rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w atmosferze. Celem pracy było stwierdzenie, czy poprzez analizę zmienności stężeń wybranych zanieczyszczeń jest możliwa identyfikacja zdarzeń, w których ma miejsce ograniczona dyspersja zanieczyszczeń w atmosferze. Uzyskane wyniki badań pozwalają stwierdzić, że jest możliwe wskazanie sytuacji smogowej z pominięciem identyfikowania wiodącego czynnika meteorologicznego, decydującego o zaistnieniu stanu smogowego, jakim jest wysokość warstwy mieszania. Wykazano to analizując przebiegi zmienności stężeń SO2, PM10 i CO.

EN

There are not any procedures in Poland that can be used in cases of risky levels of air pollutant concentrations developed by unfavorable air pollutants dispersion in the atmosphere. The aim of the work was to find if analysis of the pollutant concentration changes can be the method of identification of unfavorable air pollutants dispersion episodes - smog episodes. We found that such approach gives good practical results and in a way may substitute data on mixing layer parameters as identifier of smog episodes. SO2, PM10 and CO concentrations were the base for the mentioned analysis.

12

Obiektywna ocena subiektywnie odczuwanej uciążliwości zapachowej na przykładzie produkcji oleju rzepakowego

Bojarska M., Kośmider J.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2009

|

Vol. 43 nr 3

69-79

PL

Przedstawiono sposób obiektywnych i ilościowych ocen zapachowej uciążliwości istniejącego zakładu przemysłowego oraz metodę ilościowego prognozowania uciążliwości nowych zakładów tego samego rodzaju. Wykonano - zgodnie z PN-EN 13725 - olfaktometryczne pomiary emisji z dominujących emitorów Zakładu Olejów Roślinnych KOMAGRA S.A. w Tychach i symulacje dyspersji odorantów w otoczeniu zakładu. Obliczono, że wskaźnik emisji zapachowej, odniesiony do tony przetwarzanego rzepaku, wynosi około 1,8x108 ouE/Mg. Wskaźnik wykorzystano przeprowadzając symulacje dotyczące województwa zachodniopomorskiego. Określono minimalne odległości analogicznych nowych zakładów (o różnej wielkości produkcji) od osiedli mieszkaniowych. Zaproponowana procedura może być wykorzystywana przy ustalaniu środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację różnych przedsięwzięć, które wiążą się z ryzykiem pogorszenia zapachowej jakości powietrza na terenach zamieszkałych.

EN

An objective and quantitative assessment of the odour annoyance of an operating industrial company as well as a quantitative forecasting method for odour annoyance of new companies of similar type are presented. An olfactometric measurement of emission in accordance with the norm PN-EN 13725 has been made for the dominating emissions of KOMAGRA Vegetable Oil Company Limited in Tychy together with a simulation of the odour dispersion in the vicinity of the company. It was calculated that the fragrance emission index corresponding to one tone of processed rape amounted up to ca. 1,8*108 ouE/Mg. The index was used for making simulations concerning the West Pomeranian Province. The minimal distance between similar new industrial companies (of a different production scale) and the housing estates was determined. The proposed procedure may find application for determining the environmental conditionings necessary to obtain a permit for the realisation of different investments which may affect the odour quality of air in inhabited areas.

13

Zimowe epizody wysokich stężeń - możliwości ich rozpoznania i oceny

Cichoń D.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2008

|

Vol. 42 nr 2

37-44

PL

W artykule przedstawiono kilka zimowych epizodów wysokich stężeń zanieczyszczeń powietrza, które wystąpiły na terenie województwa śląskiego w latach 2006 i 2007. Opisano te sytuacje smogowe, które zarejestrowały automatyczne stacje pomiarowe śląskiego monitoringu powietrza w Częstochowie, Rybniku i Wodzisławiu. Zwrócono uwagę na fakt, że obecnie nie ma metody, która pozwoliłaby na skwantyfikowanie epizodu smogu zimowego. Brak możliwości oceny stanu smogowego skutkuje trudnościami w rozpoznaniu zagrożenia, jakie epizod ze sobą niesie.

EN

The article presents several winter episodes with high concentration of air pollutants which occurred in the area of the Silesia Province during the years 2006 and 2007. Smog episodes registered by automatic measurement stations of the Silesian Air Monitoring located in Częstochowa, Rybnik and Wodzisław were further described in the article. Particular attention was paid to the fact that currently there are no methods available which would allow for an appropriate quantification of a winter smog episode. The lack of a possibility to assess the smog level results in difficulties to recognize the risks posed by these episodes.

14

Zastosowanie analizatora RA-915+ do oznaczania gazowej rtęci w powietrzu atmosferycznym i identyfikacji miejsc o podwyższonej zawartości rtęci w gruntach

Zielonka U., Nowak B.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2008

|

Vol. 42 nr 6

148-157

PL

W artykule przedstawiono ocenę przydatności wielofunkcyjnego analizatora rtęci RA-915+ do oznaczania zawartości całkowitej gazowej rtęci (TGM) w powietrzu atmosferycznym. Działanie analizatora oparte jest na różnicowej zeemanowskiej spektroskopii atomowo absorpcyjnej z zastosowaniem modulacji o wysokiej częstotliwości polaryzacji światła. Opisano sposób wykonywania analiz TGM wraz z omówieniem wstępnych pomiarów dla potrzeb monitoringu jakości powietrza. W okresie pomiarowym tj. od 3 do 14 marca 2008 r. na stacji monitoringu jakości powietrza na terenie Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych (IETU) chwilowa zawartość TGM zmieniała się w zakresie od 0,28 do 6,09 ng/m3, średnia zawartość wynosiła 1,35 š 0,78 ng/m3. Przedstawiono i omówiono wyniki oznaczania TGM w otoczeniu emitora rtęci jakim jest produkcja chloru metodą rtęciową. Ponadto wykazano możliwość zastosowania analizatora do wyznaczania obszarów na powierzchni ziemi o podwyższonej zawartości rtęci. Uzyskano bardzo dobrą zależność pomiędzy zawartością TGM w powietrzu atmosferycznym i całkowitą zawartością rtęci w gruntach.

EN

This paper presents the assessment of the usefulness of the universal mercury analyser RA-915+ for determining the Total Gaseous Mercury (TGM) in ambient air. The operation of the analyser is based on differential Zeeman atomic absorption spectrometry using high frequency modulation of light polarization. The method for determining TGM using RA-915+ analyser was described together with a discussion of the preliminary measurements carried out for the purposes of the air quality monitoring. During the measurements at an air quality monitoring station located at the Institute for Ecology of Industrial Areas (IETU) in Katowice, Southern Poland, carried out in the period of 3rd - 14th March 2008, the temporary TGM concentration changed in the range of 0,28 to 6,09 ng/m3; mean concentration was on the level of 1,35 š 0,78 ng/m3. The results of the TGM determination in the vicinity of a mercury emitter which is production of chlorine using mercury method were presented and discussed. The potential for application of RA-915+ analyser to identify the sites with exceeded mercury concentration in soil was demonstrated. A very good correlation between TGM concentration in ambient air and total mercury concentration in soil was obtained.

15

Ocena zmian jakości powietrza atmosferycznego centralnej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w latach 1990-2005

Dyduch B., Hławiczka S.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2008

|

Vol. 42 nr 1

1-9

PL

W pracy przedstawiono długookresowe trendy stężeń głównych zanieczyszczeń powietrza w latach 1990-2005, wraz z oceną tych zmian. Zakres omawianych zanieczyszczeń powietrza dotyczy wartości stężeń: dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, pyłu zawieszonego PM10 i ozonu, uzyskanych z pomiarów w stacji pomiarowej Katowice-Załęże zlokalizowanej na terenie Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych. Na podstawie analizy stężeń tych zanieczyszczeń stwierdzono, że w omawianym okresie średnioroczne wartości stężenia dwutlenku siarki wahały się od 30 g/m3 do 54 g/m3, dwutlenku azotu od wartości 20 g/m3 do 71 g/m3 i pyłu zawieszonego od 24 g/m3 do 120 g/m3; w przypadku ozonu w tym samym okresie wartości stężenia zmieniały się w zakresie od 28 g/m3 do 48 g/m3. Oddzielnie przedstawiono i omówiono też zmienność sezonową (okres lata i zimy) wyznaczonych wartości stężeń badanych zanieczyszczeń.

EN

The paper presents long-term changes in the concentration of the main air pollutants in the period of 1990-2005. Measurements of air pollutant concentrations were carried out at a monitoring station in Katowice-Załęże (Silesia Region, Poland) operated by the Institute for Ecology of Industrial Areas (IETU). Concentration values of SO2, NO2, O3 and particulate matter PM10 are presented and discussed in the paper as well as their long term changes. The presented data show that the mean annual concentrations of SO2 raised from 30 g/m3 to 54 g/m3, NO2 from 20 g/m3 to 71 g/m3 and PM10 concentrations from 24 g/m3 to 120 g/m3 while concentrations of ozone from 28 g/m3 to 48 g/m3. Additionally, the seasonal (summer and wintertime) changes of the investigated pollutants are addressed.

16

Indeks jakości powietrza a wskaźniki ryzyka zdrowotnego

Pyta H.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2008

|

Vol. 42 nr 5

105-113

PL

W pracy przedstawiono nową formułę indeksu jakości powietrza, alternatywną dla indeksów o tradycyjnej postaci nawiązujących do standardów imisyjnych. Addytywna formuła indeksu API ujmuje skumulowane oddziaływanie PM, O3, NO2, SO2 i CO. API nawiązuje wprost do ryzyka zdrowotnego związanego z zanieczyszczeniem powietrza poprzez wykorzystanie wskaźników WHO względnego ryzyka wzrostu umieralności. Przedstawiona wersja indeksu API, oparta na koncepcji Cairncrossa (system DAPPS dla Cape Town, RPA), została zmodyfikowana stosownie do potrzeb krajowej sieci monitoringu powietrza. Formułę API przetestowano w warunkach miejskiego tła zanieczyszczeń (Dąbrowa Górnicza, 2005-2006) i stacji komunikacyjnej (Częstochowa, 2006 r.). Stwierdzono, że może ona być stosowana w obu przypadkach. Jako podstawę wyliczania API spośród wariantowych parametrów stężenia PM i O3 należy przyjąć PM10 i 8 h stężenie O3. Ogólny indeks API nie może być wyliczony przy brakujących indeksach cząstkowych. Uwzględniając marginalne znaczenie CO (niskie wartości indeksu cząstkowego) można pominąć to zanieczyszczenie przy wyliczaniu API. Dzięki temu wzrośnie liczba dni, dla których możliwe jest wyliczenie indeksu ogólnego.

EN

The study presents a new formula of air quality index. It is an alternative to the traditional indices which refer to the air quality standards. The additive formula of API index expresses the cumulative effects of PM, O3, NO2, SO2 and CO. The API index refers directly to the health risk caused by the air pollution, since it uses the WHO relative risk factors of incremental mortality. The presented version of API is based on the Cairncross's concept (DAPPS system for Cape Town, South Africa), however it has been modified appropriately to the needs of the Polish air quality monitoring system. The API formula was tested in conditions of an urban background (Dąbrowa Górnicza, 2005-2006) and of a traffic station (Częstochowa, 2006). It proved effective in both cases. Among the variant parameters of PM and O3 concentrations, PM10 and an 8h concentrations of O3 should be applied as the basic elements of the API formula. The general API index cannot be calculated without any sub-indices. Considering the marginal meaning of CO (low sub-index values) it is possible to exclude this pollutant from the formula of the API index. This allows increasing the number of days for which the general index can be calculated.

17

Wzorzec zmienności stężeń zanieczyszczeń powietrza jako miara oceny obszarowej reprezentatywności stacji monitoringu powietrza II. Zastosowanie praktyczne

Jasiński R., Kliś C., Hławiczka S.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2007

|

Vol. 41 nr 6

157-165

PL

Celem pracy była ocena przydatności stacji pomiarowych regionalnej sieci monitoringu powietrza do badań tła stężeń zanieczyszczeń powietrza w oparciu o wskaźnik nazwany wzorcem dobowej zmienności stężeń (WDS). Opracowana metoda oceny obszarowej reprezentatywności stacji monitoringu powietrza opiera się na założeniu, że czynniki oddziałujące w skali całego obszaru w jednakowy sposób wpływają na przebiegi zmienności stężeń obserwowane na wszystkich stacjach pomiarowych znajdujących się na tym obszarze. Wobec tego wszelkie różnice pomiędzy dobowymi przebiegami stężeń zanieczyszczeń wyznaczonymi na poszczególnych stacjach wynikają z odmiennych warunków lokalnych, swoistych dla miejsca lokalizacji tych stacji. Wyżej wymieniona metoda została wykorzystana do oceny obszarowej reprezentatywności stacji pomiarowych należących do Regionalnego Systemu Monitoringu Zanieczyszczeń Powietrza działającego na obszarze aglomeracji górnośląskiej. Określono, w jakim stopniu poszczególne stacje RSMZP są przydatne do pomiaru tła stężeń SO2, CO, NO, NO2 i PM10.

EN

The purpose of the article was to characterize, on the basis of the Daily Concentration Changeability Pattern (DCCP), to what extend the individual stations of the regional air monitoring networks are useful to perform measurements of the background air pollution concentration. The presented measuring method for evaluating the area representativeness of an air monitoring station is based on the assumption that factors affecting the whole area equally affect the changeability concentration cycles observed at each measuring station situated within this area. In that case, all differences between daily pollution concentration cycles determined for individual stations result from different local conditions, site-specific for each of the stations. The aforementioned method was used to estimate the area representativeness for monitoring stations of the Regional Air Pollution Monitoring System (RAPMS), operating in the area of the Upper Silesian Agglomeration. The usefulness of the individual RAPMS stations to perform background concentration measurements of SO2, CO, NO, NO2 and PM10 was also determined.

18

System identyfikacji napływu zanieczyszczeń powietrza

Kliś C., Bonder J.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2007

|

Vol. 41 nr 2

74-75

19

Emisja rtęci do atmosfery w krajach Unii Europejskiej w odniesieniu do parametrów demograficznych, obszarowych i gospodarczych

Rogalski L., Warmiński K.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2007

|

Vol. 41 nr 3-4

77-85

PL

W pracy porównano emisję rtęci do powietrza w poszczególnych państwach Unii Europejskiej w przeliczeniu na powierzchnię kraju, liczbę mieszkańców, produkt krajowy brutto, ilość wyprodukowanej energii brutto oraz ilość zużytych paliw, w tym węgla. W rankingu całkowitej antropogenicznej emisji rtęci do atmosfery Polska zajmuje drugie miejsce w Unii Europejskiej. Jednak przeliczając tą emisję na powierzchnię kraju i liczbę mieszkańców okazało się, że zajmujemy już odpowiednio 7 i 6 miejsce, a w przeliczeniu na ilość wyprodukowanej energii pierwotnej i ilość zużytego węgla - 8 i 12 miejsce. Autorzy uważają jednak, że najbardziej obiektywnym wskaźnikiem jest stosunek masy emitowanego w ciągu roku zanieczyszczenia do powierzchni kraju lub liczby ludności, a nie ilości zużywanego węgla. Średnie wskaźniki emisji Hg w 2004 r. wynosiły dla Polski: 63,3 kg/tys. km2 i 519,2 kg/mln mieszkańców, a dla Unii Europejskiej odpowiednio: 26,1 i 343,5.

EN

In the work the atmospheric mercury emission in individual EU countries of the European Union was compared using the following parameters: in conversion to the country area, population, gross domestic product, primary energy production and gross fuel consumption, including coal. Poland occupies the second position in the total anthropogenic mercury emission ranking in the European Union. However, while converting this emission to the country area and population, it turned out that Poland is ranked the seventh and sixth position respectively; and in conversion to the primary energy production and coal consumption - the eighth and the twelfth position. Nevertheless, the authors claim that the ratio of the yearly pollution mass to the country area or per capita, not to the coal consumption, seems to be the most objective parameter. On average, mercury emission rates in 2004 for Poland were: 63.3 kg/thous. km2 and 519.2 kg/million people and for the European Union: 26.1 and 343.5, respectively.

20

Oznaczanie gazowych zanieczyszczeń powietrza metodą chromatografii jonowej

Michalski R.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2007

|

R. 12, nr 2

16-18